Go Back   Vina Forums > Vườn Thơ > Tủ Sách Văn Học
Hỏi/Ðáp Thành Viên Lịch Tìm Kiếm Bài Trong Ngày Ðánh Dấu Ðã Ðọc

Trả lời
 
Ðiều Chỉnh Xếp Bài
  #1  
Old 12-03-2012, 06:37 AM
da1uhate's Avatar
da1uhate da1uhate is offline
Senior Member
 
Tham gia ngày: Oct 2007
Bài gởi: 605
Default Mười lẻ một đêm - Hồ Anh Thái

Vào trang nhất, tác giả “rào”: “Đôi khi đọc sách cũng là dịp thử thách lòng kiên nhẫn. Sách dở thì thử thách lòng khoan dung”. Xét về nghề, chủ quan cho rằng, Hồ Anh Thái đã ở ngoài chuyện hay – dở, nhưng Mười lẻ một đêm vừa thử thách lòng kiên nhẫn, vừa thử thách lòng khoan dung. Không phải nói về cuốn sách, mà nói về những điều trong cuốn sách.

Có người đọc xong bảo: Mười lẻ một đêm buồn cười lắm, cười từ đầu đến cuối – đời cười! Quả vậy. Một người đàn ông, một người đàn bà, vì một lý do hết sức quái chiêu đã bị nhốt trên tầng 6 chung cư. Điện thoại… nhiễu thông, rồi hết pin. Đành ngồi kể chuyện cho nhau nghe. Và 1.001 câu chuyện đời nay được tác giả kéo màn. Một người đàn ông, một người đàn bà, một bà mẹ “mười hai bến nước”, một thằng choai choai, một ông “víp”, một cậu bé “người cá” sinh ra để gắn với chiếc xe lăn. Sáu nhân vật, sáu mặt của khối rubic, tác giả khéo xoay, khéo “đá” ngang tạt dọc, thành đủ thứ chuyện. Từ hội thảo quốc tế đến “hội thảo” mua trang trại của các mệnh phụ phu nhân. Từ “bãi cò” của mấy cô cậu sinh viên vào đến chân tượng đài chiến thắng của nhà văn hóa lớn. Từ ông “víp” từng xuất hiện trên ti vi cho đến thằng choai choai đầu nửa xanh nửa đỏ… Chuyện to, chuyện nhỏ đan cài vào nhau, đọc mà thấy ngả nghiêng. Ngả nghiêng vì cười, ngả nghiêng vì tất cả… ngả nghiêng! Thoáng đôi lúc thấy tác giả… đanh đá, thoáng đôi lúc thấy tác giả đùa dai, thoáng đôi lúc cả thấy tác giả “quá quắt” lắm! Nhưng ngẩng đầu khỏi trang sách, nhìn ra quanh đời, lại thấy cái đanh đá, đùa dai, quá quắt kia còn là… văn học!

Mười lẻ một đêm được viết bằng giọng hài hước chủ đạo. Thậm chí có đoạn được lồng vào cả “truyện cười dân gian”. Câu văn thụt thò, dài ngắn, có chủ đích. Chương một, chương hai cái nghiêng ngả còn “liu riu”, rồi cái sự ngả nghiêng cứ tăng dần. Đến chương bảy – chuyện về nhà văn hóa lớn, nó trở nên “căng nhức”. Nhiều độc giả cảm thấy ngột ngạt. Thế là đủ. Vào chương tám, bầu trời câu chuyện bắt đầu kéo mây. Nao lòng với nhân vật thằng bé “người cá”. Thằng bé sinh ra với hai cẳng chân dính tịt vào nhau. Một hiện thân của sự trả báo đầy vô lý chăng? Nó gắn mình với xe lăn, với những phương tiện kỹ thuật hiện đại nhất có thể. Và nó mơ những giấc mơ cổ tích. Giọng hài hước không còn nữa. Thế giới buông chùng. Độc giả cúi đầu bên giường bệnh của thằng bé những phút cuối cùng. Giữa thế giới ngả nghiêng kia, cổ tích phải cuốn gói ra đi đến một vùng trời khác. Như người cá, không thể thở chung một buồng phổi với chúng sinh.

Theo dõi Hồ Anh Thái bấy nay, có thể xếp Mười lẻ một đêm vào dòng “hậu Ấn Độ” của tác giả này. Không “hiền hòa” như những câu chuyện văn hóa viễn xứ nữa, tác giả dũng cảm – phải dùng chữ dũng cảm, nhảy thẳng vào những ngổn ngang của đời sống hôm nay. Sau tiểu thuyết nhiều dư luận Cõi người rung chuông tận thế cách đây đôi năm, Mười lẻ một đêm vẫn không phụ lòng bạn đọc.

Link ebook: http://www.mediafire.com/?5tqxhhpho81pqxq

---
Tác phẩm này mình đọc 2 lần mà vẫn ôm bụng cười lăn cười bò, có nhiều đoạn tếu không đỡ nổi:

Trích:
Hai thầy một cặp bài trùng. Tên thầy này bao giờ cũng gắn với thầy kia. Hai thầy còn tuyên bố sẽ viết hồi ký song đôi như hồi ký nhà thơ Xuân Diệu Huy Cận. Giáo Sư Một tên Xí. Giáo Sư Hai tên Khỏa. Có giai thoại hẳn hoi. Có lần giáo sư Xí đến gọi giáo sư Khỏa đi họp đột xuất. Không gặp. Ông Xí lấy phấn trắng viết lên cửa nhà ông Khỏa một lời nhắn:

"Khỏa thân đến ngay nhà Xí để họp. Nhớ mang theo giấy."

Cẩn thận là tác phong nhà khoa học, ông viết thêm:

"Toàn tổ sẽ họp ở nhà Xí lúc 9 giờ."
__________________
Trả Lời Với Trích Dẫn
  #2  
Old 12-03-2012, 06:51 AM
da1uhate's Avatar
da1uhate da1uhate is offline
Senior Member
 
Tham gia ngày: Oct 2007
Bài gởi: 605
Default

CẶP TÌNH NHÂN: Căn hộ chung cư - Họa sĩ trồng cây chuối.

Có một người đàn ông và một người đàn bà bị nhốt trong căn hộ trên tầng sáu suốt mười một ngày đêm. Mười lẻ một đêm. Và mười lẻ một ngày.

Chính xác thì không đúng mười lẻ một đêm ngày, nhưng thực sự là bao nhiêu thì độc giả phải theo dõi hết cả cuốn sách mới biết được. Chẳng phải là tác giả giữ mánh hay giấu bí quyết gia truyền mà cái gì cũng phải tuần tự. Đôi khi đọc sách cũng là dịp thử thách lòng kiên nhẫn. Sách dở thì thử thách lòng khoan dung.

Thực ra cũng không phải là hai người bị nhốt. Họ tình nguyện hẳn hoi. Căn hộ của một người bạn trong khu nhà cao tầng. Chất lượng cao. Thang máy. Hiện đại. Như Tây. Người đàn ông và người đàn bà cần có một căn phòng, ở với nhau một buổi sáng. Họ đến mượn căn hộ này của người bạn. Cần phòng à, ôkê, quá đơn giản. Người bạn tỏ vẻ thông cảm hiểu biết, dặn dò cứ tự nhiên như ở nhà, rồi ra đi ngay. Rồi trở lại ngay. Bà mẹ tớ ở căn hộ ngay bên cạnh, nếu bà già tưởng tớ đang ở nhà, bà sẽ sang quấy phá. Vậy tớ khóa cửa từ bên ngoài làm như đi vắng. Chiều nay tớ về sẽ giải phóng cho hai đồng đội, hai đồng đội vui vẻ nhé.

Lần này anh ta mới thực sự đi. Và đi luôn.

Nhưng hai nhân vật chính chưa biết điều đó. Hơn mười năm mới gặp lại và lần đầu tiên họ muốn trao thân cho nhau. Quá khứ dan díu chưa đẩy họ tới việc ấy. Dùng từ dan díu e rằng không nói đúng bản chất mối quan hệ vô tư của hai người mười sáu năm qua. Đúng ra đấy là một tình bạn khá lạ lùng, phải đợi đến tận hôm nay họ mới chịu để dẫn tới chuyện thân xác.

Chuyện ấy ngày nay hơi bị dễ. Thời gian địa điểm hơi bị dễ. Khách sạn nhà nghỉ mọc lên như nấm. Điều kiện cho thuê hơi bị dễ. Hà Nội có thành ngữ chỉ những nơi hứng lên là vào thuê phòng được ngay: ngủ Gia Lâm đâm Thái Hà, thậm chí vừa văn hóa ngủ nghê vừa văn hóa ẩm thực đặc sản đất Tràng An: chó Nhật Tân vần Hồ Tây. Con đường bên Hồ Tây mang tên một thi sĩ lãng mạn trở thành con đường phong tình, nhà nghỉ mỗi ngày đổ vào xe rác cả sọt bao cao su. Tiếng tăm những khu ăn chơi xả hơi bình dân phải đợi đến khi khét lên tận mũi lực lượng an ninh lành mạnh xã hội thì các tụ điểm mới bị rà quét. Tìm và diệt. Tìm được rất ít và diệt ít hơn. Vỡ Gia Lâm chạy về Thái Hà lập căn cứ địa mới, vỡ Thái Hà về đường Hoàng Quốc Việt lập lại chiến khu. Vỡ Hà Nội tràn ra ngoại ô, tràn về các tỉnh, cơn lũ quét qua vùng Xuân Mai, tràn xuống các ngã ba ngã tư sung sướng Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Thanh Hóa. Sài Gòn không vỡ thì Sài Gòn cũng vươn ra ven đô cho tới miệt vườn, Sài Gòn đi tắt đón đầu xuất khẩu công nghệ về miền viên ngọc Tây đô, bao quát cả vùng con nước trong về miền đông con nước đỏ. Nước non đâu cũng là nhà, quê hương đâu cũng gọi là vòm chơi. Kiu kiu choai choai rủ nhau vào nhà nghỉ thuê phòng ngủ trưa, chưa đến tuổi có bằng lái xe máy thì chìa thẻ học sinh. Bệ vệ sồn sồn thì vào gửi cái đăng ký xe, ở khu vực nhạy cảm thì nhớ đừng có quay biển số xe hơi xe máy ra ngoài đường, nhân viên khách sạn có boa tốt còn chạy ra khoác áo cho biển số xe của khách. An toàn tuyệt đối dân chủ thuận tiện. Một giờ hai giờ, nửa ngày một ngày, từng đôi từng đôi ra trả phòng, rã rời tơi tả hay hả hê tươi mưởi, tùy khả năng và tùy hứng. Tùy tâm. Có trường hợp cá biệt một bà ở trong phòng nửa ngày vẫn chưa đủ lót dạ, lúc sồn sồn đi ra bàn lễ tân trả phòng vừa chửi xoe xóe vừa tát vào mặt bạn tình, trèo vào trong xe rồi, chưa kịp đóng cửa còn giơ tay tát tiếp. Có trường hợp ngoại diện đang thanh toán tiền để ra đi, tính đi tính lại thấy quanh vùng cũng chẳng có gì giải trí, bèn rủ nhau trở lại phòng, thuê thêm vài giờ nữa.

Có những sự cố ghê hồn xảy ra ở nhà trọ. Một cô nhắn tin cho bồ: em dang cho anh o phong 301 khach san Huong Duong. Nhầm nhọt luống cuống thế nào nhắn tin sang máy chồng. Đã thế lại còn không biết, cứ vô tư nuy hết cả ra, nằm giang tay giang chân chờ bồ trên giường êm nệm ấm. Tay chồng thủ ngay con dao nhọn Thái đến thuê phòng 302 đối diện. Trường kỳ mai phục như chiến lược đấu tranh và thập diện mai phục như phim của Trương Nghệ Mưu. Cô nàng bên phòng 301 chờ bồ mãi không đến bèn bấm môbai gọi trực tiếp cho xong. Đối tượng hân hoan đến, anh ả chưa xem phim Thập diện mai phục, chẳng đề phòng gì, cứ thế giá áo lên cao giá quần tụt xuống, điện thoại di động để chế độ rung, quần để chế độ treo. Thôi, đến đây chẳng cần kể tiếp chuyện anh chồng và con dao từ bên phòng 302.

Những vụ việc như thế chẳng có gì độc đáo. Quá đại trà. Hiếm hoi hơn một cấp là anh ả bị chụp ảnh từ khi bắt đầu bước đến cửa nhà trọ. Hơn một cấp nữa là bị quay phim tạo hồ sơ lưu, hoặc là chuyển cho vợ cho chồng hoặc là chuyển cho cơ quan. Khác đi một cấp là anh ả tự quay phim xem với nhau. Khác hẳn nữa là chủ khách sạn lắp máy quay bí mật, ngồi rung đùi xem truyền hình trực tiếp.

Thoạt đầu dường như chỉ thuần túy là chuyện xác thịt con người. Xác thịt đi kèm hoặc không đi kèm với tình. Rồi nó dẫn đến ghen tuông, mất độc quyền miếng ăn ít nhiều đều dẫn đến ghen tuông. Rồi đâm chém giành giật xin nhau tí tiết. Rồi giơ mồi nhử miếng cho sập bẫy. Bẫy tình mà cũng là bẫy tiền bẫy quyền bẫy chức bẫy danh. Bẫy ô danh.

Khách sạn nhà nghỉ thoạt nghe chỉ là cái chốn ngủ nghê hiền lành, nghe thế một hồi thì nó đã thành chốn hang hùm nọc rắn, hầm chông bẫy đá lưới trời, có kẻ được lên tiên mà cũng có kẻ xuống cõi âm, không tiên không âm thì thân bại danh liệt.

Không. Những chốn ấy không thể là điểm hẹn với người đàn bà. Chị bây giờ là vợ của ông Víp, một nhân vật chỉ mới nghe tên đã biết thế lực mức nào. Vợ một ông lớn, một mệnh phụ phu nhân, thuộc loại danh gia vọng tộc bắc bậc kiêu kỳ. Tư thế ấy không cho phép dính vào bất cứ một nhà nghỉ vớ vẩn nào. Vị trí ấy không cho phép hở hang bất kỳ một chi tiết riêng tư trước mắt người đời. Mười mấy năm mới gặp lại, chàng nàng hẹn hò nhau, chỉ mới hẹn là cả chàng cả nàng đều biết lần này sẽ dẫn đến chuyện ấy. Chuyện đực cái muôn đời, nhưng rất có thể nó làm cho kẻ danh giá phải mất danh mất giá. Không thể gặp ở biệt thự của nàng, dù nó lúc nào cũng vắng người. Khách sạn nhà nghỉ - không! Trong xe hơi của nàng trên một con đường vắng - lại càng không!

Rốt cục điểm hẹn là đây. Một khu chung cư chất lượng cao. Chín tầng nhà trên đồng nước phía nam thủ đô. Bản đồ tự nhiên chỉ vào vùng đất mỗi tấc đất là một pho truyền thuyết. Đồng nước úng nhiều ba ba thuồng luồng, có chuyện vợ chồng thuyền chài đêm hôm ghé vào một cái phủ tòa ngang dãy dọc, mờ sáng tỉnh dậy đền đài tòa lầu đã trở về thành đầm nước bạc trắng. Bây giờ thì đồng đất úng lún nước trắng mênh mông đã trở thành tòa binđinh cao ngất, con luồng con giải con ba ba nay trôi dạt về đâu?

Anh bạn họa sĩ bốn mươi tám cái xuân xanh, không dưới mười lần dọa lấy vợ mà vẫn còn cô đơn. Căn hộ này anh mới chuyển đến. Bà mẹ tám mươi của anh cũng chuyển đến căn hộ bên cạnh. Hai mẹ con bán căn phòng trong phố cổ, thừa sức mua mấy căn hộ như thế này. Họ rời được phố cổ ra đi quả là một cuộc cách mạng mà dân phố cổ truyền đời không dám hưởng ứng. Lối vào nhà hẹp như đường ống dẫn dầu, một người dắt xe máy không tránh nổi một người đi bộ. Năm ba hộ gia đình chung nhau một cái nhà vệ sinh, sáng sớm một người đau bụng ở trong là cả mấy người xếp hàng chờ tắc cả lối đi ở ngoài. Đêm đêm công nhân vệ sinh vẫn còn phải xách đèn chai nện ủng cồm cộp đi vào ông ơi mở cửa cho tôi thay thùng. Thế mà tấc đất tấc vàng. Thế mà, thanh niên phố cổ thề rằng nhà cao (có) toa lét không bằng ngồi (xổm) ở đây. Chỉ có mẹ con anh bạn kiên quyết ra đi. Tất nhiên việc chuyển nhà có dính dáng đến lối sống kỳ quặc của anh, chuyện ấy sau này sẽ kể. Nhưng chỉ riêng việc anh dám nói dám làm dám chuyển đã là một tấm gương biết lựa chọn cuộc sống văn minh hạnh phúc ở thủ đô.

Căn hộ chuyển đến nửa năm rồi mà trống không tạm bợ. Nhà của những anh chàng độc thân, lại độc thân ở lúc đáng lên tuổi ông tuổi bác. Nhà bà mẹ ở bên cạnh thì cái gì cũng có. Nhà con trai ở bên này thì cái gì cũng không. Của đáng tội có một cái giường, cạnh giường có một cái tủ quần áo kiểu tạm, riđô kéo phécmơtuya bao quanh móc áo. Một cái bếp ga chẳng biết có còn ga. Một cái tủ lạnh chẳng biết có còn đồ lạnh. Khu đô thị mới chưa kéo đường dây điện thoại vào. Căn hộ bảy mươi mét vuông, một phòng khách, một phòng ăn, hai phòng ngủ là quang cảnh vườn không nhà trống, chiến thuật tiêu thổ kháng chiến thời chống Pháp.

Trống không, đơn giản, tuềnh toàng. Nhưng lòng người thì rộng. Nghe nói bạn cần phòng là nhường ngay. Thấy bạn đi cùng đàn bà đến là hiểu ngay. Lại còn dặn cứ tự nhiên như ở nhà. Lại còn chu đáo khóa cửa từ bên ngoài để phòng chống bà mẹ.

Người đàn bà kể từ khi làm vợ ông Víp, kể từ khi một bước lên bà lên địa vị mới, từ trong bản năng đã biết nhạy cảm với những cái bẫy. Đường bằng là đường nhiều tai nạn. Phải thận trọng. Người bơi giỏi thì chết vì sông nước. Phải giữ mình. Nhưng bước chân vào đây, gặp người chủ nhà, linh cảm cho chị biết đây hoàn toàn có thể là nơi an toàn duy nhất còn sót lại trên thế gian này.

Đơn giản chỉ là linh cảm. Chị biết gì về chủ nhà đâu. Chị không thể ngờ rằng mình và nhân tình sẽ bị mắc kẹt lại đây liền một tuần. Chính xác là tám ngày bảy đêm. Tác giả vừa mới nói ở đầu truyện là mười lẻ một đêm và mười lẻ một ngày kia mà? Đúng, phải bốn đêm ba ngày tiếp sau đó thì câu chuyện này mới hoàn toàn kết thúc. Nhưng chuyện xảy ra trong căn hộ chung cư thì chính xác là bảy đêm. Và tám ngày.

Trong suốt tám ngày bảy đêm ấy, có biết bao nhiêu chuyện được cặp tình nhân đem ra kể cho nhau. Bao nhiêu nhân vật liên quan được nhắc đến. Nhắc đến. Soát xét lại. Nhẩn nha tỉ mỉ dần dà. Trong hy vọng chủ nhà có thể về bất cứ lúc nào. Sẽ mở khóa. Sẽ giải thoát cho họ. Trong cả tuyệt vọng vì cứ thêm một ngày qua đi. Lại một đêm qua đi. Chuyện kể của họ thành ra bất tận. Một nghìn lẻ một đêm của nàng Sêhêradát cũng chỉ dài đến thế mà thôi.

Lẽ tất nhiên nhân vật đầu tiên mà hai người bàn tán nhiều nhất là chủ nhà. Một họa sĩ. Tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Yết Kiêu hẳn hoi. Nhưng mà chàng thực chất không phải là họa sĩ. Chàng học lý luận mỹ thuật. Dần dần thành danh một nhà phê bình tranh. Gu tinh tế. Không vẽ mà còn hơn cả vẽ, giới họa sĩ cứ phải ngong ngóng xem chàng sắp đánh bóng ai sắp giết ai. Người được chàng thổi tất nhiên là nổi danh. Bị chàng gí cũng nổi danh nốt. Một đời làm hội họa mà không được chàng nhắc đến một dòng thì chỉ là rác, có quyền hận đời. Cái đời bất tài.

Nhưng mà tạo hóa bù trừ. Chàng đứng trên hội họa nhưng không biết vẽ. Chàng đứng trên tình trường nhưng chẳng tình nào đậu. Bốn mươi tám tuổi vẫn là chàng trai độc thân. Lâu lâu dắt về nhà một cô. Cô nào cũng tuột được xiêm y, tuột được cả giày tất để lộ gót hài. Họa sĩ không biết vẽ mà tuột xiêm y con gái nhà người ta ra là không phải cần người mẫu khỏa thân. Không phải để vẽ mà chỉ để làm mỗi việc ấy. Xong. Đường ai nấy đi. Lâu lâu sau lại dắt về một cô khác giới thiệu với mẹ. Bà mẹ già quen rồi nhờn rồi chẳng thèm bỏ ra ngoài. Bà cứ ngồi im một góc nhà nhắm mắt gõ mõ tụng niệm. Nhắm mắt mà tự tưởng tượng ra một bức tường vô hình ngăn giữa bà và đôi trai gái. Bên kia bức tường vô hình hai đứa đê mê trong tiếng mõ chánh pháp từ bi khoan dung. Xong. Lại đường ai nấy đi. Không bao giờ một cô nào đậu lại. Của đáng tội cũng có mấy cô săn chàng lùng chàng, sùng sục cả lên, nhưng cô nào cũng xôi hỏng bỏng không. Chàng đã quen cái đời lông bông không ràng buộc. Độc thân mà hơn cả có vợ, lúc nào cũng sẵn.

Lần nào dắt gái về cũng trịnh trọng giới thiệu. Mẹ ơi đây là đây là đây là. Ban đầu bà mẹ còn ừ hữ hỏi han đứa con gái dăm câu ba điều. Sau rồi chẳng thấy con nào đậu lại. Thế là bắt đầu quen tính lăng nhăng lít nhít của con trai. Thế là nhàm. Mà gã con trai lại không nhàm. Mỗi cô mới dắt về là một vùng đất mới chưa được khám phá. Mỗi cô dắt về là một cuộc khởi đầu. Tất nhiên phải được giới thiệu trân trọng. Mẹ ơi đây là đây là đây là. Bà mẹ gạt đi ngay, thôi thôi hồng hương hoa lan cúc ngọc, tên nào mà chả là tên, làm gì thì làm nhanh nhanh rồi đi cho tôi yên. Bà xử sự như vậy vô hình trung bà đã thành chủ chứa, biết rõ đôi trai gái vào đây là không có chuyện gì khác. Chẳng qua là bà quá sốt ruột. Nhà bà không phải cái bến mà con kia không phải là con thuyền. Chẳng có đứa nào chịu neo lại. Con trai bà thì có cái lý của anh ta. Giới thiệu, lần nào cũng giới thiệu, thâm tâm anh không đặt ra chuyện tạm bợ hay bền vững, không coi nhẹ bất kỳ một cuộc gặp gỡ nào, bao giờ cũng mới, bao giờ cũng là khởi đầu đáng trân trọng.

Gã là con người hồn nhiên cởi mở. Chữ cởi mở hiểu theo đúng nghĩa là dễ dàng bộc lộ con người mình. Chữ cởi mở còn được hiểu theo nghĩa ông Víp vẫn hiểu. Cởi mở. Đấy là loại phim con heo cởi hết ra mở hết ra. Cần hiểu gã theo cả nghĩa ấy. Mấy họa sĩ tài danh bạn gã chuyên thành công ở loại tranh khỏa thân, mấy anh chàng ấy chỉ thích cởi mở người mẫu chứ không cởi mở chính mình. Quần áo dây toàn sơn với màu lưu cữu, chuột chạy qua quần áo của cánh họa sĩ này thì chỉ chạy có ba chân, một chân phải bịt mũi. Ấy thế mà lâm sự trên giường vẫn không chịu cởi mở. Cứ như bộ quần áo hôi rình là lá bùa yêu cuối cùng của họ. Một thứ ma túy để cánh đàn bà mở bài bịt mũi kết bài thì nghiện.

Gã khác. Bốn mươi tám cái xuân xanh là bốn mươi tám mùa cởi mở. Thời trang yêu thích nhất là bộ cánh lúc lọt lòng mẹ. Năm ấy người chồng theo đoàn thanh niên đi công tác dài hạn ở miền núi thì ở nhà người vợ trở dạ. Được một thằng cu. Đúng ước nguyện cả vợ lẫn chồng. Người vợ bế con đến hiệu ảnh, chụp cho con một tấm để gửi lên miền Tây cho chồng. Đặt thằng bé nằm lên mặt bàn. Giật hết tã lót ra. Banh cả hai chân ra cho con chim chĩa thẳng vào ống kính. Đấy nhé, nói có sách mách có chứng, nhìn ảnh thì không ai còn bán tín bán nghi nữa.

Cái ảnh khoe chim đầu đời vận vào cả đời. Suốt thời tuổi thơ đi học thì chớ, về đến nhà là thằng bé tụt hết cả quần áo đi ra đi vào. Nhông nhông. Ra ra vào vào trong căn nhà phố cổ. Nhông nhông nhà bếp chung nhà tắm chung vòi nước chung. Cho đến tuổi dậy thì. Nói cho đúng thì nó còn tiếp tục nhông nhông cả tuổi dậy thì nếu không có một sự cố. Lần ấy nó ra sông Hồng tắm với lũ bạn như mọi lần. Nó cởi hết quần áo chạy tồng ngồng từ nhà ra phố, chạy qua con đê ra bãi sông. Cả phố đã quen với hình ảnh này mười hai năm rồi. Nhưng hôm ấy cả phố phải giật mình. Bắt đầu từ hôm ấy thằng bé đã ria mép lún phún. Lún phún cả lông cả lá. Nó thì không ý thức được sự thay đổi của cơ thể. Nó vẫn vô tư như mọi lần. Tắm xong nó lại tô hô tênh hênh chạy từ bãi sông dọc theo đường phố về nhà. Tổ bảo vệ dân phố rầm rập đuổi theo. Bắt lấy. Bắt lấy thằng cởi truồng. Lũ trẻ con reo hò đuổi theo. Dân phố rôm rả nhìn theo.

Bảo vệ dân phố nhắc nhở. Bà mẹ giáo dục giới tính. Thằng bé từ ấy ra đường quần chùng áo dài nghiêm nghị. Nhưng cứ về đến nhà là nó cởi mở. Ngồi học bài ngồi vẽ cũng cởi mở. Hình như ý thức giới tính cứ trì hoãn chưa chịu đến với nó. Nó cũng không bị mặc cảm Ơđíp hay các loại mặc cảm gì gì khi trong nhà có bà mẹ là người khác giới. Hình như suốt đời gã khái niệm giới tính là không có, hoặc có thì cũng tự nhiên như sự khác nhau giữa hai quả táo mà thôi.

Ở trường Mỹ thuật, có lần đúng giờ học vẽ mà người mẫu nam không đến. Gã sinh viên tót ngay lên cái bục gỗ, tụt hết ra làm mẫu cho cả lớp vẽ. Đứng ngồi tô hô các tư thế, lại còn cười nói đối đáp trêu chọc bạn cùng lớp. Chẳng có người mẫu nào lại tự nhiên và sinh động bằng. Đám sinh viên nam và sinh viên nữ đều được việc. Chỉ có thầy chủ nhiệm, một họa sĩ khắc kỷ cuối giờ vào lớp thấy vậy thì rút dép ném đúng vào chỗ hiểm của gã. Thầy đuổi trò tồng ngồng chạy vòng quanh cái bục gỗ, thầy chửi bằng giọng miền trong nồng nặc như tiếng Ý. Tổ cha mi mi từ mô ra mi mần răng mà mi lại ra ri.

Người ta có thể tin ngay rằng rất nhiều sự cố trong đời gã đều liên quan đến chủ nghĩa khỏa thân. Nhiều lôi thôi rắc rối đều có nguyên nhân là sự cởi mở. Mùa hè gã đi biển. Để mặc cho bạn bè tắm ở bãi tắm dành cho muôn người, gã một mình leo qua mấy hòn đá lởm chởm sang một góc khuất. Gã cởi hết ra mở hết ra. Nằm phơi hết ra trên bãi cát. Một đồn mười mười đồn trăm, bãi biển này có khu tắm nuy. Tắm truồng. Ta đồn với ta rồi lan sang Tây, Tây lại đồn với Tây. Sang ngày thứ hai gã nằm phơi công cụ được một lúc thì có mấy Tây kéo sang, cũng thản nhiên nằm nuy hết cả ra. Một giờ sau thì thêm cả Tây cả ta kéo đến. Bãi biển đời người thịt da trắng lôm lốp. Bánh chay bột lọc có cục đường đen làm nhân. Ngày thứ ba thì tiếng đồn đến tai công an bảo vệ thị trấn. Xứ này chưa bao giờ và mãi mãi không bao giờ có bãi tắm nuy. Một trận truy quét kinh hồn. Hơn một trăm kẻ trần truồng ôm quần áo chạy dọc theo bãi biển lẩn lút giữa một nghìn kẻ có quần tắm áo tắm.

Không cần chứng minh rằng ở khu phố nhà gã thì gã khét tiếng thế nào. Người ta đặt biệt danh cho gã hẳn hoi. Chim để ngoài quần. Biệt danh đấy. Hội họa không thành công, gã chuyển sang lý luận hội họa. Lý luận không hấp dẫn gã tạt sang luyện yôga. Đạt đến độ dốc ngược đầu lên. Tất nhiên là cởi hết ra mở hết ra. Trong một góc nhà gã chống đầu xuống đất hai chân duỗi thẳng lên trời, thân người bóng nhẫy trắng lôm lốp như thân chuối. Tất nhiên là chuối hột trổ hoa ở quãng lưng chừng trời. Cánh cửa nhà hướng ra sân chung lúc nào cũng mở. Cư dân bốn hộ trong cùng một số nhà muốn ra sân đi ra vòi nước hay đi vào nhà vệ sinh đều phải mục kích cảnh cây chuối hột trổ bông. Bên kia sân là nhà vệ sinh thì cửa đóng im ỉm, ba bốn người xếp hàng oằn mình vò giấy vệ sinh. Bên này sân thì nhà gã cửa mở thông thống, một tín đồ yôga lõa thể phơi trần không có gì phải kiềm chế nén nhịn. Trái ngược.

Lại càng trái ngược ngay chính trong căn phòng hai mươi lăm mét vuông của gã. Bên này gã vẫn mải miết dốc ngược đầu trần trụi. Bên kia bà mẹ đắm chìm trong tiếng mõ cốc cốc tiếng chầu văn a à ới à. Những năm sau này bà mẹ phải cho dựng một tấm vách bằng cót ép ngăn căn phòng ra làm đôi. Từ ngoài sân nhìn qua cửa sổ vào nhà, thấy bà mẹ cùng các con nhang đệ tử lung lay lúc lắc trong tiếng nhạc giá đồng. Từ ngoài sân nhìn vào qua cửa chính, thấy gã trồng cây chuối hột ở góc bên kia. Bên trong ngăn đôi nhưng từ ngoài chỉ thấy là một. Cảnh tượng như một giáo phái bí thuật đen, môn đồ phải cởi hết ra mở hết ra hiến thân cho trời đất. Tình hình trở nên nhạy cảm. Đặc biệt nhạy cảm trong hoàn cảnh khắp thế giới tôn giáo bị lạm dụng, nơi này nơi kia tà giáo trăm hoa đua nở, những là Con Mắt Đen, những là Pháp Luân Công với lại Aum.

Chuyện gì rồi cũng phải tức nước vỡ bờ. Chính quyền phường lập kế hoạch mai phục bắt quả tang. Mai phục. Đã là kế hoạch chính quyền thì phải bài bản chứ còn quả tang chuyện này hơi bị dễ. Chẳng ai giấu giếm lẩn trốn mà phải mai phục. Thế nhưng phải đủ mấy mặt chính quyền mấy mũi giáp công. Bắt điện thờ của bà già tám mươi bị bà chửi cho nát nước nát cái. Đành bắt ông con đang khỏa thân treo ngược đầu. Yôga đang chìm trong cõi vô vi, giời sập cũng không chịu trần hoàn. Không ai dám mon men lại gần chặt cây chuối đổ. Thế là thằng vua thua thằng liều. Ra về. Cả bộ sậu rôm rả cười hí hí hố hố ra về. Hôm sau chọn đúng lúc gã đang có quần áo đàng hoàng, trinh sát lập tức báo về, các mặt các mũi giáp công ập ngay đến giáo dục tại trận. Giáo dục trước. Tra vấn sau. Hay là ông theo tà giáo, thành khẩn đi, giáo chủ là ai, giáo đồ là ai.

Chẳng ngờ. Gã đầy đủ áo quần trông hiền lành thế, bao giờ cũng chấp hành đầy đủ mọi quy định chính sách địa phương, chẳng ngờ bị tra vấn ráo riết quá, gã đứng vụt dậy. Gã tụt quần ra. Nhanh như chớp. Quần có thắt lưng không ai tụt được nhanh kỷ lục như vậy. Người gã rung bần bật vì tức giận. Gã nhảy dựng lên đung đưa lay lắc lủng lẳng. Gã đưa tay chỉ. Vào chỗ nhạy cảm nhất. Giáo chủ đây. Giáo đồ đây.

Giáo chủ và giáo đồ là một. Một thứ tôn giáo nhất nguyên và thất truyền.

Tất nhiên gã không bị kết tội tà giáo. Nhưng hai mẹ con khó mà tiếp tục ra đường nhìn mặt láng giềng hàng phố được nữa. Bà mẹ già lẩm cẩm chửi chính quyền, gã thì thành khẩn phô bày hết cả giáo đồ với giáo chủ ra cho các cơ quan chức năng xem. Chuyển nhà. Bà mẹ lẩm cẩm ở đâu không rõ, trong chuyện kiên quyết rời phố cổ ra đi thì bà thức thời tân tiến. Cách mạng nữa. Không việc gì phải đeo bám lấy cái phố cổ mà thực ra chỉ là phố cũ. Ăn chung uống chung đại tiện chung, ăn ở rất là mất vệ sinh. Sinh hoạt chung chạ bao nhiêu thế hệ không thấy loạn luân thì cũng lạ. Đi khỏi đây thì đời văn minh mà không ai chịu đi cũng lạ. Tấc đất ngàn vàng. Cứ bám lấy vàng mà một đời hai đời ba đời lối sống càng nhem nhuốc mọi rợ.

Thế là đi. Hai mẹ con đi. Mỗi người một căn hộ chung cư chất lượng cao. Từ đó điện thờ của mẹ con nhang đệ tử ngồi cả trăm người. Từ đó nhà con có gái nào đến cũng không phải chào không phải giới thiệu. Cho trai gái mượn phòng cũng không thấy chướng.

Không chướng. Như hai người đang ăn nằm sau cánh cửa khóa chặt hôm nay.
4. Căn hộ không có điện thoại. Chẳng phải gã trai ngũ tuần thuộc diện người đời hay người cõi trên mà không chịu mắcđiện thoại. Cả khu chung cư đều chưa kéo được đường dây vào. Công trình hiện đại nào ở xứ này cũng đều có cái không đồng bộ. Chung cư có thang máy sang trọng, có hệ thống dịch vụ bài bản. Nhưng tình trạng mùa hè thiếu điện thiếu nước sao cũng có lúc trục trặc thang máy, cư dân từ tầng hai đến tầng chín đều phảileo bộ lên đỉnh Evơrit. Sao tránh khỏi có lúc nước không bơm lên được tầng hai. Gọi xe chở nướcđến mua thì chỉ tầng hai trở xuống mua được nước, các tầng trên phải mang xô mang chậu xuống mà xách lên hay sao?
Không có điện thoại, chung cư chất lượng cao trở thành cô đảo. Cư dân sau giờ làm việc, rời công sở rời nơi làm ăn về nhà là tự xác định tách biệt với thế giới bên ngoài. Không điện thoại là kèm theo luôn không intơnét, imeo với chát chít cũng nghỉ luôn.
Lạ nữa, sóng điện thoại di động khu nhà mới cũng rất yếu. Môbaiphôn đã đành phải chịu phận dặt dẹo, vinaphôn độc quyền hùng dũng cũng trở nên yếu xìu. Tiếng gọi đến xa vắng thảng thốt. Tiếng gọi đi ọt ẹt thểu thào. Gọi được dăm ba câu thì tự nhiên đứt đánh phựt. Cái đứt chết người đúng kiểu một người tự nghe thấy mình đứt mạch máu não. Sau đó là chìm vào cõi vô cùng. Mông lung.
Chính xác tình trạng của người đàn ông khi bị kẹt lại trong căn hộ này. Điện thoại di động đời mới nhiều chức năng gọi cho bạn bè. Tìm cho tớ xem ông trồng chuốihột ở đâu? Nộm hoa chuối à, tớ biết một nơi nhậu có nộm hoa chuối đậm đà khó quên, đến nhà hàng ở Láng Hạ nhé. Khỉ gió, người đàn ông phải văng tục ra. Đêm xuống rồi, suốt một ngày bị giam rồi, chịu không nổi bốc điện thoại hỏi được người đầu tiên thì hắn chỉ nghĩ đến chuyện nhậu. Cái đời thị dân tẻ nhạt không còn thú giải trí nào khác ngoài nhậu nó ra thế này đây. Không đọc sách không xem phim không đi nhà hát. Chỉ nhậu. Bây giờ có gọi điện báo cháy nhà khéo người ta cũng tưởng rủđi nhậu. Nói tiếp câu nữa, không phải nộm hoa chuối, lão hoạ sĩ trồng chuối hột ấy. Cái gì? Thằng chuối hột nó làm sao? Nó nợ nần gì mày? Sao nói năng gì màọt ẹt như kẹt băng thế? Phía bên kia hỏi lại đúng bốn câu rồi... phựt. Xong. Đứt mạch máu não.
Gọi lại. Nói và nghe đều tậm tịt, chỉ riêng câu trả lời tự động của tổng đài thì tròn vành rõ chữ: số điện thoại này hiện không tồn tại. Vừa mới nói chuyện với nhau xong mà bảo là không tồn tại? To be or not to be? Tồn tại hay không tồn tại? Gọi lần thứ ba. Vẫn cái giọng kia leo lẻo: số điện thoại này hiện không liên lạc được xin quý khách vui lòng gọi lại sau. Thì thế, ít ra cũng gieo lại một tí hy vọng để còn chờ đến một lần sau tuyệt vọng.
Thua. Đến lượt người đàn bà. Nàng chìa ra máy của nàng, cho người đàn ông gọi một người bạn khác có quen hoạ sĩ. Nghìn lẻ một chuyện cười xung quanh những cú điện thoại tối hôm ấy. Những cuộc nói chuyện ông chẳng bà chuộc, ông nói gà bà nói vịt. Phều phào. Ậm ạch. Rọt rẹt. Tậm tịt. Rốt cuộc họ phải bó tay. Không phải không chịu cố gắng còn nước còn tát. Chẳng qua là cả hai cái máy đều báo sắp hết pin.
Đổi sang nhắn tin. Thựctế hơn. Gọi không nghe được thì nhắn tin phải đọc được. Chàng nhắn cho bốn người khác nhau cùng một nội dung: ‘May tim cho tao xem lao hoa si trong chuoi o dau, bao no ve ngay. Me no chet’. Câu mẹ nó chết rất rõ ràng, rất khó hiểu nhầm. Bà tha thứ cho chúng con, chẳng qua chúng con chỉ muốn dụ gã giời đánh về mở cửa cho chúng con ra mà thôi, bà mà bị nhốt từ sáng đến đêm thế này thì bà cũng phải nhắn gã như vậy. Thế là cả chàng cả nàng phải biên tập lại cái tin nhắn, không thể để hiểu nhầm là mày tìm chó tao. Tìm người, ai tìm chó làm gì. Nó phải thế này: ‘May tim xem Hoa Si Trong Chuoi o dau, bao no ve nha ngay. Me no chet’. Rõ ràng quá đi rồi. Bấm. Bấm. Bấm. Bấm. Bốn cái bấm đi sao cũng có cái hồi âm. Lia một băng đạn sao cũng có đứa dính.
Tám giờ kém năm có hồi âm đầu tiên. ‘Tao deo hieu may noi gi tao dang deo mot em den nha hat lon em me xem hat tao thi chieu’. Có chó mới hiểu thằng đầu đất này viết gì.Đến lúc hiểu được thì biết nhắn tiếp cho nó cũng bằng thừa.
Chín giờ ba mươi có hồi âm của kẻ thứ hai. ‘Cho tao gui loi chia buon. Tao dang o sai gon di choi cho lon, khong ra duoc.’
‘May khong ra duoc nhung may co the bao mot thang nao di tim thang Hoa Si Chuoi Hot, bao no ve ngay’. Điên lắm rồi, bạn bè khi vui thì vỗ tay vào đến khi hoạn nạn thì nào thấy ai. Còn phải dạy cho nó cách đi tìm bạn ở đâu, dạy tận nơi cách đối nhân xử thế cũng không xong.
Không xong thật. Sau mười giờ đêm thì cả hai cái điện thoại đều hết pin.
Không ai mang cái sạc pin theo. Dĩ nhiên. Họ tưởng chỉ gặp nhau ở đây mấy tiếng đồng hồ. Nồng nàn tình ái rồi thì bái bai ha ni đường em em đi đường anh anh đi.
Sau mười giờ đêm, căn hộ thực sự trở thành hoang đảo.
5. Hoạ sĩ đi màđợi mãi không về, đợi hết ngày hôm ấy, đợi hết đêm hôm ấy, thì tất nhiên câu chuyện của đêm đầu tiên là chỉ xoay quanh gã.
Sang thời mở cửa văn nghệ, giới hoạ sĩ đang từ chốn ao tù được hướng ra cả một đại dương mà lâu nay chỉ được nghe sóng vỗầm ì ngoài xa. Tây ào ào để vào ta. Ta cũng nườm nượp đi tham quan giao lưu học hỏi Tây. Tay nào nhanh mắt nhanh tay cộng thêm tí láu cá, học tắt được tí tiếng Anh tiếp Pháp, vừa đủ ngôn ngữ giao dịch chiu chiu là làm ăn với Tây Mỹ được. Hoạ sĩ cởi mở không có năng khiếu vẽ, chưa bị chìm trong cõi mông lung mơ hồ cho nên lanh ngoại ngữ hơn.

I like play you phải hiểu là tao muốn chơi với mày chứ không phải tao muốn chơi mày. I faack you phải hiểu là tôi gửi cho cô một bản fax...
Họa sĩ đi mà đợi mãi không về, đợi hết ngày hôm ấy, đợi hết đêm hôm ấy, thì tất nhiên câu chuyện của đêm đầu tiên là chỉ xoay quanh gã.

Sang thời mở cửa văn nghệ, giới họa sĩ đang từ chốn ao tù được hướng ra cả một đại dương mà lâu nay chỉ được nghe sóng vỗ ì  ầm ngoài xa. Tây ào ào đổ vào ta. Ta cũng nườm nượp đi tham quan giao lưu học hỏi Tây. Tay nào nhanh mắt nhanh tay cộng thêm tí láu cá, học tắt được tí tiếng Anh tiếng Pháp, vừa đủ ngôn ngữ giao dịch chiu chiu là làm ăn với Tây Mỹ được. Họa sĩ cởi mở không có năng khiếu vẽ, chưa bị chìm trong cõi mông lung mơ hồ cho nên lanh ngoại ngữ hơn. I like play you phải hiểu là tao muốn chơi với mày chứ không phải tao muốn chơi mày. I faack you phải hiểu là tôi gửi cho cô một bản fax chứ không phải tôi giao cấu với cô. Có khi vừa học được một câu đầy đủ các thành phần câu, đem ra con vẹt thực hành ngay, giống hệt ông Tây mới học tiếng Việt hỏi một thằng bé đánh giày: xin cháu làm ơn cho tôi biết tôi có thể đi con đường nào để dẫn đến nhà ga?

Nhưng vấn đề không phải là tiếng bồi bất chấp văn phạm, mất giới từ liên từ quán từ mạo từ, thậm chí mất cả chủ cả vị. Vấn đề cũng không phải là cái phát âm bồi ngạo ngược đè lên cả trọng âm như rên như gắt như ngậm kẹo dừa. Vấn đề là nói ngược nói xuôi kiểu gì thằng Tây thằng Mỹ cũng cố hiểu ra được. Đằng này họa sĩ cởi mở lại thuộc diện lanh lẹ sáng ý, thậm chí lại còn sáng tạo ra những tình huống ngữ pháp hợp chủng giữa tiếng Tây với tiếng ta. Thế là kéo ngay được những đối tác quan trọng. Thế là tiếp thị được ngay cho hội họa Việt Nam. Thiết lập được quan hệ đối ngoại rồi thì bắt đầu bài bản tạo nên hiện tượng. Bắt được bốn ông bạn vẽ khá, định thành lập một nhóm lấy tên là Gang of Four. Bọn Bốn Tên. Lập tức không thích cái tên. Có vẻ giống Tàu thế nào. Nhà lý luận bèn phải cùng đứng vào cho đủ năm người, thành nhóm Ngũ Hổ, nghe oai. Một tay trong nhóm mưu toan đưa thêm thằng em vào thành nhóm sáu người. Nhà lý luận dứt khoát không chịu. Ngũ Hổ số đẹp, nghe lại oai, chứ sáu người có mà thành nhóm Lục Súc Tranh Công.

Các nhóm văn nghệ sĩ bao giờ cũng cần kẻ có đầu. Nghệ sĩ thì đầu óc vắt kiệt hết vào tác phẩm rồi, cái đầu giơ ra với đời chỉ còn là bã đậu tương. May mà có những người như họa sĩ cởi mở, thiếu năng khiếu hội họa nên mới còn cái đầu để mà đứng đầu cho cả nhóm. Thiếu năng khiếu nên mới có lý luận. Gã tung ra các bài báo phát tán tuyên ngôn của nhóm Ngũ Hổ, trình bày khuynh hướng phong cách sáng tác của từng người. Gã đưa dịch in các tờ rơi tờ gấp rải vào các sứ quán các cơ quan đại diện các công ty liên doanh. Tưng bừng. Công chúng thời đổi mới cũng trở nên rộng lượng dễ dãi. Tây ba lô đi đầy Bờ Hồ, thấy những cái triển lãm hay hay ghé vào xem, lại được một ông có lý luận có tí tiếng Tây nói năng hoạt bát tao muốn chơi mày. Thì chơi. Vui. Khá tiền mua những cái tranh dăm bảy trăm đô vài ba nghìn đô. Ít tiền mua loại tranh xúvơnia đôi ba chục đô. Kiểu gì cũng bán được. Bán được thì được tiếng thơm rằng tranh vẽ ra chỉ chuyên bán cho Tây.

Đến lúc ấy thì nhà lý luận cũng tức khí lên mà vẽ. Gà tức nhau tiếng gáy. Mình không vẽ thì chỉ dành chỗ cho bốn thằng còn lại gặt hết. Mình là cái đầu mà không vẽ thì cũng mang tiếng cho cả nhóm. Thế là mang toan mang sơn ra bôi. Hình họa yếu thì nguệch ngoạc đôi ba nét rồi bết màu đè lên che đỡ. Màu yếu thì bôi trát tung ném lổn nhổn sần sùi, sử dụng màu không ra bài bản tạo ấn tượng phá cách. Đám Âu Mỹ đầu óc thực dân rất thích những trò man di quái đản bản xứ. Thích như trẻ con da trắng thích búp bê xấu mắt trắng da đen. Những cái mọi mọi man man trong hội họa được chúng tán thưởng mua về như một kỷ niệm với chốn ngồi xổm ăn bún ốc mắm tôm trên miệng cống. Thế là nhà lý luận đã chính thức trở thành họa sĩ. Họa sĩ cởi mở gắn liền tên tuổi với thời mở cửa.

Nhóm Ngũ Hổ bắt đầu có đối tác nước ngoài. Đôi ba ông bà Tây chán ghét lối sống tiêu thụ phương Tây bắt đầu tìm sang phương Đông. Một vài kẻ còn mò đến tận nhà họa sĩ. Thấy họa sĩ cởi hết mở hết trồng cây chuối hột. Họ cũng cởi hết mở hết trồng chuối theo. Đến với nhau xuất phát từ tình yêu hội họa. Bền chặt với nhau nhờ tình yêu yôga văn minh phương Đông. Gã mở lớp yôga chỉ có dạy cho Tây, lại chỉ có dạy cho Tây nào có thể làm ăn hội họa. Bên kia bà mẹ lảo đảo gõ mõ. Bên này dăm ba cây chuối trồng ngược, chuối da trắng chèn giữa chuối da vàng. Sau đó mới dẫn đến việc ủy ban phường xộc đến tra vấn chuyện tà giáo.

Tây nó thích văn minh phương Đông. Truyền tai truyền miệng nhau. Thế là hội họa của nhóm lại thêm một đề tài. Vẽ hình Đức Phật ngồi bắt ấn tòa sen trên kia, thiếu nữ phương Đông tênh hênh ngủ ngày nằm chõng ở dưới này. Vẽ hoa sen. Vẽ họa tiết âm dương. Vẽ thời trang thương nhớ đồng quê, gầu nước đèn dầu tường đất. Vẽ thế được một lúc thì tự thấy tranh mình có chiều sâu triết học, có cảm xúc nguồn cội quê hương. Nhóm Ngũ Hổ, hổ thì vẽ Phật, hổ thì vẽ cõi hỗn mang, hổ này vẽ hai chiều hai cõi âm dương, hổ kia vẽ đồng quê lặn lội bùn lầy, vẽ ánh sáng khúc xạ theo kiểu trang trí sân khấu điện ảnh. Hổ nào vẽ gì là do đầu sỏ phân công. Đầu sỏ tinh, biết đứa nào mạnh cái gì, biết phân bổ chỉ tiêu để đa dạng phong cách cho nhóm. Đầu sỏ lại còn biết hòa nhịp với hội họa thế giới. Thế giới bây giờ người ta không chỉ giới hạn ở vẽ mà còn mở rộng hội họa ra thành nghệ thuật thị  giác, nghệ thuật của mắt nhìn. Thậm chí là nghe nhìn, phối hợp mắt nhìn tai nghe. Cả nhóm làm hội họa sắp đặt. Cả nhóm làm hội họa biểu diễn. Bày mấy cái chậu nhựa trên vỉa hè. Treo lủng lẳng trên mỗi chậu một cái nón. Rồi cầm vòi nước tưới lên nón cho rơi mưa xuống chậu. Thế là hoàn chỉnh một tác phẩm. Ngũ Hổ cởi hết mở hết, đóng độc cái khố ngồi thế kiết già trong công viên. Bảo một thằng Tây đối tác đi qua từng vị cởi mở, lấy cái gậy gõ lên từng cái đầu trọc. Gõ một cái thì cái đầu trọc lại kêu cốc một cái kêu boong một cái. Thế là được một sô. Dăm bảy sô sắp đặt và biểu diễn đều báo cho Tây cho ta đến xem. Cả giới hội họa lẫn dân ngoại đạo. Mê man. Tấm tắc khen lúng búng chê. Lây lan ngược trở lại nhóm Ngũ Hổ. Chính chủ thể sáng tạo cũng mê man với tác phẩm của mình.

Nhưng nhà lý luận thì không thể mê man. Gã làm đầu sỏ cái nhóm này, gã có vai trò thức tỉnh. Đánh thức tất cả lũ  mê muội dậy. Ghé tai bốn thành viên mà rằng sắp đặt với biểu diễn thực ra là một cố gắng đương đại. Khái niệm đương đại đồng nghĩa với suy đồi. Đó chỉ là một nỗ lực giật tung xiềng xích mở hướng ra không gian. Diễn thì thằng diễn viên kịch diễn viên điện ảnh nó bài bản hơn đứt. Sắp đặt thì thằng kiến trúc nó xử lý với không gian giỏi hơn nhiều, thậm chí thằng tiệc cung đình nó sắp đặt món ăn còn đẹp hơn nhiều. Nói tóm, đó chưa phải là hội họa mà chỉ là cận hội họa. Đó là viên gạch lát đường. Đứa nào muốn suốt đời chỉ làm viên gạch lát đường cho lũ nhãi ranh sinh sau đẻ muộn giẫm lên bước qua mà đi tới thành công thì bảo? Chả đứa nào muốn. Đứa nào cũng chỉ nghe nhà lý luận nói đến đấy thì nản. Thôi thì nghỉ. Nghỉ luôn. Từ nay không có sắp đặt với biểu diễn gì nữa.

Nhưng thức tỉnh không phải là để dậm chân đứng lại. Đầu sỏ kiên trì dạy dỗ lũ nghệ sĩ có ăn có lớn mà không bao giờ trưởng thành. Installation và performance không hề là mục đích của hội họa, nhưng lại là phương tiện. Người ta không nên vứt bỏ bất cứ một phương tiện có lợi nào. Lợi. Chim chết vì mồi người chết vì lợi. Nhưng người cũng sống vì lợi. Chỉ cắm mặt vào vẽ mà không ai biết không ai mua là không lợi. Vẽ mà hút người ta đến là lợi. Quăng quật mọi thứ linh tinh ra thành sắp đặt, vẽ mặt bôi hề nhảy nhót hú hét leo cột mỡ thành ra biểu diễn. Sắp đặt và diễn là để thu hút. Người ta thấy là lạ ngô ngố ghê ghê kinh kinh, người ta xúm lại xem. Cái ú ớ khờ khạo vớ vẩn lại làm cho người ta thinh thích nhơ nhớ. Tên tuổi ta được lưu vào bộ nhớ của công chúng. Từ đó công chúng đến đâu cũng để ý tìm tên tuổi ta. Từ đó công chúng mới xem tranh ta mua tranh ta. Đến đó mới là mục đích. Đến đó thì trò sắp đặt biểu diễn mới sinh lợi. Lợi. Đích cuối cùng.
 
Bài học rút ra: cứ mê man say sưa sắp đặt biểu diễn đi nhưng đừng quên vẽ tranh đừng quên nặn tượng. Trò vè ầm ĩ là  để đánh động để gây chú ý để tiếp thị cho tranh tượng của ta. Đứa nào mê một lần mà mê luôn, bỏ hẳn vẽ, đứa ấy thân bại danh liệt chìm ngay vào vũng bùn rồ dại lãng quên.

Tỉnh ngộ. Cái bọn lơ mơ mà tỉnh ngộ thì  thành cú thành cáo. Cái tính cú cáo hiển hiện trên màu tranh thị dân, lồ lộ trong ý tứ tranh tân gia trang trí trưởng giả. Có bọn mới phất về kinh tế thì cũng có bọn giàu xổi về văn hóa. Bọn này có đầy cả khu vực Đông Nam Á, cả vùng châu Á mới vươn mình dậy. Vùng Âu Mỹ phát triển lại càng dễ kiếm bọn trưởng giả văn hóa này. Các gelơri tranh châu Á được mở ra để nhắm tới bọn này. Nó mua tranh dăm bảy nghìn đô coi như tiêu vặt, vài ba chục nghìn đô coi như đầu tư nhỏ, treo đâu đó trong phòng, bỏ đâu đó vào kho chục năm. Một lúc nào đó bán lại. Không bán lại được thì coi như một món nhỏ thất thoát.

Đầu sỏ bắt được một mối gelơri ở Hồng Kông sẵn sàng nhận tranh Việt Nam. Lối ra lớn đầu tiên. Hẹn ông Hồng Kông gốc Tàu đến đánh chén ăn nhậu với cả nhóm ký hợp đồng. Đặt phòng riêng nhà hàng xịn. Trên tường nhà hàng có sẵn mấy bức tranh mặt ai nhìn vào cũng phải nhăn. Để cho ông Hồng Kông nhăn mặt mà hiểu đời vẫn có thứ hội họa ghê tởm như vậy. Để càng tôn lên tài năng đích thực của anh em ngồi đây. Ông Hồng Kông đến. Trắng lốp béo phốp. Đầu sỏ kiêm luôn thông ngôn cho cả nhóm. Chiu chíu tặc tặc như tiểu liên tắc cú một hồi là hiểu nhau. Ông Hồng Kông định giở hợp đồng ra ký thì đầu sỏ đứng lên xông ra phòng ngoài xin thêm ớt. Nhà hàng xịn mà cả lũ tiếp viên không đứa nào đứng trông xem khách thiếu gì cần gì. Đầu sỏ gọi thêm ớt xong rồi thì nhìn qua cửa kính thấy một gã chủ gelơri Sài Gòn đang loay hoay xách túi bước lên tắc xi. Quên luôn bọn người đang nhậu thiếu ớt. Quên ngay. Gã chạy ra ngoài hỏi han gã kia đôi câu. Ô mày đấy à. Tao ra sân bay về Sài Gòn làm cái sắp đặt cho lũ bạn, bọn này cũng không có đầu luôn, mày viết giúp tao cái lời giới thiệu đi, bay với tao luôn, lên máy bay ngồi mà viết.

Chưa bao giờ xảy ra chuyện như vậy. Bạn nhậu của ta đứng dậy đi gọi ớt rồi biến luôn. Biến mất tăm. Không có điện thoại di động để mà liên lạc. Bỏ lại bên bàn nhậu bốn họa sĩ bơ vơ không một chữ tiếng Tàu tiếng Anh. Một ông Hồng Kông đầu lúc lắc như bò đội nón không một chữ tiếng Việt. Không ai biết tiếng của ai mà vẫn rôm rả. Tao nói tiếng của tao mày nói tiếng của mày. Chả có gì khác ngoài chuyện món ăn. Ngon không? Chỉ tay vào đĩa thịt chó. Hồng Kông hiểu ngay. Ô gút gút. Bốn ông Việt Nam rộ theo gút gút. Đấy hiểu nhau rồi, dễ thế. Hồng Kông khen thêm một tiếng ngon đilisớt. Nó bảo sốt sốt cái gì? Thịt chó không chấm sốt, đồ ngu. Cứ thế mà không thông ngôn không đầu sỏ vẫn vui.

Nhưng rồi Hồng Kông không thể chờ mãi. Hồng Kông rút bản hợp đồng ra, rút bút ra bảo một gã ký. Xai xai. Tay chỉ chính xác vào chỗ cần ký. Cả  bốn gã đều ngớ cả ra. Nó bảo sai sai cái gì. Hợp đồng sai thì bố đứa nào dám ký. Thôi thì mày ký đi. Điên à, nhỡ nó ghi tao nợ nó triệu đô tao cũng ký à. Còn tao không sợ triệu đô nhưng cái hợp đồng dài ngoằng nội dung Việt gian phản động diễn biến hòa bình thì sao. Thôi đợi họa sĩ cởi mở về. Mà lão biến đâu nhanh thế nhỉ.

Nửa tháng sau đầu sỏ mới trở về. Suốt chiều dài lịch sử của nhóm Ngũ Hổ thỉnh thoảng gã lại có những cú mất tích giữa ban ngày như vậy. Sau nửa tháng một tháng trở lại cứ như bỏ bàn nhậu ra ngoài năm phút rồi trở lại nhậu tiếp. Nhậu với nhau thôi, Hồng Kông thì đã về Hồng Kông mất rồi. Cả bọn tiếc ngẩn ngơ. Nhưng ngay sau đó xảy ra khủng hoảng kinh tế châu Á. Tay Hồng Kông phá sản vỡ nợ chuồn đi đâu mất. Bao nhiêu họa sĩ trót gửi tranh vào gelơri của lão, mệnh giá tranh hàng chục nghìn đô, chịu không còn cách nào đòi lại được. Tiếng kêu rên than khóc còn vọng đến giờ.

Đầu sỏ đắc ý. Cú mất tích vô tình của gã cứu được cả nhóm. Mất cái hợp đồng ngoại quốc như tái ông mất ngựa. Mất mà không phải là mất. Mất lại là được. Trong chiều dài lịch sử của Ngũ Hổ, gã ký được nhiều hợp đồng bán tranh bày tranh ở nước ngoài. Ngày khai trương phòng tranh Xinhgapo, Malayxia, Pháp, Mỹ vân vân, gã đưa nhóm sang sắp đặt biểu diễn gây kinh động để thu hút khách. Nhóm của gã được coi thành công nhất thời mở cửa. Đầu sỏ cũng từ nhà lý luận vô danh mà thành họa sĩ cởi mở có danh.

6. Gã tổ chức biểu diễn cắp ngay họa sĩ ra sân bay đi Sài Gòn chính là người đàn ông đang bị kẹt trong căn hộ hôm nay. Sắp sửa bước lên xe đi ra sân bay thì thấy gã gọi. Mừng quá. Triển lãm khai mạc ngày mai mà hôm nay chưa có lời giới thiệu, chưa có lời bình dẫn giải. Lôi tuột ông lý luận một cây. Anh chàng không hề biết rằng mình đang kéo gã đầu sỏ ra khỏi một hợp đồng với nước ngoài. Nửa tháng chơi bời ở Sài Gòn gã cũng không nói. Gã hoàn toàn quên chuyện hệ trọng với cả nhóm. Anh chàng chủ gelơri ở Sài Gòn này cũng không bao giờ biết được là gã có tính mải chơi hay quên hay biến.

Có biết thì chắc gì đã cưỡng được số phận. Hôm nay đến lượt anh ta phải chịu tai vạ.

Anh chàng với cô nàng tình nhân, không ai lý giải nổi vì sao mình lại bị nhốt như thế này. Bao nhiêu suy luận phỏng đoán. Quá trưa không thấy gã về thì cho rằng gã mải mê quá chén với bạn bè. Chiều muộn không thấy gã về thì nghĩ gã say. Tối thì đoán gã vẫn còn say. Đêm thì bắt đầu nghĩ hay gã bị tai nạn. Ngày hôm sau vẫn nghĩ có thể gã bị tai nạn, nhưng cứ phấp phỏng hy vọng gã sắp trở về. Sắp về sắp về sắp về. Sắp về. Sắp.

Cả hai người đều sốt ruột. Thời kinh tế thị trường mỗi ngày mỗi giờ là mỗi tiền mỗi vàng. Chàng có hai cuộc thuyết trình cực kỳ hệ trọng đều đã lỡ, diễn giả không làm sao báo cho ban tổ chức xin hoãn được. Nàng thì ông Víp đi thăm chính thức châu Âu hai tuần, nàng không lo gì, nhưng lại có hẹn. Hẹn cùng mấy bà phu nhân bộ trưởng đi xem đi mua đất trang trại. Một cái hội thảo quốc tế ở trường đại học mà nàng đang là phó giáo sư. Một hai ngày đầu thì cả hai người đều sùng sục lên. Chết tôi rồi. Bao nhiêu việc lớn đang chờ tôi ở ngoài kia. Nhưng từ ngày thứ ba ngày thứ tư thì bắt đầu chai. Ngày thứ năm ngày thứ sáu thì bắt đầu ngộ. Ta có thể vắng. Ta có thể chết hẳn. Và mọi việc hệ trọng đến đâu cũng có thể được làm mà không có ta. Cái cõi trần quay cuồng toàn việc là việc này cũng có lúc ta phải dứt ra. Nên dứt ra một tí. Ta nên ốm nằm dưỡng bệnh trên giường. Ta nên đi du lịch đâu đó lên miền núi hải đảo không phủ sóng điện thoại. Cách biệt hẳn với thế giới ít ngày. Ta nghĩ về cái thân ta. Thụ hưởng cái thân ta.

Ngày thứ hai, người đàn ông đã thử tìm một sợi dây thép, một cái tuốcnơvít để xử lý ổ khóa từ bên trong. Căn hộ hoàn toàn trong tình trạng vườn không nhà trống. Đố tìm nổi cái gì. Đang đưa chùm chìa khóa của mình thử tra vào ổ khóa thì nghe tiếng một bà già ngoài hành lang. Hay là thằng con giời ốm đau nằm trong nhà? Hôm qua đến giờ không thấy nó sang ăn cơm. Bà già đến trước cửa. Loay hoay tìm chìa khóa tra vào ổ. Tra nhầm, lại đổi sang mấy cái chìa khác. Chết cha. Bà ấy mà vào bây giờ thì cả đôi biết giải thích thế nào. Nhỡ bà ấy làm ầm lên, láng giềng công an đến?

Bà già vẫn tiếp tục nhầm với chùm chìa khóa rủng rẻng thì có tiếng một thằng bé. Bà ơi, chú ấy đi rồi, vừa đi xong. Bà già ngừng tay, không tiếp tục nỗ lực mở cửa nữa. Mày thấy chú ấy đi rồi à? Vâng ạ, cháu thấy.

Thằng bé hàng xóm nhìn gà hóa cuốc. Nhưng nhờ nó mà bà già bỏ đi. Cứ như là  nó biết cặp tình nhân đang ở trong này. Cứ như là nó đồng lõa.

Hai người dần dần chấp nhận tình trạng bị nhốt. Không thể liên lạc bằng điện thoại. Không thể phá  khóa. Không thể đánh động cho hàng xóm biết để bảo bà già sang mở cửa cho ra. Không thể  đốt lửa, cởi áo vẫy qua cửa sổ vân vân và vân vân.

Bây giờ nói chuyện thực phẩm. Rôbinsơn ban đầu một mình về sau có thêm Thứ Sáu. Mai An Tiêm ngay từ đầu đã có cả gia đình. Một mình hay bầy đàn thì việc sống còn đầu tiên đều là nước và thực phẩm. Lửa nữa, tất nhiên.

Còn khá. Trong khu vực gọi là bếp có một cái bếp điện bằng viên gạch vuông. Một cái bếp ga cỡ bằng ấy, loại bếp ga đun lẩu trong các quán nhậu. Trong bình còn ga. Một cái nồi áp suất. Sao lại nồi áp suất trong căn hộ một gã độc thân không nấu nướng? Chịu. Không giải thích. Nhưng người kể chuyện nhờ đó có thêm một công cụ để giải quyết vấn đề thực phẩm cho hai nhân vật của mình. Cái nồi áp suất ấy có thể dùng để ninh một đôi giày da. Vào lúc đói nhất cặp tình nhân còn tính chuyện ninh cả con cá trang trí trên mặt bàn. Đấy là loại cá ăn thịt người ở Nam Mỹ, to bằng bắp tay, răng tua tủa, được sấy khô bán cho du khách sưu tầm. Họa sĩ mua về trong chuyến đi triển lãm ở Mỹ. Con cá đã được xử lý hóa chất để trưng bày. Nhưng hóa chất thì vẫn có thể đem ninh tống vào dạ dày.

Lục soát tủ lạnh thì thấy một cái tủ lạnh rỗng không. Nước thì vòi nước đấy, bếp điện bếp ga đấy, chưa lo bằng thực phẩm. Của đáng tội thực phẩm thì có thể bòn mót gom góp tạm  đủ cho hai ngày. Hẹn nhau đến đây gặp gỡ ngủ  nghê, nhưng bản năng chăm chút đàn bà vẫn mua theo nửa con vịt quay Bắc Kinh. Thêm bốn cái bánh mì. Năm lon bia. Hai chục cái nem chua. Nửa cân nem Phùng. Đàn bà rộng rãi no cái miệng đói con mắt. Mua thế ăn được bao nhiêu thì ăn, không ăn hết thì vứt.

Nhưng cảnh ngộ này thì không có cái gì vứt. Mấy miếng vịt quay thừa đã gói giấy báo bỏ vào rổ rác, ngày hôm sau lại được moi ra tận dụng. Đến ngày thứ ba phát hiện ra mút lại xương vẫn còn ngọt. Ngày thứ ba bắt đầu tính chuyện nếu hôm nay họa sĩ không về thì phải ninh con cá đang nhe răng lởm chởm trên mặt bàn kia. Ngày thứ tư sẽ ninh đôi giày da.

Độc giả đã thừa biết họ sẽ qua được bảy đêm. Và tám ngày. Vậy thì họ sẽ sống tiếp thế nào từ ngày thứ ba, cứ tuần tự hồi sau sẽ rõ.

7. Buổi sáng đầu tiên hai người gặp lại trong căn hộ này phải nói là nồng nàn tình ái. Dân mình ăn đi kèm với chơi. Chơi rồi lại ăn. Bữa đại tiệc kết hợp ẩm thực với sex. Rồi dần dần thực phẩm ít đi, sex nhiều hơn. Rồi dần dần sex cũng giảm theo năng lượng dự trữ trong cơ thể. Khi ấy nhìn nhau bình thường. Bình thường được là bình ổn. Là vô vi.

Chàng khi ấy mới kể cho nàng nghe một câu chuyện. Một cặp sau đêm tân hôn dậy muộn. Nàng bảo, chúng mình hãy làm tiếp chuyện ấy thay cho bữa sáng đi. Chàng đồng ý. Buổi tối họ thức dậy, nàng bảo, chúng mình lại làm tiếp thay cho bữa tối đi. Chàng cũng vui vẻ đồng ý. Sáng hôm sau trưa hôm sau cũng vậy. Tối hôm sau nàng lặp lại điệp khúc thay cho bữa tối nữa đi. Chàng đi vào trong bếp, ngồi xuống chồm chỗm hơ cái công cụ bên bếp điện. Anh làm gì đấy? Anh đang hâm lại bữa tối cho chúng mình.

Bảy đêm biết bao nhiêu chuyện đã được mang ra kể cho nhau. Nói về nhau. Nói về người thân bạn bè. Nói về đời ngoài kia và người trong này. Đây là thời gian biểu của bảy đêm ấy:

    - Đêm thứ nhất và đêm thứ hai: chuyện về chàng họa sĩ cởi mở.

    - Đêm thứ ba: chuyện bà mẹ của nàng.

    - Đêm thứ tư: chuyện về nàng.

    - Đêm thứ năm: chuyện về chàng.

    - Đêm thứ sáu: chuyện về chàng và nàng.

    - Đêm thứ bảy: chuyện ông Víp.

Đơn vị thời gian tính là đêm. Cho nó có vẻ nghìn lẻ một đêm. Thực ra cặp tình nhân ở kè kè bên nhau cả ngày cả đêm như thế thì chuyện cũng kể suốt ngày đêm. Độc giả rạch ròi có thể chữa chữ đêm thành: đêm và ngày.

Còn bốn đêm và ngày tiếp theo nữa. Có thể  gọi đấy là phần hậu. Hậu của mười lẻ một đêm. Hay chỉ là phần hai của mười lẻ một đêm?

II BÀ MẸ: Năm lần đò và những cuộc phiêu lưu.
(ct)
__________________
Trả Lời Với Trích Dẫn
Trả lời


Ðiều Chỉnh
Xếp Bài

Quyền Sử Dụng Ở Diễn Ðàn
Bạn không được quyền gởi bài
Bạn không được quyền gởi trả lời
Bạn không được quyền gởi kèm file
Bạn không được quyền sửa bài

vB code đang Mở
Smilies đang Mở
[IMG] đang Mở
HTML đang Tắt
Chuyển đến


Múi giờ GMT. Hiện tại là 06:04 AM.


Powered by: vBulletin Version 3.6.1 Copyright © 2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.