Putin - Từ Trung tá KGB đến Tổng thống Liên bang N

[vui_la_chinh]

Lời nói đầu

Putin con người bí hiểm, đầy ẩn số

Vladimir Vladimirovich Putin sinh ngày 7/10/1952, tại thành phố Saint Petersburg (thời đó là Leningrad), trong một gia đình công nhân thường. Bố ông là công nhân gương mẫu trong nhà máy, có người còn nói ông là thành viên KGB, mẹ ông là một phụ nữ nội trợ điển hình. Putin là con một của gia đình. Người con trai đó không chỉ có tư chất thông minh, học giỏi, hạnh kiểm tốt mà thường có những cách nghĩ khác với mọi người. Trong một lần chấm bài, khi giở đến bài tập làm văn của Putin, thầy giáo phải kêu lên ngạc nhiên vì ý tưởng của cậu học trò: "Lý tưởng của em là làm một điệp viên, cho dù cái tên gọi này chẳng gợi chút cảm tình nào với mọi người trên thế giới, nhưng xuất phát từ lợi ích quốc gia, lợi ích của nhân dân, em cảm thấy những cống hiến của một điệp viên là hết sức to lớn".

Khi là sinh viên, Putin rất chuyên cần, đạt thành tích xuất sắc. Putin rất thích thể thao, ông đã từng vô địch trong cuộc thi đấu Judo của thành phố Leningrad, được nhận danh hiệu kiện tướng thể thao. Thời kỳ này, Putin không thích bộc lộ, không thích tham gia hoạt động văn nghệ, mà thường làm những việc khiến người ta phải kinh ngạc. Một hôm, Putin tự lái chiếc ô tô con hiệu "Giaporogiets" đến trường, thời đó loại xe này được gọi là vật xa xỉ. Còn Putin thì giải thích, ô tô là do rút thăm trúng thưởng, nhưng ai mà tin được cách giải thích của ông?

Năm 1975, Putin tốt nghiêp đại học, được máy bay đưa đến một nơi bí hiểm, đó là Phân hiệu nước Đức của trường tình báo Prakhovka, cách thành phố Minsk về phía đông bắc khoảng 70 km. Ông được huấn luyện chuyên ngành với cường độ cao trong một năm rưỡi, ở nơi gọi là "thành đặc vụ". Sau đó ông trở về quê hương là thành phố Leningrad hoạt động trong 8 năm.

Năm 1984, thiếu tá Putin 32 tuổi, được KGB phái sang nước Cộng hòa Dân chủ Đức, với danh nghĩa công khai là chủ nhiệm Hiệp hội Hữu nghị Xô - Đức, cơ quan đặt tại Leipzig, còn chức danh thực tế là Cố vấn quân sự do KGB phái đến "Stassy", bộ máy tình báo của Đông Đức đặt tại Dresden. Từ đó Putin bắt đầu cuộc sống bí hiểm trong 5 năm. Trong thời gian này Putin đã làm những việc gì? Cho đến nay khó ai biết được. Về việc này, sau khi Putin làm quyền Tổng thống Liên bang Nga, cơ quan tình báo Đức đã thành lập riêng một uỷ ban điều tra đặc biệt, phụ trách điều tra hoạt động gián điệp của Putin ở Đông Đức. Cơ quan tình báo Đông Đức đã thẩm vấn các vị quan chức tình báo Đông Đức trước đây đã từng có quan hệ cá nhân mật thiết với Putin, trong đó có cả Hesto Giemlixi, từng có 30 năm làm công tác đặc biệt, trợ lý riêng của Bosim trùm "Stassy" thời đó, nhưng cũng không có kết quả gì. Giemlixi nói với phóng viên: "Đúng là Chính phủ Đức có lo lắng về việc những gián điệp do Putin chiêu mộ còn làm việc cho Nga. Họ thẩm vấn tôi mấy tiếng đồng hồ, nhưng chúng tôi chẳng hề biết gì hoạt động của người Nga. KGB làm việc hoàn toàn độc lập với chúng tôi, việc chiêu mộ cộng tác viên cũng hết sức bí mật. Đến nay tôi cũng mới biết là có một "hoạt động ánh sáng", "tôi cảm thấy mình bị bán rẻ"…

Từ 1984-1989, khi thống nhất hai nước Đức, trong thời gian đó, Putin đã làm những việc gì, để lại cho nước Đức thống nhất những gì? Không ai biết. Cho đến nay, nguồn tin chính thức của Nga chưa hề để lộ công việc cụ thể Putin ở Dresden thời đó, nhưng cũng đã xuất hiện một số tin đồn. Xem ra, những việc của Putin ở Đông Đức, chỉ có chính ông ta mới rõ.

Năm 1989, đối với Putin là một bước ngoặt trong đời. Sau khi nhìn thấy bức tường Berlin sụp đổ, khối Varsava bị giải thể, KGB suy sụp, Putin đã quyết định chuyển ngành. Mới đầu về làm trợ lý hiệu trưởng về vấn đề quốc tế cho Đại học Leningrad, sau được sự nâng đỡ của thầy giáo cũ Sovchak, lúc đó là Chủ tịch Xô viết Leningrad, Putin ra làm cố vấn về vấn đề quốc tế cho Xô viết thành phố.

Ngày 12/6/1991, sau khi Sovchak trúng cử Thị trưởng Leningrad, Putin ra làm Chủ tịch Ủy ban Quan hệ đối ngoại của thành phố, sau kiêm Phó Thị trưởng. Năm 1994 giữ chức Phó Thị trưởng thứ nhất kiêm Chủ tịch Ủy ban Quan hệ đối ngoại. Từ 1994-1996 giữ chức Phó Thị trưởng thứ nhất.

Từ 6/1991-6/1996, Putin thành nhân vật quyền uy ở Saint Petersburg. Những người quen biết trước mặt ông đều gọi là "giáo chủ áo xám". Vì mọi công việc thành phố đều phải thông qua Putin. Sovchak rất tin tưởng Putin, khi ông ta đi công cán trong hay ngoài nước, thì chức thị trưởng không phải do Phó Thị trưởng thay thế, mà giao cho Putin làm quyền Thị trưởng. Còn Putin cũng rất chú ý giữ đúng vị trí của mình, một số việc Putin hoàn toàn có thể tự quyết định cũng bàn với Sovchak rồi mới quyết. Ngay cả thời gian làm quyền Thị trưởng, Putin vẫn cố đóng vai trò "cấp phó".

Vào 6/1996, sau khi Sovchak không tái trúng cử chức thị trưởng Leningrad, Putin đã cương quyết từ chối làm việc với Thị trưởng mới Yakovlev. Khi Sovchak bị tố cáo dính đến tham ô, phải sang Pháp lánh nạn, Putin vẫn giữ mối quan hệ tốt với ông ta. Mọi người cũng không biết, tại sao hai thầy trò ấy vấn giữ mối quan hệ khăng khít như vậy.

[vui_la_chinh]

Năm 1996, là một năm mà Putin đầu tiên bước vào "con đường cao tốc quan trường". Được sự tiến cử tích cực của Chubai, Putin được giữ chức Phó Cục trưởng Cục Quản lý sự vụ Tổng thống. Không ai ngờ, trong 4 năm ở Moscow, Putin được thăng liền 5 cấp: 1997-1998 làm Phó Chủ nhiệm Văn phòng Tổng thống kiêm Cục trưởng Tổng cục giám sát của Tổng thống; từ 5-7/1998 làm Phó Chủ nhiệm thứ nhất Văn phòng Tổng thống; năm 1998 làm Cục trưởng Cục an ninh Liên bang Nga; từ 3-8/1999 làm Cục trưởng Cục an ninh Liên bang Nga kiêm Bí thư Hội đồng an ninh; từ 8-30/12/1999 giữ chức Thủ tướng Liên bang Nga; vào 31/12/1999 làm quyền Tổng thống Liên bang Nga.

Mới 47 tuổi, Putin trước đây chưa mấy ai biết, "ngôi sao chính trị mới" đã từng trải ở KGB vẫn còn thiếu những thành tựu chính trị lại có thể nhanh :Dng leo lên tới tột đỉnh quyền lực, không tránh khỏi nảy ra một loạt nghi vấn cho mọi người.

Putin nhanh :Dng nổi lên là dựa vào đâu? Năng lực? Vận may? Ô dù? Hay là sự lựa chọn của lịch sử? Tại sao Yeltsin lại chọn Putin? Hành động này của Yeltsin nhằm mục đích gì? Vốn quen giỡn trò quyền lực, luôn có những thay đổi bất thường về chính trị, có phải Yeltsin lại muốn diễn trò "thay liền 5 đời chính phủ"? Sinh mệnh chính trị của Putin có nhanh :Dng chết yểu sau khi vọt tiến? Liệu quyền Tổng thống Putin có thể xoay chuyển được tình thế gay go biến động phức tạp của nước Nga? "Tân quan mới nhậm chức đang hăng", sau khi nắm quyền sẽ múa may ra sao?

Yeltsin bỗng nhiên từ chức trước thời hạn, có nghĩa là việc bầu Tổng thống Nga sẽ tiến hành vào tháng 3 chứ không phải vào tháng 6 như dự định. Chính đảng nào ủng hộ Putin? Các đảng phái cố đưa ra các ứng cử viên ra tranh cử chức Tổng thống, cuối cùng ai thắng ai? Putin làm thế nào để loại Primakov, chiến thắng Diuganop, giành thắng lợi trong bầu cử Tổng thống? Cuộc chiến tranh ở Chechnya đã phát huy tác dụng như thế nào trong giờ phút quyết định cuộc đời chính trị của Putin?

Với thắng lợi của Putin trong bầu cử Tổng thống, nhân dân Nga đã bước vào thời đại Putin. Nước Nga sẽ phát triển như thế nào? Là bù nhìn của Yeltsin hay là thực hiện cải cách cấp tiến? Putin sẽ thực hiện tập quyền trung ương còn cứng rắn hơn cả Yeltsin? Trong công việc quốc tế, chủ trương xây dựng thế giới một cực hay thế giới đa cực? Nước Nga thời đại Putin sẽ giải quyết quan hệ nước lớn Nga - Trung, Nga - Mỹ như thế nào?

Putin là con người thế nào? Đối với nhiều người, Putin thật là một dấu hỏi lớn.

Những người sùng bái Putin thì ca ngợi ông là mẫu người lý tưởng để dẫn dắt nước Nga thoát khỏi những tháng năm đen tối nhất. Họ nói, Putin chủ trương tăng cường quyền lực của điện Kremlin, nhưng nội tâm lại thực hiện dân chủ, dốc sức cho việc Chính phủ kiểm soát kinh tế, nhưng lại tôn sùng sức mạnh thị trường, là người ủng hộ Yeltsin nhưng không giống những kẻ lắm âm mưu, đểu cáng, bòn đẽo của công dưới quyền Yeltsin.

Andrei Piantkovsky, nhà phân tích chính trị có thái độ phê bình mạnh mẽ Putin, đã đánh giá: "Thật khó nói rõ Putin là ai. Ông ta là một cái bịch được bao gói rất đẹp". Ông cho rằng Putin có thể là "Pinoche của nước Nga", là một nhân vật cứng rắn mà phái tự do và phái cải cách dân chủ đang khát vọng, loại người lãnh đạo muốn vắt kiệt trong toàn quốc đến những hưng phấn cuối cùng của sự thống trị chuyên chế Sa hoàng, cho chủ nghĩa tư bản nở rộ khắp nơi.

Có lẽ ông hiểu thị trưởng trước đây của Saint Petersburg là người hiểu Putin nhất. Ông nói: "Ở Nga chỉ có những thằng ngốc và đần độn mới so sánh với Pinoche. Họ chẳng biết Pinoche là ai, và cũng không biết Pinoche là cái gì. Chỗ dựa của Putin không phải là quân đội, mà là quyền lực chính trị. Putin thành lập chính đảng của mình để làm hậu thuẫn. Tôi và Putin đã từng trải qua hai cuộc chính biến: một lần năm 1991 và một lần vào năm 1993. Tôi biết bản lĩnh Putin trước những thử thách đó, Putin là một con người đáng tin cậy, can đảm và hiểu biết, Putin quyết không làm trò lừa bịp. Đối với tương lai quốc gia, Putin có cách nhìn theo khuynh hướng dân chủ. Nhưng Putin biết rất rõ, một quốc gia như Nga cần phải có chính quyền mạnh. Không có chính quyền như thế, nước Nga sẽ không giữ được đoàn kết thống nhất".

Đầu năm 2000, Bộ trưởng Ngoại giao Pháp, Ben Vidrina viếng thăm Matxcơva và làm quen với Putin. Ông ta nhận xét: "Putin là con người đầy sức sống, biết ăn nói, có niềm tin vững chắc vào lẽ phải của mình".

Có phải Putin là một con người ít lời, không biết nói năng? Dmitri Yakuski, cố vấn của Chủ nhiệm Văn phòng Putin nói: "Nói chuyện với ông ấy rất dễ dàng, nhanh :Dng đi thẳng vào vấn đề. Putin không nói lê thê dài dòng. Đó là con người hiện đại, không thành kiến, rất trọng thực tế, sẵn sàng trao đổi với tất cả mọi người. Putin làm việc trước hết và chủ yếu là vì lợi ích của dân tộc Nga. Putin mong muốn dùng phương thức tốt nhất để giải quyết mối quan hệ giữa tập thể quyền trung ương với các địa phương.

Putin đúng là một ngôi sao chính trị mới, trung thành, cần mẫn và kín đáo, một con người đầy bí hiểm, mới được nhiều người ủng hộ và quý mến.

Putin cũng là một đại biểu của phái cứng rắn trên vũ đài chính trị Nga, có tính cách kiên nhẫn, thái độ cứng rắn, biểu hiện rất rõ trong thái độ của ông đối với chiến tranh Chechnya. Có người nói chính vì thái độ đó nên được nhiều người ủng hộ. Vì người Nga khát vọng một con người có thái độ cương quyết để khôi phục kinh tế, khôi phục hình tượng và địa vị nước lớn của Nga.

Đối với Putin bí hiểm, khó có thể nói rõ hết được, có thể sau khi đọc cuốn sách này, Putin cũng chẳng để lại ấn tượng sâu sắc, thật rõ ràng cho các bạn, đó không phải là sai sót của chúng tôi, bởi vì Putin là một nhân vật như vậy.

[vui_la_chinh]

Xuất phát từ KGB

Từ cậu học sinh tiểu học tới Trung tá KGB

Trên hai bờ sông Neva có một thành phố nổi tiếng với sông ngòi ngang dọc, đảo nhỏ lô nhô, phong cảnh êm đềm, vốn được coi là "thành Venice của phương Bắc" đó là Saint Petersburg.

Saint Petersburg là một thành phố lớn thứ hai của nước Nga, nằm ở bờ sông Vịnh Phần Lan của biển Baltic, cửa sông Neva, là trung tâm công nghiệp, khoa học và văn hoá quan trọng. Ở đây có công nghiệp luyện kim đen, luyện kim màu, hoá học, cao su, công nghiệp nhẹ, thực phẩm, ấn loát. Có nhiều viện nghiên cứu, đại học, nhà hát chuyên nghiệp, thư viện và bảo tàng.

Saint Petersburg là một thành phố lịch sử nổi tiếng của Nga. Năm 1703, Pie Đại đế xây dựng đồn trấn Petersburg trên đảo Con thỏ ở tam giác châu sông Neva, sau mở rộng làm thành quách, khiến cho Petersburg trở thành một cửa ngõ thông ra biển thời đại đế quốc Nga. Năm 1712, thủ đô nước Nga chuyển từ Mátxcơva về Petersburg. Từ đó về sau trong thời gian hơn 200 năm, Petersburg là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá của nước Nga, cho đến sau cuộc Cách mạng tháng 3, tháng 10 năm 1917 thắng lợi, mới đưa thủ đô nước Nga Xô Viết mới ra đời chuyển về Mátxcơva. Trong thành Petersburg và nhà thờ lớn Petersburg (nơi chôn cất Pie Đại đế), gần đồn trấn còn có ngôi nhà nhỏ do tự tay Pie Đại đế xây dựng khi khai phá, thành Petersburg, Hoa viên Mùa hè và Cung điện Mùa hè của Pie Đại đế trên đảo bộ hải quân, Cung Menskov trên đảo Vasiliev là dinh thự của thị trưởng thành phố đầu tiên Menskov, người bạn thân của Pie Đại đế, cung điện của đại thần Vorodov và cung điện của đại thần Stroganov bên bờ sông Neva… Có những kiến trúc cuối thế kỷ 18 gồm: Điện Smolnyi, Cung điện Mùa đông, Cung điện Đá cẩm thạch… Có Nhà thờ lớn Khasan, Nhà thờ lớn Issak Kiev đầu thế kỷ 19; có cung Pie hành cung của Sa hoàng được mệnh danh là "Cung điện Versaille của nước Nga", khu biệt thự Pavlovsko có không khí tươi mát, đình uyển của hoàng cung và làng biệt thự Mùa hè của Sa hoàng…

Saint Petersburg là cái nôi của các cuộc cách mạng Nga. Cuộc khởi nghĩa của những người "Đảng tháng 12" vào năm 1825, cuộc Cách mạng Nga lần thứ nhất năm 1905-1907, cuộc Cách mạng Dân chủ tư sản tháng 2 năm 1917, cuộc cách mạng tháng 10 năm 1917 đều bùng nổ tại đây. Trong cuộc chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, quân Đức đã từng vây hãm thành phố này tới 900 ngày vẫn không chiếm được thành phố, điều đó chứng tỏ tinh thần yêu nước vĩ đại và ý chí quật cường của nhân dân Liên Xô.

Saint Petersburg cũng đồng thời là nơi dưỡng dục và bồi dưỡng các danh nhân thế giới. Năm 1895, tại nơi này Lenin đã tổ chức ra "Hiệp hội đấu tranh giải phóng giai cấp công nhân", là mầm mống đầu tiên của chính đảng Marxist Nga. Tại đây, Lomonosov, Mendeleev, Paplov đã từng có những công trình nghiên cứu khoa học được thế giới công nhận; tại đây Puskin, Gogol, Lermontov đã để lại những áng thơ văn được truyền tụng rộng rãi; đây cũng là nơi đã sinh ra các ngôi sao âm nhạc sáng :Di Glinka, Tchaikovski. Nhưng cho đến khi loài người sắp bước vào thiên niên kỷ mới và sắp bước sang một thế kỷ mới, bỗng nhiên phát hiện nơi đây còn sinh ra một con người phi thường và có thể đưa nước Nga bước vào thời đại mới, đó là Vladimir Vladimirovich Putin.

Cậu học sinh tiểu học muốn làm điệp viên

Ngày 7/10/1952, một bé trai đã được sinh ra trong một gia đình công nhân ở Saint Petersburg, ông bố đã đặt tên cho cậu ta là Vladimir, có nghĩa là "chi phối thế giới". Đó là cậu con một của gia đình, nên được bố mẹ và mọi người trong họ rất yêu quý. Nhưng bố cậu bé nhận thấy ngay nếu quá chiều chuộng, sẽ rất có hại cho con mình, ông bắt đầu bồi dưỡng và yêu cầu nghiêm khắc đối với cậu bé mà cả nhà đặt rất nhiều hy vọng.

Ngay từ bé, Vladimir Vladimirovich Putin đã có biểu hiện thông minh và lanh lợi khác người, biết suy luận, cặp mắt sâu trí tuệ và dũng cảm. Bố của Putin là công nhân gương mẫu của một nhà máy quốc doanh, một con người thành thật, thẳng thắn, chất phác mà kiên nghị nên được mọi người kính nể. Ông rất nghiêm khắc trong việc dạy con, đặc biệt chú ý đến rèn luyện cho con về phẩm chất ý chí và giáo dục lòng yêu nước. Ông thường khuyên con phải tích cực vươn lên, phải biết dựa vào sức lực của bản thân mình để kiếm sống, để tự vệ, để tìm cơ hội phát triển; giáo dục con phải cần cù học tập, có lý tưởng phục vụ Tổ quốc, cố gắng trở thành người tài có ích cho nước. Sự dạy dỗ của bố đã đặt nền tảng vững chắc cho sự trưởng thành sau này của Putin.

[vui_la_chinh]

Năm 1958, Putin lên 6 tuổi, bắt đầu cuộc đời học sinh. Trong trường, Putin là một học sinh giỏi cả về học tập lẫn đạo đức. Nhưng cả thầy giáo và bạn học đều nhanh :Dng phát hiện cậu học sinh có nhiều mặt tích cực và học giỏi lại không thích bộc lộ và khoe mình, cũng ít chuyện trò với bè bạn, có biểu hiện hướng nội và cô độc, lúc nào cũng như có điều phải suy tư. Nhìn cậu học trò "ông cụ non", ngay đến thầy giáo trong lòng cũng cảm thấy Putin bí hiểm.

Có lần trong giờ tập làm văn, thầy giáo ra đề là "lý tưởng của tôi". Lúc đó thầy đọc mấy bài mẫu, tổ chức cho học trò thảo luận, phát biểu, để gợi mở cách suy nghĩ làm bài tập. Lý tưởng của học trò lắm kiểu, muốn làm đủ mọi thứ.

Một học sinh đã viết trong bài làm văn: "… Lý tưởng của em là làm kỹ sư thiết kế con tàu vũ trụ, em muốn đem hiểu biết và trí tuệ của mình biến thành những cuộc du hành vũ trụ thần diệu…" Thời đó Liên Xô đã phóng con tàu vũ trụ đầu tiên của thế giới, đó là sự kiện gây sự chú ý trên toàn thế giới, làm kỹ sư thiết kế con tàu vũ trụ chính là sự thôi thúc của lòng vinh dự và tự hào.

Còn Putin thì viết: "… Lý tưởng của em là làm một điệp viên, cho dù cái tên gọi này chẳng gợi chút cảm tình nào với mọi người trên thế giới, nhưng xuất phát từ lợi ích quốc gia, lợi ích của nhân dân, em cảm thấy những cống hiến của điệp viên là hết sức to lớn…".

Trong bài văn này, đầu tiên Putin gợi nhớ lại tác dụng to lớn của điệp viên trong những năm chiến tranh, nêu lên sự tích anh hùng của những điệp viên danh tiếng Liên Xô, tiếp đó trình bày vai trò to lớn của điệp viên trong thời kỳ chiến tranh lạnh đối đầu giữa Xô - Mỹ. Cuối bài văn Putin viết: "… Từ nhỏ, em đã được bố dạy phải làm một con người có cống hiến cho quốc gia và nhân dân. Thầy cô vẫn thường dạy chúng em phải học tập thật tốt để phục vụ Tổ quốc và nhân dân. Cách phục vụ Tổ quốc và nhân dân của em là làm một điệp viên xuất sắc, dùng cái tên gọi xấu xí của mình đổi lấy sự thất bại cho quân địch, dùng sự hy sinh của mình giành lấy thắng lợi cho Tổ quốc và nhân dân".

Đọc bài văn của Putin, thầy giáo thật không dám tin rằng một bài văn có chí hướng to lớn, ngụ ý sâu xa, quan điểm độc đáo, trình bày súc tích như thế, lại được viết bởi tay một cậu học sinh tiểu học. Đồng thời thầy giáo cũng thấy đối với cậu học trò bình thường không biết ăn nói này cần phải có cách nhìn nhận khác.

Đến nay, xem ra tư tưởng mà Putin diễn đạt trong bài văn đó xuất phát từ tâm nguyện ban đầu phục vụ Tổ quốc và nhân dân, cũng còn do ông bố dạy dỗ lúc ở nhà. Bởi vì, bố của Putin tuy là một công nhân bình thường, nhưng lại là thành viên của Uỷ ban An ninh quốc gia Liên Xô (tức KGB).

Thực ra, KGB cũng vừa mới thành lập khi Putin học tiểu học. Tháng 3/1953, Stalin qua đời, Beria nhân cơ hội sáp nhập Bộ An ninh quốc gia vào Bộ Nội vụ, miễn chức của Krulov (Bộ trưởng Bộ Nội vụ) và Ignatev (Bộ trưởng Bộ An ninh quốc gia), tự nắm Bộ Nội vụ, từ đó bị bắt, cuối năm xử bắn. Sau đó, Khrusov thành lập bộ máy mới là KGB, tên gọi là "Ủy ban An ninh quốc gia" chuyên trách các nghiệp vụ an ninh quốc gia là tình báo, phản gián, bảo vệ, an ninh chính trị quốc nội và bảo vệ biên giới. Nhiệm vụ cụ thể của KGB là: Một mặt triển khai công tác đánh cắp tình báo bí mật đối ngoại, mặt khác tham dự đấu tranh chính trị trong nước. Cho nên KGB có bộ máy với quyền lực rộng rãi, đã cử các cán bộ ra bên ngoài kiểm soát có chừng mực công tác của nhiều ngành ngoại giao, ngoại thương, thông tin, hàng không dân dụng, viện khoa học, viện nghiên cứu… để họ làm một số nhiệm vụ cho KGB.

KGB thu nạp những người ưu tú nhất trong các ngành Đảng, chính quyền, quân đội của Liên Xô, họ lĩnh lương cao (cao hơn quân đội), được hưởng những điều kiện phúc lợi tốt (như được đi nghỉ ở trong hay ngoài nước, vào các cửa hàng đặc biệt mua những thứ quý hiếm, hàng ngoại), được hưởng một số quyền lực rộng rãi, nên đã hình thành một số mạng công tác tinh nhạy, mạnh mẽ đạt hiệu quả cao.

KGB trên danh nghĩa chịu sự lãnh đạo của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, nhưng trên thực tế chịu sự kiểm soát của Bộ Chính trị Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô, thực tế là chịu sự chỉ huy trực tiếp của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô. Cho nên KGB trùm lên cả Chính phủ Liên Xô, trên cả quân đội, trên cả tổ chức Đảng, thực chất là một quốc gia trong quốc gia, chính quyền trong chính quyền, nên được gọi là "Siêu Bộ".

Thời đó, Nhà nước Xã hội Chủ nghĩa Liên Xô đang trong thời kỳ xây dựng và trưởng thành, hoàn cảnh trong và ngoài cực kỳ phức tạp, nhiều dân tộc tôn giáo khác nhau, đất đai rộng lớn, các quốc gia xung quanh dòm ngó, các quốc gia phương Tây đứng đầu là Mỹ tìm trăm ngàn phương kế phá hoại, lật đổ. Cho nên, Liên Xô tồn tại được và phát triển, không thể không thừa nhận KGB đã phát huy được vai trò tích cực quan trọng, thậm chí có khi còn có tính chất quyết định nữa. Các nhà bình luận nước ngoài vẫn coi KGB là hòn đá tảng chủ yếu nhất của Liên Xô.

Cho nên, là một thành viên của KGB, bố của Putin không thể không dạy con trai đạo lý trên, khêu gợi cho Putin từ thời niên thiếu hướng đến KGB.

[vui_la_chinh]

Thời đại học của Putin

Thành tích điểm 5, danh hiệu kiện tướng

Năm 1970, Putin 18 tuổi, tốt nghiệp trung học và đạt thành tích xuất sắc. Ông thi vào Khoa Luật Đại học Leningrad, ngành Luật Quốc tế. Thật là một niềm vui to lớn đối với một gia đình công nhân. Trong con mắt người bố, Putin đã trở thành niềm hy vọng cho cả gia đình.

Khoa Luật Đại học Leningrad vốn rất nổi tiếng, nằm trên phố 22 đảo Vasilevski, đối diện với bờ sông Neva. Bây giờ, trên đường phố này hầu như toàn quán cà phê và các tiệm ăn thư thái. Còn thời bấy giờ sinh viên phải qua mấy phố mới tới được quán cà phê pha bằng thùng. Muốn uống rượu phải mua tại quán hàng ngầm cạnh ga xe điện ngầm và chỉ có thể chui vào ký túc xá mà uống.

Các bạn thời đại học của Putin nhớ lại hầu như chẳng có lúc nào Putin đi uống cà phê hay uống rượu mà chỉ nhớ chuyện Putin cần cù học tập.

Trong trường đại học của Liên Xô những năm 1970 của thế kỷ 20, sinh hoạt văn hóa rất đa dạng. Mỗi tối các khoa đều tổ chức các buổi dạ hội hoặc hoạt động văn nghệ. Nhưng Putin cũng ít khi tham gia vào các buổi dạ hội. Vào những lúc đó, Putin thường trốn vào thư viện đọc sách, nên các bạn chỉ có thể gặp Putin trong thư viện. Nhìn Putin đọc sách rất chăm chú trong thư viện, mấy ai nỡ quấy rầy hoặc kéo cậu ta đi dạ hội. Do vậy, thành tích học tập của Putin luôn xếp hàng đầu, thành tích các môn đều đạt điểm 5.

Là một sinh viên đại học, Putin rất quan tâm đến tình hình nước nhà với một tinh thần trách nhiệm cao. Putin đã chọn đề tài luận văn tốt nghiệp của mình là: "Nguyên tắc tối huệ quốc trong Luật Quốc tế". Lúc đó, quan hệ giữa hai cường quốc Nga - Mỹ đang hòa hoãn, các hạng mục hợp tác kinh tế và khoa học kỹ thuật đang tăng nhiều. Chàng thanh niên Putin đã nhạy cảm chụp bắt nhiều vấn đề mấu chốt nhất trong đời sống kinh tế một cách gián tiếp qua sự giao lưu kinh tế mậu dịch đó, đủ thấy sự nhạy cảm của Putin trong lĩnh vực kinh tế.

Trong thời gian học đại học, ngoài việc thích đọc sách, Putin còn thích hoạt động thể thao và tích cực tham gia các môn thi đấu không phải của dân tộc Nga như vật kiểu Sambo và Judo. Khi đang học năm thứ 2 đại học, nhà trường cử Putin thành lập một đội vật để tham gia thi đấu giữa các trường đại học. Lúc đó đội viên có kinh nghiệm rất ít, nên số người thi đấu cũng không nhiều. Để tổ chức một đội vật tham gia thi đấu giữa các trường đại học, giành vinh quang cho trường và cho thành phố Leningrad, Putin kiên nhẫn đi thuyết phục một số bạn học ghi tên thi đấu.

Trong số đó, có một bạn đồng song vừa mới tiếp xúc với môn vật Sambo và cũng là người bạn thân nhất của Putin được Putin thuyết phục ghi tên thi đấu. Nhưng việc không may xảy ra, người bạn này trong khi thi đấu đã bị gãy đốt sống cổ, đưa vào bệnh viện cấp cứu được mấy hôm thì chết. Sự việc này là một đòn nặng nề không chịu đựng nổi đối với Putin, chàng trai còn thiếu từng trải. Xót thương khóc lóc và hối hận khiến Putin xa lánh bạn bè, cuộc sống cô độc tách khỏi mọi người cho đến khi tốt nghiệp đại học. Tuy sau này sự nghiệp của Putin thuận buồm xuôi gió, cũng không làm vợi nỗi đau trong tâm khảm, hằn sâu trong tính cách của Putin. Năm 1974, Putin đoạt chức Vô địch thi đấu Judo thành phố Leningrad và đạt danh hiệu kiện tướng thể thao.

Năm 1975, vào ngày khai giảng đại học năm thứ 5, một người tên là Ivan Vasilevich đã có cuộc trò chuyện khá lâu với Putin trong phòng học. Cuộc trò chuyện này làm cho Putin thực hiện được lý tưởng của mình thời niên thiếu là gia nhập KGB.

Ivan Vaxilievich là nhân viên công tác ở KGB, nói với Putin: "Anh bạn Vladimir Putin, mấy hôm nay tôi đã thông qua nhà trường và tổ chức Đoàn thanh niên cộng sản của Khoa Luật để tìm hiểu về anh. Thời gian qua, thông qua nhiều điều tra tìm hiểu và quan sát, tôi thấy anh có đầu óc linh hoạt, tư duy sắc bén, là một thanh niên tốt hiếm có".

Những câu nói đó làm cho Putin ngượng ngùng. Anh nói: "Thưa đồng chí Ivan Vasilevich, đồng chí nói thế chứ, tôi chưa làm được gì". Ivan Vasilevich hỏi: "Đã năm thứ 5 đại học rồi, tốt nghiệp xong định làm gì?".

Ngừng một chút, nhìn Putin, không để Putin kịp trả lời, Ivan Vasilevich nói thẳng luôn: "Tôi là nhân viên của KGB Leningrad, anh có muốn sau khi tốt nghiệp vào công tác trong cơ quan an ninh quốc gia không?".

Lúc đó việc KGB chiêu mộ nhân viên tình báo tương lai trong sinh viên là rất phổ biến. Có một nguyên tắc công khai là tìm mọi cách thu hút nhân tài ưu tú có tri thức, lòng can đảm, ý chí kiên cường. Nên khi tuyển người thường trước hết do tổ chức cơ sở Đảng tiến cử, rồi do "Ban cán bộ" của tổ chức Đảng chuyển những người dự tuyển đến Cục Quản lý nhân sự của KGB thẩm tra, đồng thời do bộ phận điều tra đặc biệt tiến hành điều tra mọi mặt, thậm chí còn gài bẫy để thử thách đối tượng dự tuyển, tất cả những điều đó đều không được để cho đối tượng biết.

Rõ ràng Ivan Vasilevich là nhân viên điều tra mọi mặt của bộ phận điều tra và Putin đã là đối tượng dự tuyển từ lâu, trải qua thẩm tra chặt chẽ, được chấp nhận đủ tiêu chuẩn.

Lúc đó Putin xúc động. Tuy có biết về KGB, nhưng nói chung KGB đối với Putin vẫn đầy bí hiểm. Đồng thời đó cũng là nghề nghiệp mà các bạn học đều ngưỡng mộ. Vì ngoài cơ hội ra nước ngoài, nhân viên KGB còn được đãi ngộ lương cao mà người thường không thể so được. Thông thường sĩ quan KGB, nhất là sĩ quan công tác ở nước ngoài, có cách tính tiền lương rất phức tạp. Lương cơ bản xác định theo quân hàm, cứ thăng một cấp lại tăng thêm 10 rúp một tháng. Sau 5 năm phục vụ trong KGB được tăng 5% lương cơ bản, sau 10 năm tăng 20%. Ngoài quân hàm và tuổi quân, nếu được đề bạt vào cương vị lãnh đạo thì cũng sẽ được tăng lương. Thiếu tá trợ lý trưởng phòng hoặc phó phòng ở cơ quan bộ Mátxcơva, có thể được mức lương còn cao hơn đại tá trưởng phòng thông thường. Ngoài ra, sĩ quan làm việc ở nước ngoài còn được lĩnh tiền trợ cấp vỏ bọc nghề nghiệp. Người có vỏ bọc là phóng viên, nếu viết một bài đăng báo được trợ cấp thêm tiền, để khuyến khích họ làm tốt vỏ bọc. Ngoài ra, mỗi tháng còn được một khoản tiền bằng nửa tháng lương bình thường chuyển vào tài khoản của họ ở KGB.

Cho nên nghe nói được KGB tuyển mộ, Putin đã xúc động nói: "Tôi vốn muốn vào KGB từ lâu, tôi thích công tác tình báo, vì tôi có những tư tưởng lớn. Tôi cho rằng tôi có thể sử dụng tốt sở trường của mình để làm người có ích nhất cho xã hội. Tôi nguyện hiến dâng Tổ quốc tuổi thanh xuân và bầu máu nóng của mình".

Từ đó Putin trở thành một nhân viên của KGB Leningrad. Ít lâu sau các bạn học sinh ngạc nhiên thấy Putin có một chiếc ô tô con "Giaporogiets", lúc đó có thể coi là một loại hàng xa xỉ. Bản thân Putin giải thích, anh ta rút thăm trúng thưởng ô tô, nhưng ít ai tin lời giải thích đó.

Khi vừa bảo vệ xong luận án, 3 sinh viên trong đó có Putin được đưa ngay đến Cục tình báo đối ngoại KGB Liên Xô để huấn luyện chuyên ngành, từ đó Putin bước vào đời sống điệp báo 15 năm, thoả mãn niềm mơ ước thủa nhỏ.

Thời đại học, Putin còn có một vận may là quen biết Sovchak. Lúc đó Sovchak là Giáo sư Luật Kinh tế, thường chủ trì các buổi thảo luận trên giảng đường của sinh viên khoa luật, Putin thường tham gia thảo luận. Putin cũng thường xin ý kiến chỉ đạo của Sovchak về một số vấn đề học thuật, qua đó Putin đã gây được ấn tượng rất tốt với Sovchak. Càng may mắn hơn, giáo sư chỉ đạo và bảo vệ luận án của Putin lại là Sovchak. Với bản luận án "Nguyên tắc tối huệ quốc trong Luật Quốc tế", Putin đã đạt điểm ưu tú hiếm thấy thời đó, điều càng làm cho Sovchak thêm yêu mến Putin. Nhưng Putin hoàn toàn không biết rằng mối tình thầy trò trên đảo Vasilevski đã quyết định vận mệnh cuộc đời mình.

Đào tạo trong "thành đặc vụ"

KGB là một tổ chức được chọn lựa kỹ càng, có nhiều đặc quyền, muốn gia nhập KGB phải qua nhiều sàng lọc, có thể nói trăm người chọn một. Mà muốn trở thành một nhân viên KGB có cương vị công tác lại không dễ.

Putin sau khi gia nhập KGB đầu tiên phải tập trung về trường đào tạo KGB để huấn luyện. Đời sống nhà trường quân sự hóa, kỷ luật hết sức nghiêm khắc, liên lạc thư từ phải dùng địa chỉ giả, thời gian huấn luyện một năm rưỡi.

Ở Liên Xô, KGB mở hơn 200 trường đào tạo, đều là những "thành đặc vụ", không có ghi trên bản đồ. Có 7 trường loại lớn, đó là:

"Kaduma" nằm ở đông nam cách Kubyshev khoảng 200 km, trường chia thành các bộ phận: Anh, Canada, Mỹ, Australia, New Zealand, Ấn Độ, Nam Phi.

"Chitaitskaia" ở phía nam Yarkusk khoảng 75 km, gần hồ Baical, giáp biên giới Liên Xô - Mông Cổ, trường chia thành các bộ phận Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Việt Nam.

[vui_la_chinh]

"Prakhovka", ở đông bắc thành phố Minsk khoảng 70 km, trong trường chia làm mấy bộ phận: bộ phận Bắc là 4 nước Bắc Âu (Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch, Phần Lan); Tây Nam là bộ phận Hà Lan; Nam là Thụy Sĩ và Áo; Đông Nam là Đức.

"Sukivnaia" cách Chicalop 110 km, chuyên huấn luyện gián điệp quốc gia ngữ hệ Latinh gồm: Italia, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Pháp.

"Ostodonaia" phía đông Khabarovsk 105 km, huấn luyện điệp viên Liên Xô ở các nước châu Á khác ngoài trường Chitaitskaia.

"Novaia" ở tây nam Tasken khoảng 90 km, đối phó với các nước châu Phi.

"Suidonaia" ở đông nam thành phố Tula khoảng 85 km, chuyên nhằm vào các nước Đông Âu, gồm: bộ phận Tây Bắc là Tiệp Khắc; Bắc là Ba Lan; Nam là Rumania; Đông Nam là Albania và Nam Tư.

Những "thành đặc vụ" này, nếu không có giấy phép đặc biệt của KGB, bất cứ ai cũng không được đến gần vì bên ngoài có một đơn vị bộ đội tinh nhuệ của KGB bao bọc, toàn bộ khu vực được KGB bảo vệ nghiêm ngặt. Trên bản đồ của Liên Xô cũng không tìm thấy vị trí của trường, ngay cả dân Liên Xô cũng không biết có nơi như thế.

Putin và những người khác được máy bay riêng của KGB đón từ Leningrad đưa thẳng đến Phân hiệu Đức của trường "Prakhovka" ở đông bắc Minsk khoảng 70 km. Khi đó họ không biết được tu nghiệp ở trường gì và sau mới biết mình được đặt trong một môi trường nước ngoài.

Đào tạo trong "thành đặc vụ".

Cũng giống như các trường quân sự khác, bài học đầu tiên đối với học viên mới là giáo dục truyền thống cách mạng. Bài học này cho Putin sự hiểu biết và nhận thức sâu sắc, toàn diện về KGB.

Tiền thân của KGB vốn là “Ủy ban đặc biệt trấn áp phản cách mạng và lãn công” được thành lập ngày 20/12/1917, gọi tắt là "Che ka". Lúc đó chủ yếu là để đối phó với những hoạt động bạo loạn, gây rối, phá hoại và ám sát của bọn cựu sĩ quan quân đội Sa hoàng và giai cấp tư sản. Năm 1918, Lenin bị ám sát, "Che ka" đã điều tra bắt giữ ngay thủ phạm. "Che ka" nhanh :Dng phát triển thành một tổ chức công tác đặc vụ tập trung các công việc thu thập tình báo, phản gián, bảo vệ bắt bớ, thẩm vấn, xét xử, tống giam và thi hành án. Về sau căn cứ vào tình hình thay đổi và nhu cầu của cuộc đấu tranh, tên gọi và chức trách của bộ máy "Che ka" cũng thay đổi nhiều lần: tháng 2/1922 được đổi thành Cục bảo vệ Chính trị Bộ Nội vụ, tháng 11/1922 tách khỏi Bộ Nội vụ; đổi thành Tổng cục Bảo vệ Chính trị; tháng 7/1934 đổi thành Tổng cục An ninh Quốc nội, lại sáp nhập vào Bộ Nội vụ; năm 1942 lại tách ra độc lập, mở rộng thành Bộ An ninh Quốc gia; tháng 6/1942, Bộ An ninh Quốc gia nhập với Bộ Nội vụ, đồng thời thành lập riêng bộ phận trừ gian làm công tác phản gián, trấn áp phản cách mạng và bọn Nga gian hàng Đức (còn có tên là Cục Diệt gián điệp); tháng 4/1943, Bộ An ninh Quốc gia lại tách khỏi Bộ Nội vụ, cho đến khi kết thúc Đại chiến thế giới lần thứ 2.

Tháng 10/1946, nhân việc Mỹ rậm rịch thành lập Cục Tình báo Trung ương, Liên Xô hợp nhất toàn bộ các bộ phận đặc vụ tình báo đối ngoại trong bộ máy Bộ An ninh Quốc gia, Bộ Ngoại giao và cả Tổng cục Tình báo của Bộ Tổng tham mưu quân đội, thành Ủy ban Tình báo Trung ương thống nhất, hùng mạnh thuộc Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô. Năm 1952, Ủy ban Tình báo Trung ương lại giải tán, các thành viên thuộc bộ nào lại về bộ cũ, làm việc theo chức năng riêng.

Tháng 3/1954, căn cứ vào tình hình ngày càng nghiêm trọng của cuộc chiến tranh lạnh Xô - Mỹ, Khrusov lên nắm quyền sau khi Stalin qua đời, đã lệnh cho các ngành Đảng, Chính quyền, Quân đội điều các cán bộ nòng cốt, tổ chức ra Ủy ban An ninh Quốc gia Liên Xô, gọi tắt là KGB do Tchelov làm Chủ tịch đầu tiên.

KGB là một bộ máy công tác đặc vụ được thành lập có quy mô lớn nhất trong lịch sử loài người, cơ quan tổng bộ hơn 1 vạn người, nhân viên các ngành tình báo, phản gián và trinh sát kỹ thuật, phân bố trong và ngoài nước hơn 20 vạn người, còn có 30 vạn bộ đội biên phòng, đầy đủ các quân chủng hải, lục, không quân. Tổng quân số của bộ máy này vượt quá 50 vạn người, tổng kinh phí hàng năm tới 110 tỷ USD, nên người ta gọi nó là “khủng long” trong bộ máy công tác đặc vụ thế giới.

Căn cứ vào Điều lệ Ủy ban An ninh Quốc gia Liên Xô, nhiệm vụ của KGB là:

1. Làm công tác tình báo, gián điệp đối ngoại, gồm cả những hoạt động đặc biệt như ám sát, lật đổ, phá hoại và tuyên truyền kích động.

2. Phụ trách công tác phản gián trong nước, gồm theo dõi, giám sát người nước ngoài đến Liên Xô, kiểm soát các ngành trọng yếu của chính phủ và quân đội.

3. Đấu tranh với những phần tử có chính kiến khác, các phần tử dân tộc ly khai, các nhân vật tôn giáo hoạt động ngầm, gồm cả những hoạt động khống chế giám sát làm mất danh dự, đưa vào bệnh viện tâm thần, bỏ tù, bắt lao động cải tạo.

4. Bảo vệ an toàn cho những người lãnh đạo Đảng và Nhà nước, gồm cả cử bảo vệ tiếp cận chuyên trách cho những người lãnh đạo từ Ủy viên Bộ Chính trị trở lên, bảo vệ các chính khách quan trọng nước ngoài đến thăm.

5. Giám sát và kiểm soát thông tin liên lạc, gồm bảo đảm an toàn cho thông tin mật mã trong nước, và kiểm soát thu nghe, mã thám mật mã thông tin nước ngoài.

6. Bảo vệ đường biên giới quốc gia của Liên Xô.

7. Chấp hành các nhiệm vụ đặc biệt mà Trung ương Đảng và Chính phủ Liên Xô giao cho.

Để hoàn thành những nhiệm vụ đó, KGB đã lập ra 4 Tổng cục (tương đương cấp bộ), 7 cục quản lý và 5 phòng độc lập. Lúc đó, lãnh đạo Liên Xô đã phát động trong toàn xã hội cuộc tuyên truyền vận động nhằm nâng cao uy tín của KGB và cảnh sát nhân dân. Giới báo chí đã tuyên truyền nhiều cho KGB. Đồng thời xuất hiện hàng loạt các tác phẩm văn học với các hình thức hồi ký, truyện ký, phim tài liệu và phim truyện mạo hiểm, ca ngợi KGB và thành tích của KGB. Thông qua các loại phương tiện thông tin thời đó, tuyên truyền rầm rộ cho nhân viên KGB bằng việc đọc và xem xét rất nhiều tác phẩm văn học phản ánh cuộc đấu tranh và đời sống của nhân viên KGB, chàng trai trẻ Putin thấy việc lựa chọn nghề nghiệp của mình là chính xác, càng tăng thêm ý thức trách nhiệm và lòng tự hào để làm việc cho KGB.

Nhưng việc học tập và huấn luyện lại không lãng mạn và thú vị như tác phẩm văn học mô tả. Nó hoàn toàn khô khan, căng thẳng và gian khổ.

Khi sĩ quan huấn luyện công bố kế hoạch huấn luyện, Putin và các bạn học đều ngớ cả người. Chương trình huấn luyện và học tập phải nhồi nhét rất căng thẳng. Trong thời gian một năm rưỡi, phải hoàn thành 2.913 giờ học, như vậy nghĩa là không có nghỉ hè, nghỉ đông. Trừ các ngày chủ nhật, mỗi ngày ít nhất phải học tập và huấn luyện 6-7 giờ, như vậy, đối với các chàng trai như Putin, vừa mới bước chân khỏi mái trường đầy lãng mạn, thật là hết chịu nổi.

Học tập các khoa mục cơ sở có Số học, Hóa học, Vật lý, Hội họa, Tốc ký, Địa lý, Ngoại ngữ, Kinh tế nước ngoài, Giáo dục, Chính trị thường thức, Văn học nước ngoài, chiếm 698 giờ. Khóa trình quân sự có biên chế, thiết bị công trình quân sự, vũ khí trang bị của tổ chức quân sự nước ngoài, tin tức tình báo về người lãnh đạo nước ngoài, gồm những tư liệu tỉ mỉ của từng nhân vật lãnh đạo trọng yếu, cả tập quán và đặc trưng sinh hoạt của họ, chiếm 392 giờ.

Khoa mục đặc biệt có nội dung phong phú nhất, chiếm 1.824 giờ gồm: địa hình học, kỹ thuật chụp ảnh, kỹ thuật thu phát vô tuyến điện, phương pháp thông tin liên lạc đặc chủng, dùng mực tàng hình ghi chú và đánh dấu bí mật trên bản đồ, kỹ thuật đặc biệt ghi chép tin tình báo bí mật lên mặt kính, huấn luyện phản giản, phương pháp giải vây, tự cứu và chạy trốn; về dược học gồm cách sử dụng thuốc độc, ma tuý, thuốc mê.

Trong các khoa mục đặc biệt, có các mục như cách bắt mồi liên lạc, cách tránh bị theo dõi, cách cắt đuôi bám, cách hẹn gặp các nhân viên khác trong mạng v.v... là những bài cơ bản. Khoá trình bày này chia làm 2 phần:

Phần một, trước hết phải học cách nhận biết mật thám, nếu bị họ bám sát phải sử dụng cách nào để cắt đuôi bám. Chỉ khi nào hoàn toàn cắt được "đuôi" mới có thể bắt được liên lạc với nhân viên mới. Để huấn luyện môn này sát với thực tiễn, còn sử dụng cả hình thức thực tập.

Phần hai của khoá trình còn phức tạp hơn nhiều, đó là cách "chiêu mộ cộng tác viên cung cấp tình báo", thầy giáo đóng vai quan chức, nhà khoa học, nhân viên kỹ thuật, học viên phải tìm cách "mua chuộc" họ làm gián điệp, đương nhiên những thầy giáo đó không phải dễ mà "mua chuộc" được, học viên sẽ nhận thức được "đối tượng" nước ngoài không dễ dàng trở thành "con mồi" của họ. Như vậy, các học viên sẽ phải nghĩ ra nhiều mưu kế, tìm cách đặt bẫy, để đối tượng sa bẫy. Thầy giáo còn dạy họ cách nắm những nhược điểm khác nhau của các loại người, để tiến hành công việc đúng người đúng tật. Những kẻ hám tiền, dễ dùng tiền dụ dỗ; có một số người lại phóng túng về sinh hoạt tình dục, dễ dùng gái đẹp để mồi chài; đối với những kẻ có biến thái về sinh hoạt tình dục thì dùng đồng tính luyến ái để dụ chúng mắc câu, khi chúng đang làm trò đồi bại thì chụp ảnh hoặc quay phim, để đe doạ khống chế chúng, buộc phải vào khuôn phép. Để đạt được mục đích, cả học viên nam và nữ đều phải học sử dụng mọi cách mồi chài, thậm chí dùng cả bản thân mình làm mồi.

Như vậy, trải qua một năm rưỡi huấn luyện, lại qua cuộc khảo thí nghiêm ngặt với các chuyên gia đặc biệt trong đoàn giám khảo, Putin đã tốt nghiệp trường tình báo "Prakhovca", với thành tích loại ưu. Đoàn giám khảo đã nhận xét về Putin: "Có đầu óc linh hoạt, phản ứng nhanh nhạy, cẩn trọng, già dặn, kiên cường, cương nghị, tính kỷ luật vững, có ý thức trách nhiệm cao".

[vui_la_chinh]

Cộng hòa Dân chủ Đức - 5 năm bí hiểm.


Nhưng Putin lại không có cơ hội tham gia những hoạt động lớn như vậy. Ông vẫn im lặng miệt mài với nghiệp vụ tham mưu tình báo ở trạm công tác Leningrad, để phối hợp hành động của KGB với bộ máy tình báo các nước vệ tinh, trao đổi tin tức tình báo, viết báo cáo tình báo, báo cáo lên cấp trên và phân phát một số tin mật. Những vụ việc này không thể bộc lộ tài trí thông minh của Putin, lại rất mệt mỏi và vụn vặt. Có khi để hoàn thành một bản báo cáo, Putin phải làm việc thâu đêm.

Là một sĩ quan trẻ mới nhận cương vị công tác, ai chẳng muốn làm ở những cương vị dễ tỏ năng lực và tài hoa của mình? Ai chẳng muốn lập thành tích trên cương vị của mình và nhanh :Dng được đề bạt?

Nhưng Putin không vì thế mà lơ là công tác, ngược lại ông càng cố gắng hoàn thành mọi nhiệm vụ cấp trên giao, cũng không bất mãn gặp lãnh đạo xin đổi công tác. Putin cho rằng muốn làm một người thành đạt, đặc biệt đối với người làm công tác tình báo, phải biết chịu đựng im lặng, không thể quá lộ mặt, càng không nên ra mắt trước thiên hạ. Phải làm thật chắc công việc hiện nay, dựa vào thực tài, vào thành tích công tác của mình, giành lấy lòng tin của tổ chức, của lãnh đạo, mà công việc hiện nay chính là sự thử thách của tổ chức đối với mình, đó là cơ hội tốt để rèn luyện ý chí và tính cách

Trên cương vị công tác đó, Putin đã làm việc gần 10 năm. Thời gian đó dường như đã rèn giũa con người hiện nay của Putin: già dặn, cẩn trọng, khéo biết điều khiển mọi việc ở hậu trường, rất ít bộc lộ mình, đầy bí hiểm.

Năm 1984, Thiếu tá Putin 32 tuổi, được phái sang Cộng hòa Dân chủ Đức. Danh nghĩa công khai là Chủ nhiệm Hiệp hội hữu nghị Xô - Đức, cơ quan ở Leipzig, danh nghĩa thực là Cố vấn Quân sự do KGB phái đến “Stassy” - Bộ máy Tình báo Đông Đức đặt cơ quan tại Dresden. Nhiệm vụ của Putin là làm địch vận trong nhân viên tình báo Đông, Tây Đức, cài cắm chân rết KGB trong nội bộ, mở rộng hàng ngũ KGB.

Đông Đức thời đó là tiêu điểm mà Liên Xô hết sức quan tâm, có 38 vạn quân Liên Xô đóng tại đây. Thủ đô Berlin là trung tâm chiến tranh gián điệp giữa Đông và Tây. Liên Xô đặt cơ quan Tổng bộ tình báo ở Kasoster ngoại ô Berlin, hàng nghìn quan chức KGB phải báo cáo định kỳ về Tổng bộ. Đương nhiên KGB phải cử nhiều nhân viên thường trú tới Đông Đức, nhưng hoạt động tình báo tối quan trọng đều do “Stassy”, Tổ chức Cảnh sát mật của Đông Đức tiến hành. Nghe nói "Stassy" theo dõi hàng chục vạn người và lập hồ sơ hàng triệu người. Do Liên Xô và Đông Đức có quan hệ tốt đẹp, KGB thường sử dụng mạng lưới tình báo của Stassy để thu thập những tin tình báo nguyên thủy, truyền trực tiếp về Mátxcơva.

Lúc đó, Putin phụ trách một tổ tình báo có 8 nhân viên KGB, tổ này lại đặt dưới sự chỉ huy thống nhất của Tướng KGB, Vladimir Xerkhuv. Địa điểm công tác của họ là tòa lầu nhỏ hai tầng ở số 4 phố Angieli Caxtrasi không có ghi trên bản đồ. Từ đây, có thể nhìn xuống dòng Elber êm đềm. Mỗi khi hoàn thành một công tác quan trọng, Putin thích cùng vợ là Lutmila vừa nhấm nháp rượu Vodka vừa ngắm cảnh mặt trời lặn hoặc ánh trăng trên sông Enbơ. Ở gần khu vực này phần lớn là sĩ quan cao cấp của "Stassy". Đối diện với tòa nhà của Putin ở phía bên kia đường là Cơ quan Tổng bộ "Stassy". Hestơ Bosim, trùm "Stassy", chỉ huy điều hành hàng nghìn nhân viên công tác đặc biệt ở đây. Cách không xa là căn cứ quân sự của quân đội Liên Xô đóng tại Dresden.

Chỗ ở của Putin rất tiện lợi cho công tác vận động và giám sát và cũng tiện cho sinh hoạt hàng ngày. Vợ Putin thường đến cửa hàng Nga để mua sắm, đôi vợ chồng trẻ cũng thường đến căn cứ của quân đội Liên Xô để xem phim. Từ cuối năm 1979, Liên Xô đưa quân vào Afghanistan, đặc biệt là năm 1981, Reagan làm Tổng thống Mỹ, quan hệ Đông - Tây bắt đầu xấu dần đi. Thái độ của các nước phương Tây đối với Liên Xô theo chiều hướng cứng rắn, mở rộng cấm vận thiết bị và kỹ thuật tiên tiến cho Liên Xô, khiến cho việc thu thập thông tin tình báo khoa học kỹ thuật bằng thủ đoạn hợp pháp bị cản trở, nên Liên Xô phải tăng cường hoạt động gián điệp.

Lúc đó, những hoạt động bất hợp pháp của KGB chủ yếu là: 1) Tìm người thay thế, tức là phát triển gián điệp người địa phương; 2) Dựa vào ngành tình báo của các nước Đông Âu; 3) Cài cắm gián điệp bất hợp pháp; 4) Dùng các thủ đoạn kỹ thuật vi tính, máy nghe trộm tinh vi; 5) Đánh cắp; 6) Buôn lậu. Chức trách chủ yếu của phòng D., cục T., Tổng cục I mà Putin làm việc là nhờ vào ngành tình báo của các nước Đông Âu để thu thập những thông tin tình báo khoa học kỹ thuật cần thiết.

Tin tình báo của Liên Xô chủ yếu được thu thập bởi các trạm KGB ở nước ngoài, các trạm này nằm trong các sứ quán Liên Xô ở nước ngoài, là trung tâm chỉ huy các hoạt động điệp báo của Liên Xô ở nước đó. Trạm đóng tại nước ngoài có một trạm trưởng, một số trạm phó. Quyền lực của trạm trưởng rất lớn, phải trực tiếp chịu trách nhiệm với Tổng bộ KGB Mátxcơva, toàn quyền chỉ huy tất cả nhân viên điệp báo với các loại danh nghĩa hợp pháp phái đến nước đó. Ngoài ra, chức trách của trạm trưởng còn bao gồm: Theo dõi và chỉ huy nhân viên tình báo quân đội trong sứ quán; giữ liên hệ với nhân viên tình báo các nước Đông Âu (trừ Romania) và Cuba trong sứ quán ở nước đó; chỉ đạo về chính sách và trang bị kỹ thuật; đọc và ký phát đi các bức điện của người ngoài trạm gửi về Tổng bộ KGB; thầm duyệt kế hoạch bắt mối với điệp viên. Tóm lại, trừ những điệp viên ngầm được phái đi bằng con đường bất hợp pháp do Tổng bộ KGB trực tiếp nắm, trạm trưởng là người duy nhất nắm toàn diện nhân viên KGB đến nước đó.

Trạm bộ của trạm nước ngoài có tổ chi viện kỹ thuật, sĩ quan viết báo cáo và phòng bí thư. Dưới có 5 tổ nghiệp vụ:

Tổ 1 là tình báo: Phụ trách phát triển gián điệp có thể tiếp xúc với những vấn đề cơ mật ở nước đó, thu thập tình báo chính trị, quân sự, kinh tế.

Tổ 2 là phản gián: Bảo đảm tất cả các nhân viên của Liên Xô phái đến nước đó không bị cơ quan tình báo của địch mua chuộc.

Tổ 3 là tình báo khoa học kỹ thuật: Bao gồm các sĩ quan tình báo đã được huấn luyện kỹ thuật, phụ trách thu thập tình báo khoa học kỹ thuật tiên tiến của các quốc gia phương Tây. Mục tiêu chủ yếu là Mỹ, Nhật Bản và Tây Đức.

Tổ 4 là chi viện nằm vùng: Bao gồm những điệp viên nằm vùng được phái đến bất hợp pháp, trực tiếp chịu sự chỉ huy của tổng bộ Matxcơva, không có quan hệ với trạm nước ngoài của KGB, nhiệm vụ của họ là nằm vùng lâu dài ở nước đó, khi xảy ra chiến tranh hoặc khi hai nước cắt đứt quan hệ ngoại giao, phụ trách tổ chức và lãnh đạo tất cả các mạng gián điệp của KGB ở nước đó.

Tổ 5 là hoạt động phá hoại: Phụ trách xây dựng một mạng gián điệp làm nhiệm vụ hoạt động phá hoại khi xảy ra chiến tranh.

Thiếu tá Putin lúc đó là Tổ trưởng Tổ Tình báo khoa học kỹ thuật KGB của trạm Dresden Đông Đức. Đối với Putin, được phái đến Dresden là một cơ hội phát triển lớn, vì thành phố này là một trong 5 thành phố ở Đông Âu có nhà máy kỹ thuật vi điện tử cho toàn phe Đông Âu đương nhiên là cho cả KGB. "Stassy" và KGB đều đưa nhân viên đặc vụ vào làm ở nhà máy. Được sự hợp tác của "Stassy", trạm điệp báo KGB do Putin lãnh đạo đã thông qua việc hợp tác của nhà máy với các xí nghiệp có tên tuổi trên trường quốc tế như IBM, đã đánh cắp được rất nhiều tin tức tình báo mật về khoa học kỹ thuật cho Liên Xô. Ngoài ra, Dresden còn có một trường học quy mô tương đối lớn, nó cũng là trạm trung chuyển học thuật, kỹ thuật quan trọng giữa Đông và Tây lúc đó. Qua các cuộc giao lưu học thuật ở trường, KGB có thể dễ dàng thu thập được rất nhiều tình báo khoa học kỹ thuật bằng thủ đoạn hợp pháp.

Dresden là một thành phố giáp với biên giới Tây Đức, các nhân viên của Đông và Tây qua lại như mắc cửi. Số người qua lại khiến cho Putin có ưu thế trong việc chiêu mộ gián điệp và thu thập tình báo mà các trạm tình báo KGB khác không thể so sánh được. Cho nên tổ tình báo của Putin và "Stassy" Đông Đức đặc biệt chú ý đến những khách sạn Benlovuy sang trọng nhất thành phố, khi phát hiện mục tiêu có giá trị, sẽ dùng mọi biện pháp buộc họ phải khuất phục, để đạt mục đích thu thập tình báo cho KGB

Các biện pháp KGB thường dùng chủ yếu: 1) Bí mật đột nhập, dùng các thủ đoạn kỹ thuật cao đánh cắp tình báo, gồm sử dụng máy ghi âm lắp trong bút máy, bật lửa, máy truyền âm, máy thu siêu nhỏ và những máy phát có thể lắp trong răng giả, núm vú giả, máy thu hình mini (sử dụng thiết kế tụ quang, có thể thu thập được những cảnh xa rõ nét trong đêm nhờ ánh lửa thuốc lá)… 2) Dùng tiền tài để mua chuộc, có thể dùng quan tước, tiền tài để mua chuộc, có thể dùng cách ép buộc, bắt đối phương phải khuất phục, chịu theo.

[vui_la_chinh]

Về mặt này, tổ của Putin và "Stassy" Đông Đức phối hợp rất tốt, họ luôn thắng lợi và thu được rất nhiều tình báo khoa học kỹ thuật quan trọng. Theo thống kê, trong các nước vệ tinh của Liên Xô, chỉ có Đông Đức, Ba Lan, Tiệp Khắc là có cống hiến lớn nhất cho công tác tình báo khoa học kỹ thuật Liên Xô. Cho nên tổ của Putin và "Stassy" nhiều lần được Tổng bộ KGB khen thưởng. Do có thành tích trong việc xúc tiến quan hệ hữu hảo Đức - Xô, năm 1987, Putin được mời dự Đại hội kỷ niệm 70 năm thắng lợi Cách mạng Tháng Mười do Tổng bộ "Stassy" của Dresden tổ chức, trong hoạt động kỷ niệm đó Hestơ Bosim, Thiếu tướng phụ trách "Stassy" đã tự tay gắn huy chương vàng cho Putin.

Tại tiệc rượu mừng lễ kỷ niệm, Trưởng phòng Hành động 8 của "Stassy" đã cao hứng nâng cốc nói với Putin: "Công việc rất tốt. Chúng ta không có thực lực kinh tế để chạy đua với phương Tây về nghiên cứu kỹ thuật, cho nên chúng ta hãy để cho họ việc đó, rồi chúng ta sẽ đánh cắp kỹ thuật của họ mà chẳng mất một xu".

Nhưng thiếu tá Putin không phải chỉ chuyên xúc tiến hợp tác hữu hảo Xô - Đức, ngoài việc lấy cắp tình báo khoa học kỹ thuật, trong thâm tâm Putin còn ấp ủ một kế hoạch lớn hơn và có hiệu quả lâu dài. Kế hoạch đó được gọi là "Hành động ánh sáng", mục đích của nó là xây dựng một mạng lưới do thám tình báo kinh tế to lớn ở Đông, Tây Đức lúc đó. Như vậy, cho dù chính quyền cộng sản của các nước Đông Âu có đổ bể, vẫn có thể tiếp tục cung cấp tình báo cho Mátxcơva.

Lúc đó một phần công việc chủ yếu của Putin là chiêu mộ và huấn luyện nhân viên đặc vụ cho KGB, xí nghiệp điện tử mà Tổng bộ đặt tại Dresden cũng là nhà chế tạo máy tính lớn nhất và trung tâm nghiên cứu simcard của Tổ chức Hiệp ước Vacsava. Đó là điểm chủ yếu của Putin và "Stassy" đánh cắp tình báo kỹ thuật cao của các quốc gia phương Tây.

Thời đó, máy tính của Tổ chức Hiệp ước Vacsava đã lạc hậu so với các quốc gia NATO, một số nhân viên đặc vụ Tổng bộ "Stassy" thà làm việc trên máy tính cá nhân của quốc gia phương Tây sản xuất, chứ không muốn đụng đến máy tính to tướng trong phòng làm việc của họ.

Lúc đó, Putin thường mượn cớ giao lưu học thuật cử những nhân viên đặc vụ dưới cái vỏ nhân viên kỹ thuật sang các nước phương Tây, hoặc chiêu mộ các chuyên gia phương Tây ở các công ty điện tử cỡ lớn như IBM phái sang Đông Đức công tác để làm việc cho KGB. Putin còn thường xuyên thông qua các nhân mối ở quốc gia phương Tây thu thập tình báo và kỹ thuật điện tử quân sự NATO.
“Stassy” vẫn coi KGB là bạn, còn KGB cũng cần sự ủng hộ của "Stassy”. Về sau Ailic Mayenkh, Bộ trưởng An ninh quốc gia Đông Đức muốn hạn chế “Stassy” giúp đỡ KGB. Ngày 2/3/1989, Thiếu tướng Hesto Bosim phụ trách phận bộ Dresden “Stassy” gửi thư tố giác cho cấp trên trực tiếp của Putin, lên án KGB chiêu mộ một số nhân viên hậu bị đang trở về đời sống dân thường của quân đội Đông Đức, họ thường được chiêu mộ tạm thời để làm nhiệm vụ đặc biệt. Về sau, Bosim đã tự sát một cách lạ lùng. Một trợ lý của Bosim bộc lộ rằng lúc đó KGB lấy được kỹ thuật của các quốc gia phương Tây chiêu mộ nhân viên đặc vụ Đông Đức, rất có thể là để làm nhiệm vụ đại loại như thế. Tuy bộ máy tình báo quân sự của Liên Xô và KGB là riêng rẽ, những có thể Putin đã nhằm vào tình báo quân sự các nước phương Tây.

Cứ như thế, kế hoạch “Hành động ánh sáng” của Putin vẫn cứ lặng lẽ thực hiện. Putin đã phát triển được bao nhiêu người, lấy cắp được bao nhiêu tình báo khoa học kỹ thuật, sử dụng phương thức và thủ đoạn gì, đến nay không ai có thể nói rõ. Mọi người dần sẽ quên đi một giai đoạn lịch sử trôi qua cùng năm tháng, cho mãi đến năm 2000, tức mười mấy năm sau đó, khi Putin trở thành quyền Tổng thống Liên bang Nga, tờ báo “Tin Tức” phanh phui đời sống tình báo của Putin ở Đức, nhà đương cục Đức mới vội vàng điều tra truy xét trong toàn quốc. Kết quả là qua đống hồ sơ của KGB để lại khi rút khỏi Đông Đức, mới biết được hồi đó Putin định thực hiện kế hoạch này.

Sau khi phát hiện đường dây này, Chính phủ Đức rất lo lắng, họ sợ kế hoạch hành động mà KGB thực hiện thời đó nhằm do thám tình báo bí mật kinh tế của Đức vẫn còn tiến hành, nghe nói những gián điệp trong kế hoạch đó đều do Putin phát triển trong thời gian giữ chức ở Đông Đức.

Sự lo lắng của Chính phủ Đức không phải là thừa. Hai năm nay trên vũ đài chính trị nước Đức và các nước Đông Âu trước đây, có không ít những vụ tai tiếng gián điệp.

Theo thống kê từ khi “Bức tường Berlin” bị dỡ bỏ năm 1989 đến nay đã phát hiện hơn 100 người từng làm gián điệp cho Bộ An ninh quốc gia Đông Đức và KGB chui vào trong hàng ngũ chính quyền lớp trên. Chỉ từ năm 1990-1992 nước Đức đã phát hiện và hạ bệ mấy nhân vật chính trị chủ yếu vì có dính líu đến gián điệp mật thời kỳ Đông Đức. Trong đó nổi bật nhất là “vụ án gián điệp quan chức ngoại giao” năm 1993, một quan chức ngoại giao nữ của Đức 39 tuổi tên là Lipi. P. đang chuẩn bị đi làm đại sứ, bị tố cáo đã hoạt động gián điệp thời Đông Đức nên bị hủy bỏ, 20 năm trước, khi còn đi học, bà ta đã được chiêu mộ làm gián điệp. Tháng 10/1993, một quan chức ngoại giao 46 tuổi, tên là Karl Heind Lot bị bắt vì đã từng hợp tác với Bộ An ninh quốc gia Đông Đức.

Ở các nước Đông Âu trước đây, những việc như thế này cũng rất nhiều. Như Ilietxcu, Tổng thống trước đây của Rumany bị một tờ báo tố cáo ông đã được KGB chiêu mộ làm gián điệp trong thời gian du học ở Mátxcơva. "Vụ gián điệp Olexi" của Ba Lan, vì Tổng thống và Thủ tướng bất hoà, Tổng thống tố cáo thủ tướng là gián điệp của bộ máy tình báo KGB và Liên Xô.

Để làm rõ thời kỳ lịch sử này, cơ quan tình báo Đức thành lập riêng một Uỷ ban điều tra đặc biệt, phụ trách điều tra những hoạt động gián điệp của Putin ở Đông Đức có quan hệ cá nhân mật thiết với Putin trước đây, trong đó có cả trợ lý riêng của Bosim, trùm "Stassy" thời đó, có Hesto Giemilisi từng làm đặc vụ 30 năm, nhưng không thu lại kết quả gì. Giemilisi nói với phóng viên: "Chính phủ Đức rất lo sợ những gián điệp mà Putin chiêu mộ thời đó còn làm việc cho Nga. Họ đã cặn vặn tôi mấy giờ liền, nhưng chúng tôi đâu có biết những hoạt động của người Nga. KGB làm việc hoàn toàn giấu chúng tôi, việc chiêu mộ gián điệp tiến hành rất bí mật. Đến bây giờ tôi mới biết có cái hành động ánh sáng, tôi cảm thấy mình bị bán rẻ".

Đồng thời, bộ máy tình báo Đức còn tìm thấy nhiều tư liệu có liên quan đến Putin trong hồ sơ của KGB để lại. Những tư liệu này chứng tỏ ông đã được mời dự Đại hội kỷ niệm 70 năm thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười do Tổng bộ "Stassy" tổ chức năm 1987. Trong hoạt động kỷ niệm này, Bosim đã gắn huy chương cho Putin, khen thưởng những cống hiến xuất sắc về công tác cho quốc gia xã hội chủ nghĩa. Đồng thời cũng được chứng thực ít nhất có một quan chức cao cấp của Đông Đức thời đó thiếu chút nữa bị Putin mua chuộc được, vì căn cứ vào hồ sơ có ghi, phòng hành động 15 của "Stassy" nhận được chỉ thị yêu cầu phải lắp một điện thoại bí mật trong nhà quan chức đó.

Căn cứ vào những vụ việc trên, Ủy ban điều tra đặc biệt đã viết một bài báo cáo dài 10 trang, gửi về Berlin để tiếp tục nghiên cứu.

Nhưng việc Putin làm công tác điệp báo ở Đông Đức cho đến nay cũng chỉ biết có thế. Từ năm 1984-1989 lúc thống nhất nước Đức, trong 5 năm đó, Putin đã làm những việc gì, để lại cho nước Đức thống nhất cái gì? Không ai được biết. Chính quyền Nga cho đến nay chưa hề tiết lộ công tác cụ thể của Putin khi ở Dresden, nhưng cũng xuất hiện một số lời đồn đại.

Các nhà chính trị chuyên gia tình báo các nước phương Tây phân tích và cho rằng, rất có thể khi ở Đông Đức, Putin còn chấp hành một nhiệm vụ chính trị là tiếp xúc với những người Đông Đức đồng tình với Gorbachev như Hanx Modro, người lãnh đạo Đảng ở Dresden để phòng chính quyền Honek bị lật đổ.

Muốn tìm hiểu rõ giai đoạn lịch sử này của Putin quả là khó, trong quá trình này, một lần nữa mọi người chỉ thấy những bí hiểm của Putin. Viên sĩ quan giấu tên của "Stassy" nói với phóng viên: "Toàn bộ kế hoạch hành động của KGB đều nhét trong óc Putin, ông ta là một người rất thông minh, có sức kiềm chế rất mạnh, hành động hết sức cẩn thận. Ông ta luôn chỉ huy ở hậu trường, xưa nay không để ai chú ý tới mình". Xem ra việc Putin ở Đông Đức, chỉ có thể do Putin tự nói ra.

Năm 1989, Putin là Trung tá KGB, mắt nhìn thấy bức tường Berlin sụp đổ, hai nước Đức thống nhất, khối Hiệp ước Vacsava giải thể, KGB suy yếu, đã nhận thức sâu sắc rằng: Trong những ngày hòa bình nếu vẫn là quân nhân sẽ khó làm nên chuyện, nên quyết định chuyển ngành.

[vui_la_chinh]

Nổi danh trên chính trường


Từ Saint Petersburg đến Mátxcơva

Một quân nhân chuyển ngành có thể nhanh :Dng nổi tiếng ở Saint Petersburg, là Chủ tịch Uỷ ban quan hệ đối ngoại của thành phố, Phó Thị truởng thứ nhất, Putin có quan hệ thế nào với Thị trưởng. Tại sao sau khi Sovchak thất bại trong cuộc tranh cử thị trưởng. Putin lại từ chối hợp tác với thị trưởng mới, thà “về vườn đuổi gà”? Trong lúc nguy nan tại sao Tshubai lại ra sức tiến cử Putin làm Phó Cục trưởng Cục quản lý sự vụ Tổng thống? Tại sao 3 năm ở Mátxcơva Putin được thăng liền 4 cấp lên đến chức Bí thư Hội đồng An ninh Liên bang Nga? Năng lực ư ? Ô dù ư ? Hay là sự lựa chọn của lịch sử ?

Sự cân nhắc của ân sư

Từ nước Đức trở về, Putin nhập luôn vào phái cải cách ở Saint Petersburg quê hương. Trong đời sống chính trị của ông, có 3 người đóng vai trò hết sức quan trọng, đó là: Sovchak, Tshubai và Yelsin. Ở trong những thời kỳ quan trọng nhất trong cuộc đời Putin, họ đã giúp đỡ có tính chất quan trọng đối với Putin.

Dẫn dắt Putin bước vào chính trường là Sovchak. Ông ta là người ủng hộ kiên định “Tư duy mới” của Gorbachov, cũng là nhân sĩ phái dân chủ nổi tiếng của Liên Xô ở thời kỳ cuối những năm 80 đến thời kỳ đầu những năm 90 của thế kỷ 20. Nơi đầu tiên kết nối số mệnh của họ với nhau là phố số 4 trên đảo Vaxiliepxki Khoa Luật Đại học Leningrad. Giữa những năm 70, giáo sư Sovchak phụ trách giảng bài cho sinh viên Khoa Luật, Putin đã được nghe ông giảng bài. Nhưng họ thật sự quan hệ mật thiết với nhau là cuối những năm 70. Nghe nói Mekhuriev hiệu trưởng Đại học Leningrad, đã tiến cử Putin với Sovchak.

Putin thừa nhận, việc chọn đề mục cho luận án tốt nghiệp đại học của mình là theo gợi ý của Sovchak, lúc đó ông ta là Giáo sư chỉ đạo môn học và là thầy hướng dẫn bảo vệ luận án tốt nghiệp của Putin. Lúc đó, Putin muốn viết luận án “ Tư pháp quốc tế mà tôi hiểu biết nhất", thậm chí còn chủ động nói với hiệu trưởng về suy nghĩ đó của mình. Nhưng về sau theo lời khuyên của Sovchak, Putin không viết luận án đó nữa mà đổi sang “Nguyên tắc tối huệ quốc trong luật quốc tế”, và đạt ưu tú. Vị chủ nhiệm khoa thời đó khi trả lời phỏng vấn của phóng viên có nói, năm đó Putin chọn vấn đề nhạy cảm “Nguyên tắc tối huệ quốc trong Luật quốc tế” làm đề tài cho luận án tốt nghiệp, bản thân việc chọn đề đã chứng tỏ Putin có đầu óc suy luận, dám đi sâu nghiên cứu. Phải nhớ rằng, Liên Xô những năm 70, tư tưởng bị phóng bế, quan niệm bảo thủ, vấn đề dân tộc không được nhà cầm quyền coi trọng đúng mực, mà trong luận án tốt nghiệp của mình Putin lại mạnh dạn nêu lên quan điểm bình đẳng tôn trọng lẫn nhau giữa các dân tộc.

Thời gian 10 năm sau đó, Putin đã không phụ sự tiến bộ đó, ông luôn như hình với bóng cùng Sovchak không những trong những trường hợp chính thức mà còn theo Sovchak tham dự các hoạt động như buổi biểu diễn ca hát của Ala Pugachova. Trong lúc rỗi rãi Putin cũng rất thích xem biểu diễn ở nhà hát ở Malinxki.

Putin sau khi trút bộ quân phục trở về Saint Petersburg tìm được việc làm trợ lý Hiệu trưởng ở Đại học Saint Petersburg, phụ trách công tác ngoại vụ. Lúc đó, để cải thiện tình trạng tài chính, nhà trường có mở một số xí nghiệp hợp doanh, để quản lý những xí nghiệp đó, Putin thường phải chạy khắp nơi. Tuy bận rộn với rất nhiều việc vụn vặt, nhưng ông lại được rèn luyện trong môi trường kinh tế thị trường hiện thực. Putin đã làm chức vụ này một năm rưỡi. Nhưng đó chỉ là cái vỏ bọc ngoài, còn thực tế Putin vẫn làm cho KGB. Nhiệm vụ của ông là theo dõi phong trào cải cách dân tộc dân chủ đang phát triển mạnh mẽ ở thành phố Leningrad. Putin không phủ nhận điều này, ông giải thích rằng, sở dĩ mình không có cơ hội thăng tiến hơn nữa ở KGB là vì không muốn chuyển nhà về Mátxcơva. Putin nói: “Tôi có 2 con và bố mẹ già đều đã ngoài 80 tuổi, chúng tôi vẫn chung sống với nhau. Các cụ là những người đã sống qua cuộc chiến tranh, các cụ đã sinh ra ở đây, lớn lên ở đây, nói gì cũng không chịu rời đây, mà tôi lại không thể bỏ mặc họ.

Tháng 3/1990, Liên Xô thực hiện cuộc tổng tuyển của đầu tiên sau hơn 70 năm thành lập nước. Trong số các thị trưởng Mátxcơva, Leningrad, Kiev... do Đảng Cộng sản Liên Xô cử ra, có đến 1/3 không trúng cử đại biểu nhân dân, các viên tư lệnh quân khu Mátxcơva, tư lệnh hạm đội phương Bắc và trùm KGB ở Estonia đều bị rớt trong cuộc tranh cử. Nhưng những người bị KGB theo dõi như Yeltsin lại trúng cử với số phiệu cao. Yeltsin sau đó được bầu làm Chủ tịch Xô Viết tối cao Liên Bang Nga. Năm sau tranh cử được bầu làm Tổng thống Liên Bang Nga, trở lại vũ đài chính trị Liên Xô. Chức Thị trưởng các thành phố chủ yếu của Liên Xô như Mátxcơva và Leningrad cũng lần lượt vào tay Popov và Sovchak thuộc phái dân chủ.

Một ngày sau khi trở thành Chủ tịch Xô Viết thành phố Leningrad, Sovchak đã gặp Putin ở hành lang Đại học Leningrad. Thày trò gặp nhau, sau một hồi hàn huyên, Sovchak nói với người học trò yêu: “Mình bây giờ là Chủ tịch Xô Viết thành phố, cậu đến công tác với mình nhé.” Gặp lại thầy, Putin rất mừng, được thầy mời mình làm việc trong chính quyền, Putin vui vẻ nhận lời. Ai biết đâu rằng, buổi trùng phùng đó đã dắt chàng trai trẻ Putin bước vào “Con đường cao tốc quan trường”.

Nhận lời với Sovchak, Putin đến Xô Viết thành phố làm cố vấn về vấn đề quốc tế, thực ra là trợ lý cho Sovchak.

Ngày 12/6/1991, thể chế hành chính của Leningrad có biến động lớn, Sovchak lại trở thành Thị trưởng đầu tiên của thành phố được đổi tên thành Saint Petersburg. Putin làm Chủ tịch Uỷ ban quan hệ đối ngoại của thành phố. Hiển nhiên là Sovchak không hề có chuẩn bị gì về tâm lý để làm Thị trưởng, nên thường xuyên va chạm với những nghị sĩ mới của Duma. Mỗi lần như vậy, Sovchak lại cử Putin đứng ra hoà giải, mọi việc đều được dẹp yên, chứng tỏ khả năng phối hợp hiệp đồng rất tốt.

Nếu Putin chỉ bình thản ngồi ở vị trí này, có thể sẽ trở thành Tổng thống Liên bang Nga như ngày nay. Vĩ nhân luôn nắm được cơ hội đến bên mình, nhất là vào những thời kỳ đặc biệt.

Cuộc thử thách của “Sự kiện 19 tháng 8”

Tháng 8/1991, khi phái cứng rắn Liên Xô phát động cuộc đảo chính, Putin đã đóng vai trò quan trọng bên cạnh Sovchak.

Liên Xô - quốc gia Xã hội Chủ nghĩa từ khi thành lập và trưởng thành với một môi trường trong nước và ngoài nước cực kỳ phức tạp, nhiều dân tộc khác nhau, tôn giáo khác nhau, đất đai rộng lớn các quốc gia xung quanh thường dòm ngó với cặp mắt cú vọ. Trước đây có Đức và Nhật, sau đại chiến thế giới lần thứ hai các nước phương Tây đứng đầu là Mỹ đều có cái nhìn thù địch, thậm chí còn muốn lật đổ. Cho nên việc Liên Xô tồn tại và phát triển, không thể không thừa nhận “Che ka” trước kia và KGB sau này đã phát huy tác dụng quan trọng, thậm chí có khi còn có tính quyết định. Đặc biệt KGB là quốc gia trong quốc gia, luôn coi việc bảo vệ an ninh Liên Xô là nhiệm vụ của mình, các nhà bình luận nước ngoài cũng coi KGB là hòn đá tảng chủ yếu nhất của Liên Xô.

Năm 1985, Gorbachov lên nắm quyền, với cương vị Tổng Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô, nhìn thấy những khủng hoảng của Liên Xô, muốn tiến hành cải cách, nhưng “hắt chậu nước bẩn lại hắt luôn cả đứa con”, kết quả là gây hỗn loạn mọi mặt cho xã hội Liên Xô. Trước tình hình đó, Gorbachov lại ảo tưởng dựa vào lực lượng KGB, giúp ông vượt khỏi khó khăn trong thời kỳ bước ngoặt của xã hội. Gorbachov yêu cầu KGB phải đấu tranh với hiện tượng lãn công kinh tế, giám sát việc phân phối sản phẩm, chống “chợ đen” và “kinh tế cái bóng”. Để tăng thêm khả năng của KGB ngăn ngừa những xáo động xã hội và những hoạt động ly khai dân tộc, ông ta còn giao thêm quyền chỉ huy sư đoàn dù cho KGB. Năm 1998, khi Chebulikov với hàm Nguyên soái, Chủ tịch của KGB phê phán những cải cách của Gorbachov gây nên hàng loạt hỗn loạn, Gorbachov chơi đòn công khai là thăng chức nhưng lại ngầm hạ bệ đối với Chebulikov, ngoài mặt là giao cho làm Bí thư Trung ương chủ quản công tác chính pháp Liên Xô, nhưng thực tế là giao chức Chủ tịch KGB nắm thực quyền cho Khliuchikov, một người đã từng ra nước ngoài và có tư tưởng thoáng hơn. Khliuchkov đã từng công tác ở nước ngoài nhiều năm, giải quyết công việc rất trơn tru, được mọi người gọi là “ Tướng cười mỉm”. Ý định đầu tiên của Gorbachov tiếp quản KGB, mong ông ta có thể làm cho KGB thích ứng được với thay đổi của cải cách, lại có thể bảo vệ được công cuộc cải cách phát triển thuận lợi. Mấu chốt sự thành bại của một nhà chính trị thường ở chỗ biết dùng người tốt hay không, còn Gorbachov đã bị hiện tượng bề ngoài của Khliuchikov mê hoặc.

[vui_la_chinh]

Khliuchikov sau khi nhận chức đã có một số cải cách đối với KGB, tuyên bố phải “công khai hoá”, phải hợp tác với bộ máy tình báo phương Tây như Cục tình báo Trung ương Mỹ, chống Chủ nghĩa khủng bố quốc tế v.v... Vì thế tháng 2/1990, Khliuchikov lại được giữ chức thành viên Hội đồng Tổng thống, hội đồng này lúc đó mới được thành lập là hạt nhân quyết sách tối cao của Liên Xô.

Đồng thời với việc tiếp quản KGB, Khliuchikov còn sắp xếp cho họ hàng bà con một số “ghế” tốt. Con trai của Khliuchikov là Sergei từng làm sĩ quan tình báo nước ngoài của KGB với vỏ bọc là Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Liên Xô ở Pháp, em rể Dorovik là Chủ tịch Hội đồng Hoà bình Liên Xô, chức vụ này do KGB bổ nhiệm; gả cháu gái cho con trai của Tướng KGB Yaks, Yaks lại là trưởng phòng 1, tổng cục 1, phụ trách công tác tình báo bí mật của KGB ở Bắc Mỹ. Cả họ Khliuchikov đều sống khá giả. Nhưng cải cách ngày càng tiến thì tập đoàn được lợi ngày càng trở thành lực cản của cải cách. Khliuchikov cho rằng cuộc cải cách của Gorbachov đã đi vào ngõ cụt, cho nên KGB không những muốn trùm lên trên Đảng, chính quyền, quân đội, mà còn muốn trùm lên cả Tổng Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô và Tổng Thống Liên Xô, triết để chuyển hướng cải cách của Gorbachov, để ổn định tình hình Liên Xô.

4 giờ chiều ngày 17/8/1991, tại một cứ điểm bí mật của KGB ở ngoại ô Mátxcơva có mật danh là “ABC”, Khliuchikov đã mời cơm Thủ tướng chính phủ Pavlov, Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô Senhin, Bộ trưởng Quốc phòng Yadov và mấy vị tướng dưới quyền. Tại “bữa ăn uống công việc” đó, Khliuchikov đã công kích thẳng vào cuộc cải cách của Gorbachov, Khliuchikov nói “Tôi thường xuyên thông báo cục diện khó khăn cho Gorbachov, nhưng ông ta không có phản ứng, lại thường xuyên ngắt lời, lái sang việc khác, ông ta không tin tình hình mà tôi thông báo...” Cuối cùng Khliuchikov với giọng tin tưởng đề nghị thành lập Uỷ ban tình trạng khẩn cấp, cử một đoàn đại biểu đi gặp Gorbachov đang nghỉ tại Crưm, sau đó tuyên bố Gorbachov bị bệnh, để Phó Tổng thống Yanaev giữ chức Tổng thống. Khliuchikov còn bổ sung, ông ta có thể được sự phê chuẩn của Xô Viết tối cao. Sau đó những người khác bổ sung ý kiến, vụ việc coi như đã quyết định.

Chiều ngày 18/1/1991, Khliuchikov chỉ thị cho Plekhanov, Cục trưởng cảnh bị KGB, Chủ nhiệm văn phòng Tổng thống Bonkin, Phó Chủ tịch Hội đồng quốc phòng Bakhlanov cùng một số người mang theo xe bọc thép và lính đặc nhiệm đến nơi nghỉ mát ở Biển Đen, yêu cầu Gorbachov đang nghỉ mát ở đó phải chuyển giao quyền Tổng thống cho Phó tổng thống Yanaev. Khi yêu cầu này bị Gorbachov kiên quyết từ chối, 5 người này đã hạ lệnh bao vây chặt biệt thự của Tổng thống và bắt đi phụ tá của Metvechev, để lại Phó Cục trưởng Cục cảnh bị KGB là Xlekhanov chỉ huy. Khliuchikov, đặt bộ đội biên phòng trên biển dưới quyền chỉ huy của Plekhanov và cấp phó là Klekhanov, phong toả sân bay Belibech có chuyên cơ của Tổng thống, cử người trên đài quan sát bờ biển dùng kính viễn vọng giám sát nhất cử nhất động của mọi người trong biệt thự Tổng thống. Quân lính thuộc Cục thông tin KGB kiểm soát mọi thiết bị thông tin của Gorbachov, không liên lạc với bên ngoài. Trong tình cảnh đó, Tổng thống chỉ còn dựa vào mỗi một máy thu thanh sóng ngắn nghe “Đài tiếng nói Hoà Kỳ” để biết sự việc diễn ra 3 ngày sau đó tại Liên Xô.

6 giờ 5 phút sáng ngày 19 tháng 8, thông tấn xã TASS của Nga phát đi một tin quan trọng, tuyên bố Gorbachov do tình hình sức khoẻ không thể thực hiện được chức trách Tổng thống, căn cứ vào khoản 7 Điều 127 của Hiến pháp Liên Xô được đặt trong tình trạng khẩn cấp 6 tháng và tổ chức ra "Uỷ ban tình trạng khẩn cấp" gồm 8 người. Các thành viên là Phó Tổng thống Yanaev, Thủ tướng Pavlov, Chủ tịch KGB Khliuchikov, Bộ trưởng quốc phòng Yadov, Bộ trưởng Nội vụ Purk, Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng quốc phòng Bakhlanov, Chủ tịch Liên minh nông dân Liên Xô Xtaldubusev và Hội trưởng Hội Liên hiệp các xí nghiệp quốc doanh Liên Xô Dichiakov. Sau đó "Uỷ ban tình trạng khẩn cấp" còn phái lính đặc nhiệm KGB và quân đội tiếp quản các bộ máy thông tin, tin tức như Đài Truyền hình Liên Xô, Đài Phát thanh, toà báo....

Tiếp đó Khliuchikov ra lênh bắt Yeltsin, lúc đó Yeltsin đang nghỉ tại biệt thự Akkhanghesk ở ngoại ô Mátxcơva, trong tay không có quân đội, cũng chẳng có quân đội truyền tin. Ông ta hoá trang thành người câu cá, sau đó lên xe bí mật quay về Mátxcơva, vào Bạch Cung tức Cung đại hội Nga. Đó là một toà kiến trúc lớn hơn 10 tầng màu trắng, người vệ sĩ tiếp cận của Yeltsin là Konchakov, bố trí nơi này thành “tổng hành dinh” cho Yeltsin, tổ chức thành trung tâm đối phó với “Uỷ ban tình trạng khẩn cấp”, còn anh ta tổ chức đội vũ trang bảo vệ toà lầu.

Lúc đó Sovchak cũng ở Mátxcơva, ông ta thề bảo vệ Yeltsin. Putin đề nghi ông ta lập tức quay về Leningrad, bảo đảm Leningrad ủng hộ Yeltsin, phản đối đảo chính. Sovchak mạo hiểm đang đêm bay về Leningrad. Lúc đó Tổng thống KGB đã ra lệnh cho KGB Leningrad bắt Sovchak ở sân bay. Tình hình hết sức nguy cấp, Putin vốn giữ quan hệ tốt với ngành an ninh địa phương đã không quản tình hình phức tạp lúc đó, tự dẫn đội cảnh vệ vũ trang đến sân bay Leningrad đón Sochak, bảo đảm an toàn cho Sovchak. Lúc này trên sân bay toàn KGB, Putin ra lệnh cho xe ô tô đến thẳng chân cầu tháng máy bay. Nhân viên KGB thấy đối phương có vũ trang, khí thế hùng mạnh, không dám đến bắt Sovchak, để ông ta trở về toà thị chính an toàn, phát động quần chúng địa phương phản đối đảo chính bảo vệ Yeltsin. Mấy ngày đó, Sovchak một mặt lo phát động quần chúng, một mặt lo đàm phán với Uỷ ban An ninh quốc gia Leningrad và người lãnh đạo quân khu Leningrad, cố gắng làm cho quân đội trú đóng tại Leningrad từ chối chấp hành mệnh lệnh của "Uỷ ban tình trạng khẩn cấp", giữ thế trung lập. Putin đã đóng vai trò rất quan trọng trong các cuộc đàm phán ấy.

Yeltsin thông qua các kênh tin tức được biết quân đội và phái cải cách dân chủ ở các nơi đều phản đối đảo chính, chỉ thiếu một người lãnh đạo có sức mạnh, thiếu một ngọn cờ. Yeltsin đã lao ra đường cho vệ sĩ thuyết phục chiếc xe tăng số hiệu 110 của sư đoàn Taman nổi tiếng, quay nòng pháo trở lại, Yeltsin đứng trên tháp pháp xe tăng, thẳng người trước ống kính các máy ghi hình truyền hình Nga và nuớc ngoài với danh nghĩa Tổng Thống dõng dạc đọc lời kêu gọi bãi công phản đối đảo chính.

Đó là một độc chiêu quan trọng nhất để đập tan “Uỷ ban tình trạng khẩn cấp”, toàn Nga và toàn thể thế giới đều nhìn thấy cho dù bị kiểm soát thông tin, người Nga cũng thông qua mạng truyền hình hữu tuyến của Mỹ và Đài Tiếng nói Hoa Kỳ để xem và thu nghe. Nhân dân và cả nhiều tướng lĩnh quân sự cũng nhanh :Dng biểu thị ủng hộ Yeltsin, nhiều nơi đã bắt đầu bãi công. Đó cũng là những giờ phút huy hoàng nhất trong cuộc đời của Yeltsin, hình tượng giơ tay hô lớn đã làm ông trở thành một ngọn cờ, một vị anh hùng, một nhân vật có thực quyền lớn nhất của nước Nga và Liên Xô. Sau đó Yadov lệnh lính dù Krachov điều động lính dù, nhưng Krachov lúc đó đã “thân tại Tào doanh tâm tại Hán”, sư đoàn trưởng lính dù Lebet lại càng công khai từ chối chấp hành mệnh lệnh của “Uỷ ban tình trạng khẩn cấp”. Lúc đó Khliuchikov ra lệnh cho đội đột kích “Alpha” đã quyết định tập thể từ chối chấp hành lệnh.

Như vậy, “Uỷ ban tình trạng khẩn cấp “ đã dùng hết “át chủ bài”, cuộc đảo chính đã kết thúc thất bại. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Purk tự sát. Khliuchikov lại hiện rõ bản chất trơn tru giảo hoạt, tự thân đi đón Gorbachov từ Biển Đen về Mátxcơva.

Trải qua thử thách của cuộc đảo chính, Yeltsin lúc này đã thực quyền, ông cử người nhanh :Dng đi bắt những người phụ trách có liên quan đến đảo chính. Khliuchikov cùng những người của “Uỷ ban tình trạng khẩn cấp” bị bắt giam mấy năm trong nhà tù “Thuỷ binh tĩnh lặng” sau này tuy được thả ra, nhưng đã thành những nhân vật suốt ngày ăn tục nói phét, không còn được coi ra gì nữa. Để cải thiện cuộc sống những năm cuối đời, Khliuchikov có viết một cuốn hồi ký có tên "Hồ sơ riêng", loại sách này bán khá chạy ở trong và ngoài nước Nga.

Sự kiện “19 tháng 8” đối với Sovchak hay đối với Putin đều là một cuộc sát hạch nghiêm khắc và đã nộp bài trả lời đúng. Có khác chăng là tên tuổi Sovchak thì nổi danh tiếng, còn Putin thì vẫn lặng lẽ như không. Thực ra mọi việc mà Putin đã làm trong sự kiện này, lúc đó Sovchak không hề biết, sau này từ miệng người khác mới biết vai trò quan trọng của Putin. Khi nghĩ lại sự việc này, Sovchak nói: “ Putin là một con người không muốn khoe thành tích của mình, trong anh ta thấm đẫm tinh thần tự tin, trung thành, đáng tin cậy, tôi đã cùng Putin làm việc với nhau 6 năm trời, chưa bao giờ anh ta chìa tay đòi hỏi vinh dự, địa vị tiền tài.

“Giáo chủ áo xám” của Saint Petersburg.

Là một thành viên của KGB nhưng Putin không giống như bọn Khliuchikov. Putin có thực tài, đầy vẻ hài hước, có quan hệ tốt với mọi người, không bao giờ cãi nhau với người khác, không biết bực bội, thích thảo luận theo lý tính, giải quyết công việc một cách quyết đoán không qua loa xong chuyện. Putin rất ghét lối quan hệ nhì nhằng, đối với những người đó bao giờ cũng giữ một khoảng cách. Đồng thời trong cái thế giới KGB và Judo, Putin đã rèn cho mình một tính cách dẻo dai, cực kỳ kiên nhẫn. Putin có lòng trung thành tuyệt đối với tổ chức và quan hệ trên dưới, đặt lợi ích quốc gia lên trên lợi ích cá nhân và coi việc hiến thân cho Tổ quốc là một đức tin.

Trải qua cuộc thử thách "Sự kiện 19 tháng 8", Putin trở thành người giúp việc đắc lực cho Sovchak, phụ trách giải quyết quan hệ đối ngoại và kinh tế, cố gắng xúc tiến việc đầu tư của Ngân hàng Dresden (Đức) và Công ty Coca Cola, có công trong việc phục hồi kinh tế của Saint Petersburg. Nhưng Putin không hề khoe khoang, ở Saint Petersburg, Putin luôn cẩn thận giữ im lặng, cố không tranh công với Sovchak. Mỗi lần lãnh đạo Chính quyền thành phố xuất hiện tập thể trước máy thu hình, bao giờ Putin cũng đứng ở góc xa nhất, cho nên sự có mặt Putin không gây chú ý cho mọi người. Nhưng mặt khác, là một vị Phó Thị trưởng thứ nhất phụ trách phê duyệt các văn kiện, Putin đã giải quyết mọi việc của Chính quyền thành phố đâu ra đấy, trở thành cánh tay đắc lực của Sovchak và được Sovchak hoàn toàn tin tưởng. Cá tính ít lộ liễu đó lại hoàn toàn tỷ lệ nghịch với năng lực của Putin, mọi người đã đặt biệt hiệu cho nhà chính trị thích giấu mặt ở hậu trường đó là “vị giáo chủ áo xám trầm tư khó hiểu”.

Phó Thị trưởng Xtanitlav Mainev có quen biết Putin khi làm trợ lý Hiệu trưởng Đại học quốc gia Saint Petersburg năm 1990, sau này lại theo Putin vào làm trong Chính quyền thành phố Saint Petersburg. Khi nói về ấn tượng đối với vị quan trên trước đây, có nói Putin là người lãnh đạo có tài và trình độ chuyên môn giỏi, với cố gắng của mình đã thu hút được các công ty cỡ lớn như Coca-Cola và PSGT đến Saint Petersburg để đầu tư, cho đến nay những xí nghiệp hợp doanh làm ăn có hiệu quả ở Saint Petersburg đều có sự tham dự và xây dựng của Putin - vị Phó Thị trưởng thời đó. Putin biết cách làm ăn với các nhà đầu tư nước ngoài, là một chuyên gia thị trường, giỏi tổ chức và lôi kéo nhân tài, những người ở bên Putin đều được học cách tôn trọng quy tắc cuộc chơi.

Năm 1994, Putin được thăng chức, Sovchak đưa Putin lên làm Phó Thị trưởng thứ nhất Saint Petersburg, phụ trách quản lý các cơ quan đại diện nước ngoài, khách sạn, sòng bạc, đoàn thể xã hội và các ngành quyền lực, đồng thời còn phụ trách các hạng mục đầu tư lớn. Lúc này Putin đã có ảnh hưởng tương đối sâu với Sovchak. Sovchak thường cử Putin tham gia các loại hoạt động và đàm phán. Có một phóng viên hỏi Sovchak “Vì sao ngài trọng dụng một KGB?” Mỗi lẫn như thế ông ta đều trả lời “Anh ta không là KGB, anh ta là học trò của tôi”.

Xưa nay dù làm việc ở văn phòng nào, Putin cũng không bao giờ đòi hỏi bố trí xếp lại văn phòng, điều này cũng làm mọi viên chức phải kinh ngạc. Ví dụ Tekhasev, nguyên Chủ tịch Uỷ ban Quan hệ đối ngoại đến thăm Putin sau khi tiếp nhận chức vụ đó đã rất ngạc nhiên, phải thốt lên: “Ngay cả đến cách sắp đặt trong phòng ông ta cũng không hề thay đổi”.

Từ tháng 6/1991-6/1999, Putin, một nhân viên KGB trước đây đã trở thành nhân vật đầy quyền uy của Saint Petersburg. Putin, một con người trung thành cần cù, không xuất đầu lộ diện, một năng lực diễn đạt bẩm sinh. Các phóng viên gọi ông là “Giáo chủ áo xám của điện Smolnyi”. Một số người có ác ý vẫn gọi ông là “KGB”. Không có ý kiến của ông, hầu như mọi việc của Chính quyền thành phố đều ngưng lại. Sovchak, một con người rất ít tin người khác, đối với những người xung quanh lại càng nghi nghi ngờ ngờ, nhưng đối với Putin ông ta hết sức tin tưởng. Những khi đi công du trong, ngoài nước, chức vụ của Sovchak không do Phó Thị trưởng thay thế, mà do Putin làm quyền Thị trưởng. Còn Putin cũng rất chú ý giữ đúng vị trí của mình, một số việc Putin hoàn toàn có thể tự quyết định cũng bàn bạc với Sovchak rồi mới quyết. Ngay ở gian thời gian làm quyền Thị trưởng, Putin vẫn cố đóng “vai trò cấp phó”.