Go Back   Vina Forums > Thư Viện Online > Kho Tàng Truyện > Truyện Ma
Hỏi/Ðáp Thành Viên Lịch Tìm Kiếm Bài Trong Ngày Ðánh Dấu Ðã Ðọc

Trả lời
 
Ðiều Chỉnh Xếp Bài
  #1  
Old 06-30-2005, 03:34 AM
tieu__phivu tieu__phivu is offline
Member
 
Tham gia ngày: Jun 2005
Bài gởi: 28
Default VÙNG ÂM SƠN - nhiều tập

Không dè cái đói giáp hạt này lại có đủ móng vuốt nhảy xổ vào cả xóm Giếng Chùa, xóm vẫn quen đứng đầu về cái sang cái giàu toàn xã. Nơi đây nếu tính từ phía bắc xuống, là địa danh cuối cùng của đất trung dụ Có đủ sông ngòi đồi sim: ruộng lúạ Làng vẫn còn khung cổng tiên cổng hậu như hai ụ súng ở đầu bắc và đầu nam. Những phiến đất nung màu gan gà vừa to vừa dày ốp khít vào nhau, chắc đến đập không vỡ. Con đường chính giữa làng dài một cây số được lát bằng gạch vồ mua từ dưới Hương Canh - Vĩnh Phúc, mà lát nghiêng, nên bây giờ vẫn chắc khừ. Có số gạch lát đường này là bởi ngay xưa làng có lệ mỗi đám cưới phái nộp 200 viên. Trai làng lấy gái làng nộp 200 thế tức là môi bên có một trăm viên thôị Nhưng nếu trai gái làng đi lấy vợ chồng ở đồng đất khác, thì gia đinh cứ cũng phải chồng đủ 200 viên. Thế mới biết ngay một làng nhỏ như cái mắt muỗi, người ta cũng không khuyến khích xuất dương, không thích mở cửa ra ngoài! Làng còn quy định những người đỗ đạt từ tú tài trở lên được nhận chức từ lý trưởng trở lên, và cả thành phân này nữa, ấy là những cô theo cách gọi nôm na là hoang thai cũng phải nộp 200 viên gạch vồ. Thành thử đường làng được lát bằng những niềm vui hạnh phúc, sự kiêu hãnh, chức danh và được lát bằng cả nỗi khổ đau ê chề của những mảnh đờị

Nếu ví cả xã là cái bánh, là bông hoa, thì Giếng Chùa là cái nhân đường cái nhị mật: nghĩa là nơi có lề thói nhất, cái sang và cả cái gàn của Giếng Chùa cũng là nhất xã, ở đây liên tục có những người đỗ đạt và nhưng người có địa vị chức sắc, dù chỉ là chức sắc ở xã, nhưng cũng lại thường xuyên có một hai anh chàng chày cối, đến mức dù thời nào thì những gã xắng cá này cũng như sống ngoài vòng pháp luật! Từ lâu số nhà ngói ở đây vẫn đứng đầu toàn vùng, mà lại chơi cầu kỳ lợp toàn ngói ta, nhỏ và đều tăm tắp như vảy rồng ... Trông rêu phong và cổ kính.

ấy thế mà vố này cũng đói vàng mắt! Nhiều nhà nấu cháo phải độn thêm rau tập tàng. Nhiều nhà luộc chuối xanh chấm nuốị Đến cả bà Đồ Ngất, người vẫn quen ăn trắng mặc trơn, phiên chợ nào cũng xách làn mây đi mua hôm thì chân giò lợn ỉ, hôm thì, cá chép cả con còn giãy đành đạch.

Giờ cạn vốn, liền sáng chế ra bánh mạt ngô, thứ ngô trước đây chỉ dùng chưn gà, để ăn trừ bữạ Còn ông Quản Ngư, người được cả làng khen là chí lớn gan to, nước lã mà vã nên hồ. Bởi trong lúc khối anh có của nhưng chỉ ru rú bám váy vợ ở xó nhà, thì ông Quản với hai bàn tay trắng đã từng chu du đến nửa vòng trái đất. Hết Tân đảo, Tân-gia-ba, rồi mò mẫm sang đến cả đất tây từ thời còn bóng tốị

Khi về ông đã diện oách một bộ đồ dạ màu đất sét từ chân tới đầụQuần dạ, áo dạ đính cúc đồng, mũ dạ tròn như cái nồi đồng úp ngược, lại thêm đôi giày săng đá, giữa mùa đông mà cũng trông bức đến phát sốt? Rồi lại thêm bộ răng vàng sáng choé cả mồm! Nói cái gì ông cũng độn thêm tiếng Tây, lưỡi cứng đá ngược lên tận mái ngói, đến quăng cả mồm miệng! Và mặc dù ông vẫn ở với bà vợ yếm trắng, răng đen mỏ quạ và vẫn chẳng có chức sắc, chẳng đỗ đạt gì; nhưng ông Quản cũng có quà mừng của kẻ hồi hương là biếu làng 200 viên gạch vồ Hưng Ký, viên nào viên ấy cứ vuông bằn bặn như những cái gối đầu, chín đỏ lìm lìm. Khối người còn rỉ tai là ông có của chìm nữạ Hỏi ông chỉ cười tủm tỉm loe loé ánh vàng! Bộ dạng rõ là coi tiền bạc chẳng ra gì, hãi thế!

Nhưng giờ thì toé loe rạ Đám thanh niên hay thóc mách vừa cười sùng sục, vừa kể là có đến gần tháng nay bố con Quản Ngư đóng eửa ăn cháo cám, rồi làm bánh đồ cách thuỷ cho lạ miệng, nhưng nguyên liệu cũng vẫn là cám. Vì là người lịch sự ghét kêu rên, nên ông Quản không muốn người khác nhìn thấy sự khốn cùng của mình. Tưởng kín, nhưng ông quàn lại hớ không biết cám có chất kết dính rất cao, ăn mà không độn thêm rau là sẽ táo bón kịch liệt. Vì thế thằng con út gần mười tuổi của ông đã kêu la oai oái vì răn đến vã mồ hôi hột mà vẫn không sao đi được? Bà Quán đã qui tiên vài năm nay, nên cuối cùng đích thân ông Quản bảo thằng cu ôm vào gốc khế, chổng mông lên để ông lấy que ... đào

- Có thật không? Hay lại chỉ mách qué, chúng mày thì cái gì cũng nhăn nhở cười được.

Mấy người già không tin, mắng l thì anh chàng ở cạnh nhà ông Quản liền vừa tả tỷ mỉ cái pha bi hài kịch kia, vừa làm cả động tác của bố con ông Quản, khiến mấy ông già cũng cười đến trơ cả lợỉ Cái cười lúc đói cũng không ra tiềng, lại bóp bóp cho héo quắt cả mặt, trông mà nẫu ruột! Keo vật giáp hạt này sẽ vần cho dân làng đến mê tơi dây!

Những nhà thường xuyên túng bấn thì lây giờ đứt bữa hẳn. Nôi niêu lúc nào cũng há miệng rỗng, nhãn như đâu bụt!

Nhưng mặt người hao gầy, nhớn nhác hớt hải cứ tường như vội vã đi đâu nhưng kỳ thực chẳng có gì hết, cứ ra vào quanh quân với cái bụng đói èo èo! Đường làng đầy rác rưởi và phân trâu phân hò. Toàn nhặng xanh bay đứng yên tại chỗ như những cái dấu chấm đen giữa thinh không dọc lối đị

Nắng đầu hạ đã lên một lúc lâu mà làng xóm còn trễ nải như con gà gật. Gió thổi vu vơ trên những lùm tre vàng xác, càng khiến nhưng ngõ làng trống vắng đến ngẩn ngơ.

Trong chiếc lều thủng vách nứa ở ngã ba đầu làng, nắng chiếu qua lớp cỏ tranh đã ải, thủng lỗ rỗ. nắng tưới khắp lên chỗ lão Quềnh nằm. Tren chiếc võng tre ọp ẹp không mùng màn, lão Quềnh nằm duỗi dài thành một đống. Lão thì không sợ muỗi ruồi, vì da lão dày lắm. Người lão to sù sì, tính nết ngơ ngơ ngác ngác như ngỗng lạc đàn, đi đứng cứ dềnh dàng thồn thộn. Bộ nhớ và trí khôn của lão thì dại như thế này: Vắt chiếc áo, vắt khăn mặt lên vai, nhưng lại loay hoay cả giờ đi tìm khăn tìm áọ Ngày hợp tác còn ăn nên làm ra, nên tình thương và sự ưu đãi đã với tới tất cả nhưng hoàn cảnh khốn khó; từ bà già cô quả không chồng không con, bỗng chốc có một lô cháu chắt, ấy là bà được ra làm ở nhà giữ trẻ, nơi đã có mấy cô bảo mẫu óng á trông mềm như bún, nhưng đám con trại lại gọi họ là các cô nuôi dạy hổ!. Còn lão Quềnh hữu dũng vô mưu, chỉ quen làm thuê làm tớ, thì ban chủ nhiệm hợp tác xã cho Quềnh được làm chủ, mà làm chủ tập thể hẳn hoị ấy là lão được đưa ra trại trâu, chăn dắt một tập thể 50 con trâụ Chiều tối lão cưỡi con trâu mộng to nhất lùa cả đàn về. Đếm bày trâu đi trước có 49 con, thế là lão hoảng hốt lên. Lùa trâu vào chuồng cả con mộng lão cưỡi cũng vào nốt, cài toang xong, lão chạy bổ đi tìm con thứ 50! Đến đêm người ở trại đốt đuốc đi tìm lão nói rằng đủ 50 con trong chuồng rồị Lão về đếm thấy đủ thật, nhưng trong đầu vẫn không hiểu được con thứ năm mươi chui ở đâu ra!

Lão Quềnh ra đời như để hứng chịu tất cả những sự ngờ nghệch khờ khạo cho dân Giếng Chùạ Đất làng này nghe nói từ khi khai thiên lập địa, thầy địa lý đă bảo là ở vào cái thế có vượng nhưng nghịch, cho nên từ xửa xưa đã có Câu ca: Ai may được ngọc Giếng Chùạ rủi ai núi Bụt thả bùa ma trêu

Vậy thì từ thời còn chùa và còn chiếc giếng làng to bằng gian nhà kê đá ong trước cửa tam quan đã ai bắt được ngọc ở đấy chưả Chịu! Với lại dù có được thì người ta cũng ỉm đi thôi, chứ ai dại gì mà khoe mình vớ được của! Bằng mời trộm đến nhà! Còn ma núi ông Bụt, vì quả đồi ở đầu làng có dáng một ông bụt ngồi, thì nghe đồn thật nhiều chuyện. Những người già ở đây kể rằng núi ông Bụt ngày xưa rậm um tùm: những cây cột đình chật một vòng tay ôm là chặt từ đấỵ Trong núi có hố, báo, vượn trắng, trăn gió, rắn đầu vuông có mào đỏ chon :Dt như mào gà, và đặc biệt là nhiều mả Nhiều người quả quyết mình đã gặp ma núi ông Bụt. Mấy bà hàng xáo hay đi chợ sớm, bảo có lần đến gần núi ông Bụt thấy một người đàn ông đi trước mình chỉ chừng mươi bước chân dáng đi lại ve vẩy như đàn bà trông chậm mà không tài nào theo kịp. Gọi mãi người ấy mới quay lại, thì thấy mặt trắng như nặn bằng phấn, miệng bỗng nhe ra cười khanh khách, cười liền một hơi không dứt, hơi phả ra lạnh toát. Chớp mắt một cái, người đàn ông biến mất. Phiên chợ ấy mấy bà hàng xáo vốn đành hanh mà thành ra lú lẫn cả. Người thì bán một lại cân hai, người thì giao gạo mà quên nhận tiền, thật là đổ của xuống sông. Ma trêu đấy! Một ông đi đánh trúm lươn thì bảo lúc sẩm tối, ông đang thả trúm ở đầm dưới chân núi, bỗng nghe tiếng ru con lơ lửng phía trên đầu rừng; ngửng lên thì thấy :Dt vót trên cành si một người đàn bà tóc xoã phủ kín mắt, tay ôm cái bọc trắng toát vừa nhún cành si rung tít như đưa vong, vừa ru nỉ non như than như oán. Hôm sau ông đi đổ trúm, thấy trong ống toàn rắn nước!

Ngày ấy có một chàng trai tuổi mới mười bảy, nhưng lớn phổng phao như đã thanh niên. Mặt mũi thô vụng thật thà. Bỗng một dạo cứ ăn cơm tối xong là chú chàng biến đi đâu chừng giã xong một cối gạo mới về. Hỏi, cu cậu chỉ ậm ừ con đi đàng này rồi lảng ngaỵ Cha mẹ sinh nghị Hay thằng này đã tự kiếm được món nàỏ Trò đời trai tơ mới lớn thì không say gì bằng say gáị Chỉ có gái thì chú mày mới chăm lỉnh như thế. Một tối, khi cậu vừa đi, ông bố liền lẳng lặng bám theo, thì thấy chú xăm xăm đi tắt qua cánh đồng. Tới gốc gai đầu núi ông Bụt, bỗng một tiếng hỏi rất thanh, như reo từ trong nhưng chùm rễ rùm roà như một cái ô dưới gốc si già. Rồi tiếng một người con gái thì thầm, không rõ cô ả nói gì, cứ dấp da dấp dính ra điều vui lắm. Phía sau ông bố nén cười, đã bảo mà! Cứ tưởng cậu cả khù khờ, thế mà khá? Con hơn cha là nhà có phúc! Nhưng con bé nào mà tiếng chua chua nghe lạ thế nhỉ? Ông bố còn đang dùng dằng nửa muốn tò mò nghe chuyện, nửa muốn bỏ về, thì đôi tình nhân dìu nhau từ trong gốc si đi rạ Và, tức thì một đàn đom đóm bỗng từ đâu túa dậy con nào con ấy to khác thường. Chúng cùng chớp cánh một lúc, khiến cả khoảng không sáng rực lên như thắp đèn. Trong quầng sáng quái đản đó, ông bố đã nhìn thấy một người con gái trắng lôm lốp từ chân tới đầụ Tóc rất dài, buông xoã, khiến khuôn mặt lấp vào trong mờ ảo không sao nhìn rõ được. Chân đi nhẹ như lướt. Ông bố chớp mắt, định thần để nhìn cho rõ, thì thấy người con gái kia chỉ là một cái bóng trắng, một hình người chứ không phải ngườị Cái hình người ấy đi tựa vào vai con trai ông. Đang chập chờn ở bên trái, chớp mắt một cái, lại thấy cái bóng đi bên phải cậu cả, và rất nhanh đã hiện rõ ìô lộ một người đàn bà đẹp như tiên sạ Cậu cả bước thập thỏm như một người mê, mặt mũi cũng hoàn toàn như người trong mộng. Bầy đom đóm cứ chao lượn theo hai bóng ngườị Ông bố đứng vùng dậy, thét lên: Ma!, thì một tiếng kêu cũng vỡ ra, nghe sắc lạnh như đập một cái bình sứ. Trời đất tối sầm lạị Ông bố lảo đảo, rồi người cứ mê thiếp đị

Rồi bố con ông về được tới nhà bằng cách nàỏ Ông không sao hiểu nôị Vì khi tỉnh dậy ông đã thấy mình nằm ở giữa nhà, xung quanh đèn nến hương khói nghi ngút. Ông thầy cúng mặc áo đỏ, đội mũ giấy, vừa gõ chập cheng, miệng vừa đọc lầm rầm. tay cầm roi dâu, đó là roi trị tà của thầy cúng, quất vun vút vào không khí. Hôm sau ông dứt cơn, khỏị Còn cậu cả thì vẫn li bì. Đang nằm thiêm thiếp, cậu bỗng vùng dậy, tay đưa lên bới tóc, kiểu bới tóc của đàn bà, rồi khóc như mưa như gió. Vừa khóc vừa kể lể ai oán, rằng người ta cướp chồng của tôi, đầy đoạ tôi ở gốc si sương gió một thân một mình. Đang lâm li sướt mướt, lại bỗng rú lên cười sằng sặc, tiếng cứ lảnh vót lên, sắc như lưới dao cạo vào tinh nứa! Cười đến đâu hai bàn tay cứ chéo vào nhau đen đét đến đấỵ Rầm rĩ một hồi, rồi cậu bỗng ngã kềnh ra, mặt quay vào tường, lịm phắc như tắt thở!

Thầy phải cúng liên tiếp ba đêm bảy ngày để xin lại hồn vía cho cậu cả. Ngày cuối cùng phải thửa một hình nhân cao lớn bằng đúng cậu cả, sắp một cỗ xôi và một con gà trống chưa đạp máị Buổi tối mang ra gốc si tạ. Hình nhân thì hoá vàng còn mâm có thì để lạị Khi ra về thầy cúng còn đóng một cái bùa đựng trong ống nứa xuống đất, tức là yểm đề ma mất đường theọ Đêm ấy người ta nghe thấy tiếng khóc tỉ tê trong những chùm rễ sị Sáng ra nhìn cỗ xôi con gà vẫn còn nguyên, nhưng nhớt nhát có mùi tanh. Xôi gà mà lại tinh ma vày đấy! Còn đom đóm thì chết dày quanh gốc si như một sự tuẫn tiết, vun được một đống con nào con nấy to bằng đầu đũạ

Cậu cả ốm một trận thập tử nhất sinh rồi khỏị Nhưng từ đấy cậu cứ ngơ ngơ ngẩn ngẩn, lúc nhớ lúc quên. Hỏi đâu cũng không được vợ. Cả những cô sứt môi lồi rốn cũng không dám lấy, vì sợ ma vẫn ám trong người cậụ Ông bố nghe có người xui: suốt mùa hè năm ấy cứ đi rình để bắt con chim cuốc thất tình. Họ bảo có những con chim cuốc bị người ta đánh bẫy mất bạn tình, buồn, nó không ăn không uống, tìm một chỗ khuất lói đứng kêu xà xã cho đến chết. Câu nói ra rả như cuốc kêu chính là chỉ những con cuốc đơn côi nàỵ Mà thật kỳ lạ, bao giờ nó cũng đứng một cành nhó để những ngón chân quắp chặt vào câỵ Khi hết hơi chết, nó lộn đầu trở xuống, treo lủng lẳng. Mới hay giống sinh vật nào đã dám chết vì tình cũng đều chọn một tư thế hiên ngang đến rùng rợn! Cũng như ở sông nước có những con cá sấu bị lẻ đôi, nó đã tìm nơi có cành cây mọc là ra mặt nước, rồi nhảy ngược từ dưới nước lên, táp đuôi ngoắc cứng vào cành câỵ Cứ thế nó treo mình thẳng đứng như một dấu chấm than giữa trời và nước cho đến chết! Nhưng trường hợp này hiếm lắm, vì cá sấu là giống tham ăn - Đã xấu lại còn tham! Mà phàm giống gì cũng vậy, đã tham ăn thì hay sợ chết!

Lại nói những con cuốc chết vì tình. Người ta bảo xương của nó làm bùa yêu rất nghiệm. Đốt lên thành than, nhúng một tí vào nước cho đối tượng uống, thế là cứ theo không? Ông bố quyết cứu vớt cái cung thê cho cậu cả bằng con đường bùa mê thuốc lú nàỵ Tối nào ông cũng lần mò đi nghe cuốc kêụ mặt mũi nhớn nhác như người đã hoá dở! Thế rồi chưa tìm thấy con cuốc tử vì tình thì chính ông đã tử! Ông chết nhẹ như đùa! Đêm nằm ngủ thế rồi ông không dậy nữa! Từ đấy gia cảnh sa sút nhanh. Cậu cả dùng cái sức cơ bắp của mình đi làm thuê làm mướn kiếm ăn. Làm như trâu nhưng chẳng biết mà cả vòi vĩnh, vì thế ai có việc gì cũng mướn cậu, và ai cũng có quyền đùa bỡn cậụ Ngay cả cái tên Quỳnh đẹp đẽ của cậu người ta cũng biến báo đi thành Quềnh - Cậu Quềnh, anh Quềnh và bây giờ xế bóng là lão Quềnh

Có thật tiểu sử lão Quềnh như thế không? Hay chỉ là giai thoại người ta dựng lên để tăng phần linh thiêng cho núi ông Bụt? Nhưng đấy là núi ông Bụt ngày xưạ chứ bây giờ núi ông Bụt đã bị phạt trụi lấy gỗ làm củi, bị đào bới để tìm đá ong, lấy đất sét nung gạch, thì không ai còn gặp ma quỷ đâu nữạ Thời buổi táo tợn đến ma quỷ giọi tàng hình cũng hết chỗ trú. Thế thì ma quỷ đi đâủ Hay ma quỷ đã bị người trần cắt hộ khẩủ Mấy anh trợn trạo đã cười cười một cách láu cá hỏi ông thầy cúng mà ở đây vẫn gọi là cô thống Biệu như vậỵ Biếu là tên cúng cơm, còn cô thống là một từ chung để chỉ những người làm nghề cúng báị Mới hay nghề nghiệp nào cũng có tướng mạo riêng của nó. Đã là thầy cúng, thầy mo, thì cái cần đầu tiên là phải có dáng đồng cô bóng cậụ Đi đứng ẽo ợt, nói giọng kim râu ria chả có và cái ăn cái uống cũng như đàn bà con gái hơn là giống đám mày râụ Nghĩa là cô thống Biệu mỗi bữa chỉ uống một chén rượu, sợ ớt sợ tỏi, ưa của chua hơn là ưa cay ưa chát. Năm nay đã gần chín mươi tuổi, non một thế kỷ đã đi qua cái dáng mảnh mai của cô. Với bộ mặt nhọn như mặt chim, nước da mai mái, cả mép cả cầm nhẵn thín không một sợi râu, nên nhìn cô không thể nào đoán được tuổị Răng cô cũng nhỏ như răng phụ nữ, và vẫn chắc. ăn trầu thuốc cứ đen nhức, môi cắn chỉ. Cô đi thõng thà thõng thượt, nhưng cô cũng có con đàn cháu đống hẳn hoị Thì ra cô vừa giỏi việc âm vừa tài việc dương! Nghe mấy anh chàng mặt sùi trứng cá, vừa cười nham nhở, vừa hỏi về ma núi ông Bụt bị người trần cắt hộ khẩụ Cô thống Biệu đã giương cặp mắt bạc phếch, trông chỉ rặt lòng trắng, tưởng như mắt cô đang toả ra một làn sương khói, và cô đã nói với cái giọng thanh thảnh thế này:

- Đừng tưởng đất này đã hết mạ Ma còn đang đẻ sinh đôi sinh ba nữa cơ đấy! Các vị có nhớ hôm trước hợp tác họp để đòi chia ruộng khoán không? Cứ như cuộc chọi gà, chọi trâu ngày xưa! Chả ai chịu nhả miếng nàọ Cả làng có mỗi xứ Đồng Chùa là thượng đẳng điền, thì từ ông cán bộ đến bà xã viên, ai cũng muốn vơ giật về mình. Có đời thuở nào anh em ruột cũng cãi nhau, tranh nhau đất hương hoả ngay ở đấỵ Vợ chồng ông Tý Hỏi mới kinh, bỏ nhau mỗi người một niêu, hợp tác giao ruộng, ai cũng tranh thửa tốt. Vợ chồng thách nhau giữa làng: mày mà làm ông phá. Mấy là đòi ruộng cũ không được thì bù lu bù loa lên, cứ nhao nhao như chào mào ăn dom! Xưa nay người ta chỉ sợ người chết chứ ai sợ người sống? Có đúng không hở? Chỉ sợ ma chứ ai sợ ngườị có phải không hở? Thế mà hôm ấy tôi đi nhận ruộng hộ con cháu, thấy hốt quá Nhìn chả thấy người đâu, toàn mạ Những thân người sống ngồi đấy mà mà cấm còn nhận ra ai nữạ

Càng nhìn càng thấy đúng là những ụ mối, những bao bì dựng ngược, cái cao cái thấp lố nhìn đây nhà! Những con ma tham, ma ác từ đấy chui ra, con nào cùng lành chanh lành :Di mồm năm miệng mười, chả còn bùa đâu mà yểm cho xuể! Đấy, các người đừng có vội tí toé, ma nó vẫn ngủ gà ngủ gật ngay trong lòng các người!

Lão Quềnh bỗng thức giấc. Cái đói thúc lão dậy, lão dụi cặp mắt đờ đẫn, dỏng bộ tai to nhưng mong dính: mỏng đến độ nhìn thấu qua được. Những người sính xem tướng bảo cái tai thỏ ấy dù có cắm vào cái đầu con cáo thì cũng vẫn là đồ bỏ, vẫn tứ thời kiết xác. Lão lắng nghẹ Đúng là có tiếng trống phát dẫn từ trong làng. Anh nào lại chết đây! giữa lúc này không biết chết no hay chết đóị Suốt hai ngày nay lão chỉ độc nắm ngô, rang lên nhai, rồi uống thật nhiều nước vào mà vẫn không lấp được cái khoảng trống quá lớn trong bụng lão, vì sức ăn của lão nói như người ác khẩu là như hùm đổ đó!

Lão quay sang khe hở của phên liếp, nhìn về phía khu nhà uỷ ban xã. Cả một dãy nhà ngói bên ấy cửa đóng im ỉm như mồm thằng câm! Có đến hơn tuần nay các ông bên ấy không đánh chén, khiến lão mất chỗ dựa! Đã hơn năm nay lão sống dựa vào những bữa rượu kiạ Đều đặn tuần nào cũng vài ba cuộc. Không uỷ ban thi Đảng uỷ, rồi ban quản lý hợp tác xã, rồi các đoàn thể. Hội họp lu bù Các ông ấy càng hội họp nhiều thì lão Quềnh càng thích! Vì động họp là động thớt. Cái mẹo ấy là của tay Tám lé thợ cạo, chủ cái quán nàỵ Người ta gọi là Tám lé vì mắt hắn hiếng lệch đi như xe sang vành, nhìn cứ xiên xiên. Có lần đánh kéo Tám đã xiên cả một mảng da đầu của khách. Suốt ngày được sửa gáy vít đầu thiên hạ: mà Tám vẫn không đủ vắt mũi đút miệng.

Người đã như con hạc thờ, lại một vợ bốn con, quanh năm hết giật tạm lại vay nóng. Vì nợ hợp tác xã nhiều quá, vợ chồng Tám lại phải xung phong đi kinh tế mới trên huyện miền núi để dược xí xoá ( ở đây có lệ thế ). Trước hôm đi, đến uỷ ban lấy giấỵ Vừa ra đến đây thì Tám lé gặp lão Quềnh đi đào ao thuê. Tám liền kéo Quềnh vào cái lều này, rút trong túi ra mót cút cổ rụt, chuyền tay nhau tụ Đang lúc đói, rượu dẫn nhanh như điện. Đến khi dốc ngược cái cút, thì cả hội cùng lâng lâng từ đầu đến tận gan bàn chân. Tám liền bá vai Quềnh, đôi chân cò hương với cái đầu gối củ lạc nhún nhảy, cái giọng kim eo éo được tắm rượu đã thành nghề ngà: Anh Quềnh rằng này anh Quềnh ơi, ngồi nghe ta nói cách ăn chơị

Tưởng say nhưng hắn xui khôn đáo để. ở người nghiện, rượu là một thứ động cơ, phát động được cả sức lực và trí tuệ. Tám bảo Quềnh bỏ phứt cái túp lều ở trong xóm. Nằm cạnh nhà người em là lão Quàng không những chiếm hết cái khôn cái ngoan, mà còn chiếm hết cả ao cả vườn, chỉ xí lại cho Quềnh một góc ớm nắng ven vẻn chừng dăm cái nong. Vợ chồng Quàng trước cũng túng, bóc ngắn cắn dài, nhưng dăm bảy năm nay, kể từ ngày Quàng được giữ chân quỹ tín dụng của hợp tác xã thì đã nhấm khá dần lên. Nhưng có khá mấy thì vợ chồng Quàng vẫn tham và kiệt, chỉ khi nào có những việc thổ mộc nặng nhọc thì vợ chồng Quàng mới nhớ đến ông anh Quềnh. Vậy thì ra đây, cạnh mặt đường này ai có công có việc đến nhờ cũng tiện. Tám lé tặng lại cả chiếc chõng tre và chiếc ghế bố, dụng cụ giúp Tám cạo râu ngoáy tai cho thiên hạ để kiếm gạọ Nhưng điều quan trọng là từ đây nhìn xéo sang nhà uỷ ban rõ mồn một. Hễ bên ấy động đũa động bát là đây biết ngaỵ Muốn ăn thì lăn vào bếp. Mà có lăn vào thì cũng là ăn của dân của xã chứ chẳng phải của mấy ông. Nhưng dẫu vậy - Tám dặn Quềnh cũng phải biết phận. Thấy động thớt là đi cổng sau, vào nhà dướị Thì đi đường nào mà tới được mâm chả tốt! Cái cổng sau ấy, cái bếp ấy nhiều phen đã cứu Tám những bàn thua trông thấy! Giờ lão Quềnh tiếp thu cái vị trí lợi hại này, đúng là lão bóng được nhiều bữa nhờn môị Có hôm lại thủ được cả lưng chai rượu về uống ngâm nga suốt đêm. Thế mà đã hơn tuần nay không thấy bên ấy họp hành gì! Hay họ lại kéo nhau ra quán bà Lợi béo có cái mông lồng bàn ở trên chợ kiạ Quán ấy trước chỉ bán thuốc, bán nước nhi nhằng. Mới đây đổi sang quán ăn. Trước cửa treo lủng lẳng chân giò và những con gà luộc tứa mớ vàng nhóng nhánh. Gian bếp đằng sau lúc nào cũng khói um tùm, thơm inh. Thôi đúng rồi, họ đã dời mâm lên ấy rồị Để khỏi phái khua dao thớt, vừa tiện vừa kín, tránh được mồm được mắt thiên hạ. Thế thì nguy cho lão Quềnh này quá! Mấy ông đúng là uống nước cả cặn?

Lão Quềnh vừa quảy người ngồi dậy, lại thêm mấy chiếc nan tre gãy roàn roạt, thì bên ngoài bỗng có tiếng gọi láo pháo:

- Đi uống rượu đám ma đi ông Quềnh!

- Bây giờ còn ngủ hả ông Quềnh? Hay đêm qua có bà nào trú nhờ trong ấy!

Vừa dứt lời một đám thanh niên tuổi những những đã ùa vào đầy căn lềụ Đám trai làng đang tuổi ăn tuổi lớn như những chú nghé tơ, chân tay khềnh khoảng chưa định hình, nhưng da thịt trông óp quá, mặt mũi thô gầy góc cạnh. Cái thiếu, cái đói hiện lên từ ánh mắt mệt mỏi đến nước da mai mái và cặp môi khô tông tốc! Được cái vẫn tếụ Chúng tìm điếu, rồi thản nhiên bẻ phệnh vách làm đóm, kéo thuốc làọ Cái điếu cạn nước kêu nghìn nghịt như người hen tắc cổ. Anh chàng mặt sần sùi trứng cá, vô bồm bộp vào miệng điếu, giọng khảo khảo trong khói thuốc:

- Điếu điếc gì mà khô rông rốc như hang chuột ruộng cạn. Mấy hôm nay bố ngót diều lắm hử? Thì đi đào huyệt với cánh này thì sẽ có cơm rượu tử tế. Cụ cố nhà họ Vũ đã tịch thì không phải chuyện đùạ Ông Phúc đã trữ lợn to hàng năm nay rồị

Lão Quềnh vớ cái áo bộ đội tàu tàu cứng như mo nang vẫn cuộn làm gối, đưa lên lau mặt, rồi vừa ngáp vừa nói ề à:

- Thảo nào có tiếng trống phát dẫn từ bảnh mắt. Hoá ra ông cố Đại chết à? Sướng thế sao lại chết? Mà ông cố vẫn ở bên nhà Quý chứ.

Đám thanh niên cười hô hố:

Đúng là trí nhớ ông Quềnh! Thế hôm trước ông ăn xôi ăn chuối mừng thượng thọ cụ cố ở nhà aỉ Nhà ông Phúc hay nhà Quý?

Lão Quềnh ờ ờ như sực nhớ. Đám thâm niên rít thuốc xong lôi kéo lão đi, nhưng lão trằn lạị Đám trai tráng này được chủ nhiệm hợp tác xã gọi đến để đi đào huyệt cho ông cụ cố họ Vũ mới chết đêm quạ Không phải lão Quềnh ngại không ai mời mà đến, không mời thì lão cũng đến! Lão vẫn khoe là đã từng ở với ông Phúc con cả cụ Cố, trưởng chi họ Vũ Đình bây giờ cùng một đội du kích từ thời Tây kia (kỳ thực ngày ấy du kích tuyển anh thanh niên Quềnh vào để thêm một tay đào hầm. vì Quềnh đào khoẻ như một con tê tê dũi đất). Cho nên bố ông Phúc chết thì lão phải đến chứ. Nhưng thư thư đã. Chứ bây giờ đanh đói run cả gối mà ra đòi đào huyệt thì có khi đến ngã ngay xuống đấy! Lão Quềnh vục dậy đi ra sau vườn, nơi còn mấy dây khoai lang bò nguều ngoài, lão hái tuốt tuột từ gốc đến ngọn. ít quá, lão nhổ cả rễ, vặt những củ bằng ngón tay, rửa qua quít, rồi cho vào chiếc xoong cụt tai đun lên. Một nồi canh nhộn nhạo vừa củ vừa lá, rắc thêm tý muối trắng. Lão húp sịt soạt, nuốt chửng, như voi uống thuốc gió ăn giở miệng, con tì con vị được đánh thức, cái đói càng tăng thêm, bụng càng thèm cơm đến cồn càọ ấy thế mà có người ăn không hết của lại lăn ra chết. Được sướng mà phải chết thì cũng là khổ! Vừa mới hồi trong năm, lúc gặt hái xong, cả chi họ Vũ Đình làm lễ thượng thọ mừng cụ Cố tròn 90 tuổi thật là thịnh soạn. Ông Phúc đứng chân chủ họ cho mời hết lượt các chủ hộ xóm Giếng Chùạ Ai đến cũng được ăn xôi đậu xanh và chuối trứng cuốc. Lão Quềnh cũng đến. Người thì đến vì được ăn. Người thì đến vì tò mò. Bởi cụ Cố đã nhất quyết từ mặt ông Phúc có đến hơn 30 năm nay rồị Lâu nay cụ Cố ở với Quý là em ông Phúc, mặc dù vợ chồng Quý làm ăn chỉ giật gấu vá vai chứ không được dư dật như ông Phúc. Nhưng thiếu vay đâu thì vay, chứ cụ Cố nhất quyết không cho vợ chồng Quý vác rá đến ông anh giàu có. Tết nhất giỗ chạp cũng mặc. Ông Phúc làm nhà ngói năm gian, đốt pháo đùng đùng hôm đặt cây nóc, cụ Cố cũng bỏ ngoài tai! Mấy đứa con ông Quý về khoe là bác Phúc mới mua xe eúp và máy nghe nhạc, vặn mở suốt ngày ầm ầm như có đám cưới, thế là cụ Cố la toang lên, rằng là chúng mày có để cho ông yên không! Hơn ba mươi năm mối hận của Cụ như vẫn chưa nguôị Đại - Sang - Phú - Quý - Lộc - Tài, tên bố con cụ Cố như vậy, nhưng cụ bảo lại hóa ra là đại vô phúc! Bố con cụ đã làm trò cười cho thiên hạ! ấy là hồi cải cách ruộng đất, cụ bị quy là địa chủ. Lúc ấy thanh niên Phúc đang làm bí thư đoàn thanh niên toàn xã, vì Phúc đã được kết nạp Đảng từ mấy năm trước, khi còn ở du kích. Để tỏ rõ mình không bị giai cấp địa chủ nhuộm đen, mình đã ly khai nguồn gốc xuất thân, không dính dáng gì tới kẻ bóc lột, vợ chồng Phúc ra ở riêng. Suốt ngày Phúc bám đội trưởng cải cách. Đội trưởng tên là Cường. Nhưng không được gọi là Đội Cường. Hôm đầu có người gọi thế đã bị triệu lên xã để giáo dục quan điểm lập trường, rằng là chỉ có thời phong kiến đế quốc mới có Cai có Đội, chứ ở đây gọi như vậy là bôi nhọ thanh danh người chiến sĩ cách mạng! Phải gọi là đồng chí Hùng Cường. Đồng chí Đội trưởng Hùng Cường. Rồi người ta rỉ tai nhau rằng đồng chí Hùng Cường không thích xung quanh gọi mình là Đội Cường, bởi vì rằng chính ông cụ bà cụ có diễm phúc sinh ra đồng chí Hùng Cường là người ở xã bên kia sông chứ đâu xạ Hai ông bà từ dưới xuôi tản cư lên dạo có nạn đói năm Dậụ Nghe nói quê của ông bà ở vùng toàn đội đầụ Từ thúng thóc, gánh lúa, đến việc thổ mộc là đào đất từ dưới ao lên, không gánh không vác mà cứ đưa cả lên đầu trông khiếp lắm, tưởng như gãy cổ đến nơị Hai ông bà đi đội thuê đội mướn kiếm ăn. Vì thế bên xã ấy người ta quen gọi là ông Đội, bà Độị Nghe nói đồng chí Hùng Cường ngày ấy gầy yếu lắm, nên bố mẹ cứ gọi nôm na là thằng Còm. Thế mới biết sông có khúc, người có lúc: từ thằng Còm đã lớn bồng lên thành đồng chí Hùng Cường. Vẫn cao, vẫn gầy, da vẫn dính sát vào xương, nhưng giọng nói thì thật là người có quyền. Nhất thanh nhì sắc, cứ choang choang. Nói một câu là quan trọng một câụ Đã có người lân la hỏi chuyên gia cảnh, thì đồng chí Hùng Cường vắn tắt mình là thành phần cơ bản, bố mẹ đều giai cấp cốt cán; rồi đồng chí chấn chỉnh ngay là không nên quá nặng nề tư tưởng gia đình, mà phải nghỉ đến sự nghiệp cách mạng trên hết. Thế là cạch, không ai dám hỏi chuyện gia đình đồng chí Hùng Cường nữạ

Phúc cứ bám riết lấy đội trưởng Hùng Cường. Đến nỗi có mấy thanh niên hay thóc mách kháo nhau rằng đã bắt gặp đồng chí Hùng Cường đi sâu đi sát quần chúng, đến bắt rễ với cô Tý con bà Tẹo ở cuối xóm. Nhà chỉ có hai mẹ con, bà Tẹo lại vữa hỏng mắt lẫn hỏng tai, chỉ có cô Tẹo tuy xấu người, nhưng phốp pháp dễ dãị Họ bảo thấy đồng chí Hùng Cường đến bắt rễ cốt cán để tìm hiểu tình hình của làng, đã ăn cơm thịt gà rồi ngủ luôn ở đấy đến sáng sớm hôm sau đi cổng ngách về trụ sở. Trong lúc đồng chí Hùng Cường đang đỏ mặt lên lúng túng, thì Phúc đã gọi ngay mấy thanh niên ấy lên làm kiểm điểm vì đã ăn phải đũa của bọn bóc lột, tung tin nói xấu cán bộ độị Họp chi bộ đồng chí Hùng Cường tuyên dương Phúc là đã có tinh thần kiên quyết dứt bỏ được giai cấp phi vô sản, tự nguyện phục vụ sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nông. Đêm nào Phúc cũng tổ chức thanh thiếu niên đi cổ động, đèn đuốc cứ rừng rực như đình liệu, hô Đả đảo bọn địa chủ cường hào ác bá đến khản đặc cả tiếng. Trống đánh đến bỏng dùị Rồi đoàn cổ động hô vang Đả đảo tên địa chủ bóc lột Vũ Đình Đại! Kiên quyết đánh đố tên địa chủ Vũ Đình Đại ầm ầm nộ khí.

Sáng hôm sau Đội tổ chức cho dân làng đấu tố Vũ Đình Đại, tên địa chủ có 5 màu ruộng, 3 trâu cày, ngày mùa, ngày vụ dám thuê gần chục nhân công làm cho nhanh. Mặc dù tên Đại cũng hai bữa cơm đèn, làm quần quật như trâu nhưng đấy chính là âm mưu của nó ta không được mơ hồ lẫn lộn, vì nó làm đế ốp những người vô sản không có tư liệu sản xuất phải đi làm thuê làm mướn kiếm ăn, nhưng đã bị những tên cường hào như những cái vòi cua con bạch tuộc bóc lột đến tận xương tủỵ Ta phải vạch trần tư tưởng đen tối của chúng rạ Đồng chí Hùng Cường đã phân tích sâu sắc cho mọi người hiểu như vậỵ

Cuộc đấu tố được tổ chức ở ngay giữa sân nhà Vũ Đình Đạị Hai vợ chồng Đại cùng mấy người con; tức những người em của Phúc chưa vợ chưa chồng, vẫn ở với bố mẹ, tất cả được lùa ra giữa sân như một đám hành khất, ngồi bệt xuống giữa vòng trong vòng ngoài dân làng. Vợ Phúc cầm cái liềm nhảy choi choi trước mặt những kẻ bóc lột, cái mỏ liềm cứ mổ trước mặt Vũ Đình Đại, vừa mổ chị vừa kể tội bọn chúng đã bóc lột, đã đè nén mình ra saọ Chị kể dài dòng và hay trùng lặp quá đến nỗi đồng chí Hùng Cường phải nói chị tạm nghỉ cho bớt xúc động rồi sẽ đấu tiếp. Đến lượt mình, Phúc bước ra, mở đầu bằng câu hỏi:

- Địa chủ Đại, mày có biết tao là ai không?

Ông bố đã trả lời thế này:

- Dạ thưa tôi có biết ông, vì tôi đã trót đẻ ra ông!

Đồng chí Hùng Cường đang ngồi bàn chủ tọa phủ chiếc chăn hoa, liền đập bàn đánh rình, đứng dậy:

- Địa chủ Đại không được ăn nói xỏ xiên! Đây chính là bản chất ngoan cố của giai cấp bóc lột.

- Đả đảo tên địa chủ Vũ Đình Đại xỏ xiên! - Một thanh niên cốt cán liền hét lên, thế là tất cả ầm ầm như vỡ chợ: - Đả đảo! Đả đảo!

Lời nói gió bay, nhưng lại có những lời như đóng dấu chính vào in não mọi ngườị Đến bây giờ những người đứng tuổi ở làng Giếng Chùa này vẫn nhớ như in những câu đối đáp của bố con ông Đại - Phúc trong buổi đấu tố ấỵ Vì thế hôm giáp tết mới đây, khi vợ chồng con cái ông Phúc đón được cụ Cố về, rồi làm lễ thượng thợ mời cả làng đến dự thì ai mà không tò mò ai mà không muốn đến xem bố eon ông cháu nhà ấy đối đãi với nhau như thế nàọ Một sự tái hợp hiếm có. Nhưng duyên do để có được bữa tốc hỉ ấy, thì không ai biết được, là một tối kia, khi thấy ông cụ đã yếu lắm, một ngày khỏe thì năm bảy ngày đaụ Ông Phúc đến nhà em trai, và vẫn tư thế của người quyền biến, với cặp mắt ba góc nhìn cứ ngắm ngắm, ông bắt Quý xua hết vợ con xuống bếp, để trên nhà ba bố con, ba người đàn ông rường cột của chi họ Vũ Đình có cuộc đàm phán mang tầm cỡ chấm dứt chiến tranh!

- Năm nay ông đuối sức lắm rồi - ông Phúc bắt đầu vào chuyện - ông về bên con tĩnh dường cho tiện, chứ bên này chú thím nó vừa túng vừa neo người trông nom.

- Tao không đi đâu hết. Tao quen sống nghèo khổ rồỉ Nghèo khổ còn yên ấm bằng vạn có tiền có của mà bị nhục!

Cụ Cố với nước da mồi xam đen, tóc lưa thưa, bạc và khô xác, đang nằm thở khò khử trên chiếc giường tre, loại giường cổ lỗ cách đây mấy chục năm; lại thêm chiếc màn xô màu cháo lòng, vá víu túm tó như vó tôm. Đã nhiều lần ông Phúc sai con mang bánh giò bánh dầy, mang sữa sang, cụ Cố cứ nằm trong chiếc màn ấy, như nằm trong chốn trú ngụ cuối cùng của cuộc đời, đầu kê lên chiếc gối mây đã ngả màu đen kít, miệng phóng ra những lời cay độc, đuổi như đuổi tà: Mang về! Mang về! Để cha mẹ con cái chúng mày ăn nhau cho béo rồi lấy sức mà đào mồ đào mả ông bà ông vải lên!

Lần này cụ Cố vẫn nằm đấy, mắt không nhìn người con trai đã đấu tố mình. Vừa nói, cụ vừa thở khó nhọc, nhưng cơn nộ khí trong lòng xem ra vẫn chưa một chút hạ hỏa! Ông Phúc cứ để mặc cho cụ via già nói thỏa thuê. Ông điềm nhiên kéo thuốc lào xoe xoè. Ông Quý thì càng ngồi im như thóc. Quý vốn là người chỉ biết bới đất lật cỏ làm ăn, còn nguyên vẹn là một nông dân thuần phác, dễ phục tùng. Việc gì Quý cũng lấy êm ấm làm đầụ Trong nhà Quý nhường nhịn ít lời hơn cả vợ con. Nên trong việc giữa bố và anh, Quý mặc? Thế nào cũng được.

- Bố chỉ bực bõ những chuyện vặt! Không nhìn xa được khỏi bờ rào! - ông Phúc bắt đầu công bố quan diềm của mình - Thời bấy giờ nó nhiễu nhương, trắng đen lẫn lộn, cóc ngóe nhảy lên làm người! Muốn còn chỗ đứng thì phải biết lựạ Chân dù có nhún nhưng lòng vẫn khinh. Nhún với mấy thằng hách xằng để giữ cái lớn hơn, cái lâu dàị Bấy giờ không thế thì làm gì. còn Đảng! Mà không có chân Đảng viên thì cái họ nhà này chúng nó cho ăn bùn! Chân trắng thì làm gì chen được cái chức chủ nhiệm hợp tác sáu bảy năm trờỉ Mấy đứa trong họ nhà này vào được Đảng là nhờ aỉ Tôi không ngồi đấy thì có mục thất! Rồi gạch ngói nhà chú Quý này, nhà bá Sang kia, không ở đấy mà ra thì ở đâủ Cũng mang tiếng mua, nhưng người khác phải trả mười, thì mình chỉ bỏ ra một. Không có lời của chủ nhiệm, thì mấy thằng lò gạch lò ngói có khối nó chịu nhả cho đấy!Tôi vừa mất chân Đảng ủy, nghỉ chủ nhiệm, thế là đủ chuyện rắc rối rồị Phe cánh nhà Trịnh Bá đang lăm le chiếm hết quyền hành cái xã nàỵ Nó dám nói chi họ Vũ Đình quanh năm lục đục thì còn lãnh đạo ai!

Thế là cụ Cố bật ngay dậy như một cái lò xo:

- Nó nói thối mồm thế mà mày chịu nhịn à?

Vậy là xong! Ông Phúc đã đánh trúng huyệt! Câu chuyện lập tức xoay ngược sang hướng khác. Chân tay cụ Cố vẫn rung lên vì xúc động. Như một con chiến mã về già, dù không còn đủ sức để lao vào trận mạc, nhưng mùi thuốc súng vẫn đủ kích thích nó gầm thét! Mối hiềm khích giữa cụ Cố v
Trả Lời Với Trích Dẫn
  #2  
Old 06-30-2005, 04:00 AM
tieu__phivu tieu__phivu is offline
Member
 
Tham gia ngày: Jun 2005
Bài gởi: 28
Default

Làng Giếng Chùa lại rộ lên bàn tán về việc chôn lại lão Quềnh. Dạo này đói bụng, nhưng đến là nhiều chuyện để bàn! Nhiều lúc quên cả những cơn réo trong dạ dày! Bà con khen người nào đó đã kịp thời tố cáo lên huyện để ngăn chặn những hành động bạc đãi với những người cô quả, vì làng này còn đến dăm hộ đơn côi không nơi nương tựạ Trong số ấy có cả cha mẹ của liệt sĩ sống rất vất vả. Mỗi suất liệt sĩ được 632 đồng một tháng, nhưng lại lĩnh theo quý. Còn số thóc mua giá điều hòa theo chính sách ưu tiên, thì làng này chỉ có nhà ông Bỉnh là được mua đầy đủ, vì ông có thế ở anh con cả hiện là trưởng ban tổ chức huyện ủỵ Mấy dân cán bộ cấp trên về thăm những gia đình có con liệt sĩ nhân ngày 27 tháng 7, xã cũng chỉ đưa đến nhà ông Bỉnh, vì ở đấy nhà cửa khang trang, còn những gia đình liệt sĩ khác đã túng bấn quá, lại thóc ưu tiên cũng bị cắt đầu cắt đuôi, nên những ông bà ấy hay nói ngang cành bứa với xã, bởi vậy chả bao giờ được rước chân cán bộ. Thôi thì sạch sẽ khoe ra, bươi ba đậy lại cũng phải, chứ xấu mặt xã thì thật hổ lòng dân!

ấy thế mà bây giờ huyện lại biết đến cả cái việc chết của lão Quềnh, xã cũng cuống lên vì cái chết của lão Quềnh, kể cũng khoái đấy chứ! Nghe mọi người bình phẩm, cười hí há với nhau như vậy, ông Hàm chỉ lẳng lặng tảng lờ vẫn bào soạn soạt trên tấm gỗ kháọ Những phoi bào tròn loăn xoăn như những cái bánh phồng tôm rán giòn bắn ra lả tả. Câu chuyện của mọi người khiến ông Hàm sôi máu lên. Ông chính là Trịnh Bá Hàm, trưởng chi họ Trịnh Bá, chi họ đang lên ở vùng nàỵ Bí thư Đảng ủy Trịnh Bá Thủ là em ruột ông.

Ông Hàm bào, mắt vẫn nhìn chăm chú mà lại không thấy gì. Tai nghe, óc nghĩ, tay chỉ miết bào một cách bản năng, khiến cái vai giường ông đang bào vì ấn mạnh quá, lõm vào một đường mà ông không biết. Đến khi sực tỉnh thì đã quá đà. Cái vai giường gỗ kháo vàng au như tấm vải tơ tằm bị lẹm vào một đường, trông tức mắt như anh thợ vụng ăn cắp!

Ông Hàm vứt bào đứng dậy, tập tễnh đi lên nhà. Vì một chân của ông bị co gân từ bé, nên dân làng cũng gọi ngay từ nhỏ là Hàm thọt, Hàm chấm phẩỵ Những kẻ ác ý thì gọi là hùm thọt. Vì giống họ của ông Hàm thờ Hổ. Tô tiên của họ Trịnh Bá là một ông ba mươi nhe nanh múa vuốt trong những bức vẽ rất tỉ mỉ đặt chính giữa bàn thờ. Tại sao gốc đạo Phật, mà dòng họ ông lại thờ Hổ? Đó là cả một câu chuyện bi tráng mang nhiều chất thần thoại!

Ông Hàm lên nhà trên mở toang cửa, rồi gọi với giọng rất sang:

- Nước sôi chưa Hoả

Một tiếng dạ từ dưới bếp, rồi đứa con gái út hơn mười tuổi bỏ dở bài đang học, xách siêu nước lửa vẫn còn cháy nhấp nháy quanh ấm nhôm đi lên. Con bé tráng ấm, pha trà, khéo léo và thành thạo như người lớn, bởi nó đã được huấn luyện để phục vụ ông bố ghê gớm. Khác với ông, người lúc nào cũng lừ khừ, lúc nào cũng cau cau, mấy đứa con đều giống mẹ, mặt mũi tươi bưởi sáng láng. Chả thế mà ngày ông mới lấy vợ, những kẻ ghen ăn ghét ở đã xui trẻ con hát đố nhau: Vợ thì tươi tắn như hoa, chồng thì nhăn nhó chẳng ma nào nhìn! Đó là cái gì? Là mặt trăng mặt trờị Không phải! Là anh Hàm chị Son!

Cái Hoa rót một chén nước để trước mặt bố, rồi đi kiểu nhảy dây xuống nhà dướị Mùi trà ướp hoa ngâu tỏa lên thơm mát. Ông Hàm co hai bàn chân đi đất ngồi lọt thỏm trong chiếc ghế sa lông rất to đóng bằng gỗ lát chun bóng nhoáng, vần vũ những đường vân như tranh sơn màị So với những đồ đạc giường tủ bàn ghế vàng rực cả bốn gian nhà mái bằng quét ve xanh, thì ông chủ với bộ quần áo xanh tàu tàu xoàng xĩnh kia chỉ đáng mặt anh ăn đợ ở nhờ. Nhưng ông Hàm lại ngầm thích thú về điều ấỵ Bởi hãy nhìn đồ đạc toàn một thú kiểu mới, chứ tịnh không có đồ cổ, thế nghĩa là nhà này mới mọc mũi sủi tăm lên thôi, chứ đời ông bà cha mẹ xưa không để lại được thứ gì đáng giá. Điều ấy chứng tỏ một tay ông Hàm dựng lên tất cả. Nên ông cứ ngồi xếp bằng, rung đùi tự thưởng, cứ việc tha cả đất cát lên mặt ghế bóng như gương, cứ việc xì bã điếu ra nền gạch men, rồi vợ con ông phải quét, phải lau bởi ông đã đẻ ra tất cả cái cơ đồ nàỵ Ông tuy xấu mã, người lùn và to ngang, đó là dáng điệu của gấụ Chân tay ngắn, mặt ngắn, trán cũng ngắn choằn. Cái tài ẩn vào trong, khi cần mới ló ra ngoàị Như đôi tay ông, với những ngón to đầu tù thô tháp, nhưng đấy là đôi tay vàng. Hoa tay là cái thần của tứ chi, mắt mũi trần tục đâu dễ nhìn thấỵ Ông chỉ học nghề mộc qua quít, mà đã tay tràng tay đục đi ăn cơm khắp bàn dân thiên hạ từ thời trai trẻ. Bây giờ ông chỉ ngồi nhà, nhưng quanh năm không hết việc Nào là giường mô-đéc, tủ buýp-phê, tủ lệch đến sa-lông chân quỳ. Thời này người ta đua nhau sắm đồ đạc như lây lan một cơn sốt. Đói cũng vẫn bóp bụng sắm. Đói mà được ngồi sa-lông gỗ lát cũng vẫn vênh vang. Khách đến làm sao biết được trong bụng chủ nhà chứa những gì. Rau lang, sắn mốc hay cơm tám giò chả đã qua khỏi cửa miệng thì cũng là nhập khẩu vô tang, có giời dân! Con công hơn con quạ cũng là ở bộ lông, chứ vặt trụi đi thì ông quyền cao cũng giống ông nhọ đít! Có quyền lo ô, lo ghế; dân chạy lo gỗ sắm đồ! Càng sắm ông Hàm càng trúng mánh. Cứ nhẩn nha túc tắc mà mỗi năm thu ngót tấn thóc, ngon như chén óc chó! Bằng mấy anh theo đuôi trâu ngoài đồng.

Ông Hàm rít lạch sạch một hơi điếu bát, rồi ngửa cổ lim dim nhả khóị Một nửa người ông chìm trong màn mây thuốc. Chỉ thấy mái đầu muối tiêu khẽ gật gù bập bềnh trong khói mờ. Mồi thuốc làm ông Hàm tê mê bần thần cả chân tay đầu óc. Ông ngồi tĩnh tâm. Mắt lơ mơ óc lơ mơ. Làn khói bay lởn vởn bỗng đưa trí não ông Hàm trôi ngược về buổi tối cách đây hơn 30 năm trước khi ông Trịnh Bá Hoành từ giã cõi đờị Lúc ấy chỉ duy nhất người con giai trưởng Trịnh Bá Hàm được đứng bên cạnh giường để nghe bố dặn dò. Bằng một giọng lào phào nhưng rất tỉnh, ông Trịnh Bá Hoành dặn Hàm sống ở làng này phải biết bố con Đại - Phúc là người không thể di chung đường, ngồi chung chiếụ Không bao giờ nó muốn ta ngóc đầu lên được.

Ông Hoành nói hồi năm 1949 giặc Pháp định mở một cuộc càn mà chúng nói là càn theo chiến thuật gọng kìm, chiến thuật càng cua lên đâỵ Một cánh quân sẽ từ Sơn Cốt tràn sang, một cánh sẽ từ Đáp cầu đánh lạị Hai gọng kìm, hai càng cua sẽ khép lại, hội quân ở quanh vùng nàỵ Thế là cả làng bỏ chạy tán loạn như ong vỡ tổ. Nhưng rồi cuộc càn của giặc không thành. Ông Trịnh Bá Hoành từ vùng núi Phúc Thuận vội vã chạy về, thì đã thấy bố con Đại - Phúc ở nhà rồị Dạo ấy Phúc là du kích xã phải ở lại đã dành nhưng còn lão Đạị Ai khiến cái mặt lão mà lão đã mò về sớm thế! Thấy cửa nhà mình mất dấu ông Hoành mở ra nhìn đồ đạc còn nguyên, nhưng nói có vía ngài chứng giám, bức tranh Hổ thần của họ nhà Trịnh Bá treo chính giữa bàn thờ không biết thằng giời đánh thánh vật nào đã chọc thủng cả hai mắt, rồi lấy than vạch chéo một dấu thập đen xì giữa đầu ngàị Thế này là nó bôi gio trát trấu vào tổ tiên nhà Trịnh Bá đây! Mà không thể là trẻ con được. Cách chọc, cách vạch than này, nhìn đường nét phũ phàng căm tức lắm. Thì còn ai vào đây nữạ Cái kiểu thù để cho động vào tận thủy tổ gia tộc thế này, hỏi rằng không phải là nó thì còn là ai! Có khi nó còn yểm bùa nữa đâỵ

Ngay tuần ấy Trịnh Bá Hoành phải đi thửa một bức tranh khác, mà họa lên một tấm vải gai cho chắc chắn. Ông thợ vẽ truyền thần trên phố huyện không lấy tiền, mà đòi đến hai nồi thóc, vị chi là hơn nửa tạ. Có tranh rồi, lại lo sửa lễ. Phải có đủ xôi nếp, thủ lợn, gà trống luộc cả con không chặt và một con cá chép to rán vàng để chờm cả đĩa tây, rồi mời cô thống Biệu đến cúng, xin đủ âm dương ngũ hành và thưa báo cho ngài biết rõ sự tình tại sao phải tái họa lại chân dung ngài, xong đâu đấy rồi mới được treo lên. Thành ra tốn kém không khác gì giặc càn đến nhà! Thì chính nó là giặc, là thù của họ nhà ông chứ còn gì nữa!

- ở đời hòn bấc ném đi, thì hòn chì ném lại - Trịnh Bá Hoành nói như thầm thì, nhưng cặp mắt quăm quắm nhìn Hàm thì sáng lên lạ thường, thứ ánh sáng của ngọn đèn sắp phụt tắt - Có vay phải có trả. Nó đã dám bạo nghịch dẫm đạp lên cả gia bảo nhà ta, thầy ân hận là chưa đòi cái món nợ ấy được vì chưa gặp dịp. Đến đời anh, anh phải nhớ! Chuyện thằng Phúc với con Son vợ anh dạo trước, thầy biết cả! Tha thứ cho vợ là phảị Đấng nam nhi có khi còn lấy đĩ về làm vợ để dạy, nhưng không được lấy vợ làm đĩ! Anh chỉ được phép tha riêng vợ anh thôi! Làm thằng đàn ông không được hèn! Chấp vặt là tiểu nhân, nhưng cái gì cũng bỏ qua thì lại là người hèn! Có mấy cách làm thày đã nói kỹ, để ở dưới đáy tráp.

Rồi từ đấy cho tới nửa đêm, ông Trịnh Bá Hoành cứ nằm quay mặt vào tường không nói lời nào nữạ Ông đi, ai cũng bảo là thanh thản. Chỉ riêng Hàm biết bố mình vẫn nuốt một cục uất ức trong người! Tiếng hót của con chim trước khi chết là tiếng hót hay, lời dặn dò của người trước khi chết là lời thiêng, lời độc!

Làm ma bố xong, Hàm vào buồng đóng cửa, mở cái tráp khóa chuông, cái tráp bằng gỗ nghiến nhỏ như cái hòm của ông thợ cạo chỉ có một chìa, và trong nhà chỉ có một người được mở. Dưới những tờ văn tự về đồng điền và thổ cư từ hai đời nay, là một quyển vở giấy giang xếp dưới cùng, loại vở học trò. Với những chữ quốc ngữ rất to trông cứ nghều ngoáo run rẩy như người vờ đánh vần vừa viết. Nhưng cái điều nói qua những nét chữ bấy bớt ấy thì đọc đến đâu, Hàm lạnh toát người đến đấy!

Đọc xong, Hàm ngồi lặng người một lúc lâu rồi lại run run xếp quyển vở dưới đáy tráp, khóa lại, cất vào gốc cái hòm cáng như cất một quả mìn!

Thì bây giờ đến lúc ông dùng quả mìn ấy rồi! Chỉ có cách này mới trị được thằng cha Phúc hay hợm của hợm ngườị Hàm biết Phúc vẫn nhìn mình bằng con mắt coi thường. Coi thường cả hình dáng lẫn địa vị trong thôn, trong xã. Thì phen này ông sẽ cho cả họ nhà mày ăn bùn ăn bùn! Quyết thế rồi, ngay chập tối ông Hàm đến nhà Thủ. Cũng bốn gian nhà mái bằng như nhà Hàm nhưng trên bờ tường trước cửa, đồng chí bí thư Đảng ủy cho đắp nổi một cây dừa trĩu quả. Trên ngọn chim bay dưới gốc cá lộị Con nào con ấy béo nần như đang chửạ Tất cả đêu tô đậm sơn màu xanh đỏ tím vàng, rực rỡ như cái phông của hiệu ảnh trên phố huyện. Nhà trên ở giữa, nhà ngang nhà bếp hai bên lợp ngói ta, trước cửa là vườn cây ăn quả xung quanh trồng găng làm bờ rào tất cả toát lên ve phồn thực và viên mãn.

Vợ con Thủ đang nấu cơm, thấy Hàm, đều chào lễ phép:

- Bác sang chơi ạ

Hàm chỉ khẽ ờ, rồi tập tễnh bước lên nhà trên. Dù là anh em ruột, Hàm cũng giữ lề luật không bao giờ vào nhà bếp. Không nói giỗ tết, ngay ngày thường anh em giúp nhau làm gì, đến bữa cũng chỉ có đàn ông ngồi với nhau ở nhà trên.

- Bác ở đây chơi, em nấu cơm bác - Vợ Thủ người sồ sề, mặt rỗ hoa chứ không được mỏng mày hay hạt như bà Son, nhưng được cái sởi lởi, lên nhà mờị

Ông Hàm xua tay:

- Thôi tôi gặp chú ấy một tý, rồi về ngay có việc.

Khác với ông Hàm, Thủ là người có mã, cao ráo trắng trẻọ Với bộ quần áo pi-gia-ma kẻ sọc như công chức. Thủ đang tưới cây ngoài vườn, đã bỏ ô- roa đi vàọ Thấy Hàm đang giở ngày giở tối thế này, Thủ biết là có việc cần. Mặc dù là bí thư quyền hành cao nhất xã, lại được học hành khá chu đáo từ bé, chứ không bị thiệt thòi như hai ông anh là Hàm và Long. Ông Long bây giờ làm công nhân trên khu gang thép cũng chỉ học hành chữ tác chữ tộ; vì khi Hàm và Long vừa lớn thì gặp ngay cái đận ông Trịnh Bá Hoành bán cả ruộng vườn để lao vào cuộc đen đỏ tranh giành cái chức lý trưởng với Vũ Đình Đạị Thật là một phen liểng xiểng. Vài năm sau gia đình mới hồi lực, có bát ăn bát để thì vừa lúc Thủ tới tuổi cắp sách đến trường. Thế là Thủ cứ đường quang lối rộng mà tiến. Dầu vậy chưa bao giờ Thủ dám trái lời ông anh cả. Người trưởng họ có một thứ quyền lực riêng. Không chỉ là trong gia đình ngay công việc của Thủ, Hàm cũng giữ vai trò cố vấn đặc biệt. Hôm đại hội Đảng bộ, các chi họ hồi hộp đến thắt tim khi đến mục bầu Đảng ủy mớị Rất nhiều không có chức trách gì cũng thập thò lảng vảng đến săn tin. Phải bầu đến vòng ba, tối mịt mới xong. Thủ vừa về đến nhà đã thấy ông Hàm ngồi chờ.

- Chú cao phiếu nhất phải không?

Ông Hàm hỏi thế, tức là chúc mừng đấy, nhưng mặt vẫn lạnh như tiền.

Ông nói tiếp:

- Lại đúng dịp ông Đáng về hưu đợt này, vậy chú phải thay chân ông ấy giữ ngay lấy cái triện đỏ, tức rằng là phải làm bí thư. Chứ còn chủ tịch cũng chỉ là thứ triện xanh! Thằng Tùng nhà Sang cũng trúng hả? Chỉ cho nó chân chạy ngoài, hữu danh vô thực thôi!

Lúc ấy Thủ đang đầy phấn chấn vì đắc cử, đến mức không còn thấy ai là đối kháng với mình, nên lòng dạ bỗng thành dễ dãị Với lại Thủ vốn thuộc dạng người cải lương, dễ bằng lòng và dễ chấp nhận.

- Thực ra thằng Tùng cũng được chứ không đến nỗi nào đâụ Nó còn chất lính bộc trực thẳng thắn, với công việc thi xốc vác

Ông Hàm nghiêm ngay mặt, kịp thời nhắc nhở Thủ đang nói khôn nói dại những gì:

- Được là được thế nào! Rau nào sâu ấy! Hãy giao cờ vào tay nó xem, gai ngạnh sẽ mọc ra ngay!

Gáo nước lạnh của Hàm đã làm Thủ tỉnh cơn say, và Tùng đã được phê chuẩn làm xã đội trưởng ngày sau đấy, chứ không phải chờ đến tuần sau họp Đảng ủy mới phân công, để mỗi năm cho nó dẫn đám thanh niên ra đôi nằm chổng mông lên mà nheo mắt bóp cò khan vào mấy cái bia giấy!

Hôm nay ông cố vấn sẽ chỉ thị gì đây! Thủ rửa chân tay đàng hoàng rồi mới vào nhà. Hàm hỏi ngay:

- Chú định thế nào về cái việc ấỷ

Vừa hạ giọng vào chuyện, Hàm vừa thu hai bàn chân ngắn và to bè lên đi-văng. Thủ tráng ấm pha trà, cũng nói nhỏ để hai anh em vừa đủ nghe:

- Em cũng chưa định. Theo bác nên thế nàỏ

- Chả nhẽ chịu thua nó à?

Hàm tự rót nước ra chiếc chén hạt mít, hỏi thủng thẳng. Đó là cách nói chuyện riêng với nhau của hai anh em nhà nàỵ Họ thường nói nửa vời, mù mờ rời rạc như vậỵ Nếu có ai nghe được cũng chịu chết không hiểu họ nói gì, ám chỉ aị Nhưng với Thủ thì anh biết ngay cái việc ấy và nó ở đây là chỉ ông Phúc và cái việc kiện cáo của ông ta khiến xã phải chôn lại lão Quềnh. Phúc đã thắng 1 - 0! Cứ đà này Phúc còn dở dói những gì nữả

- Tôi đã nghĩ ra cách rồi - Hàm chiêu từng ngụm nước nhỏ như nhắp rượu, rồi vẫn với giọng nhát một, ông công bố kế hoạch phản công:

- Lấy độc trị độc, mỡ nó rán nó! Lại dùng ngay cách lão Phúc đã bắt các chú chôn đi chôn lại lão Quềnh - Tức rằng là ... đào mộ?

Thủ quay sang sửng sốt. Bởi ở đây dạo đã lâu có hai nhà thù nhau, bên nhà yếu lực không đủ sức đánh lại đã dùng cách khủng khiếp nàỵ

Hàm vẫn thủng thẳng:

- Có gì mà chú đã tái mào lên như thế! Nó muốn cưa đốt đục suốt, thì sẽ được người ta đục thẳng vào cây nóc nhà nó! Đây là dịp tốt để lấy âm trị dương. Phen này tôi sẽ yểm cho cả họ nhà nó không ngóc lên được! Đào lên, lấy ván, lật sấp bố nó xuống! Còn cỗ ván dổi tôi sẽ đóng một bộ sa-lông thật mốt, rồi tìm cách bán cho chính anh em họ hàng nhà nó!

Thủ đã thấy ớn khắp người, ngập ngừng:

- Nhưng mà ...

Hàm biết thóp ngay ông em chỉ được cái võ mồm, quen phòng xa giữ gìn, mà cũng là phòng cho mỗi cái thân hắn thôi! Hàm càng hạ giọng tới mức lào thào:

- Ngày thầy mất, chú với chú Long còn chưa nghĩ được đến đầu đến đũa, nên thầy chỉ dặn riêng tôi ...

Rồi ông Hàm trang nghiêm kể với giọng rin rít về bức tranh thờ Hổ thần của nhà ông bị chọc mắt, bị bôi bẩn và những lời chỉ dẫn của ông bố trong quyển vở giấy giang về cách lấy âm trị dương thế nào, rồi để tránh phản hồi trở lại thì trước khi hạ cuốc phải đọc bài tạ thần ra saọ Thủ ngồi cứng người, tay cầm chén nước mà quên cả uống.

- Có hai thời điểm để lấy âm trị dương - Hàm vẫn nói thầm thì - Lúc vừa chôn xong và lúc được ngày cải táng. Nhưng chờ đến cải táng thì lâu quá, với lại nghi thức lúc ấy rườm rà lắm, phải lấy đến bảy đốt xương mang ra sông tạ thần, rồi đóng bè chuối, đưa bảy đốt xương lên đó thả trôi sông. Mất đến cả đêm, dễ lộ. Cho nên thời điểm này là tốt nhất. Làm xong lại đắp điếm như cũ đố biết! Chú khỏi lọ Không ai bắt chú phải mó tay vàọ Chỉ cần tôi với thằng ưởng, thằng Ngạc, tí nữa chú nhắn thằng Thó đến tôi là được. Trong việc này phải có một người ở ngoài họ mới đại an. Thì chọn thằng Thó là tốt nhất.

Thủ càng bứt rứt không yên:

- Liệu thằng Thó nó có chịu không? Hôm trước đám ông Quềnh, nghe nói nó đã mửa ra mật xanh mật vàng.

Hàm vẫn cứng như thép:

- Chú cứ nhắn nó đến gặp tôị Tôi sẽ có cách dọa để nó phải nghẹ Cái đêm lão Phúc cầu hồn cho bố, thằng Thó đã lỉnh vào bếp nẫng cả hủ rượu tăm ra đường uống, rồi say bò lê bắt sải ở vườn ổi nhà bà Đồ Ngật. Cái hũ ấy đang ở nhà tôi! Tôi chỉ dọa là lão Phúc nó sắp trả thù là thằng Thó sợ thọt dái lên cổ! Muốn an thân phải có chỗ dựa, thì hỏi còn dựa đâu vững bằng dựa vào ta!

Thủ chỉ còn biết ngồi ngay tán tàn nghe ông anh giảng giảị Ông ấy suốt ngày đục đẽo ở nhà, mà sao chuyện gì cũng biết. Lại đưa được cả cái hũ; tang vật ăn vụng không biết chùi miệng của Thó vào tận nhà mình, thì thật là chịu ông anh ma xó! Thủ cũng muốn trừng phạt Phúc, cũng muốn cho Phúc xiêu điêu liểng xiểng, nhưng người ra tay phải là ai kia chứ không thể là mình. Mình chỉ đóng vai tọa sơn quan hổ đấu mới sướng! Bây giờ ông Hàm xin lĩnh trách nhiệm, thực ra cũng chưa phải là hay, giá là người không dây mơ rễ má gì với mình thì tốt, nhưng kiếm đâu rạ Thôi cũng dược, có gì Thủ cũng đủ lý là người tay trắng! Ông Hàm không cần biết những nghĩ ngợi vân vi trong óc Thủ, ông đứng dậy, coi như việc đã bàn xong, dặn thêm:

- Chú nhắn ngay thằng Thó đến nhà tôi, làm như vẫn nhờ nó đi áp tải gỗ chứ mình lại đằng ấy không tiện. Để tối mai là làm luôn!

Thủ chỉ còn biết nhắc lại như cái máy:

- Ngay tối mai à?

Hàm buông một câu lạnh gáy:

- Cho nó đỡ nặng mùi!

Nhận được lời nhắn, Thó sắng sẻ đến nhà ông Hàm ngaỵ

Chắc ông lại nhờ đi áp tải gỗ ghiếc gì đâỵ Ông Hàm có cậu con trai thứ khỏe mạnh, không biết bằng cách nào mà chưa hết hạn nghĩa vụ đã ra quân, rồi nhảy tót đi lao động nước ngoài, thành thử bây giờ ở nhà còn rặt đàn bà con gái, nên ông vẫn hay nhờ Thó đi áp tải gỗ về đóng đồ. Tiếng là hay ma lem ma cuội, nhưng thực tình Thó chỉ thuổng những miếng chín, chén ngay; chứ làm ăn lớn thì Thó sợ. Với lại được người như ông Hàm tin, trước khi đi bao giờ cũng lót miệng vài choạc cho ấm bụng, khi về lại cùng ông cuộn chân ngồi xếp bằng trên chiếu hoa cơm rượu bí tỉ, thế là Thó khoáị Còn ông Hàm thì thật tinh đời, vì ngoài những miếng ăn ngay, ông không phải trả một đồng công nàọ

Thó đi tắt qua khu đầm nước cho nhanh. Đã tối sò sẫm. Xóm làng trở về tịch mịch. Một con bò gọi con, tiếng âm ồ của nó vang trong bóng chiều chạng vạng. Con bê be lên nũng nịu, rồi tế chạy, nện móng lốc cốc ròn rã trên những viên gạch vồ như ném một tràng mưa đá. Bầy liếu điếu giật mình, kêu thé lên trong bụi trẹ ở dưới ấy, chân các rặng tre, một dải sương mờ mờ như đùn từ dưới đất lên, bay là là phập phồng như giăng một tấm to xanh biếc. Tiếng cuốc kêu luốc cuốc cu loa trầm đục như thấn ướt hơi sương trong ấỵ Khói bếp thở trầm ngâm trên mái rạ. Giờ này là giờ nghỉ ngơi, giờ sum họp. Dù sung sướng hay đau khổ thì giờ này người ta cũng rút về hang ổ cuối cùng của mình là những mái nhà. Dù ít dù nhiều, ngay người giàu nơi thôn dã cũng chỉ ngày cơm hai bữa, và kẻ khó cũng cứ đỏ lửa hai lần. Nơi đây từ bao đời nay cái ăn cái uống gần như chỉ là chuyện phụ. Người ta có thể nhịn ăn nhịn mặc để xây một căn nhà gạch, sắm một cái xe, có khi cả xe máy; mua đài, mua cát- sét rồi mở om tỏi suốt ngày để được,mở mày mở mặt với xóm làng. Nơi vùng quê bề ngoài rất yên tĩnh này, vừa có những người ngơ ngác dại khờ, những người thật thà như đếm nhưng cũng lại lắm những kẻ đủ mưu ma chước quỷ, không mấy lúc ngồi yên, và cũng không để cho người khác ngồi yên. Cũng có đủ cách bon chen để giành một cái ghế ngồi không to hơn cái vảy ốc, chen một chỗ đứng không caữ hơn cái đế dép thường ngàỵ Cũng có đủ những thì thầm thì thụt, cũng xúi bẩy, kích động, cũng ném đá dấu tay, cũng cười bả lả chạm cốc nhau lanh canh trong những bữa tiệc đồng chí, nhưng trong bụng lại thầm rủa sau bữa rượu này mày sa chân lỡ bước chết dấp đi cho rảnh! Mặt ao làng tím thẫm những hoa bèo giờ đây không còn bình lặng nữạ Những sóng cồn của biển rộng sông dài đã vang động đã lôi kéo khuấy sục lên, khiến những mảnh ao cung đủ gan tùng những cơn sóng bùn tanh tưởi!

Tiếng con cuốc kêu khắc khoải bên bờ đầm. Nó gọi gì? Gọi bạn tình, hay gọi cái chết?

Thó bước cắm cúi cũng như một con cuốc. Thấy nhà trên ông Hàm ìấp lóa ánh đèn, Thó đi thẳng vàọ

Nhà ông Hàm đang chuẩn bị ăn cơm tốị Tiếng mâm bát lanh canh dưới nhà bếp. Tiếng hai chị em nhí nhắn. Vợ chồng ông Hàm đang ở nhà trên. Nghe tiếng Đào, cô con gái lớn chào Thó ngoài sân, ông Hàm tập tễnh đi ra niềm nở, đúng là ông đang nóng lòng chờ.

- Vào đây chú. Có việc cần đến chú đâỵ Nhưng ta hãy làm vài chén cho ấm bụng đã - Rồi ông Hàm quay sang bà vợ dang gấp quần áo trên chiếc giường Đức nâu bóng:

- Bà xuống rang cho tôi đĩa lạc.

Bà Hàm vặn to ngọn đèn ba dây treo giữa nhà, rồi thu vội đống quần áo, con cón đi xuống bếp. Đã ngoài năm mươi đến dăm cái lẻ, nhưng bà vẫn giữ được dáng người gọn gàng cân đốị Tóc vẫn dày, nước da vẫn trắng. Khuôn mặt trái xoan được điểm thêm cặp mắt lá răm và cái miệng tươi, khi cười còn trẻ lắm Dân làng bảo bà là người có số sướng, đã được cái sắc trời phú, lại từ bé đến giờ chưa đến cái đói rách là gì, nên cái duyên càng bền. Bà sẽ đẹp đến già, đẹp đến chết!

Ông Hàm mở tủ buýp-phê, bê ra một cái hũ da lươn đặt giữa bàn. Thó bỗng giật thót ngườị Chính cái hũ nhà ông Phúc mà Thó đã khoắng đêm hôm trước!

- Chắc chú đã nhận ra cái hũ này - ông Hàm vừa róc rượu ra hai chén vại, vừa khề khà - Nhưng tôi đưa được về đến đây là đã cứu sống chú rồị Hôm kia lão Phúc có đánh tiếng là đã biết việc làm của chú, lại biết cả cái hũ đang ở đây, nhưng đố dám hoạnh họe với tôị

Rồi ông Hàm vươn người trên mặt bàn, nhìn sát vào bộ mặt thờ thẫn với cái cằm vốn đã nhọn của Thó, giờ cái đói càng vót cho nhọn hoắt như bút chì, ông Hàm thì thầm nhỏ tới mức Thó phải dỏng tai, nhăn trán lại mà nghẹ Vừa lúc bà Hàm xuýt xoa với đùm lạc nóng trong tay đi lênl ông Hàm quay lại, nói phắt sang chuyện khác:

- Mẹ nó đong cho chú Thó vay nồi thóc, dồn vào bao tải để chú vác cho tiện.

Bà Hàm bày lạc ra chiếc đĩa sứ hoạ Bà biết hai người đang có câu chuyện gì hệ trọng lắm, và ông không muốn cho bà biết. Nếp quen nhà này là ông Hàm đã không nói thì không ai được hỏị Hôm nay đích thị không phải chuyện thóc lúa gỗ lạt gì. Bà Hàm ân cần hỏi Thó:

- Nghe nói chú cũng bán lúa non à? Bao nhiêu một tạ?

Thó đang sững cả ngườị Đang nói chuyện đi quật mộ ông bố Phúc, Thó nghe khiếp quá, vậy mà ngoắc một cái, ông Hàm lại sai vợ đi lấy thóc cho vaỵ Một nồi :De, đó là cách gọi cổ truyền ở đây, là chừng ba mươi cân, đến mùa mới trả không lấy lãi, lòng tốt ấy bây giờ đến bói không rạ Thó nhìn khuôn mặt đầy đặn hồng lên dưới ánh đèn của bà Hàm, kể lể ca cẩm:

- Em phải bán non hai tạ cho nhà ông Quàng đấy bá ạ. Giá có mười haị Mấy nhà có tiền định giá như thế, chứ thóc bây giờ bỏ rẻ cũng phải năm mươi ngàn một tạ. Lượt chợ nữa mới được gặt, đập xong rồi cho bá lấy thóc tươi luôn chứ không cần chờ khô. Dắng là sợ nhà em ăn quịt.

Bà Hàm khẽ cười, đưa mắt nhanh sang nhìn ông. Thì nhà bà cũng mua lúa non với cái giá ấy! Chẳng ai bắt, nhưng những nhà thiếu ăn đều phải bán mười hai ngàn một tạ lúa chưa gặt ở ngoài đồng. Không biết nhờ ai mối lái, mà ông Hàm còn móc nối được với ông thợ may và ông hàng phở trên phố nhận mua thóc với giá hai mươị Tiền đã trao cho ông Hàm từ tuần trước, còn thóc thì đến gặt chiêm mới lấỵ

Vậy là mỗi tạ ông Hàm ngồi không đã được lãi tám ngàn. Về mặt tính toán sít sao ở nhà này thì bà còn phải chịu ông. Nên cái việc cho Thó vay nồi thóc không lấy lãi, bà biết chắc là ông không hớ. Thả con săn sắt bắt con cá rô, ông không được lãi thóc thì cũng phải lãi cái khác.

Bà Hàm bảo Thó:

- Người ta đòi thóc tươi, tức là muốn nắm đằng chuôi đấy chú ạ.

Ông Hàm chép miệng:

- Thôi được, chú cứ trả cho sòng phẳng, rồi có thiếu lại sang đây - Đoạn ông quay sang vợ - Mấy mẹ con cứ ăn cơm trước đi, rồi rán thêm mấy quả trứng để tôi với chú ăn saụ

Bà Hàm vừa đi xuống, ông Hàm lại thì thào:

- Phải từ mười giờ đêm trở đi, lúc ấy thì tất cả đã ngủ kỹ rồị Tôi, chú, thằng ưởng, thằng Ngạo, thế là đủ. Rồi bốn người vác bốn tấm ván về đây, thế là xong! Chú không lo, đào tới rồi tôi sẽ vẩy cả hũ rượu này xuống đó để tẩy mùị Làm xong lại rửa tay bằng rượu, tha hồ sạch!

Thó cũng vươn cổ trên mặt bàn, như mổ cái mũi nhọn vào mặt ông Hàm. Đã có mấy chén rượu cất nước đầu trợ sức, vậy mà giọng Thó vẫn run:

- Bác dã gọi thì em cũng xin hết lòng, nhưng vía em nó yếu lắm. Em chỉ lo rồi thì ...

Ông Hàm xua tay:

- Rồi thì ma nó vật chú chứ gì? Đừng lo, đã có tôị Tôi có bài khấn để yểm rồị Với lại đây là chuyện dòng họ nhà tôi với dòng họ nhà Phúc, chứ chú không có dính gì. Còn dòng họ nhà tôi thì chú biết rồi chứ? Tôi treo bục tranh kia không phải là treo làm cảnh, mà đấy là tranh thờ. Chính Ngài đã giữ phần âm cho chúng tôi, hùng mạnh và an toàn lắm.

Vừa nói, ông Hàm vừa trỏ lên bàn thờ. Trên ấy đằng sau cái lư hương đồng là bức truyền thần họa một ông ba mươi trên tấm vải dệt bằng những sợi gai ở tư thế chồm lên. Những răng lợi móng vuốt giương ra trông đằng đằng lẫm liệt. Nghe nói đời kỵ nhà ông Hàm, tức là ông cụ tổ đã cách đây bốn đời của dòng họ Trịnh Bá đã giáp mặt một đấng trượng phu hồ vằn chân thọt trong tư thế phanh thân xé xác ấy! Phúc ân chi sớ họa, trong họa có phúc. Có thể tin được chăng? ông ba mươi kia chính là thần sát sinh, rồi sau lại trở thành thần phù trợ, thần cứu thế của dòng họ Trịnh Bá. Chuyện rằng:

Đời kỵ nhà ông Hàm đến sinh cơ lập nghiệp ở đây nghèo lắm. Cả nhà sống dựa vào cái tài kiếm cá của ông. Thuở ấy đồi ông Bụt còn là khu rừng già đầy bí hiểm. Chưa nói chuyện ma hiện hình, người thấy người không, riêng thú dữ thời ấy thì ai cũng gặp. Hổ báo, hươu nai, vượn trắng ngồi bế con trên cành trông khéo như ngườị Trăn gió quăng mình từ cây nọ sang cây kia ầm ầm như một cơn lốc.

Trong sách Dư địa chí của cụ Nguyễn Trãi khi nói về huyện này có câu: Huyện ... có trăn, chim trĩ và vượn trắng. Có phải cụ Nguyễn đã viết chính về sản vật ở núi ông Bụt nàỷ Ban đêm tiếng hươu tác rầm rì, hổ đuổi, hươu lao cả vào nhà người đang ở là chuyện thường. Con suối cạn dưới chân đồi ông Bụt bây giờ, thuở ấy rộng như một nhánh sông, quanh năm đầy nước, tôm cá đánh dễ như ao nhà. Ông kỵ của chi họ Trịnh Bá lúc ấy sống nhờ vào con suối nàỵ Chỉ với cái đó đón ở hồ nước xiết, vậy mà sáng nào là vợ cũng có cá bán. Thế rồi liền trong mấy hôm, đó của ông bị xé rách, cá mất. ông đoán với cách ăn trộm vụng kiểu này chỉ là một chú rái cá hay một con vòi gà nào đó chứ không phải ngườị Vì suối toàn là đá nên con thú ăn vụng không để lại một dấu chân. Một hôm ông đi thăm đó sớm hơn thường lệ để rình, thì lạy trời! Kẻ ăn trộm cá của ông là một bác hổ vằn không biết đi đứng hấp hoảng thế nào bị đá kẹp một bên chân hậu, chặt tới mức khỏe như hổ mà mà cứ chịu đứng ngay đơ, không tài nào rút chân lên được. Trước mặt ông mãnh là cái đó đã cào rách, nhưng hình như đau quá, nên cá vẫn quẫy phanh phách trong đó mà hổ ta bỏ mặc, không ăn. Thấy người ehủ của đó cá, hổ ta nhìn bằng con mắt cầu cứu và hối hận vô cùng. ông kỵ của chi họ Trịnh Bá liền chắp hai tay trước ngực, nói như khấn:

- Lạy thần núi Bụt, lạy chúa sơn lâm, tôi xin cứu ông được tai qua nạn khỏi, chỉ mong từ giờ trở đi ông đừng lấy cá của tôi, cả vợ chồng con cái tôi sống nhờ vào cái đó nàỵ

Rồi ông lấy đòn bẩy đá. Hồ bị giập một bên chân, tập tễnh nhảy lên núi Bụt. Từ đấy ông không bị mất cá, mà còn được thêm phần. Hôm thì một con cá quả bằng bụng chân chửa, hôm thì một con cầy hương còn tươi rói để ngay trên bờ, cạnh đó cá. Hổ đền ơn đấỵ Thế rồi một đêm mưa gió, sấm chớp ầm ầm, ông sợ đó bị trôi, liên đội nón, khoác áo tơi ra đị Chính bộ tơi nón lòe xòe ấy đã dẫn đến sự nhầm lẫn chết ngườị Giữa lúc ông đang lúi húi bốc đá chắn cơn đập để dòng nước chạy thẳng vào đó, thì hổ vằn cầm một con cheo cheo đến tạ ơn như thường nhật. Thấy có người, hổ dừng lạị Nhìn bộ tơi áo tùm hụp với dáng điệu lom khom lục sục đầy vẻ vụng trộm; tin chắc đấy là một kẻ gian đang ăn hớt tay trên. Thế là để bảo vệ nguồn sống cho người đã cứu mình, không một hai suy tính, ngay tắp lự, hố vằn nhảy chồm lên cái bóng tơi nón ấy! Đến khi lật cái xác tơi tả, nhìn mặt, ông ba mươi bỗng lăn lộn, đập đầu vào đá, rống lên gào thét về sự nhầm lẫn không sao cứu vãn được của mình. Thế rồi hổ cõng xác con người xấu số đến một gốc cây gạo, dùng móng vuốt cào đất thành hố, đặt xác ông đơm cá xuống đó. Sáng hôm sau mối đùn lên thành một nấm mộ, vuông vức như đắp. Dạo ấy có một người thợ săn được chứng kiến, liền ba ngày sau đó, cứ đến nửa đêm hổ thọt lại cầm một con cá đến trước mộ, rồi đập đuôi bình bịch xuống đất, dựng đứng người đi bằng hai chân sau đến phía đầu mộ, miệng tru lên thống thiết về lỗi ìâm của mình. Gào thét đến xé họng một hồi, rồi hổ ta cúi đầu tập tễnh bước đi rũ rượi đến chán ngán cả chính mình. Ngồi bên này, người thợ săn tắt đèn ló, buông khẩu súng hai nòng, rồi bỏ con mồi như bỏ cục vàng đã nắm trong tầm taỵ ông cũng thừ người ra trước nỗi lòng của anh thú dữ tưởng chỉ biết có cắn xé! Chi họ Trịnh Bá làm lăn phất lên như diều từ đấỵ

Theo lời thầy tướng, đó là sự đền bù, sự phù trừ của Hổ thần. Chi họ Trình Bá thờ loài thú dữ nhất nhì của sơn lâm từ đấỵ

Đến đời bố ông Hàm đã làm được nhà gỗ, mua được ruộng thượng đẳng điền. Trong chuồng rậm rịch lợn đàn, trâu náị Thế rồi tất cả lại gần như về số không khi có cuộc tranh đua ném tiền ra mua cái chức lý trưởng. Đâm lao theo lao, lợn sề trâu nái, ruộng sâu giữa đồng cứ lần lượt chống gậy ra đi, mà cái chức lý trưởng lại về tay Vũ Đình Đạị Lúc ấy ông Hàm chưa học hết Tam tự kinh đã phải bỏ đi cầm tràng đục kiếm ăn. Nhà chỉ còn cái vỏ. Bố ông Hàm - Trịnh Bá Hoành lại cày sâu cuốc bẫm để dựng lại cơ đồ. Miếng ăn giữa làng hơn sàng xó bếp. Những lúc rượu vào, ông trừng trừng cặp mắt vằn những tia đỏ, miệng lẩm bẩm: Ta không có vòng bạc, xà tích, không đủ bạc trắng để chạy nên thuạ Rồi ông rít lên, nhưng tao chưa chịu đâủ Chưa chịu đâu!

Cũng may thời thế chuyển vần. Lý trưởng Vũ Đình Đại chưa kịp ăn lộc thì cách mạng đã đến. Gió nổi can qua, Vũ Đình Đại bán vội con ngựa vừa mua, mới nhoong nhoong được dăm lần lên phủ, chưa kịp ngấm cái sướng của anh đầu gà hơn đít voi, thì đã bán ngựa tậu trâu để trở lại làm anh dân thường. Trịnh Bá Hoành mổ chó ăn mừng!

Ngày ấy Hàm chưa đủ tuổi, đủ trí để cảm hết được cái cay, cái uất của cha, nên cũng không để tâm đến sự tranh giành giữa hai họ. Nhưng vài năm sau đến tuổi lấy vợ, thì mối hận của người bố đã trở lại nguyên vẹn trong lòng Hàm, mà còn sôi sục hơn! ấy là chuyện về cô Son, vợ Hàm.

Hồi ấy cô Son đẹp nhất làng. Mặt hoa da phấn, thắt đáy lưng ong. Đi một bước là có người theo, người ghẹo một bước.

Nhưng chưa có anh nào lọt được vào cặp mắt lá răm vừa đen vừa sắc của cô. Thế rồi bỗng dưng cả làng Giếng Chùa đồn ầm lên là Son phải lòng cậu giáo Phúc, con ông lý Đại (người ta vẫn quen mồm gọi Đại như thế). Phúc lúc ấy đã học hết sơ học yếu lược, nhận một chân gõ đầu trẻ ở trường tư thục trên phố huyện. Phúc đã một vợ một con, nhưng vẫn phong tình lắm. Vợ Phúc răng đen hạt na, tóc vấn trần, người vừa gầy vừa khô. Khô chân gân nhặt, đắt tiền cũng mua! Nhưng đây là bố mẹ Phúc mua, chứ Phúc không thích. Được cái chị làm ăn giỏi và chịu nhịn. Từ nhỏ vợ Phúc đã được bố đẻ răn dạy phận nhi nữ là Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử. Nên chị nghĩ đàn bà như dây leo dây cuốn. Nhỏ ở nhà nghe bố, lớn lấy chồng nghe chồng theo chồng, chồng chết theo con. Ai thế nào số trời đã định. Vì thế nghe người ta đồn chồng chị mua khăn mùi xoa, mua lược sửng có cán, mua gương có hình cô đầm để tặng Son. Chị ức, nhưng sợ chồng nên lại cười bảo, trò đời đàn ông như cái nơm, chòm :Dp úp cầu may cũng như thả những lời trăng hoa ỡm ờ, nhưng đâu phải cứ úp là được cá, đâu phải cứ ghẹo là gái theo!

Rồi người ta lại kháo nhau là ở bờ tường ngoài điếm canh có cái bài ca dao ca thớt thế này:

Chiều tà dao ná bờ sông

Thấy cái nón trắng thà không thấy người

Ngỡ là có đám chết trôi

Hóa ra trong bụi một đôi tinh tình!

Tính tình là tính tình tinh

Chị Son anh Phúc tính tình bên sông!

Người làm vè còn chỉ rõ nơi tính tình của ổ con chuồn chuồn là ở chỗ quẹo suối ông Bụt chảy qua sông Cầụ Không biết ban đêm vợ Phúc có cào cấu làm tình làm tội Phúc không, chứ bề ngoài chị chỉ buông một câu: Rõ đồ quạ mổ! Không nhịn được nữa hay sao mà đâm đầu đi theo người đã có vợ, cho nó chết!

Nhưng cô Son không chết! Son vẫn lấy chồng có thách có treo phân miệng tử tế. Hôm cưới cả làng Giếng Chùa được ăn cỗ nhờn môị Son lấy anh Hàm, người không được hào hoa phong nhã như cậu giáo Phúc. Hàm lại đi tập tễnh, nhưng nhiều hoa tay, làm cái gì cũng khéọ Hàm đã mê Son từ lâu Son gặp nhiều khi Hàm đón đường chỉ để hỏi một câu giở trăng giở đèn vì hai con mắt cứ nhìn Son đờ đẫn như người say thuốc thì Son biết, nhưng cô dửng dưng tảng lờ.

Son còn không biết là Hàm đã lén ra tận bờ sông, chỗ vai cày của suối ông Bụt tiếp giáp với sông Cầu như bài ca dao đã ch
Trả Lời Với Trích Dẫn
  #3  
Old 07-02-2005, 01:55 AM
tieu__phivu tieu__phivu is offline
Member
 
Tham gia ngày: Jun 2005
Bài gởi: 28
Default

Đã sáng một lúc lâu nhưng Thủ vẫn chưa muốn dậỵ Mặc dù từ lúc ở xã về đến giờ anh không hề chợp mắt. Người cứ như rỗng không. Đêm qua về đến nhà không thiết rửa ráy, Thủ vào ngã người ngay xuống giường. Vợ Thủ nằm với đứa con gái nhỏ ở góc bên kia, nói với sang:

- Thầy nó có đói đi ăn cơm thêm? Buổi tối cậu Lưu cho thịt vịt em vẫn để phần đấỵ

Vì nhà Thủ ở khuất, lại xa đường, thêm cái nết ngủ của Luyến đến súng bắn bên tai cũng coi khinh, nên vợ con Thủ chưa hay biết gì cả. Thủ nói lừng khừng:

- ăn rồị Sáng mai không được gọi tôi đấy nhá!

Rồi Thủ tắt đèn, mắt mở chong chong nhìn vào đêm tốị Đau óc nhức tấy lên. Lần này thì Thủ thật sự bị đôn vào chân tường rồi, không còn lượn lờ dựa dẫm vào ai được nữạ Về mặt xã và chính quyền, đã có Sửu và những người khác, họ cứ dựa vào pháp luật mà thi hành, dễ ợt. Nhưng với Thủ là cả dòng họ Trịnh Bá trông vào anh. Phải tự xoay xỏạ Lúc này một mình một ngựa, một mình một chiến trường! Xưa nay Thủ chưa hề thấy sự bức xúc trong việc giành chỗ đứng cho dòng họ, bởi Thủ không có những uẩn ức riêng tư như Hàm, và mọi việc đối với Thủ đều quá thuận lợi, đều ở trong tàm taỵ Vậy mà ông Hàm chơi cú này đến mất cả chì lẫn chài của dòng họ Trịnh Bá đây! Thủ cũng đến chết chìm theo con thuyền này! Chịu khoanh tay phó mặc saỏ Muốn thay đổi thế cờ thì thay cách nàỏ Đến nước này trở tay không được đâụ Cánh lão Phúc nó cúng có sừng có mỏ chứ không phải dân ngu cu đen gì mà dễ bắt nạt.

Thủ hết nằm ngửa lại nằm nghiêng. Đầu ong ong. Sáng ra Thủ nghe thấy tiếng mấy mẹ con thì thào rồi đi lên đi xuống đây sốt ruột, nhưng vẫn không ai dám đánh thức Thủ. Bây giờ lại nghe tiếng Sửu ở ngoài sân, rồi vợ Thủ cứ thế á, thế á đầy hốt hoảng.

Dường như không đừng được nữa, vợ Thủ rón rén lại bên giường gọi nhỏ:

- Thầy em dậy đi, có chú Sửu đến.

Thủ vừa dụi mắt, chui ra khỏi màn, thì Sửu đã quần ống thấp ống cao nét mặt rầu rầu như người có lỗi, đến bên Thủ:

- Gay lắm anh ạ! Cứ ầm ĩ từ sáng đến giờ. Đám trẻ con thì bỏ cả học, cứ bâu lấy hội trường. Cánh nhà ông Phúc đã cho người lên huyện báo từ sớm, chắc lúc nữa họ về. Ta phải làm gì hả anh?

Nhìn Thủ cứ ngồi lựng với bộ mặt mất thần, Sửu càng lúng túng. Mới cớ một đêm mà anh ấy hốc hác đi khiếp quá. Đúng như người ta nói đa suy tổn tỳ, nghĩ nhiều tổn thọ. Sửu lại nói nho nhỏ:

- Cánh nhà ông Phúc cũng đáo để. Đêm hôm qua họ bí mật gài hai người ngồi suốt đêm ở nách hội trường để nếu xã đánh tháo bác Hàm, thì họ sẽ la lối lên.

Vợ Thủ bưng chiếc mâm từ dưới bếp lên. Bên trên là tô cơm rang và đĩa thịt vịt xàọ Chị vừa dọn bàn, vừa nói sẽ sàng:

- Thầy em đi rửa mặt, rồi mời chú Sửu ăn tạm bát cơm.

Sửu quay lại lấy làm may mắn đã có cớ rút lui để khỏi phải ngồi với Thủ lúc nàỵ

- Thôi tôi ăn rồị Sáng nay bên tôi vẫn còn nồi xáo ăn cố mới hết.

Rồi Sửu quay sang Thủ hỏi nhỏ:

- Tý nữa anh có lên xã không? Tôi thấy lúng túng quá.

Thủ đáp sổng:

- Tôi sẽ lên.

Sửu tươi nét mặt.

- Vâng thế tôi lên trước nhé.

Dứt lời, Sửu ra sân dắt xe đi ngaỵ Sửu còn chưa nói với Thủ chuyện này: ấy là hai người của nhà họ Vũ Đình gài nằm lại ở nách hội trường đã nghe hết chuyện lục đục của bác cháu ông Hàm trong đêm. Thằng ưởng nằm trên hai chiếc ghế băng ghép lại, thừa cả đầu cả đuôị Đang nằm thẳng đẵng như khúc gỗ bỗng nó co chân đập chan chát xuống ghế, miệng chửi rầm lên. ở bên ngoài chỉ nghe nó hét Mẹ kiếp! Mẹ kiếp Không biết nó mẹ kiếp với ai! Rồi nó làu nhàu những gì, cũng không nghe rõ. ở góc bên kia, ông Hàm và thằng Ngạc nằm chung trên mặt bàn. Thằng Ngạc nhổm lên văng tục sang thằng ưởng Làm đ. gì mà rống lên thế? Ông Hàm nằm im không động cựa, miệng chỉ làu bàu im nào! im nào Nhưng thằng ưởng không im, chốc chốc nó lại dộng chân thình thình, lại văng tục ầm ĩ.

- Thế tức là ông via trưởng họ mất thiêng rồi! Cá mè một lứa rồi! - Vừa kể chuyện oang oang trước đám đông, hai người của họ nhà Vũ Đình vừa bình, vừa đế thêm vào rồi gã con trai nhà bà Lộc cao như cái sào chọc mít cứ hoa đôi tay dài ngoằng, hét tướng lên khoái trá: Thế là nội bộ họ lục đục rồi! Khỉ tự vặt lông khỉ rồi!

Người ta xúm đông xúm đỏ nghe chuyện, cười hấng nhấc khoái chí lắm!

Thủ rửa mặt, rồi ngồi nhai cơm trệu trạo như nhai rơm. Bốn gian nhà mái bằng rộng huênh. Mấy đứa trẻ đã biến hết. Chắc chúng kéo nhau lên xã rồi, bẽ bàng chưa! Vợ Thủ sàng gạo ròe ròe dưới nhà. Đoán chừng Thủ đã ăn xong, chị đi lên với bộ mặt bồn chồn. Những nốt rỗ hoa ửng đỏ lên. Khác với người chị dâu sắc nước hương trời là bà Son, vợ Thủ tự nhận mình thua kém chồng cả về cái mã bên ngoài lẫn sự tài trí bên trong. Hai người lấy nhau hồi đoàn thanh niên đi đắp đê Hà Châu để phòng mùa mưa nước sông dâu tràn vàọ Dạo ấy Thủ làm bí thư xã đoàn, một anh bí thư đẹp trai và hào hoa, biết hát, biết đóng kịch và phát biểu rất hay khi lên diễn đàn. Vậy mà mới giữa chiến dịch, khi bờ đê con chạch mới nhu nhú thì những lời đôn thổi đã tới tấp bay về xã, về làng là anh Thủ và cô Luyến đang say nhau như cóc ngậm thuốc lào! Rằng là tối nào bí thư xã đoàn cũng đi hội ý với cô phân đoàn trưởng xóm Trại ở mãi ngoài bờ đê. Sở dĩ người ta quan tâm, người ta ầm ĩ lên, nhất là cánh con gái càng sồn sồn trong việc tuyên truyền, chính là vì các cô tức? Ai đời tay Thủ đẹp tông lộng thế kia lại đi mê con Luyến mặt rỗ hoa thì còn giời đất nào nữa! Các cô thấy như mình bị mất mát, bị tước đoạt một cái gì! ừ thì con Luyến được tiếng là nết na, thùy mị, khéo tay và chịu khó, ừ thì nó có đáng người cá trắm nở nang chắc đậm, tươi khỏe cứ giống như khoai tím trồng ở đất cát pha, chất đất màu mỡ đã tạo nên những củ khoai mập mạp, rắn chắc mà bở tơi! ừ thì nó có hàm rồng hoa cau và nước da bánh mật. Nhưng da bánh mật sao bì được với da bánh trôỉ Cũng là tổ trưởng nuôi ong! Cô nào cũng tự cho mình hơn đứt Luyến ở khâu xung yếu nhất ấy! Thế mà đùng một cái, con cá to bị mắe vào cái lưỡi câu cùn! Đùng một cái sẩm vớ miếng gan! Thế là các cô cứ thêu dệt thêm lên. Đồn thổi thêm lên với tâm trạng vừa bực bội, vừa nuối tiếc! Đến nỗi Đảng ủy phải gọi ngay Thủ về để báo cáo tình hình xem hư thực thế nàọ Ngày ấy người ta coi việc yêu đương thầm lén là một vi phạm đạo đức vi phạm phẩm chất cực kỳ to lớn, cực kỳ nghiêm trọng. Dù trai chưa vợ gái chưa chồng, nhưng cũng cấm chỉ hò hẹn thì thụt. Tiền và gái xem ra ít ai chê, nhưng người khôn thì chỉ thích ngầm và dùng ngầm thôi, chứ nếu anh dám nói toẹt ra là thích, thế là anh toi đời! Huống hồ con Luyến này lại không phải là đẹp, mà hai người lại dắt nhau ra tận bờ đê, thế là dứt khoát có vấn đề rồi! Trong việc này đứa nào lợi dụng đứa nào đâỷ Đứa nào thoái hóa biến chất trước? Thủ bấy giờ đang là đối tượng đảng, lớ vớ phen này trắng túi! Nhưng rồi Thủ đã làm cả đảng ủy chưng hửng! Sau khi nghe ông bí thư già chất vấn một hồi về những dư luận rằng Thủ đã có nhiều biểu hiện sa sút trong việc rèn luyện tu dưỡng, Thủ điềm tĩnh hỏi lại:

- Thế cô Luyến có phải là người xấu không? Gia đình cô ấy xấu không?

Ông bí thư hơi sững ra, rồi quả quyết:

- Nào ai bảo cô ấy xấụ Là phân đoàn trưởng thanh niên cả xóm Trại, là thư ký đội sản xuất, người xấu ai để ngồi đấỵ Còn gia đình thì bần nông, cơ bản đến ba đời sao lại xấu được.

- Thế tôi lấy cô ấy có gì sai không?

Không sai - Bí thư giương mắt kính nhìn Thủ.

Thủ hạ câu chắc nịch:

- Thế thi xin báo cáo với đảng ủy là tôi sắp lấy cô ấy!

Đơn giản có vậy, mà bấy giờ người ta đã coi như một quả bom! Mùa đông nămấ Thủ cưới Luyến. đúng nghi thức đời sống mớị Nghĩa là chỉ có mấy cân kẹo cứng răng rắc và bọc thuốc lá cuộn. Đơn giản hết cỡ! Làm cho bố mẹ Luyến. dù có mừng, đã gả chồng cho con được vào nơi mát mặt, nhưng cứ ngơ ngẩn như đánh tuột khỏi tay nồi thóc giống! Tưởng thế là hết chuyện ngồi lê đôi thách, vậy mà người ta lại còn kháo nhau là Thủ phải cưới Luyến vì đã quá mù ra mưa chứ thực ra Thủ ta thấy cô nàng cứ lúng liếng bày ra trước mắt không nỡ để phí của giời, thì chàng facũng léng phéng cải thiện tí cho vui, chứ cũng không nghĩ đến chuyện bách niên giai lãọ Nếu bây giờ Thủ đánh bài chuồn, thì coi như cấm cửa vào Đảng. Vậy mà cũng phải ba năm sau Thủ mới được kết nạp. Cứ mỗi lần mang ra xét, lại có ý kiến cho rằng dù thế nào đi nữa thì Thủ vẫn có điều tiếng trong thời gian yêu đương. Đặc biệt là thái độ không khiêm tốn, dám vặn vẹo cãi lý với đảng ủỵ Thực ra Thủ bị om chỉ vì mấy câu vặn vẹo ấỵ Thái độ, cái điều tưởng đơn giản và nhỏ nhặt, nhưng nhiều anh đã bị mờ đời chỉ vì thái độ! Thủ đã có một thời thanh niên sống đẹp, sống hào hùng và có bản lĩnh. Còn Luyến từ ngày lấy chồng, chị sống yên phận làm người vợ, làm người đàn bà. Chi đẻ sòn sòn bốn đứa, nuôi con rất khéọ Bây giờ mới bốn mươi lăm, nhưng Luyến đã nói năng, sinh hoạt đúng cung cách của người chân quê. Luyến chỉ còn có nlêm vui chiều chồng, quý con. Có mấy bận nghe phong phanh Thủ đi học, đi tập huấn cũng có tý táu tí mẻ với cô giáo này, cô hội phụ nữ nọ, Luyến chỉ cười ửng đỏ những nốt rỗ hoa mờ mờ Ôi dào máu đàn ông ấy mà! Em chỉ quản ông ấy khi về nhà. Còn ra ngoài đã có Đảng! Em là cứ giao hết ông ấy cho Đảng! Chả ai ăn vụng được với Đảng! Và hình như với chiến thuật buông để nắm ấy, người đàn bà sởi lởi đến tồ tề này lại giữ được chồng. Thỉnh thoảng gặp dịp Thủ cũng chỉ hiu hiu gió thoảng chứ không dám quá đà.

- Thày em có lên xã bây giờ không? - Vừa dọn mâm bát, Luyến vừa hỏi ngập ngừng.

Thủ rót nước tránh nhìn vợ giọng thẫn thờ cụt lủn:

- Có

Luyến đã bưng mâm lên, nhưng chưa đi, lại hỏi dẽ dàng:

- Thế định giải quyết việc bác Hàm thế nàỏ

Bỗng nhiên Thử nổi cáụ Lại một lần nữa Thủ nối cáu rất vô lý:

- Đi tù chứ còn thế nào! Phen này thì chết cả nút! Dọn đi, để cho người ta yên!

Rồi Thủ súc miệng òng ọc, phun nước phì phì. Rồi Thủ thay quần áo cho đàng hoàng tươm tất. Quần sa-vi-ốt, áo cộc tay màu nước biển. Anh vốn ghét sự lúi xùị Hôm nay cũng không được lúi xùi, không được cho ai thương hạị Thủ vứt bừa quần áo cú lên đi-văng, rồi không một lời dàn dò, anh hầm hầm dắt xe đị
Đã vào gặt chiêm. Làng xóm rậm rịch từ tinh mơ. Bây giờ không ai chờ phải có kẻng, chờ ông đội trưởng đi thúc nữạ Khác làm, khác lọ Ngay lông bông như anh chàng Thó mà bây giờ cũng tự biết mình phải làm gì. Mặc dù hợp tác chưa khoán đất, khoán ruộng xong. nhưng vụ chiêm này các hộ đã nhận diện tích và sản lượng rồi tự chăm bón và thu hoạch. Hợp tác xã đảm nhận khâu đầu và khâu cuối, tức là giao khoán cho các hộ sau khi gieo cấy xong, cuối vụ hợp tác thu sản phẩm theo diện tích và sản lượng đồng điền.

Mới giao khoán có vậy, mà người ta đã biết cách làm ra thóc. Vẫn người ấy, đất ấy mà những vụ trước lúa mọc chó chạy hở đuôi, người làm ra gạo mà quanh năm thiếu gạọ Bởi eái mẫu hợp tác đánh trống rồi ghi tên chấm điểm ngày một tạo nên cảnh thằng còng làm thằng khườn ăn. Số người thoát ly đồng ruộng ngày một nhiềụ Mang tiếng là nông dân, mà khối anh lại không phải chân lấm tay bùn. ở trên có văn phòng ủy ban, văn phòng đảng ủy, thì ở dưới có văn phòng hợp tác xã và ban chỉ huy đội sản xuất. Đội cũng có phòng tiếp khách hẳn hoị Rồi các đoàn thể cũng có người thường trực ở trên xã. ở đây còn chơi trội hơn các nơi khác, là xã có cả một tổ truyền thanh tách khỏi sản xuất để phục vụ loa đài cho các buổi họp. Vì không mấy ngày ở xã lại không có cuộc họp. Mà bây giờ người ta không chơi nói khan, phải có bàn, có bục, có micrô để vừa nói vừa được nghe chính giọng nói của mình được khuếch đại qua những tiếng lào xào của cơ khí, có thế nó mới nổi mùi khoa học kỹ thuật? Thành thử hàng ngày ở xã người cứ ràn rát, nhênh nhang mà lại làm ra vẻ tất bật. Ai cũng cho là mình quan trọng, không thể thiếu được. Tất cả số người ấy hàng tháng được mua thóc ưu tiên ở kho gọi là thóc điều hòa, chắc ăn bằng mấy những anh còng lưng ngoài đồng. Thằng còng lưng làm ra thóc, mà lại quanh năm lo méo mặt vì thóc. Thế là thằng còng buồn bực, chán làm, chán đất. Nông dân mà chán đất thì khác gì người sống bỗng dở chứng chán cơm! Khác gì người lính chán vũ khí, chán binh nghiệp. Người lính chán binh nghiệp thì dễ chiến bại khi xung trận, còn nông dân chán đất thì quanh năm có tháng giặc đói ngồi chồm chỗm trong nhà!

Mới bắt đầu vào khoán, mà những chức danh tầm gửi chuyên sống bằng ăn theo kia, xem ra đã lung laỵ Chủ tịch Sửu đã mấy lần đặt câu hỏi ra vẻ cuống: Bây giờ lấy thóc ở đâu để chỉ Các hộ nộp sản phẩm là để đóng thuế cho nhà nước, vậy xàng xê thế nào bây giờ?

Sang hè, trời cao, nắng no, lúa vàng như duối chín. Vụ chiêm này trời đất đã trả công xứng đáng. Bỏ rẻ cũng trên hai tạ một sàọ Nhiều nhà đã gặt non từ phiên chợ trước. Cái đói đã bị tống khứ ra khỏi các ngõ. Những anh hay vác rá chạy quanh, giờ có chất cơm mới, trông mặt mũi đã tí tởn đáo để! Việc nhà nông lúc này ngập đầu ngập mặt. Tháng năm chưa nằm đã sáng. Mở mắt ra, quăng người xuống đất là tay năm tay mườị. Tất bật, nhưng vuị

Thủ đạp xe thong thả. Đi hết con đường gạch rợp bóng tre của làng là những quãng đường đất dẫn lên xã. Hai bên lúa chín vàng ưng ửng. Nón mũ lấp loáng. Chuyện râm ran. Nhìn thấy Thủ chuyện bỗng lắng xuống. Những người đang lượm lúa ở cạnh đường bỗng lảng lảng ra xạ Những ánh mắt liếc xéo xéo dưới vành nón, nhìn Thủ kín đáọ Chỉ có vài người gánh lúa lên tới đường không tránh được, dừng lại chào Thủ với vé vừa rụt rè vừa săm soị Thủ cố làm ra tự nhiên như không có chuyện gì, gật đâu trả lời, chân vẫn đạp thong thả. Nhưng Thủ biết người ta đang bàn về chuyện ấy và ngay lúc này người ta đã nhìn bí thư đảng ủy bàng con mắt khang khác rồị

Thủ cắm cúi đạp, tiếng líp mới kêu tanh tách. Bỗng anh giật mình khi thấy xa xa phía trước một đứa bé gái đang ôm cặp sách, vừa chạy gần vừa khóc. Nó đang chạy ngược về phía Thủ. Thôi chết! Cái Hoa, con gái út ông Hàm:

- Chú Thủ! Hư ... Hư! ...

Cái Hoa cung đã nhìn thấy ông chú qua làn nước mắt lòe nhòẹ Nó càng kêu nấc lên chạy và lạị Nhưng khi còn cách Thủ dăm bước, nó bỗng đứng khứng lại, chân dậm bành bạch xuống đất, tiếng khóc càng vỡ ra, miệng lắp bắp:

- Chú Thủ! Bố cháu! ... Hu hu! Tại chú! Chị Đào bảo tại chú?

Rồi nó càng khóc òa lèn như bị đòn oan. Khuôn mặt đẹp như vẽ của nó nhăn nhúm chìm đắm trong nước mát. Thủ dừng xe, đang đứng như chôn chân, thì cái Hoa đã vụt chạy sang lề đường bên này, vừa chạy nó vừa gào lên: Tại chú! Tại chú! Rồi cứ tức tưởi thế. nó chạy như bị xua đuổi về nhà

Sáng nay khi nó đang thiếp đi nặng nề, thì bà Son lay lay người, gọi:

- Dậy ăn cơm còn đi học chứ.

- Hôm nay con vẫn đi học hả ủ - Nó ngồi dậy, vừa ngáp vừa hỏị Bởi nó thấy mọi chuyện trong gia đình bị đảo lộn lên tất cả rồị

- Thế mày không đi học thì đi đâủ - Bà Son súc miệng bên bể nước mưa, giọng lầu bầụ

Đào đã sắp liềm hái kéo xe cải tiến từ trong nhà ngang ra sân. Theo dự tính, hôm nay hai mẹ con sẽ gặt thửa ruộng xa nhất ở cánh đồng Mái Voị Nhưng Đào làm mà cứ như mơ ngủ. Đáng lẽ phải xếp liềm hái vào xe cải tiến, thì cô lại ngoắc lên mái gianh. Khuôn mặt trái xoan vốn linh lợi, tươi rói, giờ nghiêm lạnh. Cặp mắt thiếu ngủ khô và dáng như mắt người sốt. Chốc chốc lại nhớn nhác nhìn ra cổng. Chỉ cần một tiếng động cũng làm Đào giật mình. Bà Son vừa rắc gạo tấm chăn mái gà mới nở kêu cục cục trong cái bu nứạ vừa nói với Đào:

- Con cứ ra gặt trước đi, để u lên trên ấy xem việc ăn uống của thày thế nàọ

Cái Hoa bưng bát cơm ra thềm đứng ăn. Cạnh đấy con chó khoang nằm phủ phục, gối mõm lên hai nhân trước. Cái mõm vừa tròn vừa ngắn, đó là dấu hiệu con chó vừa khôn vừa có nết, chứng tỏ chủ nhân là người rất sành :D Con khoang lử đừ nhìn những hạt cơm của cô chù nhỏ làm vãi, không buồn la liếm. Cái đuôi xù to như bông lau trắng khẽ ve vẩỵ Mắt hiu hiụ Hình như nó cũng đang bận nung nấu những ý nghĩ khuyển mã trong đâu nên coi khinh những hạt cơm thừa! Không khí nhà cửa thật trễ nải rêu rã. Ba mẹ con ngại ngùng không muốn nhìn nhau cứ nơm nớp thấp thỏm thế nào, thấy như mình đã bị gạt ra khỏi không khí đùm bọc của xóm làng..

Khi cái Hoa đi học, thì nó càng thấy đứt đuôi là nó bị hất ra khỏi cái quần thể tươi vui của chúng bạn rồị Chưa tới lớp, cái Hoa đã thấy đám trẻ con chạy tong tả nháo nhác từ khu trường học bang khu nhà uỷ ban. Hai bên chỉ cách nhau một mặt sân cỏ vẫn dùng làm nơi kéo co cắm trại và đấu bóng trong những dịp hội hè.

- Cái Hoa! Chúng mày ơi, ê cái Hoa!

- Ê cái Hoa!

Đám bạn kin kin chanh non chanh cốm vẫn nhảy dây cùng cái Hoa reo lên, la lên và ánh mắt cửa chúng bỗng nhìn người bạn vẫn được tiếng là xinh đẹp và múa dẻo nhất trong đội văn nghệ của lớp lạ hẳn đị Chúng nhìn cái Hoa như nhìn một con mèo lạ. Một đứa thì thầm:

- Thày mày ở bên kia kìa! Bị nhốt ở gian nhà kho ấỵ Đứng ngoài đếch nhìn thấy! Chỉ nghe tiếng anh ưởng chửi om lên trong ấỵ

Đám học trò văn theo nhau chạy à à sang khu nhà uỷ ban, mặc tiếng trống vào lớp gõ bành bành như vỗ mẹt và các cô giáo la gọi eo éọ

- Mày có đi không Hoả

- Có đi xem thày mày không?

Đứa chạy đi đứa chạy về. Những ánh mắt nhai Hoa hau háu giễu cợt, thiêu đốt. Thằng Đãi hếch, một thằng nghịch nhất lớp, đen và rắn cấc như củ tam thất, từ bên khu nhà ủy ban chạy về. Đến trước mặt cái Hoa nó dừng lại, xỉa cái cầm nhọn và mỏng vẹt vào sát tận mặt, cái mũi càng hếch ngược lên, hét lớn:

- Ê! Con lão đào trộm mả! Ê, ác!

Cái Hoa òa khóc. Hai tay ôm lấy mặt, cặp sách rơi xuống đất. Bọn trẻ càng ùa lại như xem xiếc. Đám con trai nhảy tưng tưng, cùng bắt chước Đãi hếch hô lớn:

- Con ông đào trộm mả! Ê! Có đứa bố đi đào trộm mả!

Cái Hoa như cặp sách rồi vùng chạỵ Vừa chạy vừa khóc như bị đánh. Nó chạy về nhà. Mặc phía sau cô giáo gọi ơi ới và tiếng ông hiệu trưởng già quát mắng lũ con trai bất trị. Cái Hoa cứ chạỵ Vấp ngã, vực dậy lại chạy, chạy như bị đuổi bắt. Trước mặt nó mọi thứ đều nhòe nhoẹt, ướt đẫm, tối sầm. Cái Hoa như con chim non trúng tên, và kẻ gây ra không phải là đám trẻ thơ đồng lứa, mà đích thị từ chính người đã nâng niu tác thành ra nó!

Sau khi hét lên với ông chú có quyền thế nhất xã, cái Hoa lại chạy riu ríu xuôi đường về nhà. Những người đang gặt đều quay lên nhìn cảnh hờn dỗi của chú cháu ông bí thư. Thủ đúng lặng một lát, rồi đạp xe tiếp. Người nổi rôm lên. Thủ biết hàng mấy chục con mắt đang ném vào người anh, mà chắc chắn phần nhiều là sự hả hê thích thú.

Thủ vừa dắt xe vào cổng ủy ban, thì chủ tịch Sửu và ông hiệu trưởng già đã xua được hết đám trẻ con về các lớp. Sửu chạy lại phía Thủ:

- Đoàn kiểm tra xét hỏi khiếu tố của huyện về rồi anh ạ. Bên nhà ông Phúc đưa họ ra đồi Sim để nhìn hiện trường. Tôi đã bảo cậu Cao cùng đị

Cao là phó ban công an, là cháu bên nhà vợ Thủ. Anh chàng đã bị cánh nhà ông Phúc gọi giật ra khỏi giường vợ hồi đêm. Vì dạo này ông trưởng ban đi mổ dạ dày, nên mọi việc về an ninh Cao thaỵ Đưa Cao cùng đi với đoàn kiểm tra của huyện, là Sửu muốn nói anh đã kín cạnh đề phòng nhà ông Phúc nói quá sự thực. Nhưng Thủ lại buông một câu thờ ơ:

- Việc đã thế này thì ai đi chả được. Trên huyện về mấy ngườỉ

Sửu vừa nói, vừa sít soa như đau răng:

- Ba người anh ạ. Một công an. Một người của viện kiểm sát và một của ban nội chính. Trước khi ra đồng, họ đã làm việc với tôi và cậu Caọ Như họ nói thì căng đấy anh ạ. Tay công an làm trưởng đoàn tôi chưa gặp bao giờ, mặt cứ lạnh như tiền. Hắn bảo hồi cuối năm vừa rồi ở xã trên đã có vụ mấy thanh niên nghe ai xui rằng ngôi mộ cổ đâu làng là ngôi mộ giả của người Tàu họ giấu vàng đấy! Người ta bảo trên mạn nhà máy Gò Đầm, đã có người đào một ngôi mộ đúng hình dáng như thế đã vớ được hàng ki lô gam vàng! Có cả một con vịt to bằng củ khoai và bốn quả trứng đúc bằng vàng! Thế là mấy thằng hám của bảo nhau thì ra vàng ở ngay trước mũi mà không biết! Nửa đêm rủ nhau ra đào, Nhưng vừa moi được vài sảo đất thì bị tóm. Thế mà tý nữa bị tù ba năm. Vì trong luật hình sự có những việc người ta cho phép xử rất co dãn Từ ba tháng đến ba năm Vì ngôi mộ kia vô chủ không có chủ nhân đứng ra kiện, nên mấy cậu thanh niên chỉ phải vác gạo nhà đi lao động xã hội có nửa tháng thôị Tôi có hỏi tay công an trường hợp này nếu hai gia đình tự dàn xếp được với nhau không phát đơn kiện thì thế nàỏ Hắn bảo thế thì tốt quá, huyện đỡ mất công việc. Cả bí thư và cả chủ tịch huyện rất ghét những chuyện lình sình, vì dễ mất uy tín với trên. Nghe nói cụ Luân bí thư rất buồn khi biết bác Hàm là người nhà của anh.

Có mấy người đang thì thầm to nhỏ trong nhà ủy ban vừa thấy Thủ lạch xạch dắt xe đạp đến, liền lảng ngaỵ Cả ông bõ Vòi hôm nay cũng không chào hỏi niềm nở như mọi khi, mà gù gù cái lưng trần đen cháy đi như úp sấp về phía trước, lẳng lặng rút về căn buồng tối như cái hầm của lão ở phía sau nhà ủy ban Bõ Vòi là anh em cành trên với ông Đáng, bí thư mấy khóa trước ở đâỵ Ông Vòi đi Nam kiếm ăn từ năm 1954. Sau năm 1975 ông tìm về làng, không những vẫn trơ trọi trên răng dưới dép một mình mà không hiểu ăn chơi mang bệnh thế nào mà Cái Vòi lại phải đệm thêm cao su vào! Vì thế người mới bỏ tên tục, gọi là ông Vòi, ông sứt vòi! Ngày bõ Vòi về làng, ông Đáng đang làm bí. thư vì thế ông Vòi mới được ưu tiên nhận chức tạp vụ và ăn ngủ luôn tại đâỵ Ngày ngày đun nước, quét dọn và đi mua rượu khi xã động mâm bát. Trong những cuộc chè chén người ta thường chuốc rượu ông Vòi để ông kể những ngón ăn chơi ở Sài Gòn. Lầy lã, tục tiu đến khỉ cũng phải đỏ mặt, nhưng từ bé chí lớn cứ sán đến nghe như bỏ bùa, vừa nghe vừa đế thêm để cườị Mặc dù là người phục vụ nhưng bõ Vòi hách ra phết, không biết có phải lão cậy mình là người thâm niên cố đế, hay là anh trưởng họ của cựu bí thư mà ở đây chỉ trữ có Thủ và Sửu là lão gọi bằng anh, còn lại mày tao tuốt tuột. Ngay Sửu, khi có hơi men vào là lão cũng coi nhờn, ra ý không sợ anh dân ngụ cư. Chỉ có Thủ là bõ Vòi cúc cung tận tụỵ ấy vậy mà hôm nay không chào mời, cũng không nước nôị Lão tránh cũng như những người kia tránh để Thủ đỡ ngượng, hay họ đã dám lờn mặt Thủ?

Hàng ngày đến đây Thủ có niềm thích thú là được nhấm nháp, được ngắm vuốt cái quyền của mình nó hiện ra qua những săn đón, cung phụng ở xung quanh, chứ Thủ đâu phải là người đam mê ăn nhậụ Mà có khi nhấm nháp quyền lực nó còn râm ran thấm thía hơn cả ăn nhậu! Có rượu, có chè thì Thủ cũng uống chơi chơi cho vui, còn nếu cả tuần không co; anh cũng không thấy bị thiếu hụt. Nhưng hôm nay cái điều anh cần nhất, cái đã làm nên bầu không khí để anh hít thở để tự ve vuốt đã bắt đầu bị khiếm khuyết, bị thiếu hụt rồị

Bước vào nhà, nhìn quanh, Thủ nói cao giọng, nhưng vẫn mát mẻ:

- Nhà cửa sao ngập rác thế nàỷ Đến hớp nước cũng không có. Đây vô chủ rồi chắc?

Sửu cầm chiếc chổi phất trần quét những bã thuốc lào đóm vụn trên mặt bàn. ở dưới kia bõ Vòi xách chiếc siêu đi ra giếng. Cái dáng lật khật của lão như muốn nói bây giờ tôi mới đun đây! Chẳng việc gì phải rối lên! Thật là đã khác xa với tuần trước, đảng ủy họp có tổ chức ăn tươi, vì bõ Vòi là người điếu đóm, nên cũng hưởng suất ăn theọ Rượu xong, lão đánh một giấc bí tỉ đến quá chiềụ Đảng ủy họp tiếp, không có nước uống, một người xuống lay, bõ Vòi vẫn nhấm mắt, nằm đườn trên phản nói làu bàu sặc mùi men: Làm thì cũng phải có lúc nghỉ chứ ngậu xị cái con tửu gì thế Vậy mà Thủ chỉ đứng ngoài sân nói mát vào: Vất vả lắm hả bác Vòỉ Từ mai chúng tôi thay nhau đun nước vậy nhá! Thế là lão choàng ngay dậy như đã dã rượu hoàn toàn, đi chui chúi cái đầu dùi đục vào bếp nhóm lửa, khiến Sửu và mấy đảng viên khác thèm được có cái uy như Thủ.

Vậy mà hôm nay ... Thủ ngồi xuống ghế, nhìn vơ vẩn lên những tấm bằng khen và cờ thi đua treo đầy trên tường. Thế là chiếc phao anh ném ra để đo cái uy của mình, rõ ràng đã tụt xuống quá thấp. Mới hay bụng dạ người đời, thấy thịnh thì thờ, thấy suy thì phản. Nhưng chả nhẽ ta đã suỷ Thủ quay sang Sửu đang thông điếu bằng chiếc lông gà, nói:

- Bây giờ tôi đi có chút việc. Anh ở đây tiếp đoàn kiểm trạ Nói với các đồng chí ấy là tôi không có đề nghị gì và tôi rất bực với việc làm của ông Hàm. Vì tôi không biết, nên mới xảy ta như thế. Bây giờ đi theo luật mà xử tội đến đâu ông Hàm với thằng ưởng, thằng Ngạc phải chịu đến đấỵ Giờ tôi xuống dặn họ là không được có hành động chống đốị

Rồi Thủ đi về gian sau nhà ủy ban, nơi ba bác cháu ông Hàm vẫn nằm ngồi ngả ngốn. Thủm rộng cửa sổ. Ông Hàm ngồi thu lu trên mặt bàn, im lặng như một con cù rù. Ông ngước lên nhìn Thủ với gương mặt hốc hác tối sầm.

- Em dặn bác điều này - Thủ thò hẳn đâu vào trong cửa nói giọng trầm như vang- Cả thằng ưởng, thằng Ngạc nữa, nhớ là không ai được phá bĩnh, không được gây sự họ bảo sao làm vậỵ Tất cả mọi việc để tôi sẽ liệụ

Dứt lời, Thủ khép cửa, rồi xuống sân dắt xe đi ngaỵ Vừa ra tới ngã ba, chỗ chiếc lều lão Quềnh, thì gặp bà Son cắm cúi đi từ phía trên về. Bà xách chiếc làn đan lõi guột đã ngả màu đen bóng, lấp ló một đùm bún lớn trong ấỵ

- Kìa chú Thủ, thế chú định giải quyết việc này thế nàỏ Bà Son đứng sững nhìn Thủ trưng trốị Thủ cố làm ra vẻ bình tĩnh:

- Sẽ tìm cách gỡ sau, chứ bây giờ biết làm thế nàọ em vừa dặn ba bác cháu rồi, nhưng tí nữa bá nhớ nói thêm là phải bình tĩnh, không được chống đối bậy bạ, rồi em sẽ liệụ

Dứt lời, Thủ đạp xe đi ngay, làm như đang rất vội vã. Bà Son đi tắt vào phía sau nhà uỷ ban. Đây là bữa tiếp tế đầu tiên của bà cho người tù. Trong làn là hai cân bún và cút nước mắm ớt. Lúc nãy ở nhà bà Son đang tính không biết nên mang cơm hay mang tiền đi lên quán bà Cả Lợi mua quà cho ông Hàm, thì mẹ thằng ưởng và thằng Ngạc đến, lu loa từ ngoài cổng. Mọi bận hai bà chị họ vốn túng thiếu này vẫn thường đến vay mượn vợ chồng ông Hàm, nịnh bà Son phải biết. Bây giờ vừa trông thấy bà Son, hai người đã nhảy thách lên, rằng là cậu mợ hại tôi, chúng nó trẻ người non dạ, có lớn mà chưa có khôn, nghe ông Hàm xui dại làm điều sằng bậy, giờ biết cậy nhờ aỉ Lúc này ngày mùa nhìn đâu cũng thấy việc, thế mà người ăn thì có người làm thì không. Đào đâu ra tiền ra gạo, lấy người ở đâu để đi hầu chúng nó bây giờ? Bà Son biết hai bà chị họ đến bắt đền, giao phó mọi chuyện cho bà đây, nên bà dễ dàng bảo:

- Thôi việc thế nào đã có xã, có huyện, còn chuyện ăn uống hai bác khỏi lo, em sẽ nấu nướng cho cả ba bác cháụ

Sức ăn của hai thằng thiên lôi, thằng ưởng, thằng Ngạc ấy, bà Son biết lắm. Mỗi khi có việc nhờ đến sức trâu lăn của chúng, thì bà phải chuẩn bị có đủ ngọt bùi cay đắng. Thức nhắm phải nhiều, rượu phải như sáo tắm. Riêng hai thằng mỗi bữa đánh bảy cân rưỡi gạo! Cho nên với hai cân bún này ông Hàm chỉ ăn uống cảnh vẻ, còn lại để cho hai thằng ăn lót dạ!

Thấy bóng bà Son, Sửu đi xuống mở cửạ Tay xách theo tích nước, miệng nói nhỏ:

- Đoàn kiểm tra của huyện sắp ở đồi Sim về đấy, bác giục ăn uống nhanh lên.

Rồi Sửu càng hạ giọng như thì thầm:

- Tình hình gay lắm bác ạ! có khi cả đồng chí Thủ cũng bị liên đới!

Mở khoá xong, Sửu quay lại ngaỵ Mặt bà Son cứ tái bợt. cũng như những người dân quê thuần phác, những từ thanh tra, kiểm soát, toà án, đối với Bà Son nó gợi cái gì rất dao búa kinh khiếp! Bà Son chỉ mở hé một cánh cửạ Bà biết mấy người đang ở xa nhìn lên. Đặt làn bún và tích nước lên bàn, bà nói sẽ sàng.

- Bác cháu dậy đi, súe miệng rồi ăn tạm bát bún.

Bà quay sang ông Hàm, khi Thủ đi, ông lại nằm dài rạ

- Thầy nó dậy súc miệng có nước nóng đâỵ

Ông Hàm làn như bây giờ mới tỉnh ngủ, vươn vai ngồi dậy, bối rối nhìn vợ. Cả hai cùng thầm kinh ngạc khi thấy những nét võ vàng trên mặt nhaụ Thì ra người ta có thề già đi đến mấy tuổi, bạc một nửa đầu chỉ trong một đêm là có thật!

- Thày nó nàỷ - Bà Son nói nhỏ - việc đã thế rồi, giờ người ta bảo thế nào, thầy nó với cháu nghe thế, chứ đừng gây thêm chuyện gì nữạ Rồi chú Thủ chú ấy sẽ liệụ

Ông Hàm ư hàm trong cố, ra vẻ đã nóng mắt. Đây là lần đầu ông phải nghe những lời khuyên giải của vợ. Ông nói gằn giọng:

- Mẹ nó không phải lọ Cả thằng ưởng, thằng Ngạc cũng không phải lo, có gì tao sẽ chịu tất.

- Tôi nói thế là lo cho thầy nó, chứ tôi thì ...

Bà Son chưa nói hết câu, thì ngoài cổng có tiếng nhốn nháọ Thấp thoáng những gương mặt lạ. Người xách cặp, người đeo túị Nối lên phía sau với dáng ông Phúc cao lớn đẫy đà. Ông đội chiếc mũ cát có vòng băng đen. Họ từ ngoài Đồi Sim về. Đang dở những con bún tay, bà Son chợt run lên. Ông Hàm nói gì, thằng ưởng, thằng Ngạc nói gì, bản thân mình trả lời ra sao, bà Son hoàn toàn không biết, không cảm được gì nữạ Mọi tinh thần của bà dồn vào thính giác hướng lên nhà uỷ ban, lòng bồn chồn thắc thỏm. Đến khi Sửu cho người xuống gọi ba bác cháu ông Hàm lên hội trường, rồi một giọng lạ, rất vang dõng dạc đọc những câu lủng xoảng: Theo luật hình sự, công dân Trịnh Bá Hàm cùng một thời gian đã phạm hai tội ...

Bà Son bỏ bát đua đang dọn, bíu tay vào song cửa sổ, mắt nhìn dại đi, nhìn mà không thấy gì! Rồi những tiếng à à ầm ầm nổi lên? người ở trong thì dãn ra ngoài, người ở ngoài thì xô vàọ Một lớp học đến giờ ra chơi: trẻ con đổ oà sang như ông vỡ tổ, la hét ầm ĩ. Bà trông thấy phó ban công an vừa xua chỗ này, vừa gạt chỗ kia, miệng là hét dọn lốị Rồi người ta dẫn bác cháu ông Hàm đị Đến khi nhìn rõ ông Hàm đi đầu với cái dáng hơi lùn, to ngang, mái đầu muối tiêu cúi cúi, rõ là cái dáng của kẻ chịu tội, thì bà Son cứ kiễng chân lên để nhìn xem ông có bị trói bị còng không, nhưng đám trẻ con nhốn nháo xung quanh che lấp cả ba người tụ Bà Son tựa vào bờ tường, nhợt nhạt cá chân tay mặt mũị Những giọt nước mắt dài lăn xuống. Đến khi nghe tiếng gọi:

- U ơi đi về còn ở đây làm gì.

Đào đã đến từ lúc nàọ Quần xắn ngang gót chân, chiếc áo với những đóm hoa xanh tươi mát như những hạt mưa rắc lên người, nhưng mặt Đào rõ ràng là đang có lửạ Cặp mắt rừng rực. nghiêm lạnh. Đào ra đồng đã gặt được một lúc. Nhưng thấy khắp nơi người ta cứ rì rầm, nhìn mình soi mói, Đào liền bỏ gặt, xăm xăm đi về. Tới nhà thấy cái Hoa đang nằm khóc rấm rứt, Đào quát ầm lên, rồi đạp xe lên xã với đây vẻ thách thức. Nào, ai dám khinh thường, ai dám bổ báng thì cứ ra đây Đây chưa chết đâu mà vội múa tay trong bị! Đào sẽ lên xã, trước bàn dân thiên hạ để nhìn rõ những ai đang hí hửng rậu chưa đổ mà bìm đã leọ Đồng thời Đào lên đấy để nhìn rõ cái người ném đá dấu tay kia, xem anh ta thoả chí đến mức nào! Xem anh ta có dám nhìn thằng vào Đào không. Ai chứ với riêng anh ta nếu cần Đào sẽ ...

Khác với Mỹ Châu xưa, cho tới lúc nhận nhát gươm của vua cha, nàng Mỵ Châu hiền vẫn không mảy may nghi kỵ người yêu mình lại là tên phản bộị Còn các cô gái ngày nay họ đã khôn ngoan lắm rồi! Xin đừng thổi vào tai họ những tấm lòng vàng đá của các tiên nữ xưả Này này các chàng trai thích mơ mộng! Anh muốn làm Trọng Thuỷ để hưởng cả mối tình và niềm tin của người yêu ư? Giàu trí tưởng tượng quá đấỷ Không khéo chính họ lại dẫn anh lên đầu đài!

Với Tùng lúc này, Đào đã quyết? Nhưng Đào lên tới nơi, thì người ta đã dẫn bác cháu ông Hàm đi rồị Chỉ còn những tóp túm năm tụm ba rì rầm to nhỏ. Trông thấy Cao, phó ban công an, Đào vẫn ngồi trên xe, hỏi:

- U em đâu anh Caỏ

Cao hất hàm ngoắt taỵ Đào mắm môi đạp qua những mô đất lởm chởm, ném tia mắt choi :Di ra xung quanh. Cô nhìn lục lọi nhưng không thấy bóng Tùng đâụ Hay hắn không đến? ờ phải, những người quen sống bằng những âm mưu, thì không phải họ chỉ hành động vụng trộm, mà ngay cả lúc cái mưu thành rồi, họ chỉ dám mừng một cách lén lút mà thôi!

- Về đi U - Đào lại giục bà Son - Chưa chết đâu mà lo! Giờ u cu về trước, con đạp xe lên huyện để xem người ta để thầy ở chỗ nào còn lo cơm nước.

Vừa nói lẩm bẩm, Đào vừa dọn bát đũa, gói chỗ bún thừa còn lạị Hôm nay hai ông thần sùng cũng nuốt không vào, đùm bún vẫn còn quá nửạ

Đừng có dại mồm dại miệng nữa con - Bà Son đưa ống tay lau mặt giọng rầu rĩ. Lên trên ấy xem thế nào rồi về ngay Đào nhé.

Bà Son xách làn, đội nón đi cụm cúp ra về. Một người đàn ông đạp xe từ trong cửa hàng mua bán đi rạ Thấy bà Son, người đàn ông phanh kít xe lạị Bốn mắt nhìn nhau sửng sốt. Nhưng rồi rất nhanh cặp mắt bà Son đanh lại, và miệng bà bỗng bật ra những lời chì chiết:

- Thế là ông đã hại tôi! Đã giết tôi! Bao giờ ông cũng là vừa được ăn vừa được nói!

Ông Phúc, phải đấy, chính là Vũ Đình Phúc, người tình si mê đầu tiên của bà Son, và bây giờ đang là tử thù của vợ chồng con cái, của cả họ hàng nhà chồng bà. Sau phút bối rối, ông Phúc dằn giọng:

- Nhưng tại aỉ Bà không thấy làm thế là độc ác à?

Bà Son nhìn trân trân:

- Nhưng ông ấy là chồng tôi!

- Là gì thì cũng phải có đúng, có sai, ác giả ác báọ Bà còn oán cái gì?

Bà Son vẫn chỉ một câu:

- Vì ông ấy là chồng tôi!

- Là chồng bà thì được làm càn à? Được làm việc thất đức à?

Cặp mắt lá răm của bà Son ném những tia :Di sắc vào gương mặt vuông vức với cái cằm rất đầy, lởm chởm những râu của ông Phúc:

- Ông không phải bẻ hành bẻ tỏi, ông đi đi!
Khi Đào kéo chiếc xe cải tiến thậm khích đưa chuyến lúa cuối cùng về tới nhà, thì trời vừa tắt nắng. Đào xếp lúa thành đống giữa sân, quay vào hỏi bà Son đang lúi cui trong bếp, mùi cá kho với riềng từ trong ấy bay ra thơm đậm: Thím Thủ với các cô ấy về rồi hả ủ

Bà Son nói vọng ra cụt lủn:

- Về rồi!

Chiều này cả vợ Thủ cùng hai người em gái ông Hàm cùng đến gặt cho bà Son. Bình thường những bữa anh em giúp nhau như thế này là ông Hàm tổ chúc ăn rất sang. Cá kéo dưới ao, gà nhốt sẵn trong chuồng, rượu cất từ mấy hôm trước ông Hàm bao giờ cũng muốn chứng tỏ cả uy thế và sự sung túc với anh em họ hàng.
<
Trả Lời Với Trích Dẫn
  #4  
Old 07-02-2005, 02:23 AM
tieu__phivu tieu__phivu is offline
Member
 
Tham gia ngày: Jun 2005
Bài gởi: 28
Default

Ông Chỉnh từ trong chiếc rêu dựng bằng tấm phệnh nứa uốn khum lại như nhà của thuyền chài, quần ống cao ống thấp chui rạ Qua ánh than đỏ, Tùng nhìn rõ ông Chỉnh gầy rộc đị Khuôn mặt vốn thon nhỏ của ông, giờ càng hóp lại, cái cằm tối đen những râụ Tậu trâu, lấy vợ, làm nhà, đấy là ba việc lớn của đời người nông dân. Có người lấy được vợ đảm, tậu được trâu khôn thật dễ dàng: nhưng đến khi làm được nhà xong thì kềnh! Vì đã vét bằng kiệt cả vốn lẫn lực! ấy vậy mà ông Chỉnh lại làm tuốt tuột một lèo những việc ấy trong quãng thời gian cuối cùng của đời mình? Gan cóc tía chứ chẳng chơi!

- Chú đốt lửa hôm nào nhỉ? Sao không ra gọi cháủ

Tùng chắp tay đi vòng quanh lò như một ông thợ cả. Mà thế thật, hai lò trước ông Chỉnh vẫn nhờ Tùng ra chỉ đạo trong việc xếp gạch mò vào lò, đặt củi và châm lửạ Ông cứ nắc nỏm khen người con trai của bạn mình rất giỏi trong việc thổ mộc nàỵ

Hôm nay đang định ra, thì ông chú của cô ái đến chơị Ông là chủ thầu cả lò gạch lò ngói bên Sông Công, thế là ông ấy giúp luôn.

Ông Chỉnh cũng đi vòng quanh lò. vừa kể mình đã học thêm kinh nghiệm xếp gạch mộc của ông chú cô, tức người vợ mới lấy gần đây của ông, vừa nhìn nét mặt âm thầm của Tùng. Bỗng ông kéo áo Tùng, nói đúng theo giọng cha chú, giọng lính tráng:

- Mày làm sao mà mặt mũi như bánh đa nhúng nước thế? Đi đâu về?

Tùng chui vào lều, nằm dài trên sạp nứa kêu lạo xạọ Giọng mềm yếu hẳn lại như cần một ự bảo ban che chở:

- Gay quá chú ơi! Đúng là việc này cháu đã xử trí rất sai lầm! Nên bây giờ không sữa được nữạ

Ông Chỉnh đang ngồi tựa vào thành phên nứa, quay lại nhìn một nửa người Tùng cứ nhoang nhoáng trong ánh lửa lò sửng sốt:

- Có chuyện gì thế? Mới họp đảng uỷ à? Lại có chuyện bè cánh à?

- Không, cổ cánh gì đâụ Chuyện con gái! chuyện tình yêu của cháu!

- Dà! - ông Chỉnh thở ra một tiếng thật trầm.

Tùng ngồi dậỵ Và anh kể. Lần lượt, tỉ mỉ với giọng da diết. Đúng như lời Đào nói, Tùng mắc sai lầm lớn nhất là đã không chạy thắng ra Đồi Sim đánh động để bác cháu ông Hàm bỏ chạy, mà lại về giục bà Sang đi báo ông Phúc. Thế là chuyện đã vỡ lở quá to để bây giờ không sao cứu vãn được nữạ Thực là lúc ấy cháu không nghĩ đến đầu đến đũa, chớ không phải muốn gây ra to chuyện. Lúc nãy cháu bỗng sực nghĩ hay tại tình máu mủ nên mặc dù không có ý thức, nhưng nó cứ tự nhiên sui khiến mình như vậỷ Phải không chú? Hóa ra con người phức tạp quá, phức tạp đến có lúc mình không hiểu nổi mình?

- Chà chà! - ông Chỉnh chép miệng, rồi quờ tay lên đầu sạp vớ cái cút ông vẫn nói là càng ngày mình càng hỏng đi nhiềủ Tuổi càng cao thì tính xấu càng nhiềụ Ngày trước mình có nghiện ngập thế này đâụ Ông bảo Tùng:

- Làm một chén cho ấm đã! Vẫn chưa thấy rượu là ngon hả? Thế thi mày còn tốt đấy! - ông ực một ngụm hết cả chén, khà một tiếng, rồi giọng ông cao lên, rượu vào làm tươi hẳn cái thanh đới!

- Khoan hãy bàn chuyện huyết thống và lòng người phức tạp! Nhưng mày bảo là cái Đào nó ghét đến căm thù mày à? Lại căm thù như đế quốc nữa! Thế tức là nó còn yêu mày đấy! Phải lạnh nhạt như không mới là hết, mới là trắng túi thành người dưng nước lã. Chứ còn ghét,. còn căm thừ tức là còn yêu! Lòng người phức tạp mà! Như trường hợp của tao mấy năm trước là đủ biết! Tùng ngồi bật dậy giống như người đang chới với nắm được cọc. Mặc dù cách nói pha chút bông phèng, nhưng đó là cuộc đời thật của ông Chỉnh. Ông bỗng trở nên trầm ngâm khi tự nhắc lại chuyện cũ. Tùng cũng im lặng nhìn những viên gạch trong lò qua khe nứt, chúng chín đỏ đến trong lạị Chuyện riêng tư của ông Chỉnh, và bản thân ông Chỉnh lại liên quan nhiều đến gia đình Tùng!

Trung tá Chỉnh không phải người làng nàỵ Ông ở huyện trên, giáp miền núị Dạo chiến tranh phá hoại, ông Chỉnh và bố Tùng cùng đơn vị pháo cao xạ bảo vệ khu gang thép. Bố Tùng hơn ông Chỉnh năm tuổi, nhưng cả hai cùng là cán bộ trung độị Những ngày nghỉ hiếm hoi, Thông bố Tùng, dẫn Chỉnh cuốc bộ hơn hai mươi cây số về nhà mình chơị Gần nhà Thông có hai mẹ con bà Đỗ: một mẹ một con nhà cửa tềnh toàng, chỗ thủng chỗ dột vì thiếu bàn tay của người đàn ông. Bà Đỗ cù mì nhỏ thó, nhưng cô Lạc con bà lại to béo phây phâỵ Lạc không đẹp, người to, mặt to, mũi tọ Chân tay nần nẫn trùng trục. Nhưng được cái trắng, trắng như cạo! Và hay cườị Cười tọ Cười giòn, cứ như cả một chảo ngô rang đang nổ tung trên lửạ Mỗi lần Thông đưa Chỉnh về, Lạc lại sang chơị Đến lần thứ ba thì Chỉnh và Lạc đã say nhau như bỏ bùạ Lính thời chiến, phát hiện được mục tiêu là điểm xạ ngay chứ không oong-đơ so đọ. Chỉnh vốn mồ côi cả cha lẫn mẹ từ sớm, chuyên sống với bà cô ông chú, giờ gặp hoàn cảnh như mẹ con bà Đỗ lạc thì đẹp như trời cho của còn gì. Đơn vị và vợ chồng Thông - Sang cùng lo liệu tổ chức đám cưới cho Chỉnh và Lạc. Sau những ngày tranh thủ ít ỏi, Chỉnh vừa dọi lại nhà, trát xong vách, thì cả trung đoàn được lệnh chuyển quân vào miền trong. Một tuần hương lửa đang nồng, nhưng vui duyên mới, không quên nhiệm vụ là khẩu hiệu của các đám cưới ngày ấy, nên Chỉnh ra đi nhẹ như lông hồng, và Lạc ở lại vẫn cười đôm đốp như tràng pháo chuột hôm cướị

Vì có chồng đi chiến đấu xa, nên đang từ xã viên Lạc được điều ra nhà bảo mẫụ Mưa không đến mặt, nắng không đến đầu mà công điểm văn caọ Thế là vốn đã béo đã trắng, giờ không phải chân lấm tay bùn, Lạc càng phốp pháp, da thịt càng rời rợi, chưa mó vào đã thấy mát như thạch đông! Cặp mắt hình lá khoai, đuôi kéo dài, nhỏ sắc, cười cứ tít như sợi chỉ se nhấp nhánh ướt. Người ta vẫn có câu: Những cô con mắt lá khoai, liếc chồng thì ít liếc trai thì nhiều! Chả biết có đúng không. Nhưng rồi một buổi tối có một ông già đi qua nhà bảo mẫu bỗng nghe tiếng lục sục bên trong. Chuột hay ngườỉ Hay đứa trẻ nào bị bỏ quên thì nguỵ Nhìn thấy cửa không khóa, ông đẩy sầm vào thì đúng là có hai đứa! Trên người cũng chỉ phong phanh như trẻ nhỏ chưa biết lẫy, và hai đứa trải chiếu cũng đang lẫy ngay trên nền gạch! Lạc kêu rú lên, hất anh chàng đội trưởng sản xuất từ trên người cô xuống. Anh đội trưởng này chuyên ghi điểm chấm công cho Lạc!

ăn vụng quen mồm. Rồi người ta còn bắt được Lạc với anh đội trưởng mấy lần nữạ Cô ả xem ra đã quá trớn, ngựa không thể quên đường cũ. Chị hội trưởng hội phụ nữ xã xuống khuyên bảo thì Lạc nói đốp rằng sướng như nhà chị, ngày nào vợ chồng cũng ra động vào chạm như vợ chồng sam thì ai chả nói được! Chồng làm việc ở huyện, vợ ở xã, đêm nào cũng ôm ấp hú hí no xôi chán chè, tôi mà được thế, tôi còn đi khuyên giải hay hơn hát, dẻo hơn đàn! Đời người được mấy cái xuân mà hết năm này sang năm khác cứ vò võ một mình, nằm quay bên nào cũng giá như đông. Các bà không bị ăn nhạt đâu có biết thương mèo!

Mấy bà bĩu môi nguýt dàị Lạc đã nhằm đúng vào bà dài mỏ vừa nguýt, vừa làm ra ta đây nhất, tức là vợ ông phó chủ nhiệm lúc bấy giờ, cô quyết hạ mục tiêu! Sau mấy lần mời ông phó chủ nhiệm phụ trách ngành nghề và xây dựng đến kiểm tra những chỗ cần sửa của nhà mẫu giáo, người ta đã bắt được ông phó chủ nhiệm đang hăm hở sửa một chỗ dột trên người Lạc giữa buổi trưa hè cũng ở ngay trong nhà mẫu giáo! Thế là các bà vợ có những ông chồng quý hóa sợ Lạc như sợ một các lò than, một cái vực xoáỵ Lơ tơ mơ là các ông chồng bị hút vào đấy, bị cuốn chìm vào đấy, đến kéo không rả Mà đám đàn ông cũng khỉ gió lắm kia! Toàn những mặt mũi có chức có tước cả, nói năng đạo mạo như tiên như phật, nhưng hễ đứng riêng với Lạc là đầu mày cuối mắt cứ chớp tía lia! Lạc đã làm cho mấy ông trong ban quản tri điên đảo cả lên. Đi nói dối con, về nói dối vợ điêu như ranh! Mấy bà vợ cứ nhớn nhác, táo tác như gà đẻ bị quạ rình!

Sau chiến dịch đường 9 - Nam Lào 1971, Chỉnh được về thăm nhà. Gầy xanh vì sốt rét. Ai cũng hồi hộp chờ xem những chuyện gì sẽ xảy rạ Nhưng chẳng có chuyện gi suất! Lạc đã tưới lên ngực chồng những cơn mưa nước mắt nồng ấm và đêm đêm những lời nỉ non như chất cường toan làm rạn nứt được cả đá, đã làm cho anh lính chiến trường mềm đi như bún! Suốt ngày Lạc quấn quít, nấu nướng chăm sóc chồng như chăm sóc bố già, như chăm sóc con trẻ. Đôi má bánh đúc cứ đỏ rừng rực. Đi lại núng nính, tung tẩỵ Cô sung sướng. Cô hạnh phúc. Cô yêu chồng. Chỉnh bị vợ hút đến kiệt sức. Nhưng anh sung sướng. Anh hạnh phúc. Anh yêu Lạc. Rồi Chỉnh lại đị Lạc làm đến ba mâm thịnh soạn. Mời cả ban quản trị đến dự. Có đến mấy ông cứ liếc nhìn nhau ngượng ngập! Mọi người đã tưởng thế là yên chuyện. Nhưng rồi Lạc vẫn chẳng chửa đẻ gì. Người vẫn cứ ngồn ngộn, chắc nịch như sồị Gần một năm sau Lạc lao mình vào một mối tình bão lốc khác. Đó là chủ nhiệm cửa hàng mua bán xã. Một gã đàn ông bẻm mép và trai lơ. Da đen đỏ, cuồn cuộn những cơ bắp như một anh thợ đấu chuyên nghề. Anh ta có đến bốn con gái, đang ấm ức chưa có người nối cái dõi có nhóm máu D của mình. Vợ gầy xanh như cái dải khoai, tuồng như bị chồng con hút cho cạn lực. Cánh đàn ông tán rằng chị vợ đến phát kinh cái khoản ấy của anh tạ

Chủ nhiệm cửa hàng gặp Lạc, đôi bên đến với nhau như nam châm hút sắt. Cuồng nhiệt đến mưa rơi chớp giật! Chị Sang vợ anh Thông, người đã góp phần vun đắp nên mối tinh của vợ chồng Lạc, đến lấy tình chị em khuyên giải Lạc. Vì anh em không có ai, bà mẹ già thì lẩm cẩm, nên Lạc chỉ còn nể chị Sang, người đoan trang phúc hậu và Lạc chịu được vì chị Sang không bao giờ lên mặt dạy đờị Nghe chị Sang nói, Lạc khóc nói ngàn ngạt: Nhưng chả nhẽ đêm nào em cũng đổ thóc vào xay! Đồ gạo vào giã! Không như chị vắng anh ấy còn có ba đứa con để lo ăn, lo việc. Em chẳng có gì để mà lọ U em có ăn đến bốn bữa một ngày, em cũng chạy thừa gạọ Em biết em có lỗi với anh Chỉnh, nhưng em khổ quá chị ơi! .

Chủ nhiệm cửa hàng bị kiểm điểm. Tối tối chị Sang cứ gọi Lạc sang chơi cho khuây khỏạ Nhưng Lạc đâu có thích kiệu khuây khua suông nhạt như thế! Ngồi ăn sắn nướng, văn nói vẫn cười, nhưng mặt Lạc cứ bấn thân hẫng hụt như nhớ như quên cái gí. Một buổi tốị chị Sang luộc một rá ngô nếp còn non, đang đọng sữa, ăn vừa mềm vừa béo vừa ngọt. Chờ mãi không thấy Lạc, chị Sang phải chạy đi gọị Thì thấy Lạc đang thay quần áo Lạc nói tối nay cô Diễm, y tá ở trạm xá, rủ Lạc lên phố huyện xem phim.

- Chị cứ để phần tý nữa về em sang ngaỵ

Rồi Lạc đi vội vã. Chị Sang bỗng sinh nghị Lên phố huyện những năm cây số sao nó không đi xẻ Mà xe của Lạc thì tốt nhất làng, việc gì nó phải mượn aị Tính tò mò bỗng nổi lên đến không thề kìm nén được, khiến chị Sang không về, mà đi tắt qua mấy bờ ao ra cánh bãi Chân Vạc trồng bạch đàn ở cuối làng. Vì chị nghe người ta kháo nhau rằng đấy chính là cái ổ chuồn chuồn của Lạc và anh chàng chủ nhiệm cửa hàng. Anh chủ nhiệm cửa hàng ở ngay xóm Trại chứ đâu xạ Nhưng trước đây anh ta làm chân chạy vật tư trên huyện, nghe đâu cũng mắc tội chấm mút, đã phải kiểm điểm, nên anh đã chạy về xã để nấp dưới bóng ông Đáng bí thư Đảng ủy là người có họ hàng. Vì thế bây giờ anh với Lạc mới có cơ hội để lửa gần rơm!

Chị Sang đi len lén dưới những bụi cây tối thẫm, mặt nóng bừng vì tự thấy ngượng như mình đang làm một cái gì khuất tất. Nhưng vì chi chưa tin những miệng lưỡi đồn đại, cho là họ hay đặt điềụ chị còn cãi thay cho Lạc nữạ Cái gì cũng phải hai năm rõ mườị Trăm nghe không bằng một thấy!

Đang bước sẽ sang, chị Sang bỗng hốt hoảng thụp xuống, vì chị đã thấy rõ dưới gốc một bụi bạch đàn rùm ra phía trước có hai bóng người đang ôm quấn lấy nhau, toàn thân họ cứ vờn qua vờn lại, rồi họ lại buông choàng nhau rạ Gã đàn ông bỗng nhảy một chân cò cò quanh người tình, y hệt anh gà trống xòe một bên cánh như chiếc quạt giấy, rồi nghiêng người đạp vòng quanh con máị Chị chàng ngồi xổm xuống, ôm mặt cười rúc như bị cù. Anh chàng như càng phởn đến tột cùng, liền nhào người cắm đâu xuống trồng cây chuối! Hai chân chĩa ngược lên giãy giãy, rồi đỗ đánh uỵch vào vai cô ả! Tiếng cười khùng khục.

Chị Sang chợt nhớ tới một lần anh Thông đã nháy chị ra nhòm đôi mêo đang vờn nhau trước lúc vào cạ Con cái nằm dán xuống đất, miệng rên những tiếng ngao ngao đầy nũng nịu mời mọc, trong lúc con đực cứ nhảy vòng quanh như đang trố một bài quyền vừa mạnh mẽ, vừa duyên dáng, Rồi đến cao trào là chàng ta tung mình lên, và như một tay đánh đáo thiện nghệ, chàng rơi từ trên cao xuống vừa nhẹ nhàng, vừa chính xác, chàng hạ xuống đúng lưng nàng trong một tiếng ngào thật hùng hồn đầy sinh lực!

Trước mắt chị Sang, đôi mèo ngườicũng đã tới giờ cao điểm. Lạc đang rên hức hức đầy mãn nguyện trong bụi câỵ Chi Sang khom người đi giật lùi, rồi vùng chạy về. Người bỗng không lâng nôn nao và miệng thì khô khát như vừa vượt dốc giữa trưa hè. Sáng hôm sau nhìn Lạc đã rũ hết vẻ ủ ê rầu rĩ, hai má lại phừng phừng như ướp lửa, chân đi con cón nhún nhảy như trẻ được quà. Chi Sang bỗng nuốt một tiếng thở dài, và bỗng dưng chi vừa giận, vừa ghét, mà lại vừa như ghen ghen với Lạc! Chị đang hồi xuân!

Giữa lúc ấy tại chiến trường Quảng Trị, đại đội trưởng Chỉnh cùng đơn vị đang ở sát nách địch bên bìa rừng Đồng Lâm. Sau khi giải phóng xong khu vực Thành cổ đại đội của Chỉnh và Thông vác súng 141y5, loạt súng nhỏ của pháo phòng không, cùng đơn vị bộ binh đánh thốc vào phía tây giáp Huế.

Đã vào mùa mưạ Nước đổ sầm sập trắng rừng. Địch huy động tổng lực mọi thứ quân trên trời, dưới đất nống ra quyết liệt. Trận địa của Chỉnh và Thông - hai người vẫn được ở bên nhau, Chỉnh đại đội trưởng và Thông chính trị viên - ngày nào cũng bị pháo địch chà xát, chẻ tướp cây cối cày đất lên như voi quần. Nhiều cái chết của đồng đội đến suốt đời Chỉnh không thể quên. Chết vì pháo phát ngang ngườị Pháo tiện tứ chị Chết trong trận đánh giáp lá cà không cân sức. Và đói, và mưa làm sập đường, nước ngập lút cát ngầm, nên bên ngoài không tiếp tế vào được. Gạo của cả đại đội chỉ còn tính từng bát. Đến bữa hái từng ôm rau môn thục, rau tai voi, và một thứ rau có vị ngọt mà lính ta gọi là rau mì chính, rồi độn thêm ít gạo như rắc lá phép: nấu cháo húp. Người nào người ấy gầy hóp lại, không còn đoán ra tuổị Ai cũng mắt trắng môi thâm vì sốt rét. Hạnh phúc lúc ấy thật đơn giản là được ăn một bữa cơm no, ngủ có chiếu và buộc màn thật căng bốn góc.

Hàng ngày chính trị viên Thông phải trực tiếp điều hành công việc ở khu vực hậu cứ đặt bên bờ suối dưới chân đồị Một buổi sáng địch câu pháo phạt sạch cây cối, rồi máy bay lên thẳng đáp xuống đổ quân ngay dưới chân đồi bên bờ suối đúng chỗ đại đội đặt hậu cứ. Một trận đánh giáp lá cà giữa bọn lính dù, lính thủy đánh bộ của địch với những người chưa quen đánh bộ binh của ta, gồm tất tật anh nuôi, quân khí, y tá và mấy chiến sĩ đang ốm do chính trị viên Thông chỉ huỵ Biết bên ta không cân sức, Chỉnh dẫn một tổ cắp AK từ đỉnh đồi băng xuống. Nhưng chưa tới nơi thì chiếc HU-1A đã cất mình lên, hối hả bay về Huế. Mắt Chỉnh hoa lên choáng váng khi anh nhìn thấy một ... hai ...ba ... bốn thi thể chiến sĩ ta nằm ngổn ngang. Nắng sớm chiếu trên những vũng máu chảy đẫm bên ngườị Không nhìn thấy chính trị viên, Chỉnh gào lên, giọng khản đặc:

- Anh Thông! Anh Thông đâu rồỉ

Nghe tiếng Chỉnh, cậu chiến sĩ quân khí bò từ trong bụi câỵ Một cánh tay bị thương, cậu ta bị cuốn bằng cả chiếc áo lót màu đất thó to xù. Cậu khóc nức lên:

- Đại đội trưởng ơi, chính trị viên chết rồi! Chính trị viên tự sát rồi!

- Cái gì? Mày bảo cái gì? Hả?

Chỉnh nhảy bổ lại, hỏi như quát. Cậu chiến sĩ càng khóc rống. Cậu tức tưởi kể:

- Quân địch đông quá. Chính trị viên Thông chưa kịp bố trí đội hình, thì chiếc máy bay lên thẳng đã hạ xuống như mọt cơn bãọ Địch từ trong đó nhảy túa rạ Trong khi ấy hai chiếc khác vẫn bay sát ngọn cây, thấp và khuất đến mức súng đặt trên đồi không hạ nòng bắn được. Cả khu rừng náo loạn như bị nhồi vào giữa cơn lốc. Đạn bắn thẳng, cối cá nhân của địch từ trên bắn xuống, từ chiếc máy bay vừa hạ bắn ra như tung một trận mưa lửạ Ta bị mất chủ động ngay từ đầụ Khi phát hiện ra khẩu pháo mới chữa đang để trong ụ làm dự phòng, đám lính dù llên nhào vào như hổ đói thấy mồị Chúng hò nhau lôi ra đưa lên máy baỵ Một tốp khác vội vã khiêng hai thằng chết, một thằng bị thương lên theo rồi máy bay nổ máy, bộ cánh quạt chém giồ ào ào cuốn bụi đất và lá cây mù mịt. Mấy thằng lính táo tợn còn định kéo một tử sĩ của ta lên máy baỵ Chính tri viên Thông từ bên kia bờ suối nhào sang xả AK. Anh bắn bị thương một thằng nữạ Chúng vừa bắn lại vừa dìu nhau nhảy vội vào khoang eửa sắt. Chiếc HU-1A cất mình ngay lên khỏi mặt đất. Đạn từ máy bay vẫn vãi ra như trấụ Tất cả những việc ấy bọn địch làm rất nhanh. Phải nói là chúng khá thành thạọ Đến mức khi cả ba chiếc máy bay đã khuất trên đầu rừng, thì một vài người ít ỏi sống sót ở hậu cứ mới thấy hết vẻ khốc liệt của trận đánh chớp nhoáng.

Chính trị viên Thông người đây bụi đất vàng khè, đầu không mũ chân tập tễnh đi quanh khu hậu cứ nhàu nát, khét sặc mùi thuốc súng, mùi nhựa cây đắng hắc. Vừa đi anh vừa len rẩm: Chết hết rồi! Chết hết rồi! Trời ơi!. Anh cúi xuống nắn tay chân, vuốt quần áo từng liệt sĩ, miệng nói khảo khảo như dặn dò điều gì. Đến khi tới chiếc hầm cất khẩu súng dự phòng, Thông mới sững người ra, đứng như trời trồng. Vì lúc địch cướp khẩu súng, Thông đang cùng hai chiến sĩ nuôi quân chống trả với đám lính rằn ri bên bờ suối, cạnh mấy ruột tượng gạọ Thế là anh đã để lọt vào tay địch vật quý nhất của người lính. Dạo ấy địch ra rả trên đài, trên báo về thành tích bắt tù binh, thu vũ khí Việt cộng. Từ cái bình tông, cái mũ cối của ta, chúng vớ được, cơ quan chiến tranh chính trị của chúng cũng mang ra triển lãm, rồi dựng lên những trận đánh rùng rợn để khuếch trương chiến quả. Vậy thì cả một khẩu súng vừa chữa xong này, chúng sẽ ầm ĩ thế nàỏ

Thông bỗng đưa tay lên bứt tóc, đấm ngực, giọng khản đặc đau đớn:

- Chết hết rồi! Mất hết rồi! Thế này thì còn sống làm gì! - Và sự khủng khiếp đã đến! Cậu chiến sĩ quân khí lúc ấy vừa bò lên khỏi một hố đất, gọi líu lưỡi Chính trị viên, em đây!. Nhưng một phát súng ngắn đã nổ đánh đoàng!

Chính trị viên Thông đổ người xuống một bờ hàọ Người chiến sĩ quân khí hét lớn và cũng ngã vật rạ

- Phải im ngay! Phải khâu ngay miệng lại! Tuyệt đối không được nói chuyện này với ai nghe chưả - Chỉnh nắm áo cậu chiến sĩ quân khí dặn dò mà như quát nạt. - Coi như anh Thông hy sinh vì đạn giặc nhớ chưả

Người chiến sĩ thề sẽ ngậm miệng suốt đời! Dù còn trẻ, nhưng anh thấy hết sự nghiêm trọng lâu dài trong việc tự kết liễu đời mmh của chính trị viên Thông.

Chỉnh thay mặt cấp ủy và ban chỉ huy đại đội báo cáo sự thiệt hại của bộ phận hậu cứ với các tổ chức cấp trên. Tuyệt nhiên không ai nghi ngờ gì về cái chết của chính trị viên Thông. Địa phương và gia đình nhận được giấy báo cáo vào cuối năm ấy đã làm lễ truy điệu trung úy Bùi Đức Thông hy sinh anh dũng trong chiến dịch Quảng Trị. Cho đến mái sau này Tùng nhập ngũ anh mới hiểu được sự thực về cái chết của bố mình trong một dịp tình cờ ...

Ngay sau mùa hè đỏ lửa ấy, Chỉnh cùng đơn vị phối thuộc vào sâu hơn. Làm một lèo cho tới 1975, anh cùng đơn vi đánh thốc từ trên cao nguyên xuống Nha Trang. Đến khi đã hoàn toàn im tiếng súng, những người lính trận từ khắp các cánh rừng đổ về với nước da sốt rét bợt bạt, áo quần cũng bợt bạt. Trên người lỉnh kỉnh búp bê, cả những anh lính trẻ, chưa biết mùi vợ cũng búp bê vắt vẻo trên chiến ba lô? Và khung xe đạp. Chỉ có thế. Những thứ quà nghèo nàn, trông vừa thương vừa tội như chính những chủ nhân đang vô cùng hăm hở kiạ

Trên chốc ba lô của tiểu đoàn trưởng Chỉnh cũng có một con búp bê váy áo sặc so và vài tấm vải may quần áo phụ nữ. Anh chỉ nhận được thư của Lạc ngày mới vào chiến trường Trị Thiên. Một lá thư da diết mùi chăn gối vợ chồng. Lạc nói cô nhớ những ngày sum họp, những đêm ái ân đến bồn chồn cả ngườị Đọc thư vợ Chỉnh bâng khuâng đến nao cả lòng. Anh không dám cho ai đọc, kể cả Thông. Bởi những lời lẽ sướt mướt ấy bấy giờ người ta kiêng kỵ lắm. Chỉnh không trách, mà chỉ thương Lạc vì quá đậm tính đàn bà, thiên về tình cảm, giờ phải xa chồng đằng đẵng kể cũng tộị

Chỉnh về tới nhà đã nhập nhoạng tốị Căn nhà trên một gian hai chái, kiểu nhà từ cổ xưa, mái lợp lá cọ gió khua xào xạo Tối mò và im lìm lim. Dưới cái túp dùng nấu bếp, lửa lom đom. Nghe tiếng gọi, bà Đỗ còng gập lưng như người đi ngang lập cập bước rạ Khi cặp mắt bạc mờ như khói của bà đã nhận ra Chỉnh, thì bà ngã xuống òa khóc, nói như lạy người con rể có tấm lòng quý hóa hiếm thấy:

- Tôi có lỗi với anh! Tôi có lỗi với anh? Tôi đã không bảo được nó không dạy được nó để nó hư thân mất nết, nó không biết tấm lòng vàng của anh.

Lạc đã bỏ đi với chủ nhiệm cửa hàng từ tháng trước. Cô nói với bà Đỗ là cô không thể gặp Chỉnh được. Anh hãy coi như mình chưa vợ! Chủ nhiệm cửa hàng cũng bỏ cả vợ con để ném mình vào gió bụi cùng với Lạc. Anh ta đã bị khai trừ đảng và thôi việc khi ông Đáng nghỉ bí thư. Lạc cũng không được giữ trẻ từ lâụ Nhưng đôi sam ấy vần không ngán, như là đến bước ấy thì phải bám vào nhau để sống Họ dắt nhau lên tỉnh. Không ai biết họ ở đâu và sống bằng gì chỉ đoán chắc chủ nhiệm cửa hàng cũng phải có lưng vốn kha khá, nên họ mới dám đánh cuộc với đời như thế. Khi bà Đỗ mất được hơn hai tháng, và lúc ấy Chỉnh đã lấy cô gái vẫn người Giếng Chùa, một nữ quân nhân chuyên nghiệp phục viên, tuổi đã cứng, nhưng là người thật tốt, thì Chỉnh lại nhận được tin về Lạc? Vì đám ma bà Đỗ, Chỉnh đã cùng dân làng lo liệu rất chu tất, bởi lúc này Chỉnh đang dự một lớp tập huấn của quân khu rất gần nhà. Sắp đến cúng một trăm ngày bà Đỗ, Chỉnh bỗng nhận được giấy báo ra bưu điện nhận tiền. Anh đã nhận năm trăm ngàn đồng từ Sài Gòn gửi rạ Với số tiền ấy bấy giờ có thể dựng được một cơ đồ. Cùng với tiền là lá thư của Lạc, có viết mấy dòng ngắn ngủi: Em biết anh đã hết lòng với u em. Thời buổi này được người như anh chả có nhiều! Với anh, em có tội lớn, nên bây giờ em rất mừng cho anh. Em biết cô ái là người tốt từ bé. Em gửi ra số tiền mọn này cảm phiền anh trang trải hộ em với những ai mà u em đã vay, chứ em không dám trả công anh. ở trong này em đã có một sạp hàng để sinh sống. En không ở với anh Túc, chủ nhiệm cửa hàng trước đây nữa, vì anh ấy chỉ muốn có con giai mà em thì hóa ra là người vô sinh. Chả lẽ giời phật đã bát tội em! Thôi trăm lạy anh! Ngàn lạy anh!

Chỉnh bàng hoàng cả ngườị Sao cô lại biết rành rẽ đến thế? Cứ như ma xó! ồ phải, xã này đã có mấy người chuyển vào trong ấỵ Họ ra vào buôn bán như đi chợ. Chim nhớ tổ, cá nhớ đàn, Cô ấy đâu phải đã là người hỏng cả. Chỉnh cứ nghĩ vẩn vi mãị Đấy là lá thư và tin tức cuối về Lạc. Bây giờ đến ngày giỗ bà Đỗ, vợ chồng Chỉnh vẫn làm cỗ thắp hương để tưởng nhớ bà ...

- Cứ yên tâm, đừng lo lắng quá, tao cam đoan là cái Đào nó vẫn yêu cậu! Tính kỹ đi, cậu gặp nó ở chỗ nàỏ Vào lúc nàỏ Để tao sẽ gập nới chuyện với nó. - Trung tá Chỉnh đang đóng vai người hướng dẫn viên cho thượng sĩ Tùng. Mặt anh chàng thất tình đã tươi lên, lắp ló hy vọng. Nhưng rồi Tùng xua tay ngaỵ

- Nhưng mà chưa thể gặp hắn được chú ạ. Hắn bướng bỉnh lắm! Gặp chú hắn sẽ không nói gì, thậm chí còn vui vẻ nhận lời gặp cháụ Nhưng thấy mặt cháu là hắn sẽ dồn ngay: Anh bỏ ngay cái trò nhờ vả mối lái ấy đi! Việc gì anh phải thở than với aỉ Anh tưởng thày u tôi báu họ hàng nhà anh lắm đấy à! Vân vân! Đại khái sẽ thế đấy chú ạ! Tính khí hắn cháu biết lắm! Thôi hãy cứ để thư thư!

Uống một chén nước chè hãm đặc trong bình tông, Tùng hẹn hôm nào ông Chỉnh giỡ gạch, anh sẽ giúp một tay, đoạn đứng ra về. Nhìn cái dáng đậm chắc của Tùng mờ dần dưới chân đôi, ông Chỉnh chợt nhớ cái hôm Tùng ở đơn vi về tranh thủ đã sùng sục đến tìm ông.

- Chú có nhớ anh Liêm là chiến sĩ của đại đội chú không?

Khi cô ái vừa xuống bếp, Tùng ngửng lên hỏị Ông Chỉnh bỗng chột dạ. Chiến sĩ dưới quyền ông có đến hàng trăm, nhớ sao xuể? Nhưng riêng Liêm thì ông nhớ. Bởi vì ông đã giao hẹn với Liêm là phải kháu mồm lại! Liêm là anh chiến sĩ quân khí ấỷ Thế mà hắn đã thất hứa rồi! Đã cắt chỉ khâu đi rồỉ Màn bí mật đã được vén lên!

Ông Chỉnh vờ ngạc nhiên:

- Liêm nào nhỉ? Đã bao nhiêu năm, ai mà nhớ hết tên chiến sĩ trong đơn vị mình.

- Anh Liêm trước làm quân khí trong đại đội của chú với bố cháu Bây giờ anh áy đang làm chủ nhiệm hậu cần của trung đoàn cháu! Tùng hạ giọng, mắt chơm chớp nhìn xuống.

Thế là đột ngột ông Chỉnh nổi cáu ông hỏi dồn:

- Thế thằng Liêm nó dọa mày những gì? Nó muốn chứng tỏ cái gì? Đến nước này thì tao phải lên tận nơi đốp vào mặt nó! Chính nó là thằng sợ lên trận địa nhất, cho nên viện mọi lý do là súng hỏng hóc phải mang xuống hậu cứ để chữa cho yên tĩnh. Đã mấy lần tao với bố mày vặc nhau vì nó. Bố mày thì chỉ sợ nó chết vì lúc ấy chỉ còn mình nó là biết sửa chữạ Tao thì muốn đưa nó lên chốt để có gì sửa chữa ngay trận địạ Nó đã ỷ vào bố mày để nằm ở hậu cứ. Thấy mặt tao là nó lảng, nó tránh. Bây giờ nó định lên mặt cái gì? Nó muốn đảo ngược cái gì?

Tùng hốt hoảng:

- Không, anh ấy có nói gì đâụ Khi biết cháu anh ấy nói chuyện riêng thế thôị

Ông Chỉnh vẫn giận đến run cả taỵ

- Nhưng về cứ nói đại đội trưởng của nó mà lính tráng vẫn gọi là Chỉnh húc ấy, vì tao học hành ít, đánh nhau cứ lấy cái gan lỳ ra húc, rằng lão Chỉnh húc chưa chết đâu! Chớ có vừa khỏi vòng đã cong đuôỉ Thất hứa với tao là không xong đâu! Còn mày không việc gì phải cắn rứt. Lương tâm là cái khỉ gió gì? Chả nhẽ người dám nhận cái chết giữa trận tiền lại không có lương tâm? Bố mày đã hy sinh như những người hy sinh hôm ấy, nghe chưả

Quả nhiên ông Chỉnh không thấy Tùng nhắc lại chuyện đó nữạ Ông Chỉnh lại với cái chai, chiêu một ngụm nữạ Người nửa nằm nửa ngồi, mắt lim dim gà gà. Chỉnh bỗng nhớ đến Thông, và lại thầm hỏi sao anh ấy lại xử sự hấp tấp thế hả? Quá uất ức vì tổn thất của mình, hay anh ấy sợ trách nhiệm? Sự đời thật tai quáị Nhiều thằng chẳng có trách nhiệm gì, chẳng nghĩ đến ai khi giáp mặt cái chết, thì bây giờ thì sống quá vung vinh. Đi đâu nó cũng trương cái mác đã qua chiến trường để được mọi người nể trọng, bắt xung quanh phải có trách nhiệm với hắn! Như thằng Quản ấy, cái thằng xạ thủ phục phịch đã ba lần đái ra quần khi máy bay lao xuống quá thấp. Vì dạo ấy đạn tiếp tế chưa vào được, gạo phải ăn dè và đạn cũng phải bắn dè. Chỉnh quyết định phải để máy bay xuống thật thấp, rồi nghe lệnh anh mới được nổ súng. Thấy máy bay lao xuống cứ như cắm vào đầu mình, chưa kịp bắn những viên đạn lửa, thì cái súng phun nước của Quản đã phóng ra ướt đẫm quần! Những ba lần! ấy vậy mà vài năm sau khi về tỉnh đội, Chỉnh đã thấy Quản chẫm chệ ngồi ghế phó phòng rồi! Nghe nói Quản luôn luôn khoe đã qua chiến dịch đường 9, chiến dịch Quảng Trị Mấy trợ lý lính cậu hốt Quản ra mặt! Còn Liêm, khi Chỉnh và Liêm khâm liệm Thông và những người hy sinh hôm ấy, Liêm cứ run cầm cập. Rồi Liêm cáo ốm nằm bẹp đến hai ngày trong hầm. Sang ngày thứ ba, đang đánh nhau thì một khẩu súng bị tắc, Chỉnh xuống hầm lôi Liêm ra, chỉ vào chỗ súng hóc, bảo: Chữa đi, tao đứng che đạn cho mày đây rồi! Giờ Liêm đang là thiếu tá chủ nhiệm hậu cần trung đoàn, nghe nói béo tốt lắm và cũng hay khoe cái tem đã từng vào sống ra chết với lớp đàn em. Liêm có hứa với Tùng là sẽ về thăm Chình, nhưng chờ mãi không thấỵ Hay Liêm vẫn ngại Chỉnh húc?

Tùng ra tới ngã ba, nơi có chiếc lều lão Quềnh, thì gặp bà Son dong xe đạp đi trước, đi sau còn một người đàn bà nữạ Tùng chào, bà Son vẫn trả lời dịu dàng như mọi ngàỵ Tùng thấy mừng, bởi thế có nghĩa là Đào không nói những nghi ngờ của mình với bà.

- Bá chờ em một tý, em vào lấy cái nàỵ

Người đàn bà đi sau nói với bà Son, rồi đến bên chiếc lều lão Quềnh kéo tấm cánh đại lách vào thán thuộc như chủ nhân.

Đó là người đàn bà có đứa con chết hôm trước ở đâỵ Mấy hôm nay chị làm chân rửa bát quét dọn ở quán phở bà Lợi béọ Nhưng bà Lợi trông người phương trượng thế mà lại kiệt vắt cố chày ra nước, cho chị ăn đói quá, mà công việc thì luôn chân luôn tay từ sáng tới tốị Buổi chiều chị chủ ý gặp bà Son, nói là có cần một chân gặt thuê, chị xin giúp. Đúng là hai mẹ con bà lúc này rất cần thêm người giúp việc đồng áng.

Khi bà Son và người đàn bà về tới nhà, Đào vẫn chờ cơm. Cô và Minh tồ đang rì rầm ngoài thềm. Trong nhà cái Hoa ngồi học mà hai mắt cứ ríu lạị Đào dọn cơm cho ba người ăn. Người đàn bà nói ăn rồi, nhưng bà Son cứ kéo chị ngồi vào mâm, và chị ăn llên bốn bát nữa một cách ngon lành. Vừa ăn, chị vừa kín đáo quan sát Đào ngồi ở đầu nồi với dáng nghiêm nghiêm lạnh lạnh. Nốt ruồi to đậu trên gò má chị ta động đậy, như đấy cũng là một con mắt đang giương ra nhìn từng cứ động của hai mẹ con bà chủ. Hôm nay trông ... chị đã hồi người, mặt mũi tỉnh táo quần áo sạch sẽ, không còn dáng điệu một người hành khất nữạ

Bà Son đứng dậy trước. Bà vào buồng lấy chiếc chiếu một mang ra trải lên chiếc chõng tre đặt trong góc nhà, rồi quay lại bảo người đàn bà:

- Tý nữa chị nghỉ ở đâỵ - Rồi bà quay lại hỏi Đào - Chú Thủ dặn u sang ngay à?

Trong lúc bà Son mở tủ buýp-phê tìm đèn pin, thì người đàn bà cầm tay nải và chiếc nón đến ngồi mớm vào bên chõng tre dành cho mình. Chị ta vẫn len lén nhìn Đào, cô chủ xinh đẹp nhưng trông sắc quá, bụng thầm nghĩ, cô này không phải tay vừa đâu! Rồi chị thong thả ngắm bốn gian nhà với những giường tủ, bàn ghế vàng lấp loáng trong ánh đèn. Trên cao chiếc bàn thờ nhấp nhô những lư đồng, mâm quả, cốc chén. Rõ là một dinh cơ phú giạ

ấy vậy mà chẳng ai ngờ, thật quá nằm mơ giữa ban ngày, rằng người đàn bà trên bước đường phiêu bạt xin được làm thuê làm mướn để sống đắp đổi qua ngày đang ngồi còm róm kia, sau đây lại trở thành bà chủ của chính dinh cơ bề thế này!

Bà Son đã rước người đàn bà lạ về nhà như rước một tai hoạ! Một tiền đinh!

Nhưng đấy là chuyện của một tháng sau nữa!

Thủ đang nằm trên đi-văng kê cạnh bộ sa lông giữa nhà. Bao đầu lọc để trên bàn. Khói thuốc trùm kín cả người anh. Buổi sáng Thủ đạp xe đến chỗ người bạn kết thân từ thời cùng làm công tác đoàn. Bây giờ anh ấy đang làm chánh văn phòng huyện uỷ. Qua chuyện trò với người bạn đồng lứa, Thủ được biết cả bí thư và chủ tịch huyện đang rất buồn rầu về anh. Trong dự kiến huyện uỷ viên ở cơ sở khoá tới, Thủ được ban chuẩn bị nhân sự nhất trí đề cử. Thế mà đùng một cáị Đành rằng ai làm người nấy chịụ Nhưng dù sao cũng không thể đưa một người làm việc quá bê bối đến thành tội phạm vào huyện uỷ được. Thế thì bằng ngồi xổm trên dư luận còn gì. Ngay việc để anh đứng đầu một xã cũng phải tính đấỵ Hàng ngàn dân sẽ nhìn anh ra saỏ Sẽ nghĩ về huyện ra saỏ Thời buổi lấy dân làm gốc này đừng có thách thức! Thí bỏ một con bài dù tốt, nhưng để được cả quần chúng, được cả phong trào, huyện chọn đằng nàỏ Thủ nghe mà bồn chồn cả ngườị Anh hỏi nhỏ:

- Nếu bây giờ chúng tôi thu xếp được với bên nhà ông Phúc, để họ không kiện cáo, không cần nhờ đến pháp luật can thiệp, mà chỉ phạm vi hai gia đình tự giải quyết với nhau thì thế nàỏ

Cặp mắt người bạn đồng tuế vụt sáng lên:

- Nếu được thế thì tuyệt! Xoay chuyển được tình thế như vậy thì tôi cam đoan đích thị cụ Luân bí thư sẽ mua bia khao tài thuyết giáo Tô Tần của ông. Cụ ấy ngại những chuyện lình sình lắm.

Chia tay anh bạn chánh văn phòng, Thủ đạp xe lang thang cho đến quá trưa, rồi sang thăm vợ chồng Lan là em ruột của Luyến ở bên kia sông Đàọ Chồng Lan đi lao động ở nước ngoài đã về phép hơn chục ngày nay, cứ nhắn Thủ sang chơi, vì anh ta đi được cũng có phần của Thủ giúp đỡ.

- Ô kìa anh Thủ! Bác Thủ!

Vợ chồng con cái Lan đang ăn cơm, thấy Thủ vào cùng bỏ đũa kêu lên. chồng Lan sai dẹp mâm, mặc dù nồi canh cá đang bốc hơi nghi ngút, rồi tự tay anh ta đi thịt con gà công nghiệp mới mua vẫn nhốt trong lồng.

- Anh Thủ nghe nói bác Hàm bên ấy ... Lan đến Thủ hỏi nhỏ, giọng lo lắng giống hệt chị Luyến.

- Không sao, rồi đâu sẽ vào đấy - Thủ khẽ cườị Nét mặt anh ta bình tĩnh trở lạị ấy là Thủ lờ mờ nghĩ ra cách xoay chuyển tình thế, giàn chiến thắng ở ngay thời điểm tưởng đã bị đôn vào bước đường cùng.

Vừa chén chú chén anh, Thủ và chồng Lan chuyện trò rất vui vẻ. Rồi Thủ nằm dài cho tới ngay chiêu, như người vô tư lự đang đánh một giấc say sưạ Kỳ thực anh chỉ thiếp đi mươi phút, rồi mặc dù hai mắt vẫn nhắm như đang ngủ, nhưng đầu óc cứ trong suốt. Thủ đang tính, đang tính ...

Khi Thủ về tới văn phòng Đảng uỷ xã, thì đã gần hết giờ làm việc buồi chiềụ Trần Văn Sửu và mấy người nữa vẫn đang ngồi quanh chiếc bàn giữa nhà hút thuốc vật, nói chuyện lầm rầm. Nhìn thấy Thủ, tất cả cùng im bặt, mặt ai nấy bỗng sường sượng thế nàọ Thoáng nhìn không thấy có Cao, phó ban công an, cháu gọi Luyến bằng cô, cánh tay của Thủ, vậy đích thị là họ đang bàn về chuyện gia đình mình, đang bàn về chính mình! Thủ nghĩ. Vì trong tình thế giằng co thì phải đưa Sửu lên thôi, chú trong sâu xa Thủ biết lắm. Anh chàng Sửu này cũng có tính hay nhỏ to thì thầm. Nhiều lần họp Đảng uỷ, họp thường vụ, Sửu không phát biểu gì khác với xung quanh. Nhưng đến tối Sửu lại sang tận nhà Thủ kể rỉ róc nhiều chuyện bê bối của bà đảng uỷ viên này, ông thường vụ nọ. Phương châm của Thủ là đứng xa tạo gió để rung cây, chứ không muốn mình phải trực tiếp lay gốc. Chính Cao, chiếc ăng-ten của Thủ đã nói nhỏ là Sửu đang tính nhiều cách để củng cố uy tín của mình. Lấy lòng người này, thì thầm rung cây người kiạ Ngay những người Sửu không thích, anh cũng vẫn nắm tay rất chặt, hỏi han rất vồn vã để thêm bạn bớt thù. Nghe vậy Thủ chỉ cười, cho rằng Sửu
Trả Lời Với Trích Dẫn
  #5  
Old 07-02-2005, 05:35 AM
tieu__phivu tieu__phivu is offline
Member
 
Tham gia ngày: Jun 2005
Bài gởi: 28
Default

Rồi cả đêm Thủ nằm tính, tìm ra cớ để bà Son gặp ông Phúc sao cho kín đáo và có vẻ tình cờ nhất. Trong màn kịch này, Thủ quyết định phải huy động thêm một nhân vật nữa, để trợ sức với anh, đó là Cao, phó ban công an, cháu họ Luyến. Năm nay Cao bã ba mươi nhăm, nhưng tính nết vẫn bộp chộp, xốc nổi, thích làm nhưng cũng hay để hỏng việc. Cao ngồi được vào ghế phó ban công an như hiện nay cũng nhờ Thủ làm công tác tư tưởng rất khéo với một số người có thành kiến nặng với Caọ Vì thế ngoài tình cảm gia đình, Cao còn coi Thủ là người dìu dắt, một người che chở, cho nên khi cần một cánh tay tin cẩn, hết lòng với mình, Thủ nghĩ ngay đến Caọ

Tạm yên trí với kế hoạch của mình, Thủ ngủ thiếp đi nặng nề, thì vừa lúc gà gáy sáng.

Khi Luyến sẽ sàng gọi chồng dậy ăn cơm, thì bỗng có tiếng ông bõ Vòi réo ồm ồm ngoài ngõ. Ông mang giấy mời họp gấp đến cho Thủ.

Giấy triệu tập các bí thư đảng uỷ sang ngay xã Tân Phú cách đây hơn chục cây số để dự cuộc sơ kết rút kinh nghiệm đợt thí điểm đầu tiên huyện triển khai nghị quyết 04 của Trung ương về công tác làm trong sạch đội ngủ Đảng. Tân Phú là xã được nêu tên có nhiều vụ việc bê bối nhất, nên huyện quyết định đưa đội công tác về làm đầu tiên. Từ đây rút kinh nghiệm để làm tiếp các xã khác.

Thời gian họp rút kinh nghiệm là hai ngàỵ Trong đó có tham quan nhà máy luyện kim màu và nhà máy cơ khí nông nghiệp nữa buổị Thủ vo giấy đút vào túi, thở dàị Bình thường đây là những cuộc vuị Ngồi nghe chuyện của người khác, những niềm vui nỗi buồn của người khác, rồi mời nhau vào bàn tiệc. Rồi xem vi-đê-ô có nhiều pha tươi mát đến người già cũng nổi cơn hứng tình. Những cuộc rút kinh nghiệm như thế là những cuộc thư giãn thần kinh. Bây giờ đang búi lên thế nàỵ Nhưng dù sao cũng không thể vắng mặt. Ông Luân không thấy mình đến sẽ nghĩ gì?

Đúng là Thủ vừa đạp xe đến đã thấy bí thư huyện uỷ ở đấy rồi ông Luân chưa kịp hỏi gì, thì Thủ đã nói nhỏ:

- Tôi đang cố gắng thu xếp chuyện ấy ổn thoả anh ạ.

Đang lúc có mấy người chèo kéo tíu tít, nên ông Luân cũng chỉ nói vội vã:

- Cố gắng dẹp êm đi chớ không thì phiền lắm đấỵ

Rồi cho đến kết thúc hội nghị không có cuộc nói chuyện nào nữạ Cả hai đều cố ý tránh gặp riêng nhaụ Các bí thư xã khác cũng nhìn Thủ nghi ngạị Họ chỉ thì thâm nói nhỏ với nhau chứ không dám hỏi Thủ. Lần đầu tiên Thủ biết thế nào là người có phốt, quay hướng nào cũng lưỡng vướng như cá mắc câụ

Hết hội nghị, Thủ đạp xe về ngaỵ Tới nhà đã nhập nhoạng tốị Luyến vẫn đang lúi húi tưới rau ngoài vườn. Chị nói to từ ngoài vào:

- Bác Tươi lúc nãy đến gọi thầy em đi họp đấỵ

Hỏi thêm, Thủ biết đó là họp chi bộ của cụm dưới này gồm có Giếng Chùa, Xóm Mới và Xóm Trạị Từ trước đến nay ba xóm này là một chi bộ. Thủ sinh hoạt Đảng ở đâỵ Thế này thì cập rập quá, chưa kịp nói gì với Cao, Thủ thầm nghĩ. Nhưng đành phải cố. Đây là thời cơ. Đã mất hai ngày rồị Còn lại không đầy một tuần nữạ Anh phải xoay sở trong quãng thời gian gấp rút ấỵ

Thủ sai con đi gọi Cao sang. Còn anh đến ngay nhà ông Hàm để trực tiếp dặn bà Son. Từ xa đã nhìn thấy nhà bà Son chưa nghỉ việc. Cây đèn toạ đăng để trước thềm, soi sáng cả trong nhà ngoài sân. Đào và người đàn bà làm thuê vừa tuốt lúa xong, bây giờ người cào, người quét rơm trên đống thóc ngồn ngộn giữa sân. Cái Hoa ngồi băm rau lợn kênh kếch một góc. Tất cả lặng lẽ như một nơi chưa biết dùng ngôn ngữ?

- Bá có nhà không? - Thủ vừa bước vào cổng hỏi tọ

- A chú - Đào ngửng lên, rồi cô quay lại gọi:

- U ơi, chú Thủ đến.

Tiếng bà Son từ trong bếp vọng rạ Bà đang nấu cơm. Thủ đi thẳng vào bếp. Sau mấy lời nói nhỏ chỉ đủ bà Son nghe, Thủ quay ra về ngaỵ Không ai nhìn thấy bà Son ngồi thừ ra, mặt tái bợt. Đang mổ mẻ cá tươi rói, chúng thi nhau nhảy toanh toách trong rổ, tay bà Son cứ run bắn lên. Thế là cái việc bà phải làm, nhưng sợ vô cùng đã đến rồi! Thủ vừa quay ra khỏi sân, mắt còn đang quáng đèn, thì tý nữa đâm sầm vào một người quang gánh kĩu kịt cũng đang xăm xăm đi vàọ

- Ai gồng gánh gì thế nàỷ - Thủ lùi lại hỏi như gắt, thì một giọng phụ nữ lại rất sởi lởi:

- Ôi giời chú Thủ đấy à? Con mẹ Đủ đầy! Cha mẹ đặt tên thế, nhưng quanh năm vắt mũi đút miệng! Vay nồi thóc cứu đói của bà Son tháng trước, giờ phải giả tắp lự ngay đây! Chứ không cái lão nhà tôi nó lại cho men vào thì lên chai hết! Đúng là tướng đàn ông răng hô mồm cá ngão chỉ siêng ăn nhác làm!

Thủ phì cười, cũng nói tếu:

- Ai bảo bà đẻ cho lắm vàỏ Thóc gạo đã ít, lại đẻ gấp đôi gấp ba người ta còn kêụ

- Cơ mà khổ lắm chú ơi! Nhà người ta còn có đài, có máy hát để nghe nhạc nghe nhiếc cho dãn xương dãn cốt, chứ nhà tôi không có thì đêm hôm còn biết làm gì!

- Rõ khỉ cái bà này!

Thủ né sang bên cho người đàn bà cao lớn như đàn ông cười khi khí gánh thóc con cón đi vàọ Thủ không biết rằng bà ta đang cười thầm và tự đắc về cái tài dùng chuyện tếu của mình để đánh lạc sự chú ý của người khác. Bà ta không hề vay thóc của vợ chồng ông Hàm. Và một số người khác cũng không hề vay mượn gì, nhưng mấy tối nay nếu ai tinh ý sẽ ngạc nhiên thấy nhiều người gánh thóc đi xuôi đi ngược thì thì thầm thầm, kín kín hở hở. ấy là họ đang thực hiện một chiến thuật phòng thủ cho cái dạ dày rất thần tình! Lúc này ở chính nhà Thủ, Luyến hốt hoảng nói như rên với một người đàn bà cũng tuổi sồn sồn như Luyến:

- Chết thôi! Em đã bảo em còn nghĩ đã, thế mà bá lại gánh ngay đến thế nàỷ Nhà em biết thì chết! Thôi để vào trong xó nhà ngang kiạ Mau lên, nhà em sắp về đấy!

Người đàn bà hớn hở gánh thóc vào, nói trấn an Luyến:

- Cô cứ yên trí, ông ấy có biết khốỉ

Lẳng bì thóc vào xó tối, rồi chị ta quay ra biến ngaỵ Hỡi những nhà quản lý nông thôn! Những người gánh thóc đi ngược đi xuôi chính là những người đang thiếu sản! Họ đang nợ hợp tác xã đấy! Chứ không nợ cá nhân. Người nào cũng dăm bảy tạ cả. Nợ từ mấy vụ trước. Chiêm năm nay khá nhưng họ chỉ quyết nộp một ít gọi là, chứ không thể thanh toán sòng phẳng ngay được - Nộp hoét để nhe răng ra à?. Họ bảo nhaụ Quân tử phòng thân, ta là tiểu nhân thì cứ phải nắm chắc lấy bị gậy!

Nhưng không nộp thì phải cất giấu ở đâu, chứ để lù lù ngay trong nhà, đội thu sản của hợp tác xã đến thì bằng lạy ông tôi ở bụi này, còn gì! Thế rồi không biết do mưu mẹo của ai, họ bảo nhau chắc chân nhất là mang đến gửi ngay ở những nhà không có nợ nần gì với hợp tác. Nếu gửi được vào những nhà cán bộ thì càng hay! Lấy độc trị độc mà! Khi cần đến lấy từng thúng một, nói là đi vay, đố anh nào dám bắt thu sản!

Do Luyến là người dễ tính, hay nể nả, nên Thủ không ngờ chính nhà mình là nơi tàng trữ, đồng loã cho hai nhà trốn thuế.

Hạt thóc, đồng tiền lên khúc ruột; để giữ nó, thì ngay những bà một chứ bẻ đôi không biết cũng nghĩ ra được lắm kế tàng hình!

- Chú gọi cháu à? - Cao đang uống nước sịt soạt ở bàn, thấy Thủ về ngồi dịch vàọ

Với dáng người đậm, đen, mái tóc để chờm tai, lại thêm hàng ria mép và quần lúc nào cũng ống bó. Rồi lại thích bắn súng! Thỉnh thoảng Cao lại bắn chỉ thiên đòm đòm, bảo là xin được đạn, nên muốn bắn thử xem còn tốt không! Hễ được tin làng nào có chuyện gì liên quan đến nghiệp vụ của mình, là Cao lập tức sắn sả đi ngaỵ Dù vội mấy Cao cũng đóng đúng mốt một nhà chức trách rất bảnh: Bộ bò mốc mua đến hai nồi thóc, mũ lơ-vít, kính râm mát to, giầy cao cổ súng ngắn đeo trễ bên hông. Có hôm lại cố ý không cần bao, mà dắt khẩu súng chì đen ngòm dưới bụng, rồi nhảy lên chiếc ba-bet-ta đã tróc hết cả sơn lẫn mạ, vậy mà phải đổi hết bốn tạ thóc giữa lúc gạo đắt như vàng, khiến cả mẹ và vợ Cao như bị cắt từng khúc ruột. Cao rồ máy phóng đến nơi có chiến sự với cái dáng hiên ngang của người cầm pháp luật, mà vẫn đủ dáng dấp một thám tử trong những phim phản gián giật gân. Vô số những gã trai làng nhìn Cao với con mắt thèm muốn. Còn những người lớn tuổi thì bảo Cao vẫn còn tính học đòi lấc cấc! Bởi vậy đã có ghế phó ban công an, và Thủ ra sức vận động, nhưng Cao chỉ mới trúng chân hội đồng nhân dân xã với số phiếu vừa đủ, còn bên Đảng thì ngay ở chi bộ nhỏ này đã đề cử nhiều lần nhưng Cao không sao len được vào chi uỷ.

- Có việc này phải làm ngay - Thủ nói nho nhỏ. Nhưng nhìn nét mặt và cữ chỉ nghiêm trang của Thủ. Cao biết là việc rất hệ trọng.

Thủ bắt đầu rầm rì vừa nới, vừa phân tích sự bức thiết phải thực hiện bằng được kế hoạch nàỵ Nếu không sẽ là chuyện giậu đổ bìm leo, không chỉ uy tín dòng họ Trịnh Bá bị chìm, mà cái ghế hiện nay có liên quan đến dòng họ này cũng sẽ bị chặt chân, rút ván! Cao vừa nghe, vừa gật gù, rồi cũng cố hạ cái giọng vốn ồm ồm rất vang của mình:

- Mấy hôm nay bỗng có tiếng đôn là trên huyện đang bất bình với chú, đang đặt câu hỏi nghi vế là chú có thành kiến với ông Phúc như bác Hàm không? Có cùng là người chủ mưu không? Một việc như thế, anh làm em không thể không biết. Cháu có hỏi thẳng ông Sửu là tin từ đâu tung rả Ông ấy cười cười bảo: Miệng lưỡi thiên hạ có giời lần? Nhưng cháu nghĩ là chính ông ấy đang tung hoả mù! Vì đây là cơ hội tốt để ông ấy củng cố uy tín.

- Không cần chấp vặt! Cứ yên trí là khi lật ngược được thế cờ thì tất cả thòng đong tép mại đang a dua nhảy nhởn đớp bóng lại tự khắc im rè!

Thủ vừa nói vừa đứng dậy, như đó là lời kết luận. Chú cháu họ bước ra khỏi nhà.

Trăng đầu tháng uốn một mảnh cong gài trên ngọn trẹ

Họp chi bộ vào khoảng tám giờ tối, thì bí thư Xuân Tươi (dân làng vẫn gọi đồng chí Tươi bằng cả tên con tên bố như vậy để khỏi nhầm) phải đến từ bảy giờ. Đi mượn chìa khoá cửa của cô giáo Oanh ở tận cuối xóm, rồi tìm dây treo đèn, kê lại bàn ghế, tất cả những việc ấy bí thư phải làm tuốt ráo!

Trước đây vẫn có nếp ai làm bí thư, thì họp chi bộ luôn ở nhà người ấỵ Gia đình chuẩn bị sẵn nước chè, điếu đóm, cứ như nhà có đám. Nhưng rồi thấy lợi bất cặp hại, là nhiều việc Đảng viên chưa tỏ, mà quần chúng đã tường. Nhiều điều chỉ mới bàn riêng trong chi bộ thì ngay hôm sau đâu làng cuối xóm đã nói ầm ầm, bởi chính vợ con bí thư đã đi phổ biến nghị quyết của đảng một cách đầy sốt sắng và kiêu hãnh! Thế là phải dời địa điểm. Cho dù làm vậy có hạn chế tính quần chúng, tính thân mật, nhưng được cái Đảng ra Đảng, dân ra dân! Đảng thì có nhiều việc chỉ được biết trong phạm vi hẹp, còn dân thì bao giờ cũng thích chia vui cho cả làng cả chợ! Nếu thấy ít chưa đủ vui, thì họ suýt ra nhiều cho xôm trò! Bé xé ra tỏ

Đây là lớp mẫu giáo, nơi trung tâm nhất của cả ba xóm. Đây chính là nhà giữ trẻ từ những năm còn chiến tranh, nơi cô Lạc vợ trước của trung tá Chỉnh đã làm việc và đã gây ra những vụ xì-căng-đan khiến nghiêng ngã cả làng Giếng Chùạ Phó chủ nhiệm và đội trưởng sản xuất lúc ấy đã bị Lạc bắn tỉa vàdiệt gọn ở chính trong nhà nàỵ

Bí thư Xuân Tươi chuẩn bị xong, sang nhà bên lùa vừa hút thuốc lào, nghe chừng mọi người đã đến đầy đủ, anh mới quay về. Xuân Tươi là cán bộ ở phòng văn hoá huyện, chỉ nhinh hơn Thủ vài tuổi, nhưng đã hưu non từ năm kia, vì nghe đâu năng lực cũng không được dồi dào lắm; cả văn lẫn hoá cũng chỉ tạm dùng khi bấn người! Nhưng được cái lúc nào cũng hồ hởi lạc quan, cứ vui như Tết! Xuân Tươi được nổi tiếng ở đại hội chi bộ năm ngoáị Hôm ấy người ta tranh luận khá căng thẳng về vấn đề đoàn kết trong chi bộ chưa tốt. Có hiện tượng mâu thuẫn cá nhân bắt nguồn từ mâu thuẫn gia đình, dòng bọ. Giữa lúc không ai thắng ai, chủ toạ không thể kết luận được, thì Xuân Tươi lúc ấy chỉ là một đảng viên thường, mới mang giấy sinh hoạt đảng về được vài tháng, giơ tay xin nóị Anh lên bục đàng hoàng. Xuân Tươi bắt đầu mở máỵ Anh nói làu làu tư duy mới là thế nào, xu thế thời đại hiện nay là từ đối đầu chuyển sang đối thoại ra saọ Chiến tranh giữa các vì sao là thế nào! Rồi chương trình SDI của Mỹ, rồi đề nghị huỷ bỏ vũ khí tầm trung của Liên xô! Rồi giải trừ quân bi, hoà bình là mái nhà chung của nhân loại! Những chuyện ngoài lề của cuộc gặp gỡ cấp cao Xô-Mỹ mà anh ngồi chầu rìa nghe hóng được, Xuân Tươi tung ra như mưa ràọ Mọi người đang căng thẳng vì những chuyện quá cụ thể, giờ được nghe chuyện trời cao đất dày thấy sướng lô tai, nên ai cũng há mồm ra nghẹ Khi kết thúc bài nóiquan trọng, Xuân Tươi đã giơ tay lên quá đầu như một chính khách, và anh kêu gọi thống thiết: Các đồng chí! Chúng ta hãy nhìn xa trông rộng bằng đôi mắt đại bàng, chứ đừng nhìn thế giới bằng đồi mắt gà ri! Tiếng vỗ tay rầm rầm. Một tiếng hô lớn Xuân Tươi muôn năm!

Đến khi đề cử cấp uỷ mới, Xuân Tươi đã được mấy người giới thiệu, và anh đã trúng phiếu cao nhất! Một bí thư không có trong dự kiến.

Thực ra Xuân Tươi trúng cử không phải do bài phát biểu tịt mù cung thang kia, mà cái chính là Xuân Tươi không phải người gốc ở đâỵ Cả vợ anh cũng không dính dáng với dòng họ nào trong làng. Hắn là dân ngự cư,và cũng chỉ là anh ba hoa chích choè, không lợi không hạị Nhưng thà thế còn hơn là để rơi vào tay người đối chọi với mình. Rồi sẽ lôi kéo hắn dần dần! Xuân Tươi không thể biết được những thủ lĩnh của những dòng họ lớn của ba xóm đã dặn dò đàn em của mình như vậỵ Nhưng cho đến nay Xuân Tươi vẫn chưa bị người của bên nào lôi kéọ Vì ham vui, nên có thể la cà say sưa với bất cứ ai, làm như mình cũng có thể ban quyền phát lộc cho người khác, nhưng rồi Tươi không làm gì cả! Mà sự thực là anh có làm được gì! Đến thảo nghi quyết và điều hành những cuộc họp có nhiều vấn đề phức tạp là Xuân Tươi đã như gà mắc tóc rồi! Anh quen với việc kẻ pa-nô, dán ap-phích và chăng cờ kết hoa cho các hội nghị hơn là ngồi chủ toạ hội nghị. Những người định lôi kéo Xuân Tươi đã thấy anh chỉ là người tào lao! Tất cả mọi tinh anh, Tươi đã phát tiết luôn ra cửa miệng trong những lúc chuyện gẫu rồi! Người ta đồn là sự nghiệp chính trị của Xuân Tươi cũng chỉ được hết khoá này là cùng!

- Thôi ta vào đi các vị! - Xuân Tươi vỗ tay bồm bộp. Anh mặc chiếc áo trắng đã ngã màu cháo lòng nhưng lại dắt vào trong quần cẩn thận. Khuôn mặt nhỏ, nhưng mắt và miệng lại to, tiếng cứ vang vang.

- Hôm nay nhiều vấn đề lắm. -ông Thủ đi họp về có gì mới không? Rút kinh nghiệm thực hiện nghị quyết 04 à? ông Luân hay ai chủ trì? Ngày mình ở phòng văn hoá, thì ông ấy bên tổ chức, cùng cán sự òn èng như nhaụ Thế mà nhoáy cái tay ấy lên nhanh thế.

Đón điếu thuốc từ tay Thủ, rồi Xuân Tươi vừa như nói với Thủ, lại vừa như nói với mọi người:

- Hôm nay họp bàn ngoài mấy nội dung đảng uỷ phố biến hôm trước, còn có thêm một việc mới đây uỷ ban và ban quản trị hợp tác xã có nhận được đơn của ba đội sản xuất ở Giếng Chùa xin gặt chiêm xong cho họ được tách ra khỏi hợp tác xã lớn, để họ xây dựng hợp tác xã nhỏ như hồi chưa sát nhập. Tất nhiên chi bộ không giải quyết việc tách hay không. Nhưng đồng chí Sửu đề nghị tôi là họp chi bộ chúng ta cần tìm xem nguyên nhân từ đâủ Có vai trò Đảng viên ta không? Rách việc thế đấy các ông ạ! Các bố trên huyện cứ hay kêu cán bộ dưới cơ sở không đi sâu đi sát để tìm hiểu nguyện vọng của bà con. Thế còn muốn anh em vào sâu đến đâu!

Tiếng cười hí há. Đấy cách làm việc của bí thư Xuân Tươi đấy! Cứ chuyện nọ xọ chuyện kiạ Đang tư nhằng sang công. Đang chuyện ngoài lề bắt cầu ngay vào nghị quyết. Giở thật giờ đùa, chớt chớt nhả nhả! Thủ đã góp ý mấy lần, những Xuân Tươi vẫn như con hổ, chỉ một cái là quệt vào tai là quên sạch!

Nào ta bắt đầu! - Xuân Tươi đứng bên chiếc bàn kê trên cùng, phía dưới xếp thành hai hàng là bàn ghế của lớp vỡ lòng thấp lè tè. Gần hai chục đảng viên đứng ngồi lố nhố. Chỉ có hai phụ nữ tuổi đã trung niên, áo cánh quần thâm, rụt rè như đi ăn cỗ.

- Các đồng chí bầu cho chủ toạ và thư ký - Xuân Tươi nói tiếp.

Một người tận dưới cùng nói to:

- Vẫn như mọi bận thôi!

- Đúng đấy! Đồng ý!

Xuân Tươi ngồi xuống ghế vui vẻ, bỏ qua phần biểu quyết, gọi ngay người vẫn quen được hội nghị bầu làm thư ký vì văn hay chữ tốt:

- Thế thì xin mời đồng chí Tùng lên làm nhiệm vụ! Còn chủ toạ chính là anh. Mọi bận vẫn thế!

Tùng ngồi xeo xéo phía bên kia, giáp bờ tường, đang đốt thuốc mù mịt. Vận bộ quần áo lính gọn gàng sạch sẽ, đầu tóc ngay ngắn. Với tuổi hai tám, Tùng là Đảng viên trẻ nhất ở chi bộ nàỵ Đã được quân đội rèn luyện, lại có văn hoá, nhiều người nói chính Tùng phải là bí thư ở chi bộ này mới đúng.

Tùng dụi thuốc, lặng lặng bước lên. Không ai hiểu sao hôm nay anh chàng vốn hoạt bát và tươi bưởi này lại ỉu sìu sìu thế kiạ ông Phúc ngồi mãi dưới cùng trong góc mờ tỏ, vẫn đang rì rầm nói gì với người bên cạnh. ông mới đến. Khi đã vào họp, nhìn quanh không thấy ông, Thủ bồn chồn lên vì lọ Bây giờ là anh yên tâm là màn kịch sắp được bắt đầu! Nhưng có như mình dự đoán không? Chỉ cần họp xong, ông ấy lại đi có việc ở đâu đó, thế là hỏng bét. Mấy hôm nay bà Son đã chuẩn bị cho cuộc gặp này thế nàỏ Sao lúc nãy nghe mình dặn xong, mặt bà ấy lại thảng thốt đến thế? Còn thằng Cao nữa, vừa mới nghe mình nói, mắt mũi đã sáng lên như sắp được đóng phim phản gián! Rồi cái thằng lốp bốp trâu luộc cả con này sẽ làm ăn ra saỏ

Thôi riêng vấn đề tách hợp tác ta sẽ phát biểu sau - Xuân Tươi đứng dậy xua xua tay như rung chuông, cắt đứt dòng suy nghĩ miên man của Thủ - Các đồng chí cứ phát biểu về việc thu sản trước mắt đã. Đang có dư luận là những người khê đọng nhiều vẫn tiếp tục ì ra không chịu nộp sản trong chiêm nàỵ Nghe nói có Đảng viên và anh em họ hàng của Đảng viên cũng nghĩ như vậỵ Nếu đúng thế thì ta còn vận động được ai nữạ

- Dưng mà ta phải xem là tại sao người ta không muốn nộp sản - Một trong hai người phụ nữ đang phát biểu thì bị Xuân Tươi cắt ngang, nhưng chị vẫn đứng đấy chứ không chịu ngồị Tươi vừa dứt chị lại tiếp ngaỵ Thì ra hai bà này chẳng bẽn lẽn chút nào, chẳng chịu để cánh đàn ông áp đảo, nhất là động vào bát cơm manh áo của họ thì coi chừng! Chị nói tiếp với giọng chao chát:

- Ai chả biết làm ruộng phải đóng thuế. Nhưng tại sao làm quần quật mà chúng tôi vẫn không đủ vắt mũi đút miệng? Nhà nông cái gì cũng phải trông vào hạt thóc. Nào ma chay cưới xin, nào cha già mẹ héo; nào sách bút cho con, tiền đóng học cho con môi năm một cao, tất cả đều trông vào hạt thóc. Gạo không đủ ăn, nhưng vẫn phải thắt bụng cho chặt vào để bán thóc thì mới có tiền mà đóng, mà nộp. Vậy thế cho nên vụ chiêm này chúng tôi cũng không thể nộp sản hết số còn khê đọng lạị Nộp hết thì chúng tôi sống bằng gì? Xã cứ bắt những người tham ô nộp trước đi đã. Người tham ô tiền của đội 202, tức là tiền vét con sông Đào ấy, đã nộp chưả Người ở trại giống lấy thóc thịt đánh tráo vào thóc giống, rồi mang thóc giống đi bán chênh lệch đã nộp chưả Rồi đến gạo nếp để ủng hộ bộ đội ở biên giới, ở Trường Sa cũng bị tham ô, thế thì chúng tôi còn biết tin aỉ Ngay cái nhà ta đang ngồi họp đây, nếu năm ngoái chúng tôi không đấu tranh thì cũng đã bị dỡ đi rồị Hỏi rằng dỡ hai cái nhà kho, ba cái nhà chăn nuôi từ ngày hợp tác Giếng Chùa làm, vậy bây giờ ở đâủ Của đau con xót, chúng tôi làm chúng tôi phải thế. Tiền có còn hay đã chui vào chai, nhảy lên đĩa cả rồỉ

- Gớm, bà cứ làm tiền cũng biết nhảy như ếch không bằng!

- ếch nhảy cũng chẳng bằng người nhảy!

- Bà cứ nói thắt bụng lại cho chặt, nhưng tôi thấy mấy bà ở đội 3 xóm Chùa mới năm ngoái nghỉ đẻ, mà bây giờ đã lùm lùm đội kênh cả áo lên rồi!

Tiếng đẻ xen ngay vào, rồi cười khùng khục, phá tan không khí căng thẳng.

- Thôi trật tự! - Xuân Tươi vỗ tay bôm bốp - Tôi đề nghị chúng ta đi vào nội dung chính.

Thấy rõ là Xuân Tươi đang lúng túng. Việc đòi tách hợp tác là việc lớn, không thể bàn ghép vào cuộc họp nàỵ Thì đã được biết có chuyện đơn xin tách hợp tác từ nửa tháng trước. Những người làm đơn xin tách hợp tác còn tố cáo một loạt lthững việc bê bối của ban quản trị và các đội trưởng sản xuất hiện naỵ Mà phần đông những người trong số này đều có dính dáng đến nhà họ Trịnh Bá. Thủ đã nói với Sửu đây là việc hệ trọng: phải xem xét đã, chưa nên bàn rộng vộị Vậy tại sao Sửu đề nghị Xuân Tươi đưa ra bàn trong cuộc họp nàỷ Có phải Sửu đang muốn rung cả một bụi câỷ

Thủ giơ tay, rồi đứng dậy với giọng rất nhã nhặn:

- Việc xin tách khỏi hợp tác xã lớn để trở về hợp tác xã nhỏ như trước là một vấn đề lớn, nên chúng tôi đã có bàn là phải xem xét kỹ rồi chi bộ sẽ bàn riêng trong một cuộc họp khác, cứ bàn chung với nhiều việc như hôm nay sẽ không đạt được kết quả.

Ông Phúc không giơ tay, mà đứng bật dậy, lời lẽ khúc chiết:

- Vậy tôi đề nghị ngay tuần tới ta phải họp để xem xét yêu cầu của bà con có hợp lý không? Đồng thời đây cũng là một việc xem xét chính Đảng viên cán bộ mình đã hoàn thành tốt nhiệm vụ chưả Tại sao không được bà con tin như trước? Đây là cơ sở để chúng ta tiến hành theo nghị quyết 04! Bà con người ta đề nghị có văn bản giấy tờ, thì chúng ta cũng phải xem xét cho nghiêm chỉnh Tránh tình trạng để dây dưạ Việc nhà nông có mùa, có vụ. Mất một vụ làm ăn ở người dư dật, có chức có quyền thì vẫn không sao, nhưng với người giật gấu vá vai mà lỡ một vụ là cả nhà treo niêu đến mấy vụ saụ Bây giờ trên đã cho phép rồi ở đâu cán bộ yếu kém không lãnh đạo nổi cả hợp tác xã lớn thì nên xé nhỏ ra cho vừa sức mình. Cho nên bà con người ta đòi chia lại hợp tác là có lý do chính đáng của họ. Vì mấy hôm nay đã có tiếng xì xầm chê bai những người làm đơn xin tách hợp tác là thiếu ý thức chính trị, thiếu tinh thân chủ nghĩa xã hội! nói vậy chính là không nắm được chính sách! Lại muốn quay lại cái thời đánh trống ghi tên để người siêng làm cho kẻ lười hưởng!

Có những tiếng cười nho nhỏ đó đâỵ Thủ thấy da mặt mình đã sầm lên? nhưng anh là người biết kìm nén, biết lùi một bước để tiến hai bước, nên Thủ vẫn ngồi thản nhiên. Anh lại nghĩ đến Sửụ Thế là việc châm ngòi của Sửu đã thành công rồi! Biết đâu hôm qua hôm kia Sửu đã đến gặp ông Phúc!

Thấy Cao nhấp nhổm có vẻ nóng tiết, Thủ phải đưa mắt cho Cao ra hiệu hãy cho qua! Hắn nói lốp bốp chỉ có hỏng việc. Rồi Quàng phụ trách quỹ tiết kiệm, em ruột Quềnh, ngồi ru rú đằng kiạ Rồi anh em Thanh, Thánh với chú cháu Đệ, Đạo Rồi Hoạt, Đích, ông Na, ông Bùị Bố con ông Vi - Vu, anh em sinh đôi Hảo Hán. Đấy là những người họ hàng xa gần, hoặc được liệt vào hàng ngũ thân tín của Thủ đều ngồi im nên phát súng khai hoả của ông Phúc như đã nổ vào chỗ không người Dù vậy ông Phúc và những người ủng hộ ông ra dáng hỉ hả lắm. Hai người em rể ông Phúc chồng bà Lộc, bà Tàị hai khẩu đại pháo trên nghị trường của chi họ Vũ Đình cứ ngồi rít thuốc tràn cung mây, như muốn nói đây chưa cần xuất tướng! Cuộc họp suông sẻ cho đến phút :Dt.

Xuân Tươi tuyên bố cuộc họp kết thúc với vẻ mặt thật hớn hở vì theo Tươi cuộc họp đã thành công tốt đẹp đúng với tinh thần dân chủ, đối mới, mà tính chiến dấu nói thẳng, nói thật mỗi Đảng viên rất cao!

Mọi người túa ra vê. Thấy ông Phúc lững thững một mình theo lối rẽ, Thủ quay lại tìm Caọ Nhưng anh chàng thích đóng phim phản gián còn nhanh hơn Thủ, đã biến trước rồi!

Thủ nhìn đồng hồ mười giờ đêm
Trả Lời Với Trích Dẫn
  #6  
Old 07-02-2005, 05:38 AM
tieu__phivu tieu__phivu is offline
Member
 
Tham gia ngày: Jun 2005
Bài gởi: 28
Default

Ông Phúc bước những bước thon thả. Ông đang rất hài lòng với mình. Dân Giếng Chùa đang thì thầm là dòng họ Vũ Đình lâu nay chỉ ở mức lập lờ, không chìm nhưng cũng chưa nổi lên được, thì phen này xem chừng cờ sắp đến tay! Trước đây chỉ có mình ông Phúc và hai người bên ngoại là Đảng viên, nên cả thế lực còn yếụ Bây giờ cùng lúc thêm đến bốn Đảng viên về làng, mà người nào cũng sành sỏi cả. Tùng lại được vào tận Đảng uỷ xã. Dù hai cậu cháu còn trục trặc, nhưng chẳng bao giờ anh em họ lại bỏ nhaụ Một giọt máu đào hơn ao nước lã Bên Trịnh Bá định lấy âm trị dương cho êm ả sạch sẽ, nhưng không ngờ gậy ông lại đập lưng ông rồi! Bây giờ thì họ Vũ Đình không cần làm gì hết. Tất cả đã có luật pháp. Vố này cả nòi Trịnh Bá cứ là tai tiếng để đời!

Ông Phúc đằng hắng một tiếng rất sanh như tự thưởng cho sự hiện diện của thình trong cõi đời, rồi dừng lại bên bụi duỗi tối đen khum tay che gió bật lửa châm điếu Hê-rô của anh em Hảo Hán lại mời thuốc ông Phúc! óng ưa thuốc lào kia, nên bây giờ chẳng nên câu nệ, lòng ông đang thảnh thơi quá, thuốc gì chả ngon?

Ông Phúc vừa xoè lửa, thì bỗng một tiếng gọi rất sẽ ngay bên cạnh, trong bụi cây:

- Ông Phúc!
Vố này thì không phải chỉ riêng làng Giếng Chùa mà cả xóm Mới, xóm Trại, tính sơ sơ hơn hai ngàn hộ hơn sáu ngàn khẩu cứ chăm chăm xem cánh nhà Vũ Đình sẽ hạ bệ cánh nhà Trịnh Bá thế nàọ Tông tộc của Đại - Sang - Phúc - Quý Lộc - Tài sẽ dồn đẩy tông tộc của Hoành - Hàm - Long - Thủ - Ngọc - Báu vào ngõ cụt ra sao thì bỗng chách một cái, tất cả kinh ngạc đến ngã bổ chửng!

Theo lệ thường, hai giờ chiều, văn phòng Đảng ủy và ủy ban - gồm hai gian nhà ở liền nhau, mới lác đác có người đến. Nhưng hôm nay mới hai giờ kém mười lăm, Thủ đã có mặt. Quần màu be, áo cộc tay màu nước biển, tóc chải ngôi, mặt mũi điềm tĩnh. Người ngoài nhin không biết anh vui hay buồn. Thủ dựng xe rồi đứng trên hiên gọi to:

- Bác Vòi đâủ Lên mở cửa nhá

Bõ Vòi đang dội nước tắm uôm uôm, tưởng có khách trên huyện, trên tỉnh về thay xống áo tập tễnh đi lên. Đến khi chỉ thấy một mình Thủ, lão ngạc nhiên. Vừa mở khóa, bõ Vòi vừa thầm hỏi:Quái, sao hôm nay anh cu này lại có vẻ hách thế nhỉ? Giở chứng chắc! Người ta đang đồn là sắp mất chân bí thư đến nơi, chẳng nhẽ khôn róc như anh ta lại không biết?

- Bác để nhà cửa bẩn quá đấy - Thủ vào nhà nhìn quanh, nói nhẹ nhàng nhưng lạnh lùng.

Bõ Vòi vừa đi tìm chổi, vừa nói lầm bầm, trong lòng càng thấy lạ:

- Chiều hôm qua các ống ấy họp về muộn, tôi chưa kịp dọn. Hôm nay có khách ở trên về hả anh?

- Không có trên nào cả, nhưng vẫn phải phải sạch sẽ, có nước có chè.

Nói rồi Thủ bước ra ngoài, đi loanh quanh nhìn ngắm mấy khóm hoa, khóm táo, rồi thủng thẳng sang khu trường học, điệu bộ thật thong dong nhàn tản. Bõ Vòi nhìn theo không còn hiểu ra làm saọ Cứ tưởng ông bí thư đang bí rì rì, cuống cà kiêng lên mới phải, chứ còn lòng dạ nào mà ngắm hoa thưởng nguyệt. Chính Bõ Vòi đã bảo mỗi khi Thủ sang khu trường học để thăm mấy cô giáo viên là anh đi thưởng nguyệt đấy! Những lúc ấy lòng dạ phải phơi phới lắm. Vậy hôm nay trúng quả gì mà anh ta lại túng tắng thế nhỉ?

Vừa thấy chủ tịch Sửu đến, bõ Vòi đã từ dưới bếp chấm phẩy chạy lên, ghé sát vào tai Sửu thì thầm, cặp mắt vần vú những tia đỏ vì ngấm nhiều rượu cứ đảo lên. Nghe xong Sửu chỉ cười khủng khỉnh, rồi xách cặp bước lên nhà với cái dáng của ông chủ số một ở đây: Sửu được biết trên huyện đang rất buồn bực về Thủ. Hôm qua lên trên ấy có việc, cả chủ tịch và trưởng ban kiêm tra cứ hỏi liệu trong vụ đào bới này có vai trò của Thủ không? Sửu đáp lập lờ: Không biết thế nào mà lường! Vì bí thư của chúng tôi có phải là người ruột để ngoài da đâu! Về xã Sửu khuyến khích những người xưa nay vẫn muốn chống Thủ nhưng chưa có dịp, thì bây giờ đã có cớ đẩy Thủ vào thế cô lập rồị Lâu nay Sửu vẫn phải đưa vào Thủ để củng cố vị trí của mình, nhưng Sửu văn âm thầm ấm ức khi biết mọi người vẫn nhún mình là cái bóng của Thủ, vẫn coi mình là anh ngụ cư phải sống tựa vào Thủ, nên nhìn việc Thủ bao sân sang công việc chính quyền, có những quyết định độc đoán, Sửu vẫn phải vui vẻ, phải lặng thinh. Như hồi trong năm mới đây, xã quyết định mở chợ ở đầu cầu treo bắc qua sông Công phía cuối xã kiạ Hôm bàn cụ thể về việc thu thuế cầu, thuế hàng Thủ lại vắng mặt. Hôm sau Sửu nói lạị Thủ bỗng gắt ầm lên và chỉ ra những chỗ hớ đến ngờ nghệch trong những quy định của bọn Sửụ

Lần sau cái gì không biết nhớ hỏi tôi đã, chớ vội vàng như vậy thì đến mấy con mẹ buôn vặt nó cũng vừa dược ăn, vừa được cười cho! Thủ xẵng giọng nói, còn Sửu thì cứ phải ngồi ngay tán tàn. Vì cái thế của Thủ đang mạnh. ở trên huyện Thủ quen thân hơn Sửu nhiều, còn dưới này thì vây cánh đông lắm Sửu cứ phải làm thinh chịu lép. Nhưng bây giờ thì khác rồi! Gió chuyển rồi! Mấy hôm nay đã có người nói vui: Bác Sửu chuẩn bị kiêm luôn chân bí thư đi là vừa! Thì quyền bí thư cũng được. Sang năm đại hội, cờ sẽ vào tay bác chứ ai! ở đâu không biết chứ ở đây bí thư vẫn quan trọng hơn chủ tịch nhiềụ Bởi thế nghe câu nịnh mình dù quá sớm, nhưng Sửu cũng thấy sướng tai!

Sửu vừa bày số sách ra bàn thì Thủ về.

Anh đấy à? - Sửu quay ra vồn vã như thường ngày, rồi đứng dậy tráng ấm pha trà.

Thủ ngồi xuống ghế cũng hỏi với giọng bình thường như mọi khi:

- Mấy hôm nay có gì không?

- Không anh ạ! - Sửu rót nước ra chén, mùi chè ướp hoa sói toả thơm ngát- Tối qua bên anh họp chi bộ à? - Thủ nhìn vào mặt Sửu, nói thăm dò

- Họp để triển khai nội dung mấy hôm trước thường vụ ta đã bàn.

Rồi không thấy Sửu nói gì, thế có nghĩa là Sửu chưa biết những chuyện diễn biến sau đó. Tốt lắm. Thủ hỏi sang điều mà anh mới nghe được:

- Nghe nói anh đã quyết định bỏ tổ truyền thanh?

Sửu vẫn chép chép từng nhụm nước nhỏ qua kẽ răng, và mặc dù giọng vẫn ngọt ngào nhưng rõ ràng đây là lần đầu tiên Sửu vẫn dám tự ý quyết định một công việc, và cũng lần đầu tiên Sửu nói với Thủ bằng gịong của người ngang hàng, cũng là một cách thăm dò sự phản ứng của Thủ ra sao!

- Thì việc này tôi đã nói mấy lần trước trong các cuộc họp là bây giờ lấy thóc đâu chi cho tổ truyền thanh? Xà xẻo như trước là gay rồi! Tổ những ba người, bây giờ cũng ít việc, mà lại ăn thóc bằng người làm việc cả ngày là không hợp lý. Thêm nữa, dạo này lại nghe người ta xì xào là cậu Hiên với cô Gấm cùng trong tổ truyền thanh nhiều chuyện léng phéng lắm. Vậy thì tốt nhất là giao quách máy cho trưởng ban văn hóa bắt anh cu Đích phải học thêm cách điều khiển máỵ Truyền thanh với cờ đèn kèn trống về một mối là gọn.

Thủ cũng vừa nhấp nước, vừa thủng thẳng hỏi lại:

- Nhưng lại có ý kiến cho rằng phải bỏ chính cái anh chàng Đích chúa tào lao chúa qua loa đại khái ấy thì saỏ Rồi giao luôn những việc cờ đèn kèn trống cho tổ truyền thanh. Sang năm ta thành lập thư viện như kế hoạch đã bàn, thì tổ truyền thanh kiêm luôn cả thư viện, vì cô Gấm trước đây đã học trung cấp thư viện, do phân công đi xa, nên cô ấy bỏ, anh không biết saỏ

Mới có thể mà xem chừng Sửu đã bị 1-0! Sửu đang lúng túng chưa biết tự biện hộ cho mình ra sao, thì bỗng có tiếng líp xe tanh tách ngoài sân: rồi phó ban công an Cao bó người trong bộ bò mốc loang lổ, hiện ra ở cửa, Hôm nay có vẻ trọng đại thế này, mà chiếc ba-bét của Cao lại hỏng.

- Báo bí thư và chú tịch, ông Phúc có việc muốn gặp đảng ủy và uỷ ban

Thấy Sửu sửng sốt, đến không biết làm gì, Thủ đứng dậy vồn vã:

- à mời đồng chí Phúc vào đây - Rồi quay sang Cao - Đồng chí sang gọi anh Bí, rồi cùng đến đây nghe luôn.

- Rõ! Cao đáp như một người lính, rồi quay gót.

Lương Văn Bí là phó bị thư thường trực. Vì là người trung dung tốt tính, nên mọi người vẫn gọi là Lưu Bị. Bí cùng ở trong thường vụ với Thủ và Sửụ Nhà Bí ở cạnh khu trường học. Lúc nãy Thủ sang đấy dặn Bí cứ ở nhà để tý nữa có cuộc hội ý thường vụ, chứ đâu phải Thủ đi tán gái như bõ Vòi vội nghĩ hấp hoảng.

Ông Phúc mặc bộ quần áo tàu tàu, bỏ chiếc mũ lá cọ ra, ngồi xuống ghế. Mặc dù miệng khẽ mĩm cười cho có vẻ tự nhiên. Nhưng ngay Sửu là người chưa biết tí gì về màn kịch này, cũng không thấy điệu bộ ông có cái gì gượng gạọ Cập mắt ông khô khô hình như thiếu ngủ. Thủ đứng dậy, tự đi xúc ấm pha trà mớị Sửu không biết làm gì, liền rót nước sôi tráng từng cái chén, bụng càng hồ nghị Quái quỷ thật, hai ông này như Sơn Tinh - Thủy Tinh, sao bỗng dưng lại thân mật với nhau thế nàỷ Mà sao lại cả thường vụ và công an ngồi nghe cái gì nhỉ? Hòa hay chiến đâỷ Tay Thủ không nói gì, nên Sửu cũng lặng thinh. Thành ra cả bí thư và cả chủ tịch cùng làm ra vẻ chăm chú vào việc pha trà để phục vụ một đảng viên thường! Và ông Phúc cũng như đang dằng co điều gì trong lòng nên im ốt. Không ai dám nhìn vào mặt aị May quá Lương Văn Bí và Cao đã tớị Thủ nlồi xuống ghế ở chính giữa: đúng vị trí của người chủ trì. Anh đã quên khuấy ấm nước vừa phạ Giọng mềm mỏng, cân nhắc.

- Đây không phải là họp thường vụ, mà tôi chỉ muốn sự có mặt của thường vụ và công an để chứng kiến sự hòa giải giữa hai gia đình và họ hàng chúng tôi với gia đình và họ hàng đồng chí Phúc. Cũng xin thông báo với thường vụ biết, có cuộc hòa giải này là do tôi đã chủ động gặp đồng chí Phúc tối hôm qua, và chúng tôi đã nhất trí việc làm sai của ông Hàm để hai gia đình chúng tôi tự giải quyết với nhaụ Thôi thì chín bỏ làm mười, chứ nhờ đến pháp luật can thiệp thì nó sứt mẻ đến cái tình làng xóm láng giềng! Để cho đàng hoàng ba mặt một lời nên tôi có mời đồng chí Phúc tới đây, coi như chúng tôi thông báo cho cả thường vụ được biết. Về phần tôi, tôi rất cám ơn đồng chí Phúc đã giữ đúng lời hứạ Bây giờ xin nhường lời cho đồng chí Phúc!

Cả Sửu và Bí cứ trố mặt ra hết nhìn Thủ lại nhìn ông Phúc, cứ như mình đang bị cặp đối thủ này cuốn vào một trò chơi ú tim. Ông Phúc vẫn hơi mỉm cười gượnh gạọ Ông hắng giọng, rồi cũng nói như lời gần như Thủ. Cả hai người đại diện cho hai dòng họ ghê gớm, chưa chịu nhường nhau đến một sợi tóc, bây giờ đúng thời điểm tốt nhất để sát phạt, có dịp dồn nhau vào tận chân tường, thì bỗng cả hai bên cùng đề cao chuyện nhân nghĩa! Cũng vì tình làng nghĩa xóm, tối lửa tắt đèn có nhau, xí xóa hết mọi hiềm khích nhỏ nhen. Đến nước này thì ếch trong mả, cua trong lỗ cũng phải bò ra mà chúc mừng hoà bình vạn tuế!

Ông Phúc nói xong tất cả cùng ngồi lặng phắc, đến nỗi Thủ phải nhắc khéo Anh Sửu anh Bí có ý kiến gì không?.Lúc ấy Sửu mới sực tỉnh và anh lập bập nói: Xin thay mặt chính quyền xã rất hoan nghênh thiện chí của cả đôi bên. Sự kiện này sẽ là tấm gương đáng cho tình đoàn kết không chỉ ở Giếng Chùa mà là tấm gương cho cả xã!

Thủ lại tiếp lời:

- Theo kế hoạch giữa tôi và đồng chí Phúc đã thỏa thuận, ngay sau dây đồng chí Phúc và đồng chí Cao thay mặt trưởng công an sẽ lên huyện làm việc với các cơ quan chức năng nội dung vừa rồị Theo tôi để cho đàng hoàng, để cho các anh trên huyện thấy đây là sự tự nguyện chứ không phải ai ép buộc ai, ta nên có biên bản về cuộc gặp gỡ này

Cao ngồi một mình giáp phía tường, liền nhau nhảu đứng lên:

- Tôi ngồi đây nghe đôi bên trình bày đã thảo luôn biên bản rồịGiờ đây các đồng chí xem, rồi hai đương sự ký trước, dưới là chứng thực của chính quyền địa phương.

Lần này thì không những Sửu Bí mà ông Phúc là người bất ngờ nhất, bị động nhất. Chỉ có Thủ là không một chút ngạc nhiên, vì tất cả đã diễn ra đúng như ý định của anh. Rất đẹp! Thủ xem trước ra vẻ chăm chú rồi ký rất đậm phía dướị Mấy người tiếp theo cứ như bị thôi miên, cùng ký soạn soạt trên mặt giấỵ Thủ tự tay gấp tờ biên bản đưa cho Cao rồi đứng lên như là tuyên bố kết thúc cuộc gặp gỡ. Anh giục Cao và ông Phúc lên huyện ngay kẻo hết giờ làm việc.

- Tôi tưởng chỉ một mình chú Cao lên huyện là đủ - Lương Văn Bí hỏi khẽ Thủ.

Thủ liếc nhanh ông Phúc, giọng đến là thân tình:

- Có mặt bác Phúc càng đẹp! Vì bác là bên nguyên chủ động rút đơn. các anh trên ấy cần hỏi gì càng tiện.

Nhìn hai người dắt xe ra khuất bụi trẹ Thủ mới quay lại Sửu giọng vẫn ngọt như không:

- Mấy việc anh quyết định vừa rồi, hôm nào họp thường vụ ta bàn lạị Nếu thấy cần thì anh cứ giải thích với mọi người là những công bố hôm trước mới là dự kiến. Bây giờ tôi phải về có chút việc gia đình.

Dứt lời, Thủ bước xuống sân dắt xe đi ngaỵ Nhiều bóng người lố nhố trong nhà bõ Vòi đồ ra, mon men đi lên. Đây là những người đi xin dấu xin giấy và cả những người tò mò đi săn tin về cuộc họp với những thành phần rất lạ mắt nàỵ Bí nhìn theo bóng áo màu ghi rất nhã của Thủ đang mờ dần trong năng quái, rồi quay sang lắc đầu với Sửu:

- Tài thật! Xoay chuyển được đến thế thì tài thật! Đối thủ này cao cường lắm, ông chưa lay được đâu ông Sửu ạ!

Gần như giật nảy người, ông Phúc lùi lại một bước với dáng điệu tự vệ, khiến người gọi cũng cuống lên vì sợ ông bỏ chạy!

- Ông Phúc! Tôi đâỷ Tôi đây mà!

Chưa dứt những lời hào hến, bà Son đã hiện ra ngay bên cạnh. Bà mặc quần đen và chiếc áo xanh vốn rất đẹp của Đào, giờ đã cũ, nhưng còn rất bén, khiến cái dáng đầm đậm tấm thước của bà vẫn gọn gàng mau mắn. Bà chỉ mặc quần áo cũ của Đào mà vẫn được tiếng là trau chuốt. Trong đêm, ông Phúc thấy bà vận toàn đồ đen. Từ người bà toả sực lên mùi quết trầu thơm cay, ấm nồng.

- Bà đấy à? ... Bà ... Bà gọi tôỉ ông Phúc ngỡ ngàng, hơi bối rối đến ngờ vực.

- Thế ông nghe chưa thủng hay saỏ Tôi phải chờ để gặp được ông từ tối đến giờ. Sao mà cái thân tôi nó tội đến thế! Tôi muốn thưa chuyện này với ông!

Bà Son vừa nhả bã trầu, vừa nói trầm trầm rầu rĩ. Bà ăn miếng trầu cũng là để giết thời gian mà thôị Bà đứng, đầu hơi cúi, hai tay vòng trước ngực. Mái tóc còn rất dày cuộn một búi tròn sau gáỵ

Ông Phúc bóp điếu thuốc trong tay, hỏi nhỏ:

- Bà định nói chuyện với tôỉ Có chuyện gì nữa mà nóỉ

Giọng bà Son trở nên tức tưởi:

Ông bây giờ thì còn thiết gì, còn biết gì đến ai! Ông chỉ cần được việc của ông. Ngay từ ngày xưa ông đã như thế! Có bao giờ ông coi lời tôi làm trọng đâu! vậy mà lúc nào ông cũng nắm được đằng chuôị Tôi vẫn nghĩ chả khi nào tôi phải gặp ông để cầu cạnh. Thế mà rõ thật cái số tôi!

Ông Phúc giật lùi chân một bước, kêu lên:

- Chết! Chết! bà nói gì thế? Sao lại chuyện nọ sọ chuyện kia như thế? Đứng đây nhỡ ai đi qua ...

Bà Son cũng giật mình sực tỉnh. Bà đã chuẩn bị sẵn từ tối những lời nói với ông Phúc. Vậy mà bây giờ bà không kìm nổi sự dồn nén của tiềm thức. Tiếng là cùng làng, nhưng từ lâu môi người mỗi cảnh, mỗi phận. Làng xóm luôn luôn nhìn vào, họ hàng nghiêng ngó, nên không bao giờ hai người còn đứng chuyện trò với nhaụ Từ ngày có hợp tác, mỗi người ở một đội, nên càng xa nhaụ Thảng hoặc bất ngờ gập nhau ngoài đường chỉ khe gật đầu chào nhau vội vã chân vẫn bước. Người này hoàn toàn không biết được người kia nghĩ những gì về mình. Yêu hay ghét? Trong lòng có còn chút bâng khuâng nào, hay đã hoàn toàn giá lạnh? Bấy giờ nghe bà Son nói với giọng chì chiết giận hờn, tim ông Phúc bỗng nhảylên như bước hụt! Thì ra bà ta văn nhớ hết! Cấm bỏ sót tí gì! Ngày ấy khi gia đình nhất quyết bắt bà phải lấy chồng. buổi tối gặp nhau ở bờ sông, bà ấy đã nói thế nào nhỉ?

- à quên! Tôi xin ông! Bà Son hoảng hốt khi thấy mình không kìm nổi những điều âm ỉ vẫn cất kỹ trong cõi lòng. Nhưng sao lại nói những chuyện ấy vào lúc nàỷ

- Tôi có câu chuyện muốn nói với ông, mà phái nói dài dài nó mới ra nhẽ. Đứng đây không tiện. Ông vui lòng đứng khuất vào trong này một tí.

Bà Son nói những lời ấy một cách hào hển, rồi bà lui vào cánh bãi sau gốc duối, đến ngồi thu mình cạnh bụi cây dành dành và bụi dứa dại, với những tàu dứa vừa to vừa dày và nhọn hoắt như những thanh gươm chĩa lên tua tủa cao quá đầu người, từ bụi dứa sang bụi dành dành, dây tơ hồng giăng mắc chằng chịt, trong bóng tối, đêm nhạt mờ nhìn như một tấm lưới sắt.

Ông Phúc đứng lặng một lúc lâu, lòng ngổn ngang rối bờị Ông bỗng thấy như mình vừa như lay lại một cái gì, nhưng lại mơ hồ có một điều gì phấp phỏng lắm. Ông vừa muốn nghe bà Son giãi bày, lại vừa lảng tránh, bởi chắc chắn những điều bà sắp nói chẳng vui vẻ gì; thế nào cũng liến quan đến cái người mà không bao giờ ông muốn nhìn mặt. Nhưng đã đên nước này thì không thể trốn được nữạ Trong thâm tâm chưa bao giờ ông ghét bà Son. Chưa bao giờ bà ấy là người lừa lọc.

Ông Phúc dắng một tiếng nhỏ trong cổ, rồi lùi vào rặng cây bước từng bước rất chậm. Đã về khuya, ánh sáng sao nhạt nhoà, hơi sương phơ phất như khói nhạt khiến cánh bãi lờ mờ như trong chiêm baọ Ông Phúc khẽ khàng đi lại bụi cây dành dành, người bỗng châng lâng sợ sợ. Bà Son ngồi xổm, hai tay ôm lấy gối, đen sẫm, lặng phắc như bất động.

- Ông ngồi xuống đi! - Bà Son nói trầm trầm, khó khăn như rút từng lời từ trong ngực - Hôm nay tôi gặp để xin ông một việc. Đúng là cái số tôi chẳng ra gì! Muốn sống yên phận cũng chả được! Mang tiếng là chồng con nhà cửa dè huề, nhưng có lúc nào tôi được vui, được thoa nguyện. Chủ không ra chủ, tớ không ra tớ! Ngẫm ra đời tôi lận đận là từ cái ngày tôi phải lòng ông! Từ bấy giờ tôi không làm chủ được cả thân tôi! Lấy những là để giừ cái tiếng cho bố mẹ thế là vì bố mẹ chứ đâu phải vì mình! Nếu ngày ông thực lòng vì tôi, cùng ý với tôi bỏ đi nơi khác làm ăn, no đói có nhau, thì chắc đời tôi không đến nỗị Có no mà không có vui, có lành mà không có ấm như thế này!

Tiếng bà Son tắc lại, ngạt đị Bà gục mặt xuống hai đầu gối, vai run lên từng nhịp. Bà không định nói thế. Nhưng vừa cất lời lại không kìm được lòng. Những điều u uẩn vẫn cất kỹ từ lâu, mấy hôm nay lại bồn chôn bật dậỵ Từ tối đến giờ đã chực sẵn nơi đầu lưỡị chỉ cần giáp mặt người vừa yêu vừa ghét kia là những lời ấy bật ngay rạ

Ông Phúc hốt hoảng nhìn quanh, rồi tự thấy mình đứng lêu đều như thế này thì thật là ngớ ngẩn, dại dột nữạ Ông liền lóng ngóng ngồi xuống, và chẳng biết nói gì, hỏi gì, cứ nhìn lom lom vào đôi vai còn tròn trịa của bà Son đang run lên trong tiếng nấc, lòng dạ bồn chồn rối rắm.

Đã lâu lắm rồi, xa xưa lắm rồi, từ ngày ông còn là cậu giáo Phúc trường đồng ấu, đầu xanh mỡ, mặt vuông. da trắng. Mặc dù đã yên bề gia thất, nhưng ông vẫn đứng núi này trông núi nọ, vì càng gần người vợ bố mẹ chọn cho, cái cô Dần khô chân gân mặt ấy, thì cậu giáo Phúc càng thấy đời mình trống vắng thiếu hụt. Vậy mà khi người con gái đẹp nhất làng, đã cuồng nhiệt trao hết tình yêu cho cậu, rủ cậu bỏ làng ra đi liều! Tối ấy, khi bố mẹ nhất quyết phải bắt Son lấy chồng, Son đã tất tả chạy ra gốc cây bạc thau trên quãng vai cày bờ sông, áo quần bay lật phật, mái tóc dài cuốn vội vã, chiếc lược thưa vẫn cài vắt vẻo đỉnh lọn tóc. Cô ào đến Phúc, đổ người vào ngực Phúc. vừa nói vừa thở dốc:

- Bỏ đi đi anh! Đi đâu cũng được! Mình có hai bàn tay, chịu khó chịu khổ thì ở đâu chả kiếm được miếng ăn. Thấy u em nhất định bắt em phải lấy thằng thọt ấy rồi! Họ đang bàn với nhau là tuần sau cưới! Thế thì em chết còn hơn! Bỏ đi anh! Báu gì ở cái đồng đất thóc mách nàỵ Thế nàỏ Anh nghĩ thế nào mà đứng đực ra thế?

Son ngửa khuôn mặt nước mắt chan hoà lên vừa khóc, vừa lắc người Phúc như lắc, như run một cái cây chết đứng! Đến khi Son xoắn tay vào bả vai Phúc hỏi dồn, Phúc mới lâm bẩm như người mất hồn:

- Nhưng biết đi đâu bây giờ? Sểnh nhà ra thất nghiệp! Thế là bà Son đấm bình bịch vào ngực Phúc, gào lên: Thì ra anh là người hèn nhát! Anh lừa tôỉ Anh coi tôi là đồ chơỉ Anh còn nhớ anh thề thốt những gì không? Nói ra anh chỉ gan cái lỗ mồm! Anh chỉ biết đến thân anh! Anh tiệc cái nhà ngói, cái sân gạch chứ gì? Anh tiếc con vợ mặt lưới cày chứ gì? Đã thế thì anh về đi! Bước cho khuất mắt tôi đi!

Có tiếng gõ lách cách vào mạn thuyền đuổi cá dưới sông, Phúc bịt miệng Son, nhưng cô vằng tay ra như một con chim cắt xù lông vẫy cánh, giọng cứ rít lên:

- Không việc gì phải sợ! Cả làng, cả tổng người ta nói dăng dăng là tôi dan díu với anh, tôi không sợ thiệt thì anh lo gì! Giời ơi khổ thân tôi!

Vừa nấc lên trong tiếng khóc, Son vừa chạy vụt đị Lon tóc xổ ra, gió quạt tung toá phủ kín cả lưng.

Đêm ấy - ông Phúc nhớ lắm, cũng sáng lờ mờ lợt nhợt như đêm naỵ Đấy là đêm gặp gỡ cuối cùng của hai người, và khởi đầu của mối tình thù dai dẳng đến mấy chục năm!

Sau đêm ấy một tuần Son lấy chồng, lấy anh Hàm thọt. Rồi Son vẫn sống như mọi người vợ, mọi người đàn bà khác: chẳng việc gì phải chết như cô nói! Từ đấy môi người một phận, mỗi người một con đường riêng. Vẫn thấp thoáng trông thấy nhaụ nhưng không còn biết gì về nhau nữạ Vậy đêm nay bà ấn định nói chuyện gì? Chả nhẽ gặp dấm dúi thế này chỉ xới xảo những chuyện ngày xửa ngày xưả Bà Son vẫn úp mặt vào lòng bàn tay trên đầu gốị Đôi vai đã bớt rung. Chỉ còn những tiếng xịt soạt khe khẽ. Ông Phúc hỏi rụt rè:

- Bà còn định nói với tôi chuyện gì nữả

Bà Son như sực tỉnh. Bà ngồi thẳng lên, lấy ống tay lau mặt, nói rì rầm:

Thôi thì dù sao tôi phải lo cái phận tôị Lo cho mấy đứa con tôị Thôi thì ông ghét tôị Ông khinh ông Hàm nhà tôi, nhưng ông hãy rộng lòng với mấy đứa con tôi! Chúng nó chả làm gì nên tộị Ông hãy bỏ qua cái vụ này, ông rút đơn kiện về! Rồi tôi sẽ nói anh em họ Trịnh có lời xin ông. Thế là ông được trả ơn cho cả một chi họ. Còn mẹ con tôi đã được ông làm phúc.

Ông Phúc bỗng sững người ra giọng đã tỉnh khô:

- Ai nói với bà đi làm việc naỷ Có phải tay Thủ không?

Bà Son cuống quít lên. Bà quay sang hốt hoảng nắm lấy tay ông Phúc đang chém chém vào không khí như sợ ông chạy đi mất. Bà nói vội vã, môi run bắn:

- Không! Không! Không ai xui tôi đâụ Đây là tự tôi nghĩ rạ Các ông chỉ nghĩ đến kiện nhau, thì tôi cũng phải nghĩ ra làm cái gì chứ! Ông hãy vì tôi mà làm phúc làm đức. Cả đời tôi chỉ xin ông một lần này!

Vừa nói Bà Son vừa nắm chặt tay ông Phúc. Bàn ta bà lạnh giá, run lật bật. Đang sắp nổi cáu, ông Phúc bỗng chùng hẳn người xuống. Miệng ắng lạị Cơn hoả vừa lốc lên, những lời cay nghiệt vừa định cất lên bỗng khô cứng lại trong miệng. Toàn thân ông như có một luồng điện chạỵ Ông ngồi đơ rạ Rồi như một bản năng, một tia lửa vẫn tờ mờ le lói tiềm ẩn ở mãi nơi thầm sâu, giờ đang lần lần hồi nhiệt.

Ông quay sang se sẽ nắm lấy tay bà Son. Bàn tay nhỏ nhắn, vẫn những ngón thon mềm đã một thời siết chặt vào da thịt ông, nhưng tuột khỏi ông gần hết cả cuộc đời rồi! Bà Son văn để yên tay mình trong lòng bàn tay ông Phúc.

Cả hai cùng bàng hoàng nhìn thẳng vào mắt nhau, đờ đẫn thẫn thờ! Ông Phúc hỏi lập bập:

- Thế ra bà cũng khổ à? Tôi lại nghĩ là bà sung sướng lắm.

Bà Son nói lao hển như hụt hơi:

- Đâu phải có ăn có mặc là sướng. Có khi bữa rau bữa cháo vẫn sướng, mà có cơm ăn ba bữa, có quần chùng áo dài lại vẫn là khổ.

- Nhưng chả nhẽ bà lại không có quyền gì ở trong gia đình? Nghe người ta nói bà muốn may sắm gì, mua bán gì, từ bộ quần áo đến việc đi góp giỗ ở bên ngoại cũng phải hỏi chồng?

Thế là ông Phúc đã khơi trúng vào chỗ dễ buồn tủi nhất của lòng mình, bà Son khóc nức lên. Bà bíu chặt vào cánh tay ông Phúc. Một trong những đòng tác nhiệt thành của cô Son từ thời xa xưa chợt thức dậy, sống dậy với cả hai ngườị Bà nói thổn thức không cần phải giữ gìn nữa:

- Đấy, tôi sướng thế đấy! Sướng đến có tiền có gạo trong tay là chi tiêu may sắm gì cũng phái ngửa tay xin! Rõ thật cái thân tôi! ...

Vừa nói, bà Son vừa xoắn vào cườm tay ông Phúc. Chính lúc ấy, lúc hai người xoá đi những e dè ngăn cách, đang bộc bạch những nỗi niềm không dễ nói với ai, thì đánh rào một cái, như từ trên trời rơi xuống, như từ dưới đất mọc lên; một bóng người tối thẫm nhảy qua bụi cây từ phía sau lại, gằn giọng trong cổ họng, sắc lạnh:

- Ngồi im! Động cựa tôi bắn!

Tiếp lên là ánh đèn pin sáng loè, hoa vào mặt hai người rồi chiếu lom lom vào bàn tay bà Son đang rụt vội khỏi cánh tay ông Phúc. Phó ban công an Cao kéo chiếc mũ lơ-vit sụp xuống mặt cho ra dáng thám tử, đứng sững sững trước mặt hai người, súng ngắn đeo thây lây giữa bụng. Một bóng người nữa từ bụi duối ngoài đường hấp tấp đi lạị Bà Son kêu lên kinh hãi khi nhận ra cái người đi rình thứ hai là ai:

- Chú Thủ? Chú định làm cái thế nàỷ Chính chú bảo tôi! ...

- Bá im ngay! - ông em chồng vội cắt ngang lời bà Son, nói lấp ngay đi:

- Bá có thể về được! Rồi anh em tôi sẽ nói chuyện với bá? Đồng chí Cao làm nhiệm vụ đi! Bà Son vùng đứng dậy, vừa chạy tong tả, vừa oà khóc.

- Bây giờ chúng tôi đề nghị ông làm biên bản! - Cao tắt đèn, nhưng vẫn nhìn lầm lầm vào ông Phúc, nói gằn từng tiếng.

- Biên bản thế nàỏ

Ông Phúc hỏi nhỏ ngơ ngác, rõ ràng là giọng của người đang chịu nhún. Nhưng Cao đã như muốn nổi xung. Anh vô bồm bộp vào bao súng: nói như đọc lệnh:

- Còn biên bản gì nữa! Biên bản của hành động vụng trộm bất chính! Đêm hôm khuya khoắt dắt nhau vào bờ bụi để ôm ấp than thở, vậy là cái gì? Hay ông đang thảo luận về việc xin tách khỏi hợp tác xã lớn đấỷ

Ông Phúc đứng bật dậy, củng đã muốn xô xát lắm lắm.

- Chính các anh bày ra cái trò đốn mạt này! Các anh bảo bà ấy đến gặp tôi để xin tha tộị

Cao đã nổi cáu, tiếng đã như muốn gầm lên:

- Đứng im! ông có hành động chống đối tôi nổ súng.

Thủ tiến lên một bướcn giọng dẽ dàng, cái dẽ dàng của một con mèo vờn chuột, của người đã nắm chắc phần thắng, nên không có việc gì phải ồn ĩ:

- Cao thôi, không cân to tiếng. Bây giờ ta bàn việc người lớn với nhaụ

Thủ quay sang ông Phúc dù đêm nhạt nhoạ dưới ánh sao mờ nhạt, nhưng vẫn thấy rõ bốn mắt gườm gườm nhìn như xỉa vào nhaụ Thủ hạ giọng đến ngọt ngào:

- Bây giờ thế này ông Phúc ạ. ta lấy tinh thần là người làng người xóm, lấy tinh thần đảng viên để nói chuyện với nhau! Gia đình chúng tôi muốn yên chuyện mà ông cũng vậỵ Chứ bây giờ làm ầm ĩ cho cả làng biết rằng ông với bà Son dắt nhau ra đồng giữa đêm khuya thì còn ra thể thống gì! Lại giữa lúc ông Hàm đang như thế! Người ta sẽ nghĩ ông đã lợi dụng! Rồi về mặt tồ chức, chi bộ có để ông yên không? Ông xấu mặt đã đành, mà bên gia đình chúng tôi cũng không thơm tho gì! Vậy thì ta cần bàn kín với nhau, không để hở cho ai biết, cả ông Hàm chúng tôi cũng sẽ không nóị Chúng tôi chỉ yêu cầu ông rút ngay đơn kiện về. Chính trên huyện đang mong như thế. Các đồng chí đó không muốn có rắc rốị Khi ông đi rút đơn, tôi sẽ nói với mọi người là hai gia đình đã tự giải quyết được với nhaụ Cụ thể là nói với ông đã lấy tinh thần cán bộ Đảng viên ra thoả thuận,lới nhau, vì nghĩa lớn đã bỏ qua những việc vụn vặt. Như thế ông chỉ được tiếng tốt chứ không mất mát gì. Ông đồng ý chứ?

Ông Phúc nói với giọng của người đã bị mắc câu:

- Sao anh không nói thẳng với tôi như vậỷ Việc gì phải bày ra cái trò nhí nhố nàỷ

Thủ hình như khẽ cườị Người ta bảo Thủ có tiếng cười rít gớm, cái cười của mật ngọt chết ruồi!

- Thôi không nên để ý những chuyện vặt? Ta thống nhất với nhau như thế. Nhưng làm gì cũng phải cho đàng hoàng, cho nên vẫn phải có một cái giấy cho có đầu có đuôị Ông yên trí, xong xuôi mọi việc, tôi sẽ xé tờ biên bản này trước mặt ông. Cao viết đi!

- Giấy gì? Biên bản gì? - ông Phúc hỏi giật giọng.

Thủ vẫn ngọt nhạt:

- Cũng vẫn chỉ là chuyện thủ tục bình thường thôi! tôi đã hứa danh dự với ông là xong việc sẽ hủy ngaỵ

Rồi như đã chuẩn bị đâu vào đấy, cao cởi dây súng đưa cho Thủ, ngồi xuống bật đèn, rút quyển sổ trong túi quần, bấm bút bi tanh tách, viết soạn soạt rất nhanh. Thủ thắt dây súng vào ngang sườn đứng lom lom như canh gác cả hai ngườị

- Xong rồi, tôi ghi thế nàỵ

Cao ngẩng lên, dắt bút vào túi đọc:

Chúng tôi là Trịnh Bá Thủ, bí thư đảng uỷ và Trần Cao, phó ban công an, trên đường đi làng nhiệm vụ về lúc mười giờ đêm, đã bắt được ông Vũ Đình Phúc và bà Ngô Thị Son đang làm những việc vụng trộm bất chính ở bãi trồng bạch đàn cạnh cánh đồng Ma Voị Để giữ gìn trật tự an ninh và sự trong sáng của xóm làng, chúng tôi không hô hoán làm to chuyện, mà chỉ góp ý xây dựng và làng biên bản này để có chứng cớ là chúng tôi không bịa chuyện. Chúng tôi can đoan là nói đúng một trăm phần trăm sự thật. Dưới đây là chữ ký của đương sự

Ông Phúc chồm lên:

- Không đúng? Xuyên tạc! Vu cáỏ Vụng trộm bất chính ở chỗ nàỏ Tôi không ký liếc gì cả.

Vừa nói ông Phúc vừa vùng vằng định bỏ đi, thì Thủ đã buông lời sắc lạnh:

- Ông không thể đi được! Nếu ông bỏ chạy, bắt buộc tôi phải nổ súng! Làng xóm sẽ ầm ĩ lên. Còn bà Son thì ông nên biết, lúc này tôi bảo gì bà ấy phải nghe! Khai thế chứ khai nữa cũng được. Vậy là chúng tôi những ba người, ông chỉ có một không, ai thắng aỉ Nhưng tôi không vu vạ đâụ Cao xoá mấy chữ vụng trộm bất chính đị Vậy là được chứ?

- Phải yêu cầu ghi rõ là chính bà ấy đi tìm gặp tôi để yêu cầu tôi rút đơn kiện.

Ông Phúc đáp xẵng, nhưng Thủ vẫn nhẹ nhàng. Con mèo đã nắm chắc phân thắng, cần gì phải múa vuốt với chuột!

- Ông có thể ghi thêm tất cả những điều ấy, vì chúng tôi có biết bà Son nói những gì với ông đâu! Ông cứ viết thêm tất cả ở phía dưới, rồi ký tên. Cao đã bấm đèn và đưa sổ, đưa bút cho ông Phúc. Và ông Phúc đã gù gù cái lưng, cố giữ cho khỏi run tay, viết thêm nửa trang giấy trong quyển sổ Mậtcủa Cao, rồi ký tên.

Bút sa gà chết! Con chim đã lao vào bẫy! Con cá đã chui vào lờ! Thủ cầm quyển sổ, bấm đèn nhìn lướt qua những dòng ngều ngào và chữ ký run run của ông Phúc, hài lòng nhét vào túị Đoạn Thủ quay sang ông Phúc nói với giọng gần như thân tình:

- Ông Phúc ạ, hai giờ chiều mai tôi chờ ông ở uỷ ban xã. Tôi sẽ nói với cả Đảng uỷ và uỷ ban là tôi với ông đã giải quyết mọi chuyện với nhau ở phạm vi gia đình, đã vì tình nghĩa làng xóm mà xoá hết những hiềm khích cá nhân. Vậy là tôi đã làm đẹp cho ông! Ông nhớ nhé! Dứt lờị Thủ tắt đèn quay gót đi ngay, bóng tối trùm lấy người anh!

Có tiếng cú rúc phía đồi ông Bụt. Mấy hôm nay bà Cả Ngật cứ hấp háy cặp mắt lông quặm mà thì thầm là tối tối đại bàng bay về đậu đen trên cây si cụt ở đồi ông Bụt, tiếng quạt cánh của các ngài cứ vù vù như tiếng quạt hòm! Rồi đom đóm lập loè như sao sa, rồi cú rúc quanh cây si ấy, nhiều điềm lạ lắm!

Chưa ăn thua! Nào đã thấm tháp gì! Những điều lạ ấy còn khướt mới sánh được với điều lạ vào chiều ngày hôm sau ở ủy ban xã! Lạ mà lại nhìn thấy nhỡn tiền, lạ mà thật như đếm mới càng lạ!
Chỉ đến chiều tối là cái tin đích thân ông Phúc cùng với phó ban công an Cao đã lên tận huyện để xin cho bác cháu ông Hàm được về, bác cháu ông Hàm trắng án, đã lan truyền khắp mấy làng, từ Giếng Chùa bắt sang xóm Trại, lây lan sang xóm Mới, nhanh như lửa cháy, gây sự sửng sốt y như năm ngoái thằng cu Biếu con ông phó Biếng hoạn lợn, đi lên tỉnh xem đá bóng, mua chơi cái vé xổ số năm hào, đã trúng thưởng năm triệu! Hôm ấy vợ chồng phó Biếng suýt chết ngất vì sướng! Lần này không ai phải suýt chết, nhưng rõ là mọi người kinh ngạc đến mức cứ há mồm ra mãi lúc sau mới hỏi được: Thế là thế nàỏ Thì còn ai biết thế nào! Chịu! Chỉ còn bí thư chi bộ Xuân Tươi, ông thần lạc quan, là lớn tiếng khái quát ngay rằng như vậy mới đúng xu thế thời đại đối đầu chuyển sang đối thoại! Rằng lịch sử đã sang trang, vậy chả nhe một phân tử nhỏ là làng Giếng Chùa lại dậm chân tại chỗ!

- Đối đầu mới chả đối đuôi! Nói tù mù như bác rõ chán mớ đời! - Mấy bà thợ gặt nghe Xuân Tươi hùng hồn, chỉ nhe răng hạt na gỉơ đen giở nâu ra cườị

Giữa lúc ấy Thủ đã tắm táp xong. Anh mặc bộ pi-gia-ma màu sáng, ngồi ngả trên ghế sa-lông, lim dim nhả khói thuốc. Anh đang tận hưởng chiến tích của một trận thắng lớn giữa lúc anh đã mười mươi chiến bạị Chuyển bại thành thắng. Anh đã bắt được đối thủ đang ở thế thắng phải hạ vũ khí và tự nguyện làm tù binh? Lúc ra khỏi văn phòng ủy ban, Thủ về thẳng nhà, cũng không cần báo cho mẹ con bà Son biết vộị Từ hôm qua tới giờ anh chưa gặp bà Son. Hãy cứ để cho những âu lo buồn tủi thấm đậm vào người bà ấy! Chiều nay Thủ không muốn tiếp ai, không muốn gặp aị Sự thỏa mãn làm Thủ đến lặng cả người! Anh cứ ngồi như thế cho đến lúc nghe Luyến nói láo pháo ngoài ngõ, rồi tiếng xe cải tiến chở lúa cót két ngoài sân.

Thày em về rồi đấy à? - Luyến hỏi vọng vào, rõ là tiếng hỏi của người đang sung sướng.

Thủ vừa ngồi thẳng dậy, chưa kịp trả lli, thì Đào với hai tay áo sắn cao tóc búi cao mặt đỏ ửng như cô vừa ngừng tay tuốt lúa, huyện vừa từ trong bếp chui ra, bẽn lẽn đi vào rồi dừng lại trước cửa nói rụt rè lễ phép:

- Thày cháu vừa về mời chú sang chơị

Thủ đứng đậy nhin cô cháu gái xinh đẹp và bướng bỉnh, mấy hôm nay có lúc đã dám nói hỗn; ánh mắt của Thủ như muốn nói : mày chỉ là con nhãi nông nổi!. Thủ khẽ ờ mà không cần hỏi thêm một câụ Đào quay ra bảo Luyến: Thím đừng nấu cơm chú đấy nhé, lên cháu đã sắp rồi, có cả anh Cao ở chơị Rồi cô tong tả đi ngaỵ Những bước chân cứ như múạ

Lát sau trời tối hắn, Thủ mới thong thả đi tắt qua những bãi chè sang nhà ông Hàm. Từ xa đã thấy nhà ông trưởng họ sáng choang nhờ cây đèn lớn treo ngoài hiên, dấu hiệu lồ lộ là nhà cửa đang vui, đang trà dư tửu hậụ

Một đống lúa xếp cao ngất giữa son. Chiếc máy tuốt đứng cạnh, nhưng không ai làm. Mẹ con bà Son đang tíu tít dưới bếp. Cả người đàn bà làm thuê hôm nay cũng phụ bếp. Thóc lúa hãy bỏ cả đấy đã. Mùi xào nấu từ bếp bay ra ngào ngạt. Thủ quở con khoang, rồi đi thẳng vào nhà trên. Bộ pi-gia-ma màu sáng bắt ánh đèn trông càng nhã, lại thêm những bước đi khoan thai đường bệ. Bởi chính anh là tác giả cửa chiến thắng này, của cuộc vui nàỵ Vậy thì anh cũng phải được tự ngắm vuốt mình một chút, được kiêu kỳ một chút chứ!.

- Chú đấy à? - ông Hàm đang tìm đồ thay trên cái chạc móc áo dựng ở góc nhà, quay lại hỏi Thủ. Rõ ông trưởng họ lại cháu chào trước những người dưới quyền mình. Chắc ông vừa tắm xong, đang tìm bộ tươm tất để tẩy hết cái lốt thằng tù trên
Trả Lời Với Trích Dẫn
  #7  
Old 07-02-2005, 05:42 AM
tieu__phivu tieu__phivu is offline
Member
 
Tham gia ngày: Jun 2005
Bài gởi: 28
Default

- Cháu chưa nói gì với bác Hàm đâụ Trên đường về cậu ưởng với cậu Ngạc cứ hỏi, cháu chỉ nói xoay chuyển được thế này là tất cả do chú, cháu không biết tý gì.

Thủ khẽ gật đầu, hỏi ngay cái điều anh đang quan tâm:

- Bí thư và chủ tịch đã biết chưả

- Cả hai cụ đang ở dưới Phú Ngọc dự triền khai nghị quyết 04. Nhưng cháu đã gặp chánh văn phòng bạn chú, ông ấy mừng lắm và phục lắm, hứa là hai cụ về sẽ báo cáo ngaỵ Mà có khi tin đã bay xuống Phú Ngọc rồi! Các cơ quan huyện bàn tán ầm lên rồi còn gì! Buồn cười, lúc làm các thủ tục xong, cháu quay lại đã không thấy ông Phúc đâu nữạ Chuồn nhanh thế! Hẳn là ông ấy cú lắm! Nhưng như thế cũng là được, đôi bên cũng có lợi, coi như không có chuyện gì đã xảy rạ

Thủ cười nhạt, hỏi nhỏ:

- Thế anh tưởng sự việc dừng lại ở đấy à?

Thấy Cao ngơ ngác một cách thành thực, Thủ càng hạ giọng, nhưng tiếng nào rõ tiếng ấy:

- Tuần sau ta triển khai nghị quyết 04, đấy là thời cơ để ta dứt diềm trường hợp Vũ Đình Phúc! Chứ làm nửa vời rồi có lúc chết! Nhưng làm thế nào thì phải tính kỹ đã!

Ông Hàm đi ra trong bộ quần áo màu gụ, vải mỏng, may rộng cho mát. Thủ quay lại hỏi:

- Thằng ưởng với thằng Ngạc về nhà luôn à?

Ông Hàm cầm thiếc lông gà thông điếu bát mặt ông gầy hẳn đi, nhưng đôi mắt cá rói cứ chơm chớp, biết là ông chưa hết xúc động:

- Thì để nó về cho các bá ấy mừng.

Con khoang bỗng sủa hộc lên. Bà Son từ nhà bếp chạy rạ Một giọng khề khà từ ngoài sân:

- Dì đấy hả? Nghe nói dượng về, tôi sang mừng đâỵ

Thì ra là ông Khừu anh rể bà Son, một đệ tử của thần ma men. Mới ngoài sáu mươi, nhưng ông đã kheo như cổ xưa như người sống hàng thế kỷ. Cao chạy ra dìu người đàn ông lọng khọng trông như được cấu tạo bằng toàn những gióng những đốt! Ông Khừu thập thỏm bước lên thềm, hấp háy cặp mắt nhìn nào giọng vẫn ề à:

- Chú cứ mặc tôi, trông thế chứ tôi còn trường sức chán! Tôi đã nhẩm tính có dễ đến hơn ba tấn rượu đã đi qua người tôi chứ ít ỏi gì! Lộc trời đấy chú ạ! Không phí đâu! A ông Thủ đây rồi, hay quá! Từ tối đến giờ tôi nghe làng bàn tán là ông đã xoay xoả dẹp yên được cái vụ này thật là giỏị Tôi phục quá. Ông đúng là người tề gia trị quốc tài nhất cái xã này!

Thủ khẽ cau mà nhưng miệng vẫn cười hỏi ông thần rượu những câu tầm phào cho vuị Vừa lúc Đào lễ mễ bưng chiếc mâm đông lên đặt vào chiếc giường chân quỳ. Thịt gà luộc chặt to, cá trắm cỏ rán vàng, nem cuốn, dứa xào lòng gà, đĩa nào cũng to xếp có ngọn. Ông Hàm bê cả cái hũ da lươn đặt lên giường. Thủ quay ra gọi to:

- Bá lên trên nàỵ

Bà Son mặc chiếc áo trắng cộc tay thấm đẫm mồ hôi, tất tả chạy lên, vồn vã:

- Thôi tôi ngồi dưới này, đâu cũng thế. Mời bác, chú với anh Cao xơi rượu với bố cháụ Vừa nói, bà Son vừa km đáo nhìn Thủ để đo chừng thái độ của ông em chồng thế nàọ Nhưng bà chỉ đọc được sự tảng lờ trên gương mặt trái xoan rất thanh, rất nhẹ, vậy mà từ đêm qua đến giờ bà luôn nơm nớp lo sợ gương mặt ấỵ

Giữa lúc ở đầy mọi người đang nâng chén vại rượu tăm đục lờ đờ gắp vào bát cho nhau những miếng thịt gà vàng ênh, trong nhà ngoài sân đèn sáng rời rợị Cả đến con khoang hôm nay cũng đi với chú mèo mướp tham lam đang ngàu ngàu trong xó nhà. Đúng là khi chủ nhân vững thế thì cái khí cái thân từ con vật nuôi trong nhà cho lới đầu hè xó bếp cũng có sắc diện, mất tiêu sự lạnh lẽo, yếm thế.

Sự lạnh lẽo hôm nay đã sà đôi cánh xuống nhà ông Phúc. Ông vừa về, đi lặng lẽ lúi súi như bộ dạng một anh mất củạ Cả nhà chờ mãi, vừa ăn cơm xong. Hỏi, ông đáp nhát gừng ăn rồị Rồi đi rửa chân, lên giường nằm ngaỵ Bà Dần vợ ông định nói là lúc chập tối chú Tính, chú Hảo tức là hai ông em rể chồng bà Lộc bà Tài sồn sồn đến tìm ông. Nhưng thấy ông củ rủ quá, nên bà thôị Bà Dần sực nhớ là ngay từ đêm qua, lúc ông đi họp về đã có cái gì bồn chồn lắm, cứ lục sục hết nằm lại dậy uống nước, hút thuốc như người có bệnh mất ngủ rồi sáng hôm nay ở nhà tuốt lúc ống ấy cũng bần thần thế nào ấỵ Cho đến chiều tối nay người ta bàn ầm lên là ông Phúc bị hớ rồi! Bị mắc quả lừa rồi! Bà túm lấy hỏi, thì người ta trợn mặt lên : Bà về mà khảo ông ấy! Đúng là người ta có lý, là chủ nhaan bắt được trộm giờ bỗng dưng lại đi xin tha cho thằng kẻ trộm. Thế có phái là người dở hơi không? Có phải bị ăn quả đắng không? Hay ông ấy đã nhận cây nhận chỉ của nhà ông Hàm nên mới giải hòa thế. Bà Dân đang muốn hỏi ông cho rõ ngọn ngành đâỵ Trông thất thần thế kia thì làm gì có cây với chỉ. Có mà chỉ rối! Bà Dân giục thằng Cân đi học bài, rồi bà đổ gạo vào cối giã. Mấy hôm nay cái máy xát nhà ông Quản Ngư bị hỏng, nên cả làng lại phải xay tay, giã chân như thời xửa xưạ Bà Dân nhún từng nhịp cối, óc cũng như để đâu đâụ Cái chầy cứ nhẩn nha nện từng nhát thịch ... thịch ... nghe buồn rã rời như là cái cối cũng đang ngủ gà ngủ gật!

Khi khi bà Son đã làm xong hết mọi việc trong ngày từ dọn dẹp ngoài sân, cất con dao cái thớt: rồi soi đèn nhìn lại cửa chuồng gà xem chị em Đào đã đóng chưạ Lúc ấy trên nhà, anh em bác cháu Ông Hàm mới bắt đầu pha tuần trà thứ nhất. Sau cùng, bà Son xách siêu nước lên đổ thêm vào phích, rồi vẫn lặng lẽ bà câm chiếc đền con đi vào buồng.

Cái Hoa chưa kịp dắt màn, đã nằm dang cả hai tay ra ngủ thiêm thiếp. Thật tội con bé mấy hôm nay nó cũng ăn ngủ thất thường, mặt mũi cứ thờ thẫn như người thiếu hồn thiếu víạ Chỉ từ tối đến giờ nghĩa là từ lúc ông Hàm về, nó mới bừng sắc lên. Bây giờ ngủ lăn như một sự đền bù. Bà Son buông màn, nhè nhẹ sửa hai tay con bé cho thẳng thớm, rồi bà nằm xuống bên cạnh, trút ra một hơi thở dàị Nhà năm gian, ngăn hai đầu hai uồng. Đây là nơi ngủ của bà với cái Hoạ Ba gian giữa là bộ mặt chính của gia chủ gồm có bàn thờ tủ buýp- phê, sa -lông và chiếc giường chân quỳ bóng sẫm toàn lát chun, đây là nơi nghỉ của ông Hàm- Gian buồng đầu bên kia đùng cất thóc lúa, dựng xe đạp và kê một chiếc giường nhỏ đấy là chỗ ngủ của Đàọ Tối nay Đào sang ngủ với Minh tồ vì bố mẹ Minh về tận Chã ăn giỗ mai mới lên. Mọi hôm người đàn bà làm thuê cũng nghỉ trên này để mẹ con bà Son thêm bóng thêm víạ Từ lúc ông Hàm về, chiếc chõng tre đã được xuống nhà ngang để người khác hộ tịch ngủ dưới đó. Xem ra bà Son và cả cô chủ nhỏ sắc sảo là Đào đều hài lòng với người đàn bà vô gia cư nàỵ Chị ta làm rất khỏe, ăn rất khỏẹ Cơn gạo chiêm mà mỗi bữa cứ đánh bay sáu bát, nhưng được cái trả công thế nào cũng được. Nhà còn nhiều việc nên bà Son bảo chị cứ yên tâm ở đâỵ Bà Son tắt đèn, nằm lắng nghe chuyện của mấy người đàn ông ngoài nhà. Bình thường như mọi hôm, bà cũng ngồi uống nước góp chuyện phiếm, nhiều lúc còn nói át cả ông Hàm. Nhưng hôm nay thì bà không thể ngồi vào đấy được. Bốn người ngồi kia có đến hai đã rình nghe hết những chuyện đêm qua của bà. Bà đang như con cá bơi giữa một chùm lưỡi câu cứ dăng lơ lửng quanh mình. Bà về đi, rồi anh em tôi sẽ nói chuyện với bà Từ đêm qua đến giờ tiếng nói sắc lạnh ấy cứ luôn văng vẳng bên tai bà. Lúc đó bà đã chạy gần về nhà, vừa chạy vừa khóc với nỗi tủi hờn uất ức. Cả đêm cứ giở thức giở ngủ người người mệt như vắt sức đị Sáng dậy bà vẫn đi làm như thường, trưa vẫn đi đưa cơm cho bác cháu ông ăn như thường, nhưng bụng thì thắc thỏm như có ai sắp túm lấy áo mình. Buổi chiều nghe người ta bàn tán về cuộc họp tay ba tay tư ở trên xã, bà đã bỏ dở buổi gặt về nhà bụng dạ bồn chồn ngong ngóng chờ. Đến khi trông thấy Cao đèo ông Hàm về, bà lao bổ ra, vừa cười vừa khóc:

- Kìa thày nó! Anh Cao đi giúp bá đấy ư? Hoa ơi, thày về!..

- Thôi mẹ nó im đi, tôi về đây rồi! - ông Hàm nhìn bà nói nói trầm trầm. Đó là câu nói yêu thương nhất đời của ông.

Đào cũng bỏ gặt về. Mấy mẹ con cứ quýnh lên. Nhưng tất cả đều ngai nói ngại cườị Lặng lẽ đi chuẩn bị bữa tốị Bà thở ra âm thâm. Thế là ông ấy đã về. Đã tai qua nạn khỏị Liệu có chuyện gì nữa không? Người ta vẫn bảo Thủ là đa mưu lắm, làm cái gì là làm đế cùng, có thật không? Thì đã cầu được ước thấy rồi còn mưu với mẹo để làm gì nữả

Bà Son lắng nghẹ Ông anh rể có rượu vào đang nói ầm ầm. Nhưng bây giờ là rượu nói chứ không phải ông Khừu nói, mười câu chẳng được một tiếng cứ chuột đi như người rụt lưỡị Bà Son mới một nhắm mắt, thấy như có một làn sương tê mê toả xuống người mình. Bà thiếp đi trong giấc ngủ chập chờn.

Lúc ấy bên ngoài đã tàn đến ấm trà thứ bạ Cao ngáp dài đứng lên. Ông Khừu củng đứng lên. Cao lại phải hộ tống ông tần ma men chân nam đá chân xiêu về nhà. Bây giờ chỉ còn hai anh em ông hàm cùng ngồi duỗi chân, tựa lưng vào thành giường. Vừa ngh Thủ kể sự tình - Thủ thấy cần phải cho ông Hàm biết, bởi còn nhiều việc phải làm tiếp nữa, chứ chưa dừng ở đây, nhưng ông Hàm đã hỏi với giọng hỏi lại:

- Thế chú và thằng Cao có theo sát ngay từ lúc nó gặp nhau không? Chắc chắn là chưa có chuyện gì không?



Thủ vẫn mềm mỏng, vai trò cố vấn, vai trò chỉ huy lúc này là anh chứ không phải là ông Hàm nữa :

- Bác cứ bình tĩnh không được sồn sồn lên. Nào đã có chuyện gì. Khi thấy bà ấy khóc lóc, vừa kể lể, mà lão ta vẫn trơ ra, chỉ lo lão nghe nghe hết chuyện mình rồi đánh bài chuồn thì thật sôi hỏng bỏng không, vì thế em với thằng cao mới nhảy rạ Phải lập được cái biên bản thì mới xoay được theo ý mình. Chứ bác tưởng xỏ mũi hắn dễ lắm đấỵ Thế là đã xong bước một. Bây giờ phải tiếp tục tận dụng triệt để thế mạnh ta đang có. Cánh bên ấy thêm mấy đảng viên mới về, rồi ông Chỉnh, ông Kính cùng bộ đội dễ vào hùa với nhau nên họ đã mạnh rồi đấỵ Chỉ đến khoá tới này anh chàng Tươi mất chức bí thư với họ. Thế thì ta phải nhằm ngay vào cái gốc chính mà nhổ! Không có anh đầu trò thì rồi sẽ lộn tùng phèo, mỗi người một phách.

Thủ vẫn đang say sưa với phương án phải bẻ gẫy cây cột cái nhưng ông Hàm đã như không nghe thấy gì hết. Máu ông đã nóng lên rồi! Ông cắt ngang lời Thủ, tròng mắt đã tối lại:

- Thế nhà tôi nó khóc lóc kể lể những gì? Nói xấu tôi những gì? Trong lúc cả làng đói vàng mắt, cháo không có mà húp, thì ở đây ăn vẫn ba bữa no lòi kèn ra, thế thì còn đòi gì nữả.

Thủ nhìn bàn tay ông anh với những ngón to ngắn, đầu tù thô nháp cứ rung rung khi cầm chén nước. Thủ biết ông ấy đã nóng mắt lắm, nên anh càng dẽ dàng

- Bác cứ bình tĩnh, em kể cho bác biết là để phải cùng lo việc lớn trước đã, chứ việc nhà như cái trong nơm, làm gì phải vội!

Thủ chưa dứt lờị Ông Hàm đă đập tay xuống chiếụ Thoắt cái, ông lại ngồi vào đúng cái chiếu trưởng họ của mình:

- Chú không phải dạy khôn tôi! Đến lão Khừu say đái ra quần mà còn biết có yên gia mới bình được quốc, nữa là người khôn, người tỉnh! Những việc chú thấy cần làm thì cứ dấn lên, càng nhanh càng tốt! Còn việc trong nhà thi tôi phải lo!.

Hli anh em cùng lắng đi, không ai nói một câụ Lúc sau Thủ đứng đậy hạ giọng rất trầm. dặn dò ông Hàm:

- Bác đừng làm ầm lên hỏng việc, lúc này đang rất cần đến bác đấy!

Rồi Thủ ra về. Anh em nhà này vốn không quen chào mời đưa tiễn nhaụ Ông Hàm cứ ngồi lầm rầm rên giường. Niềm vui được thoát nạn trong ông đã nhẹ vợi hẳn đị Lúc chiều khi thằng ưởng, thằng Ngạc hỏi: Cao chỉ nói: Tất cả là nhờ chú Thủ. Ông Hàm đã tưởng vì quen thân bí thư và chủ tịch huyện, nên Thủ đã xin được, nào ngờ. Đành rằng lập được cái mẹo này cũng là đáo để, nhưng ông vẫn như bị mất một cái gì. Ông chợt nhớ hồi năm ngoái sang bên sông ăn cỗ, tình cờ ông đã gặp một anh biết xem tử vi cùng ngồi chung một chiếu rượụ Mặt mũi hắn còn non choẹt nhưng sau một lúc tính toán, hắn đã phán câu này nghe ghê cả người: Tuổi ngựa của bác là sáng trí lắm. Tuổi này thuộc cung ly, tính nóng, sách đã có câu cung ly chính hướng nam phương, ai mà cung ấy tính người nóng thaỵ Bác rất hoa taỵ Thích tự làm lấy mọi việc bằng chính đôi tay của mình. Người cung này trông khô, nhưng lại đam mê. Có thể vứt bỏ tất cả vì tình! Thờ ơ với mọi lời khuyên can! Nhưng chính vì thế mà dễ bị lừa vì tình, vì mù quáng quá!.

Có phải ta đã mù thật? Đã bị lừa thêm một lần nữa thật? Ông Hàm nóng nảy thục chân xuống nền nhà, tập tễnh đi đến cửa buồng, kéo tấm màn gió, gọi trống không vào khoảng tối mông lung:

- Ngủ rồi à?.. Hả?

Bà Son cựa mình như là vừa thức vì tiếng gọi, nhưng tiếng bà trả lời lại rất tỉnh:

- Ông gọi gì?

- Ra đây đã!

Thế là đã đến lúc! Bà Son biết ông chồng đã gọi to như vậy tức không phải để làm cái việc ấỵ Theo lệ ngầm giữa hai người từ rất lâu rồi, từ ngày con cái đã khôn lớn, vợ chồng bà không ngủ chung giường. Nhưng hễ đang ngủ, bà Son bỗng thấy có bàn tay rờ rờ lần tìm, rồi hai đầu ngón tay thô tháp bấu vào cổ chân mình, lay lay, thế là bà biết cái bóng người lờ mờ đang lẹt sét đi ra giường ngoài kia là ai, và đang cần gì ở bà. Bà se sẽ ngồi dậy, cố không để cái Hoa thức giấc. Bà rút chiếc khăn tắm, và trên người chỉ mặc phong phanh, hai chân bước thật nhẹ đi rạ Rồi khi bà vừa ngả người xuống chiếc giường chân quỳ thoang thoảng mùi rượu và mùi thuốc lào, ông Hàm đã hăm hở mà vẫn lặng lẽ không một lời mơn trớn; tấm thân to ngang, rắn chắc của ông đã trườn phủ lên bà.

Nghe nói những người có khuyết tật từ bẩm sinh, hoặc thọt chân, khoèo tay, hay cận thị, thì bà mụ nặn sẽ đền bù sang cơ quan sinh tồn, họ trở nên mạnh mẽ khác thường. Ông Hàm đúng là người như vậỵ Ông tuổi ngựa, chỉ còn hai niên nữa là ông đã lục tuần, nhưng chưa bao giờ Trịnh Bá Hàm chịu bất lực khi làm chức năng của người đàn ông. Hình như cái thân, cái cốt đầy cường tráng của nòi nhà mã mà ông cầm tinh đã thấm sâu vào từng mao mạch cua ông. Dẻo daị Ông Hàm lúc nào cũng dẻo daị Những lúc ấy, bà Son cũng không nói không rằng không chểnh mảng và cũng không chờm hợp, bà làm bổn phận của mình, mặc dù bà đang ở giai đoạn cuối của tuổi hồi xuân thời điểm của ánh hồi quang cuối cùng lóe lên trước khi mặt trời tắt lịm. Vâng ánh sáng của tuổi mãn khai dường đánh thức những tế bào và sự khát khao bừng nở một lần :Dt trong mỗi người đàn bà, họ bỗng trở nên nồng đượm đến cuồng nhiệt, hơn cả tuổi dậy thì rất nhiềụ Nhưng với bà Son, trước sự bào trơn đóng bén của ông phó mộc, bà chỉ lẳng lặng làm tròn nghĩa vụ của mình. Rồi cả hai cùng thở dốc. Các khớp xương như lỏng ra, đầu óc trống rỗng bợt bạt. Trong lúc ông Hàm lim dim nằm thở ầm ề như vừa xong một công đoạn, thì bà Son mở cặp mắt thẫn thờ không nhìn ra, mà soi ngược trở vào, thấy rõ một cái gì cứ cạn dần, lịm tắt dân trong người mình.

- Đêm hôm qua bà nói xấu tôi những gì? - ông Hàm ngồi xếp bằng trên giường, hỏi độp một câu như vậy khi bà Son vừa từ trong buồng đi chân đất bước rạ

Chiếc đèn to treo ở cửa lúc nãy đã tắt. Cửa đã đóng. Giờ chỉ còn chiếc đèn con đặt cánh chiếc lư đồng trên bàn thờ, khiến ba gian nhà chỗ mờ chỗ tỏ. Ông Hàm ngồi nghiêng bên ánh đèn, khiến một nửa người và gương mặt gân guốc của ông cũng chỗ tối chỗ sáng. Bà Son lặng thinh như chưa nghe thủng,bà cuốn vội mái tóc còn rất dài, rất dày, chỉ ban ngày mới nhìn thấy loáng thoáng những sợi bạc, còn bây giờ văn đen mun. ánh đèn chiếu sáng một bên gáy còn đầy đặn, khuôn cổ vẫn tròn chắc, bà sẽ sàng ngồi xuống đi-văng, hai tay đặt trên gối, mặt lặng tờ như một con chiên chờ cha phán bảọ Và ông cha cứ ngồi gườm gườm trên giường, cha biết rất rõ mình chỉ làm chủ được phần xác, còn bất lực trước phân hồn. Cha luôn luôn không hiểu được những buồn vui nóng lạnh trong con tim. trong khối óc của đấng chiên tinh rất nhũn nhặn ngay trong vòng tay mình đâỵ

- Tôi hỏi bà đã nói xấu tôi những gì? Ba nghe rõ chưả - ông Hàm nhắc lại tiếng đã đanh lắm ...

Bà Son nói đều đều trong khi toàn thân vẫn ngồi yên như bất động. Bà không khóc, không kêu xin oán trách. Chỉ những lúc người ta mất hết niềm tin vào những lời khuyên bảo, hứa hẹn, thì mới có dáng điệu và âm sắc vô hồn thế này:

- Chú Thủ bảo tôi, thúc tôi đi gặp người ta, chứ tôi không tự ý.

Ông Hàm đập đánh rầm xuống chiếu, khiến mấy cái chén ngã lăn trong khay, xô vào nhau lanh canh:

- Ai chả biết chú Thủ bảo đi gặp. Nhưng đi gặp là để nói công nói việc chứ không phải đi gặp để khóc lóc, quị lụy, để bêu riếu chồng, bêu riếu họ hàng. Họ nhà này không thèm quỳ gối trước thằng nào nghe không? Từ ngày về đây bà phải khổ sở những gì? Thiếu thốn những gì? Cả đến chị gái anh rể của bà lúc túng, lúc thiếu cũng chạy đến đây!

Cái Hoa bỗng kêu thét trong buồng:

- U ơi! U đâu rồỉ

Rồi nó lồm cồm bò dậy, đầu tóc bù xù chạy lao ra ngoài nhà. Ông Hàm đang há miệng định nói nữa thì, bỗng đứt nửa chừng. Bà Son vụt đứng dậy chạy lại như con gà mái dang cánh che chở cho đứa con bé bỏng. Hai mẹ con ôm nhau đứng giữa nhà. Bà Son quay lại, lúc này nước mắt mới tuôn ra lã chã:

- Thôi vì con cái tôi xin ông! Ông đừng để chúng nó phải nghe, phải biết những chuyện chẳng hay hớm gì! Còn số thóc vợ chồng bác Khừu vay, đến lượt chợ sau phơi phóng xong, bác ấy sẽ giả. Chẳng ai ăn không được của aị Còn cái việc tôi phải đi gặp người ta, đi xin người ta cũng là vì con, vì chồng, chứ riêng thân tôi việc gì tôi phải xin xỏ cầu cạnh aị Đã xui tôi làm, giờ lại còn bắt tội tôỉ

Rồi hai mẹ con dìu nhau, hay chính cái Hoa là điểm tựa dìu bà, bước loạng choạng vào buồng. Ông Hàm ngồi đờ dânn. Được chứng kiến việc này, không phải chỉ có con bé Hoa út ít, mà còn một người nữa, mặc dù chỉ nhìn qua khe hở nhưng cũng thấy được thấp thoáng, và đặc biệt là được nghe rõ từ đầu tới cuốị Đó là người đàn bà làm thuê ngủ dưới nhà ngang. Chị đã dậy ngay từ lúc nghe tiếng òm òm trên nhà.

Nhưng rồi còn việc này nữa, cũng ngay trong trong đêm thì chỉ có hai người chứng kiến ấy là một hồi lau sau, có dễ đêm đã nghiêng về sáng, bà Son đang lơ mơ chập chờn, thi bỗng thấy có người kéo chân mình! Rồi lay laỷ Bà Son rùng mình tỉnh hẳn. Những ngón ta chuối mắn hình như ươn ướt mồ hôi, lại nắm vào cổ chân bà giật giật. Rồi biết chắc bà đã tỉnh, cái người lay chân lại mới lệt sệt lê dép đị Bà Son thở ra thật to, đưa tay lên xoa mặt. Hai hàng mi thấm ướt nước mắt trong giấc ngủ nặng nề kết dính vào nhau, khiến mặt mũi cứ lưỡng vướng như chăng một tấm mạng nhện, đến mở không được. Bà Son vừa dụi, vừa thở dàị Cài gì? Muốn an ủi con người mà duyên phận đã buộc chặt đời mình, bị đau khổ dằn hắt mấy hôm naỷ Hay là vì phận sự? Bà lại se sẽ ngồi dậy, lần vẫn bước ra trong khoảng không tối mờ tắt hết đèn đóm. Rồi vẫn những gì đã quen, đã cũ kỹ đến ghê sợ. Mùi rượu, mùi hành sống, mùi thuốc lào và những động tác rất ít, rất tiết kiệm nhưng dứt khoát, như cưa như đục từ những ngón tay tay đổ mồ hôi trộm, và vẫn không một lời như thế cả hai cùng mắc bệnh câm. Ông Hàm chỉ ậm è trọng cổ họng, rồi ập cả sức nặng của mình trùm kín từ chân đến đầu tấm thân nóng hôi hổi, phập phồng phía dướị Hai bàn chân ông, ngón cái và ngón chỏ quặp lấy hai ngón chân cái của bà, chắc như ông vẫn bắt vít! Những đợt sóng từ trên cao dội xuống, dội xuống.

Bà Son nằm đờ ra chịu trận, lặng lẽ khóc!

Non trưa, một chiếc u- oát còn mới rượi chạy chầm chậm với dâng điệu rất thư thái từ xã Phú Ngọc sang. Chạy theo con đường sống trâu từ xóm Mới sang xóm Trại, chiếc xe cứ bập bềnh như bơi giữa biển lúa đang chín. Xe không chạy thẳng lên xã, mà rẽ quặt sang khu đồi bạch đàn; rồi anh lái đánh một đường lượn rất điệu đàng như con gà trống xệ cánh quay vòng quanh con máị Chiếc xe gáy lên một hồ còi, rồi đỗ sát vào vách tường nhà chủ tịch Trần Văn Sửụ

Những người làm đồng dưới này vừa gặt ràn roạt, vừa thách nhau:

- Đố biết xe ông Luân hay ông Đạỏ

- Đố biết bao giờ xe đi mới tài! Trên đời em chẳng sợ ai chỉ sợ u-oát đỗ dai cả ngày! Đỗ dai thì nhậu lai rai! ...

Tiếng cười hì há bay lên trên những thảm lúa đang đố lả tả dưới lưỡi háị Lúc này ở nhà chủ tịch Trần Văn Sửu tiếng cười nói của chủ và khách càng ròn rôm rộp như bánh đa nướng. Vì có tay trong là chánh văn phòng huyện ủy, bạn đồng niên của Thủ đã báo trước, rằng sáng nay bí thư sẽ làm việc tiếp với Phú Ngọc chừng một tiếng đồng hồ, rồi sau đó chánh văn phòng sẽ tháp tùng bí thư sang đây, vừa là để bàn lột số việc trước mắt, vừa là chúc mừng tài thao lược của Thủ đã dẹp được vụ xì-căng-đan êm như rụ Thủ đã cho người báo lại là xe cứ đánh thẳng đến nhà Sửu, vì vừa tiện đường và tiện một số việc khác nữạ

Mấy người trong thường vụ đã ngồi chờ từ buổị Vừa nghe tiếng xe ì ì từ dưới dốc, cả Thủ, Sửu và Lương Văn Bí tức Lưu Bị đã chạy ra tận ngõ. Bí thư Luân và chánh văn phòng vừa bước ra khỏi xe, là đôi bên đã tay bắt mặt mừng vui vẻ và thanh thản cứ như tất cả không còn gì phải bận bịu, giờ chỉ còn độc một việc là nâng cốc chúc mừng nhaụ Thì ra làm quan chức khi không phải giải quyết những việc rắc rối có sướng thật! Bí thư Luân hơn cánh Thủ, Sửu dăm tuổi, tốt tính nhưng nhát, lắc mạnh tay Thủ, nói to:

- Khá lắm! Thế là ông đã cứu được một bàn thua trông hấy! Không những ông thua, mà cả chúng tôi cũng sẽ bị trách là giao giày nhầm vào chân cầu thủ!

Chánh văn phòng nói xen vào:

- Suốt một giờ sáng nay bên Phú Ngọc, bí thư chỉ nói mỗi việc của các ông bên này là do các đảng viên biết nêu cao trách nhiệm, nên đã thu xếp được yên ổn những việc đáng nhẽ phải nhờ đến pháp luật can thiệp. Đây không chỉ là chuyện cá nhân, gia đình, mà là bài học chung biết lấy dân làm gốc của người lãnh đạo! Chả là bên Phú Ngọc cũng đang có một vài vụ lình sình giữa đảng viên với quần chúng không giải quyết được; vì sư bảo sư tốt, vãi bảo vãi haỵ Hễ cứ ngồi với nhau là ầm ầm như mổ bò.

Bí thư Luân đi vào sân chào bà chủ, tức vợ Sửu đang cà rơm trên đống thóc cao ngồn ngộn mới tuốt:

- Được mùa phấn khởi chứ bà chủ? Hôm nay cho tôi ăn cơm hay ăn cháo đâỷ

Vợ Sửu còn trẻ, mắt sắc dao cau, đon đả:

- Gớm rõ nâu mới nại thấy bác về chơi! Có đống thóc thế này nà nhờ ơn Đảng, ơn chính phủ, ơn các bác trên huyện! Bác cứ ở chơi với nàng xóm chúng em dăm bữa!

Luân cười ồm ồm:

- Thứ nhất nghe bà chủ nói, tôi nhớ quê Hải Hưng ta quá! Thứ hai là lâu lắm mới lại nghe thấy dân nói ơn, nói huệ như thế! Giá tháng trước mà nghe ai nói như vậy thì đã nghĩ là họ nói mỉa!

Đi lùi lại phía sau, chánh van phòng quay sang Thủ tiết lộ:

Thôi thế là đại hội ắp tới, cái chân huyện ủy của ông chắc như bỏ túi rồị

- Ông Đức bên Phú Ngọc có giữ được nữa không? - Thủ vừa hỏi, vừa đi gần lại Sửu, cốt để cho Sửu cùng nghẹ

- Bị phơi áo rồi! Đến cái chân bí thư đảng ủy cũng còn khó nhằn. Ông ấy xử trí mấy pha dở quá. Trên huyện nói vui là bịíthư Phú Ngọc đang xoay trần ra múa quyền với từng đàn bướm xinh xinh, tung tăng bướm bay lượn! Tức là chống chọi với đơn kiện đấy! Đúng là nhiều như bướm! ông Đức phải bàn giao cái ghế huyện ủy viên ở cơ sở cho ông thôi!

Sửu nói thầm vào:

- Bí thư của chúng tôi đáng nhẽ phải vào huyện ủy từ khóa trước rồi ấy chứ!

Chánh văn phòng vẫn cười vui như tết:

- Thì chờ đến khóa này càng có bề dày thành tích chứ sao! Ngay nội bộ của các ông bên này cũng đáng để nơi khác học tập. Đến đây thấy không khí vui vẻ ấm cúng lắm! Chứ bên Phú Ngọc xuống làm việc phải giữ kẽ lắm, vào nhà ông này chơi, là ông kia nhòm ngó xem ăn uống cái gì? Bàn luận chuyện gì?

Tất cả cùng cười rất tươị Cả Thủ và Sửu cũng đều mãn nguyện. Sáng nay Thủ đến trước cả Lương văn Bí, cùng ngồi ăn khoai chấn muối vừng với vợ chồng Sửụ Thủ lại nói cười vui vẻ như không, cả đến Sửu cũng không thấy có chút gượng gạọ Ông ấy còn để tâm đến một vài việc lặt vặt của mình không nhỉ? Sửu thầm nói, và càng thấy Thủ đang ngồi trước mặt mình mà cứ thăm thẳm không sao dò biết được!

Khi cả khách và chủ vừa ngồi ào bộ sa-lông giữa nhà, chưa bàn công việc, còn đang sịt soạt những chén trà nước chỉ xanh lờ lờ mà đặc đến nghít họng, thì đã thấy ông bố Vòi đeo cái tay nải đi lúi cúi từ cổng nách vào trong bếp. Vợ Sửu đã bỏ trang và cào ở sân, đang cùng chú lái xe dốc ngược chân gà mái ghẹ béo nung núc. Vợ Sửu liếc con dao phay xe xé vào trôn bát, rồi nắn nắn tìm tia tiết. Sống cắt tai, mái cắt cổ? Vợ Sửu chỉ nói là ngọng thôi, chứ tay chân chuẩn lắ,. Lâu nay các cuộc uống không tổ chức ở trên nhà ủy ban nữa, mà được sơ tán về các gia đình. Thảo nào tháng trước còn mồ ma lão Quềnh, lão cứ hong hóng chờ mà không thấy cuộc đánh chén nàọ Nghỉ nhé! Địa điểm những cuộc ăn cũng không cố định, mà luôn luôn di chuyển. Nay ăn ở nhà chủ tịch, thì mai ở nhà phó bí thư, bữa khác lại sang nhà trưởng ban văn hóa xã. Người phục vụ là vợ con chủ nhà và bõ Vòị Nếu khách ở xa về làm Việc trên văn phòng, thì đến bữa sẽ có một người đến nói nhũn nhặn: Mời đồng chí về nhà tôi nghỉ tạm, có gì ta ăn nấỷ thông cảm với hoàn cảnh nông thôn. Tới nơi khách vừa chào bà chủ mặt đỏ tía lia ở trong bếp đi ra, thì như có phép lạ, đã thấy đông đủ tất cả bộ sậu ở xã. Người đi cổng chính, người vào cổng sau, người đột nhập cổng nách; cùng một lúc hiện ra không thiếu một ai, cứ như lệnh nhà binh! Các mâm từ dưới bếp đã bày chờ săn. Bưng lên! Bưng lên! Bưng lên! Tíu tíu vui quá thể! Chủ nhà xoa xoa tay, rằng đây chi là bữa cơm gia đình, tiện thể có đồng chí về công tác, nên kéo cả thấy anh em hàng ngày cùng làm việc với nhau đến cho vui, vì chỉ thêm đũa thêm bát, chứ không nhiêu khê gì. Khách chỉ còn biết đỏ tai cám ơn, chứ ai dám hỏi bữa cơm dưa muối này tốn kém bao nhiêụ Tất cả những cuộc đãi đằng ấy Thủ đều có mặt, nhưng không bao giờ Thủ cho đưa về nhà mình. Anh lấy cớ vì nhà mình ở xa, đường nhỏ khó đi, bắt anh em húp một bát cháo lội ba quãng đồng không tiện. Mấy người đã rỉ tai nhau Thủ giữ miếng như thế là khôn, nhưng không ai dám nói ra miệng.
Vậy là các anh đã thấy đú điều kiện để tiến hành làm anh 04 rồi chứ? Huyện không ép đâu nhé. Vì có thể tháng sau triển khai được - Luân vừa gấp sổ cho vào cặp, vừa hỏi Thủ, Sửu và Lưu Bị với giọng sởi lởi dễ dãị Luân đang rất vuị

Thủ trà lời dứt khoát:

- Đằng nào cũng làm thì chúng tôi làm luôn. Tháng sau mấy nơi cùng triển khai thì cập rập cho huyện trong việc chỉ đạọ Tuần tới anh cố gắng xuống với chúng tôi nhé.

- Xuống chứ, xuống những nơi có nhiều chuyện vui thì người chỉ thêm khỏe ra thôi! - Rồi Luân nhìn cả bộ tham mưu của xã, vẫn cười rất hài lòng:

- Này như vậy là Vũ Đình Phúc rất đáng hoan nghênh chứ? Ông ấy đã vì tình nghĩa làng xóm, vì tình đồng chí mà bỏ qua những xích mích cá nhân. Phải kịp thời biểu dương các ông ạ! Nếu bây giờ ông ấy vẫn được bà con tín nhiệm như ngày bầu hội đồng nhân dân, thì nên cân nhắc để xếp ông ấy ở một vị trí xứng đáng nào đó!

Cả Sửu và Lưu Bị chợt nhìn lảng đi nơi khác, rồi cùng quay sang Thủ như chờ ý kiến quyết định. Thủ vẫn giữ nụ cười thường trực trên môi:

- Vâng! Vâng! Chúng tôi sẽ nghiên cứu!

Luân bắt tay rất chặt từng người, rồi chiếc u-oát lại rì rì bơi bập bềnh giữa thảm lúa vàng về huyện. Bộ sậu chủ chốt của xã vẫn đứng trước cổng nhà Sửu nhìn theọ Mặt người nào cũng đỏ ậm lại, bì lên vì hơi men. Thủ nhắc Sửu và Lưu Bị cho người đi báo các bí thư chi bộ ngày mai lên văn phòng đảng ủy họp với thường vụ để bàn việc triển khai nghị quyết 04 vào tuần sau, rồi anh dắt xe ra về. Đã sang chiềụ

Về tới nhà đã thấy Cao đang ngồi chờ. Anh chàng phái viên tin cậy báo cho Thủ biết là ông Phúc lại đến gặp Cao để yêu cầu Thủ sang nhà ông nói một vài lời trước họ hàng nội ngoại nhà ông ta, bởi ông ta rất khổ sở với họ. Suốt ngày họ truy hỏi, trách móc. Đây là tân thứ hai ông Phúc yêu cầụ Hôm kia nghe Cao nói là ông Phúc đến gặp, Thủ đã dặn Cao cứ truyền lại là thư thư đã!

- Ôi dà! Còn khối việc gấp đấy!

Thủ hơi xẵng giọng. Bởi anh nhợt nhớ lời bí thư huyện ủy lúc nãy xếp cho Phúc một vị trí xứng đáng? Xì!

Đến tối, khi Sửu đến thông báo một tin mới thì Thủ đã muốn nôi cáu lên!

Sửu đến với vẻ hốt hoảng, rồi thì thầm rằng hôm nay trên huyện vừa nhận được liền hai đơn từ Giếng Chùa gửi lên. Một đơn xin đòi tách khỏi hợp tác xã lớn để trở hợp tác xã nhỏ của Giếng Chùa ngày xưa, và yêu cầu huyện giải quyết ngay để các hộ còn kịp làm vụ mùạ ở dưới đơn có ghi chú rằng ba đội sản xuất Giếng Chùa đã gửi đơn này lên Đảng uỷ và ủy ban xã; nhưng họ chỉ nhận được sự im lặng đáng sợ! Đơn thứ hai mới ác chiến! Họ trình bày nguyên nhân phải tách ra khỏi hợp tác xã lớn vì số cán bộ hiện hành từ đội trưởng sản xuất, tới ban quản trị và cả chính quyền xã là một ê-kíp chặt chẽ bao che cho nhau để làm những vụ lũng loạn. Họ thống kê một loạt: nào là phá nhà kho, giải tán trại lợn của hợp tác xã Giếng Chùa cũ, số tiền tham ô của đội trưởng thủy lợi; số tiền chênh lệch ở trại giống, nhiều những khoản tiền lặt vặt lắm. Sửu có vẻ run khi họ nói tới hai việc lớn: ấy là biểu thuế và số tiết kiệm. Vì xã này là nơi giáp ranh giữa trung đu với đồng bằng, nên biểu thuế quy định cho xã rất nhập nhằng. Những diện tích nằm sát nơi giáp ranh lâu nay xã vẫn bắt đóng theo biểu thuế đồng bằng là sai, vì mức thuế giữa hai vùng chếch lệch khá caọ Một mét vuông đất ở đồng bằng đóng cao hơn một mét của trung du tới bốn lạng thóc. Những đội sản xuất có số ruộng giáp biên đó đã đề nghị xã phải chỉnh lý lại từ hai năm trước. Vậy tại sao năm nay vẫn nộp sản theo biểu thuế cũ? Với số thóc dôi ra ấy lên tới hàng tấn xã có nộp lên trên khòng? Hay dùng vào việc gì? Vì số thóc mập mờ này rồi dễ tham ô, vừa tinh vi, vừa hợp pháp.

Còn sổ tiết kiệm thì họ tố cáo là Đào Văn Quang, tức Quàng, người phụ trách quỹ tín dụng của xã đã mang số tiền thuộc khoản ngân quỹ xây dựng của xã ra ngân hàng làm cho mỗi cán bộ chủ chốt một sổ tiết kiệm với số tiền một triệu một sổ. Tất cả tám sổ tám triệụ Tất nhiên Quàng cũng phải có một xuất trong đó. Tất cả những sổ ấy đều gửi không thời hạn để rút lúc nào cũng được, đề phòng khi xã cần thì Quang đi lấy số tiền gốc được ngaỵ Vẫn tám triệu của xã không bớt một xu nhá! Thật xứng đáng là chọn mặt gửi vàng nhá! Nhưng kỳ thực là tám người đã hưởng lại năng tháng nay rồị Thế thì đây không phải là lạm dụng chức quyền để tham ô tập thể thì còn là cái gì? Dân làm sao còn tin được, làm sao còn dám giao đồng tiền bát gạo vào tay họ! Những người tố cáo đã kê rành rành người có sổ tiết kiệm gồm hầu hết ban thường vụ và những người đầu trò ở xã.

- Gay nhất là cái khoản này đấy anh ạ! - Sửu nhìn Thủ như cầu cứu một giải pháp. Lúc này Sửu thấy liên minh với Thủ là cần thiết quạ Còn những vụ việc như phá ba cái nhà kho, giải tán trại lợn gồm hơn trăm con của hợp tác xã Giếng Chùa cũ và một vài món lặt vặt kháclà chuyện của những năm trước, từ những ngày tôi với anh chưa ra làm việc thì khỏi lọ Nhưng mấy cái sổ tiết kiệm này thì không chối được rồi! Chỉ bực là tay Quàng làm ăn thế nào mà để lòi ra!

Thủ châm một điếu thuốc nữa, mặt vẫn tỉnh như không:

- Có gì mà anh đã cuống lên thế! Bây giờ đưa tất cả số số tiết kiệm cho Quàng nó giữ, và các ông phải luôn luôn có đủ số tiền lãi trong mấy tháng vừa rồi để khi cần là nhả ra ngay! Khi có đối chất thì Quàng phải đứng ra nhận là đã tự ý làm chứ không phải lệnh của aị Vì muốn có lãi suất cao cho xã, nên Quàng đã làm thành những sổ cá nhân, chứ sự thật không ai được chấm mút gì? Nếu họ quy là tội gian dối, thì đó chỉ là một cách gian dối mang tính chất nghiệp vụ để có lợi cho tập thể! Dặn Quàng là phải nhận hết! Thì đã cho ăn lộc mấy năm nay, có nhà có eửa, có bát đầy bát vơi, mà chỉ phải nhận có thế thì cũng chẳng thiệt gì! Hỏi nếu không được làm cái chân giữ tiền cho xã, thì Quàng lấy gì mà sàng sê? Mấy năm trước vợ chồng hắn có hơn gì lão Quềnh?

Mắt Sửu sáng lên, rõ là chịu Thủ cao kiến hơn hắn mình một cái đầụ Mình đúng là óc đậu phụ! Sửu lại hỏi:

- Thế còn cái biểu thuế đồng bằng, trung du anh tính saỏ Khoản ấy thì bắt chính cái kẻ làm đơn tố cáo phải trách nhiệm chính. Tức lão Phúc chứ ai! Người đầu tiên kiện cáo này là lão Phúc chứ ai! Chỉ có lão mới biết nhiều chuyện thế! Biểu thuế vô lý ấy có từ thời lão làm chủ nhiệm, thế chắc lão không biết ăn đấy! Với lại việc này tôi và anh ít liên quan. Chức trách chính là ban quản trị, là chủ nhiệm, vì đấy là những người trực tiếp liên quan đến đất đai, thuế má. Lần này xem anh em Hiển-Vinh có còn khủng khỉnh như gà giò no cơm nữa không.

Anh em Hiển-Vinh chính là con trai cô thống Biệụ Ông Hiển cùng cỡ tuổi ông Hàm, là con cả, đang ở với cô thống ngay trong làng nàỵ Ông Hiển đã có thời làm đội trưởng sản xuất, nhưng rồi có chuyện hục hặc với ban quản trị, nên đã nghỉ từ lâu, nhưng vẫn khối anh kiềng. Còn Vinh đang làm chủ nhiệm bây giờ là con thứ, lấy vợ và gửi rể xóm Đầu Cầu trên kiạ Cụm trên ấy lại thuộc một chi bộ khác, nên ít khi Vinh la cà ăn uống ở đâỵ Vả lại, anh em Hiển-Vinh như rất có ý thức quyết không chịu vào guồng với bất cứ phe phái nàọ

Gia tộc cô thống Biệu ở làng này chỉ là loại nhỏ, và từ xưa tới nay cũng chỉ đủ ăn đủ mặc, nhưng lại được cả làng nể theo một cách riêng chính là vì họ nghĩ cô nắm được những tà phép của quỷ thần, nên tốt nhất chớ có dây vào! Ngay từ những năm trước đây, khi người ta được kích động bài trừ mê tín, đã trở nên liều lĩnh đến vô sừng sẹo, xông vào phá hết cả đình chùa miếu mạo, trèo lên cả vai tượng phật, tay nắm lấy hai tay, người nhún nhảy như trẻ con cưỡi ngựa gỗ! Vậy mà đám trai trẻ hễ sàm báng cô thống Biệu, là ông bà cha mẹ họ đe nẹt ngaỵ Ngoài cái sự nể trọng người già, những người cao tuổi vẫn nề sợ cô, sợ cô cáu lên mà lẳng lặng yểm cho thì khốn! Vì thế anh em Hiển - Vinh không bị các họ lớn trong làng coi nhờn. Vinh đã học hết trung cấp nông nghiệp từ lâu, đã từng nhảy nhớn đi đây đi đó làm người nhà nước một thời gian nhưng rồi nghe chừng đồng lương ba cọc ba đồng tã rách quá đã bỏ về xã làm kỹ thuật viên thời ông Dáng là bí thư đảng uỷ. Vinh đã được ông Đáng nâng đỡ nhiều cho nên nế
Trả Lời Với Trích Dẫn
  #8  
Old 07-02-2005, 05:45 AM
tieu__phivu tieu__phivu is offline
Member
 
Tham gia ngày: Jun 2005
Bài gởi: 28
Default

Mới nhập nhoạng tối, vợ chồng con cái ông Khừu, tức anh rề và chị gái bà Son đã bỏ giở đống lúa đang đập, trải chiếc chiếu thủng lỗ chỗ ra góc sân ăn cơm. Mùi canh cá, mùi cá kho, mùi gạo mới cứ lửng lên, thơm inh. Giàu ham việc, thất nghiệp ham ăn. Cổ nhân đã dạy thế, thật cấm bỏ câu nào! Nhà ông Khừu tứ thời ở tình trạng cứu đói, nhưng ông tơ bà nguyệt rõ khéo se duyên, hai người cùng chung cái nết được đâu hay đấy, có một ăn hai thì cả vợ lẫn chồng sao mà hợp nhau quá thể! Phải chạy ăn từ hồi trong tết, nhà cửa cứ trống trếnh trống toàng như phường nhà trọ. Bây giờ lúa mới đưa về sân, chưa tính trả nợ xong còn lại được bao nhiêu, nhưng ông Khừu đã lên kế hoạch sang phiên chợ sau là mùng năm tháng năm, tết giết sâu bọ, ông phải ngả con chó cốm để vợ chồng con cái đánh một bữa cho bõ những ngày da sát tận xương, bụng réo èo èo! Ông Khừu thu chân ngồi xếp bằng, nhìn sướng mắt như phật toạ đài sen, tay thong thả rót rượu ra hai chén vạị Nghĩa là bà cũng uống rượu ăn ớt giỏi như ông, thành thử nhà thì túng thiếu, nhưng lúc nào cũng hoà thuận vui vẻ, cấm có chuyện đá thúng đụng niạ

Ông Khừu tợp một hớp hết lưng chén vại, miệng sẽ khà một tiếng nhỏ điểm nhịp, tay vừa gắp cái đầu cá trôi nấu riêu cà chua vàng ánh, thì bà Son bỗng hiện ra ở sân với cái dáng thật âm thầm.

- Kìa dì. Dì vào ăn cơm - ông Khừu vẫn giơ đũa ngang mặt, gọi

Nhưng bà Son chỉ dưa cái nhìn nặng nề và giọng nói mệt mỏi: Bác cứ ăn đi, em không đói rồi đi vào nhà trên. Biết là có chuyện, bà Cả, vợ ông Khừu chạy lên hỏi từ ngoài cửa: Vợ chồng lại làm sao chứ? Bà Son ngồi xuống chiếu ghép băng đóng sơ sài bằng một tấm ván dài, bên cạnh là chiếc bàn cóc cáy vương vãi dây mực. Hai mắt bà đã nặng sùm sụp những nước ngược lên nhìn người chị gái to xương vóc như đàn ông, giọng đã ngạt đi:

- Chị Cả! Em khổ quá!

Vợ ông Khừu biết người em gái duy nhất của mình gọi như thế là dì ấy đang cần một sự che chở bảo vệ. ở vung này người con gái mang tên tục của mình ngắn lắm. Ngay từ hôm bước chân về nhà chồng, người ta đã quên mất tên cô rồị Cô nép vào chồng và mang một phần cái lên của chồng. Rồi mang tên con, rồi mang tên cháụ Cứ thế, lần lần cô hoà tan vào, cô đánh mất mình đi trong chính những người ruột thịt của mình! Đến khi có ai gọi cái tên từ thửa lọt lòng, những người đàn bà còn sững cả ra, cứ như không phải gọi mình! Nhưng khi nghe những người máu mủ ruột rà kêu lên bằng cái tên tục, thì ngay những người đàn bà đù đờ nhất cũng hiểu là đấy không phải là tiếng gọi vui! Một cái gì nghiêm trọng lắm đã đến!

- Đầu đuôi làm sao nàỏ Rõ tội thân dì, một ngày lành thì ba bảy ngày giận!

Người chị gái nhìn em bối rốị Cha mẹ vất vả sinh con một bề. Ông bà đã khuất núi từ lâu, chỉ còn lại hai chị em chân yếu tay mềm thế này thôị Mỗi người mỗi phận. Người chị thô kệch xấu xí, như một sản phẩm vội vã của thượng đế, nên chồng bà Cả cũng vừa vụng vừa nghèo: Anh Khừu ngay từ thuở đầu xanh tuổi trẻ, mà người ngợm đã lòng khòng xương xẩu, trông cứ như sếu vườn. Nhưng được cái Khừu đến là tốt tính, chỉ có bà Cả nói ông chứ chưa ai nghe thấy ông nặng lời với bà. Người em gái của bà thì xinh đẹp từ thuở lọt lòng. Đến lây giờ đã ngoài năm mươi, tốt số đã lên chức bà, ấy mà dì ấy vẫn nở nang gọn gàng, vẫn tươi roi róị Nhưng rõ là ông trời đến so đo cò kè cho dì ấy tí sắc tí duyên mà như người kiệt cho vay lấy lãị Cho đơn đòi kép. Cái vui của dì ấy không cõng nổi cái buồn. Đời dì ấy như bát cơm của kẻ khó, lổn nhổn ít gạo nhiều khoai!

- Em chẳng còn thiết gì nữả - Bà Son sụt sịt.

Chỉ dở nào - Bà Cả nói át đị Rồi thấy ông Khừu và mấy đứa con tay đũa tay bát chạy lên đứng lố nhố ngoài cửa đề nghe chầu rìa, bà Cả nỗi cáu hét tướng lên:

- Bố con đi xuống ăn cho xong bữa! Để ngươi ta nói chuyện!

Bố con ông Khừu răm rấp chấp hành. Ông bảo con gắp cá và múc canh để phần u với dì ăn saụ ở đây khác với nhà bà Son, bà Cả là chỉ huy cao nhất. Nhà có miếng sống miếng chín gì bà cũng nhớ em gáị Lại thêm bố con ông Khừu dù có tính bóc ngắn cắn dài, nhưng lòng dạ thơm thảo, rất quý dì Son. Thằng con út bằng tuổi cái Hoa, đen trùn trụt như con dế trụi, vừa gặp khoanh cá giữa nạc nhất để riêng ra, vừa tuyên bố một câu xanh rờn:

- Nhà dượng Hàm giàu thật, nhưng dì Son đếch sướng bằng nhà ta!

- Nào, đâu đuôi ra làm sao, dì nói tôi nghẹ Chẳng hơi đâu phải khóc lóc cho nó phí sức.

Bà Cả rút chiếc khăn mặt tổ ong trên cái rui con chuột ngoài hiên, đưa cho em gáị Tiếng vẫn choang choạc, nhưng với bà Son chẳng còn gì êm ái và thương yêu hơn là tấm lòng bà Cả. Mọi vui buồn chua ngót trong cuộc đời, bà Son đều chạy sang vẫn vi với người chị ruột thịt duy nhất còn sống với mình đâỵ Có lần vợ chồng bà Son to tiếng với nhau, ông Hàm đã động đến bố mẹ bên vợ là nhà không có nề nếp. Bà Cả đùng đùng chạy sang, nhảy thách lên giữa sân nhà ông Hàm, đến mức Thủ phải đến xin lỗi thay anh, bà Cả mới thôị Tháng trước đói quá, ông Khừu chạy vay đâu cũng không được, cuối cùng lại đến giật tạm ông Hàm nồi thóc, vừa mang về đã bị vợ xỉa xói cho một trận. Được cái ông Khừu mát tính, cứ lẳng lặng cùng con xay giã. rồi nấu một nồi cơm to tướng ăn bù.

- Sao mà người ta cứ nghĩ ra nhiễu chuyện ác thế chị Cả?- Bà Son vừa sụt sịt lau mặt vừa nói giọng ngàn ngạt:

- Em cứ tưởng việc như thế là xong, vì tai qua nạn khỏi rồi còn đòi hỏi gì nữạ Thế mà chiều nay người ta người ta lại bắt em ...

Chiều nay, Đào và người đàn bà làm thuê đi gặt nốt mảnh ruộng cuối cùng ở cánh đồng Mã Voi, cái Hoa đi chăn trâu; ở nhà chỉ còn hai vợ chồng ông Hàm, dự định sẽ tuốt cho xong chỗ lúa giờ hôm quạ Bà Son đang băm rau lợn, chờ cho mặt trời lả vào rặng tre để sân bớt nắng mới làm. Ông Hàm đánh một giấc đãy vừa dậy, đang cắm cách pha nước. Thủ và Cao chợt hiện ra ở sân. Bà Son đã biến sắc mặt. Hai người này đi với nhau là dễ có chuyện lắm! Nhưng bà vẫn làm ra tươi cười:

- Kìa chú với anh Cao sang chơị Mời hai chú cháu lên nhà trên. Thầy nó quở con khoang nhá.

Không biết rồi ba người đàn ông nói với nhau những gì, đến khi ông Hàm gọi vòi xuống, nghe cái giọng hanh hách là bà Son đã thấy có chuyện rồi!

- Mẹ nó lên trên này có việc.

Bà Son dừng tay thái chuốị Trong người bỗng nháy một cáị Bà lờ mờ cảm thảy mấy người này hình như loay hoay quanh quẩn về cái chuyện ấỵ Mà đúng thật! Bà vừa bước vào Thủ hắng giọng nói ngay:

- Có một việc cần có ý kiến của bá! Phải làm thế này là anh em trong họ hàng bàn kỹ, không cần thiết cho ta bây giờ, mà còn có lợi là sẽ giữ yên được cho họ hàng mới về sau nàỵ Còn trong gia đình anh em với nhau, mọi chuyện nhỏ nhặt phải bỏ quạ Em vừa nói với bác Hàm, bá rất có công trong những chuyện vừa rồị Phải có bá mới tháo gỡ được những chuyện rắc rối một cách êm thắm. Những người trong nhà đều biết vai trò quan trọng của bá. Bây giờ còn chút việc cuối cùng. Làm thế nào thì anh em bác đây bàn kỹ rồị Giờ em phải lên xã để kịp cuộc họp chiều naỵ Bác Hàm bận gì cứ đi làm. Cao sẽ ở đây để hướng dẫn bá làm một số việc cần thiết. Cứ thế nhé!

Rồi Thủ đứng dậy xách túi đi ngaỵ Anh chưa lên xã để kịp cuộc họp như buổi chiều vừa nói, mà Thủ đạp xe thẳng đến nhà ông Phúc.

Bà Dần, vợ ông Phúc, người cao và gầy, đang đi đi lại lại duỗi đôi chân thô tháp vào đống thóc trải mỏng chiếm gần kín kín cả góc sân. Trở thóc cho đều nắng kiểu này: ở dây gọi là cày thóc. Nghe tiếng động, vừa quay ra thì Thủ đã vào đến sân.

- Kìa bác Thủ! Chào bác. Mời bác lên nhà.

Bà Dần vồn vã đến thái quá, nhưng đôi mắt lại loáng lên sáng lạnh. Với người khác ở tuổi Thủ, bà chỉ gọi là chú, là cậu, nhưng vì đây là ông bí thư của cả xã, lại là người anh em nhà Vũ Đình đáng gờm, nên bao giờ gặp Thủ, bà cũng rất thận trọng.

Ông Phúc đang nằm trong nhà cũng choàng dậỵ Mở rộng hai cánh cửa, rồi ông vơ vội quần dài mặt vào

- Thôi quần chùng áo dài làm gì cho nóng đồng chí Phúc - Thủ nói to với giọng thân tình, rồi anh dõng dạc bước lên thềm gạch hoa, đi vào gian giữa kê bộ sa-lông nâu bóng.

Vừa ngồi xuống Thủ nói ngay:

Tôi có nghe cậu Cao nói đồng chí nhắn tôi ...

Ông Phúc khoát tay làm một động tác xin lỗi, ngắt lời:

- Đồng chí gượm cho một tý Rồi ông quay ra bảo vợ: - Mẹ nó bảo thằng Câu đi gọi chú Tính, chú Địch sang có việc.

Đó là hai ông em rể đáng giá của ông Phúc. Thủ cười nhã nhặn ngăn lại:

- Không cần làm phiền thế đồng chí Phúc ạ. Rồi tôi sẽ gặp hai đồng chí ấy để nói chuyện saụ Cũng muốn đi thăm các cụ về hưu để xen các cụ có cần xã giúp đỡ gì không, vậy mà cứ lấn bấn chưa lúc nào rảnh rỗị Mời bà Dần vào đây tôi thưa chuyện. Nửa tiếng nữa tôi lại có cuộc họp ở trên xã với hội đồng giáo viên.

Bà Dần lau mặt, ngồi vào ngồi xuống chiếc phản gỗ lim đen mun kê giáp bờ tường, tức bộ ghế ngựa dành cho ông cụ Cố khi sống.

- Hôm nay tôi sang chủ yếu là nói chuyện với bá, chứ với đồng chí Phúc thì chúng tôi đã gặp nhau trên tinh thần đồng chí nói hết ngọn ngành rồi - Thủ nhìn sang bà Dần nói thao thaỏ Sự việc thế nào thì bá cũng biết rồi tôi khỏi nhắc lạị Bác Hàm bên tôi tiếng thế nhưng cạn nghĩ! Đã đành ai làm người ấy chịu, nhưng tôi với đồng chí Phúc là đảng viên nên phải nhìn xa trông rộng, phải biết đặt lợi ích của làng, của xã lên trên lợi ích cá nhân mình! Vì thế hôm trước tôi đã gặp đồng chí Phúc trước để trình bày, xin gia đình bên này bỏ quá chọ Kết quả như bá đã thấỵ Hôm nay tôi sang đây có lời để bá rõ.

Bà Dần vẫn lau mồ hôi trên gương mặt gồ gồ sống trâu, nói với giọng vang và khô:

- Gia đình chúng tôi cứ chờ bác sang từ mấy hôm naỵ Các cô các dượng nó tối nào cũng đến hỏi, rầy la ông ấy nhà tôi Vì rằng nghe đồn nhà tôi nhận cây nhận chỉ bên ông Hàm nên mới có chuyện dàn hoà như vậỵ Bác xem thế có lộn ruột không!

Rõ ràng bà Dần đã muốn nổi đoá lắm, nhưng cái cười ngọt sớt của Thủ đã dội xuống cơn nóng của bà.

- Ôi dào miệng lưỡi thiên hạ, người nói xuôi kẻ nói ngược chiều sao cho xuể. Ai không muốn nghe sự thật kệ họ. Nhưng nếu xuyên tạc có dụng ý xấu, thì tổ chức sẽ có biện pháp.

Thủ quay sang ông Phúc đang lẳng lặng tráng ấm pha trà. Thủ hạ giọng, ông Phúc biết đây là Thủ nói riêng với ông, đe ngầm rằng ông đừng có đơn từ kiện cáo lên huyện, lên tỉnh mà vô ích:

- Từ giờ trở đi có chuyện gì ta cứ nói thẳng với nhau để cùng giải quyết đồng chí Phúc ạ. Nếu gia đình cá nhân không giải quyết được, thì đã có chi bộ làm trọng tàị Xử sự như thế là đúng nguyên tắc, lại vừa hợp tình hợp lý. Thôi xin phép hai bác, tôi phải đi không muộn mất.

Khi Thủ vừa khuất khỏi cổng, bà Dần chợt nổi xung lên:

- Đến xin người ta, mà lại ăn nói kẻ cả như bố con chó bông, ông con chó xồm! Cái thói nhà ấy đúng là không ai chịu được!

Rồi bà lại sục chân cày vào đống thóc một cách nóng nảỵ Bà muốn cáu cả với ông. Có là người ngọng đâu, mà sao hôm nay ông để cho hắn vác mặt lên mà vênh vang thế nhỉ? Nhưng ông Phúc vẫn cứ lẳng lặng tránh nhìn vào bà. Thế có điên không cơ chứ?

Trong lúc đó ở nhà ông Hàm, khi Thủ đi, ông Hàm kéo lạch xạch một hơi điếu bát, rồi vừa bước ra vừa nhả khói um tùm. Cao quay sang bà Son vẫn đứng như chôn chân trên nền gạch, nói nhỏ:

- Mọi việc đã bàn rồi, chú Thủ cũng đã nói rồi, bây giờ cháu đọc, bá viết. Sau đó bá ký tên thế là xong. Còn tất cả sau đó chú Thủ và cháu sẽ lọ Bá với bác Hàm không phải bận tâm gì nữạ

Cao mở cặp, soạn giấy bút ra bàn, kéo ghế cho bà Son ngồị Chỉ còn biết nghe theo như một cái máy, bà Son ngồi xuống ghế, người thờ thẫn như một học trò không thuộc bài bị gọi lên kiểm trạ Cao mở sổ, đọc cho bà Son chép lá đơn sau đây:

CộNG HOà Xã HộI CHủ NGHĩA VIệT NAM

Độc Lập - Tự Do - Hạnh Phúc

ĐƠN Tố CáO

Kính gửi: Đảng uỷ, uỷ ban nhân dân xã và chi bộ Giếng Chùạ

Tôi là Ngô thị Son ở xóm Giếng Chùạ Vừa qua chồng tôi là Trịinh Bá Hàm, cvì có một số xích thích vụn vặt với ông Vũ Đình Phúc, nên chồng tôi làng một việc không đúng là động đến mồ mả nhà ông Phúc. Như thế là rất khuyết điểm. Gia đình chúng tôi không dám cãi lạị Nếu pháp luật có xử trí thế nào chúng tôi cũng phải nghe lờị Trong lúc chồng tôi bị gọi lên huyện, tôi rồi lo lắng, sợ ảnh hưởng đến gia đình và các cháu, nên tôi đã đi gặp ông Phúc để xin ông ấy vì tình làng nghĩa xóm mà bỏ qua cho những việc làm không phải của chồng tôị Tôi có nói với ông Phúc rằng là sẽ có người đại diện cho gia đình và họ hàng nhà chúng tôi đến xin với gia đình và họ hàng bên ông Phúc. Như thế nên chúng tôi đã nhận khuyết điểm trước cả làng còn gì. Trong lúc tôi đề nghị chuyện đứng đắn như vậy, thì ông Phúc đã lợi dụng tôi là đàn bà con gái, muốn làm chuyện bậy bạ. Tôi không bằng lòng, ông ấy đã cưỡng tôi, bắt tôi phải chiều ông ấỵ Ông ấy bảo có chiều ông ấy, thì ông ấy mới đồng ý rút đơn kiện.

Trong lúc tôi đang chống cự lại, thì may quá có chú Thủ là em chồng tôi và Cao đi họp về, nghe thấy tiếng kêu nên đã chạy ngay tới cứu nguy được cho tôị à xin báo cáo với Đảng uỷ và uỷ ban là hôm tôi gặp ông Phúc là gặp ở ngã ba Dốc Cạn và gặp vào ban đêm hôm 28 ta vừa rồị Vì những hoàn cảnh khó khăn, nên tôi không thể đến nhà ông ấy được. Với lại tôi nghĩ nếu là người đứng đắn, lại nói chuyện đứng đắn thì gặp nói chuyện ở đâu chả được. Chính ông ấy đã bảo tôi vào chỗ khuất để tiện nói chuyện. Tôi biết làm sao được bụng dạ ông ấy thẳng hay cong. Giữa lúc gia đình tôi như vậy: chồng bị như vậy, ai còn đầu óc đâu mà nghĩ chuyện bậy bạ. Vì ông Phúc là đảng viên, nên tôi thấy Đảng phải kịp thời sửa sang những việc làm sai trái của đảng viên Vũ Đình Phúc.

Tôi xin cam đoan những lời khai của tôi là trăm phần trăm đúng sự thật.

- Cậu Cao ơi, vu cho người ta thế phải tội chết! Tôi hốt lắm!

Bà Son bỏ bút xuống, tay run bần bật, ngước lên nhìn Cao, cái nhìn van lơn của một phạm nhân nhìn quan toà.

Ông Hàm đang cầm cái cò-leo gẩy rơm ngoài sân, nghe vậy vứt đánh xoảng, tập tễnh đi vàọ Đôi mắt cá rói của ông đã tối lại :

- Hốt hốt cái gì? Lại muốn nối giáo cho giặc hả?

Cao khoát tay :

Thôi bác Hàm, bá ký tên nữa là xong. Đã bảo mọi chuyện sau này đã có chú Thủ và cháụ Không ai trách bá hết.

Vừa nói, Cao lại ấn bút vào tay bà Son. Nước mắt đã kéo lên quanh mi, bà Son cầm bút ký vào góc tờ giấy, mồ hôi vã ra trên trán. Cao gấp tờ giấy cho vào cặp đi ngaỵ Còn lại vợ chồng ông Hàm, người tuốt lúa người rũ rơm. Không ai nhìn ai và cũng không nói không rằng. Đến khi Đào và người đàn bà làm thuê đẩy xe lúa về, bà Son mới dừng taỵ Bà bảo người đàn bà làm thuê:

Chị tuốt giúp tôi - Rồi quay sang Đào: - Con đi rửa chân tay rồi nấu cơm, u sang bá Cả hỏi cái nàỵ

- Họ định làm gì nữa hả chị Cả? Kể đầu đuôi xong, ba Son nghèn nghẹn hỏị

Bà Cả chép miệng:

Thì hai cái họ ấy có bao giờ nhường nhaụ Chắc họ muốn gạt ông Phúc ra khỏi cái chân đảng viên cho đỡ vướng.

Bà Son càng lọ Được giãi bày hết mà lòng không vợi đi chút nàọ

- Thế thì ai người ta chịụ Họ có ngọng đâu mà dễ chịu nín như thế. Rồi em cũng chả yên được đâu!

Hai chị em chợt cùng thở dài, và càng thắm thía cái họ Ngô nhỏ bé của mình đã ít nhánh ít cành, đến đời này lại không có cả đàn ông nối dõi, nên mặc dù cũng là dân đất gốc, nhưng chưa bao giờ được coi là họ có máu mặt trong làng. Đến bây giờ dù bà Son đã nhập vào, đã vun quén cho một dòng họ khác đến gần hết cả cuộc đời người, nhưng khi cần thì Ngô thi Son vẫn phải tách ra mà nhận phần thua thiệt, phải làm người ăn gian nói dối để bồi đắp thêm cho sự hùng mạnh của một dòng họ đã tự coi mình là ông ba mươi ở vùng này!

Và nỗi phấp phỏng của bà Son đã không nhầm!

Mùng 5 tháng 5, tết giết sâu bọ, làng Giếng Chùa lấy lại khí sắc về sự no ấm của mình thật là tưng bừng. Nhà nào cũng đã gặt vãn. Lúa chưa tuốt hết, nhưng đã đưa về sân xếp cao như những bức thành. Công việc hãy bỏ đấy đã, hãy đánh chén đã! Vất vả, đói khát từ ra giêng đến giờ là đủ lắm rồi! Làng Giếng Chùa mà cũng phải đói thật lạ! Bởi vậy hôm nay rất có quyền được bù đắp. Phải tự thưởng cho mình. Đã là phận anh phó thường dân thì chỉ có tự thưởng, chứ còn biết đợi ai dọn cỗ hầu mình! Vì thế mới sáng ra cả làng đã rậm rịch, lào xào, ì ớị Rồi tiếng gà, tiếng lợn quang quác, eng éc. Thôi nhé, đã đến giờ hoá kiếp cho chúng mày! Được đi qua con đường cửa khẩu mà lên làm kiếp người, sướng nhé! Đến non trưa thì sự ấm no đã lên đến cực điểm. Tiếng cười nói ầm ầm trong các căn nhà. Mùi xôi mùi thịt nướng bay cứ lừng lên. Đàn ông thì mặt đỏ hơi men. Đàn bà mắt sáng long lanh, miệng cười hi hí! Trẻ con đánh no xong kéo nhau ra sông chia đỉa ba ba, bơi lặn đuổi nhau như một đàn rái cá. Hạnh phúc của người dân bình dị và gần gũi lắm. Vậy cớ làm sao thỉnh thoảng họ mới có một ngày thế nàỷ

Ông Khừu hôm nay thì mấy ai dám bì! Theo đúng kế hoạch, con vàng đang tuổi cơm cớm được đưa lên dàn lửa! Chó non, rơm mới còn thơm nức mùi lúa, đốt lên ngọn lửa cứ đỏ tươi, thui chó sao mà hợp thế! Mùi hương của rơm cứ phảng phất trên làn da chó vàng ếch, có hậu lắm!

Trong lúc thằng Chánh đi gọi vợ chồng cô Cành là con gái ông bà Khừu làm nhà ở cuối xóm về ăn cỗ, thì ông Khừu sang tận nơi mời vợ chồng ông Hàm đến ăn thịt cầỵ Nhưng nhà ông Hàm còn tổ chức giết sâu bọ còn kỹ lưỡng hơn. Ông Hàm bán con lợn ngót một tạ cho anh hàng thịt trên phố, với thoả thuận phải mổ tận nhà để ông lấy lại toàn bộ lòng sỏ và những cơ quan ngành dọc trực thuộc lục phủ ngũ tạng của ngài thủ trưởng hợi béo tới mức hàng ngày thủ trưởng không còn nghĩ ngợi được gì ngoài việc ăn rồi nằm thượt ra mà thở. Lúc ông Khừu tới thì thấy Thủ và hai người khách lạ ngồi chuyện trò to nhỏ ở sa-lông. Ông Hàm với nét mặt quan trọng rỉ tai ông Khừu rằng cái ông tóc đã điểm bạc, mặt beo béo ngồi cạnh Thủ chính là ông Luân bí thư huyện uỷ còn người tre trẻ là phó ban tuyên huấn huyện uỷ, sẽ là trưởng đoàn công tác của huyện về đây tổ chức học tập nghị quyết của trên. Đoàn còn có hai người nữa, chiều nay sẽ xuống nốt. Vì hôm nay Thủ cũng ăn đụng thịt ở đây, nên ông Hàm bảo Thủ mời cả những vị khách quý cùng đến ăn bữa lòng sốt với gia đình.

- Học tập cái gì hả bác? Như hồi cải cách à? - ông Khừu hỏi có vẻ chờn chợn.

Ông Hàm ra vẻ thành thạo:

- Không phải thế, mà chỉ những chân đảng viên mới học thôị Nhưng cũng quần nhau ra trò đấy!

Vợ chồng ông Hàm cứ nài ông Khừu ở lại ăn tiết canh, thịt sống, rồi chiều ông Hàm sẽ sang nếm món rựa mận vốn là sở trường tài ba của ông Khừụ Đôi bên mời nhau rất nhiệt tâm. Đánh nhau chia thóc, mời nhau ăn cơm là thế! Tất nhiên ông Khừu không thể ở được, và đến chiều tối vợ chồng ông Hàm cũng không còn lòng dạ nào mà sang nhà ông anh cọc chèo để thưởng thức món rựa mận tuyệt vời của ông Khừu nữạ

Bởi một sự kiện đã nổ bùng ra giữa làng Giếng Chùa! Bắt đầu là tiếng ầm ầm ở nhà ông Phúc. Những tiếng nói cứ chen nhau, chồng đúp lên nhau, nhộn nhạo rối tung rối mù. Đằng xa xa không tài nào hiểu được người ta cãi cọ nhau, hay người ta vui đùa với nhaụ Nhưng một người đàn bà cao, gầy, giọng rất vang, át hẳn những tiếng líu ríu khác; như quả pháo đùng cột dây pháo chuột; bà ta vỗ đét hai tay vào nhau, chân nhún nhảỵ Rồi không chịu nổi nữa, bà lao ra cổng, đi hùng dũng giữa đường làng, con đường lát bằng gạch vồ Hưng Ký từ xửa xưa còn chắc khừ. Và lúc này tất cả làng đã nghe rõ tiếng the thé như xé vải của người đàn bà kia như đang thông báo điều gì. Đó là:

- Cha tiên nhân tam tứ đường đại đồng nhà nó! Đồ quạ tha ma bắt, đồ ăn gian nối dối, dám đổi trắng thay đen, giám vu oan giá hoạ cho chồng bà! Bà truyền bảo ba hồn chín vía cho hồn mày được biết: quân điêu toa đi ngang về tắt, quen thói giăng hoa chim chuột, không chết treo chết chém thì cũng chết sông chết ngòi, chết đường chết xá, mưa sa gió dập đời mày! Ba vạn chín nghìn con âm binh quen đặt điều dựng chuyện cũng không cứu nổi cái tội mỏng môi hay hớt của m..à ...y!

Cứ thế, choang choác, xối xả, chan tương, đổ mẻ dọc đường làng. Những lời nanh nọc chua ngoa có gai có ngạnh, nhưng lại lên cao xuống thấp, có vần có nhịp hẳn hoị Chửi có bài bản, chửi như hát hay là thế! Và người chửi như đã chuẩn bị từ lâu lắm, bây giờ sự ấm ức giận hờn mới được bùng rạ Thế thì bà phải chửi đơn chửi kép, chửi chùm chửi lợp cho hả. Tay bà vung, miệng bà gào cao vót. Khuôn mặt, gầy, hóp, cứng, người ta gọi là mặt gân, cứ tím tía lên phừng phừng. Đôi chân đi đất cung xoải bước phừng phừng. Bà đang thách thức muốn giao đấu, muốn tuyên chiến quá! Lửa khói trong lòng bà đang bốc ứ lên đây! Ngoài xuất chửi để bảo vệ cho chồng, bà còn đang chửi cho chính mình đây!

Thế bà là ai ghê vậỷ Thì còn ai nữa! Bà là bà Dần, vợ ông Phúc, kẻ tình thù của bà Son!

Lúc này bà Son đang rang xào thức ăn còn lại sau hai bữa trưa và chiềụ Mỡ reo xèo xèo trong chảọ Buổi trưa sau bữa ăn thịnh soạn giữa gia đình với những vị khách quý trên huyện, thì đã đứng bóng. Đang ăn chuối tráng miệng, chợt hai bố con ông Long, tức người em kế sau ông Hàm, từ trên khu gang thép về chơị Ngồi chuyện trò một lúc, rồi bà Son lại vào bếp nấu nướng thết bố con ông Long. Khi Thủ và hai vị khách trên huyện đi gặp Xuân Tươi để bàn việc họp chi bộ buổi chiều, thì hai anh em Hàm - Long lại tiếp tục ngồi vào mâm.

- Cái vụ lôi thôi của bác thế nào rồỉ - Lúc chỉ còn lại hai người, ông Long mới rụt rè hỏị Vì ông Hàm cấm chỉ những người trong nhà không được bép xép những chuyện bê bối với họ hàng ở xa, nên ông Long chỉ nghe hóng qua những người làng lên đấỵ

- Có gì mà lôi thôi! - ông Hàm tợp một hớp rượu nếp cái giọng đến là khủng khỉnh, kẻ cả - Bây giờ thì không phải tôi, mà anh em nhà bác Phúc sẽ lôi thôi to! Lần này thì cứ là hết chỗ ăn nói! Mất Đảng thì còn biết nói vào đâủ Không được họp hành chửi xó bếp ai nghẻ Chửi xó bếp tức là chửi mình! Ngẫm ra chú Thử nhà ta khá? Nó đánh chắc là kín tiếng lắm! Phàm đã làm quan chức thì anh nào cũng đáo để cả! Và nó đã trị nhau thì trị hiểm hơn dân thường nhiềủ Việc vừa rồi mà xong xuôi được là nhờ chú Thủ cả đấy! Trên huyện quý chú ấy lắm. Chú có để ý thấy ông Luân bí thư mà cứ nói chuyện với Thủ nhà mình như bạn bè không? Đời các chú không biết, chứ quan hàng huyện ngày xưa chứ có phải thường đâụ

- Thế thì em cũng mừng. Có chú Thử ở nhà thật yên tâm - ông Long đã gắp miếng cổ hũ đưa lên, nhưng chưa ăn, ngước nhìn.ông Hàm xúc động:

Khi hai anh em xong bữa thì đã quá chiềụ Đào và người đàn bà làm thuê kéo xe đi chở nốt mấy xe lúa cuối cùng. Bố con ông Long đi thăm họ hàng. Bà Son lại dọn dẹp. Còn ông Hàm thì có quyền tự phân công cho mình là đánh một giấc tới bao giờ thì tới!

Giữa lúc ông làm nằm ườn trên chiếc giường gỗ lát chân quỳ, ngáy pho pho thật vui vẻ, thì cuộc họp chi bộ ngoài nhà mẫu giáo đang tưng bừng như lửạ Bước vào cuộc họp, Xuân Tươi làm phần việc của người chủ nhà là giới thiệu khách và thành phần đội công tác của huyện rồi anh nói ý nghĩa, mục đích yêu cầu và từng bước tiến hành việc triển khai nghị quyết 04 ra sao để mọi người thảo luận, sau đó đến phần nội dung sẽ do trưởng đoàn công tác của huyện chủ trì. Nhưng không biết từ đâu, người ta đã thì thầm với nhau là trước khi vào họp là Xuân Tươi dang giữ một lá đơn kiện về một vụ xì-căng-đan rất là tầm cỡ. Lời qua tiếng lại thành công khai, rồi chính ông Tính, chồng bà Lộc, em rể ông Phúc vốn là một quản đốc ở lò cao khu gang thép mới về hưu, nhưng tính khí vẫn nóng nảy như một anh háu ăn, có miếng nào ngon là đả liền! Ông Tính đề nghị Xuân Tươi cho công bố lá đơn để chấm dứt sự bàn tán mà ông nói là sặc mùi doạ nạt của một thời chiến tranh lạnh?

Thế là quên cả mục đích yêu cầu của cuộc họp, quên cả bí thư huyện uỷ và đội công tác của huyện đang ngồi đấy, Xuân Tươi trở về đúng cái nếp tuỳ tiện luộm thuộm và hay bị động của mình như những cuộc họp trước đâỵ Chưa ai kịp ngăn, thì anh đã rút lá đơn làm Xuân Tươi cứ ngứa ngáy không yên! Y như ông Khừu có be rượu trong túi mà lại không được uống thì chịu làm sao! Phải nhắp, mà phải có nhiều bạn hiền cùng thưởng mới vuị Lá đơn xôm trò như thế mà lại bắt đọc một mình thì Xuân Tươi chịu sao nổi! Chưa đọc hết, ông Phúc đã chồm dậy hét tướng lên:

- Bố láo! Vu cáo! Vu khống! Cái đơn này có từ bao giờ? Chữ của aỉ Ai đưa cho anh? Tôi phải xé xác đứa nào! ...

Người ngồi bên phải kéo áo ông Phúc. Nhưng những người thuộc đường dây của chi họ Vũ Đình đã nhao nhao giơ tay, rồi không chờ chủ toạ cho phép, đã nhấp nhô đứng dậỵ Thì những người thuộc phe cánh của chi họ Trịnh Bá cũng không chịu lép trong đấu tranh nghị trường, cũng hoa tay đúng lên. Chỉ có Thủ là vẫn ngồi im, và bên kia là Tùng cũng ngồi thuỗn ra ngơ ngác đến bàng hoàng. Một người im lặng vì hơi bất ngờ trước những phản ứng quyết liệt của đối phương. Cứ tưởng sau tiếng nổ của quả mìn này, đối phương chỉ còn biết thanh minh yếu ớt trước sự chứng kiến của những người được gọi là tai mặt của cả làng Giếng Chùa và anh chỉ cần ngồi im lặng hưởng thành quả. Đó là Thủ. Còn người im lặng thứ hai thì thực sự chưa hay biết tí gì, nhưng đã lờ mờ thấy là có sự chưa hay biết tý gì. Đó là Tùng. Thế lực cả hai bên ầm ĩ đã đến mức không ai chịu aị Xuân Tươi lúc này giống như một cô thống non tay trước một đoàn âm binh đáo để, không còn biết dẹp yên bằng cách nàọ Xuân Tươi bối rối nhìn bí thư huyện uỷ, mồ hôi cứ vã rạ Ông Luân đang ngồi ở hàng ghế đầu lên đựng bật dậy, quay lại nhìn mọi người với bộ mặt vô cùng đau khổ như chính ông bị chơi khăm, như chính ông bị lôi vào đồng loã trong việc đấu đá nàỵ

- Cá đồng chí? Các đồng chí có còn là những đảng viên nữa hay không? Đây có còn là cuộc họp đảng nữa không? Hay là một sới vật của những phe cánh?

Mọi người theo nhau ngồi xuống, nhưng mắt vẫn long lên, bắn những tia sắc nhọn sang nhaụ Và thật là nhanh như tên bay đạn bắn, cuộc họp chưa xong, các đảng viên chưa về đến nhà, nhưng cuộc đấu khẩu vì cái đơn kiện kia đã như một đàn liếu điếu thóc mách bay báo tin khắp các ngõ ngóc rồị Tất cả nội ngoại chi họ Vũ Đình chạy bổ đến nhà ông Phúc, mắt người nào người nấy cứ xếch khéo cả lên, trông rõ hốt! Cả đến Quý, vốn là người ngại sinh sự, mà cũng nhớn nhác chạy đến để xem hư thực thế nào, chứ chả nhẽ ông trưởng tộc của chi họ Vũ Đình lồng lộng như thế lại hoá đổ đốn như vầỷ Chờ mãi ông Phúc vẫn chưa về. Bỗng thoáng thấy bóng Đào Văn Quang, tức Quàng đi lui cui ngoài bờ găng, bà Dần gọi giật vàọ

- Họp tan rồi, nhưng bác Phúc với bác Tính còn ở lại làm việc với cụ Luân và đội công tác của huyện. Cả bác Thủ cũng chưa về. Phen này thi cứ là ra bã!

- Ai ra bã?

Quàng lại chum chúm cái mồm phễu dầu ra điều bí mật: Thì cứ biết là ra bã!

Mọi người kéo Quàng vào nhà bắt kể tỉ mỉ về cái đơn kiện kiạ Vừa nghe thủng câu chuyện, ai cũng tranh nói như cãi nhaụ Đang lào nhàu thì bà Dần, đúng là khí phách của người cầm tinh hổ, như con cọp cái nhảy thách lên, lao ra ngõ và bài độc tấu đầy tính chất cổ truyền, nhưng lâu nay rất ít người dùng, vì bây giờ người ta yêu nhau và ghét nhau đều là tiết kiệm lời lắm! Thời đại mì ăn liền, cần gì là làm luôn thôi! Nhưng mặc! Lúc này bà Dần cứ kế thừa và phát huy bài dân gian đã bị lãng quên với tất cả sự chất chứa và sôi sục của mình:

- Cha đẻ mẹ thằng đàn ông, con đàn bà nào quen bán không lnua chịu, quen vay đầy giả vơi đã đẻ ra đứa con có mồm mà nói điêu, có mắt mà nói mò là màỷ ...

Bà Dần vẫn khăn vuông vắt vai, một tay chống sườn, một tay vung vẩy; cứ mỗi bước đi ngón tay trỏ cong khoằm như mỏ vẹt lại mổ đốp ra phía trước. Bà cứ phăm phăm dọc đường chính mà tiến. Con đường bổ làng ra hai nữạ Nên các ngõ ngách đêu nghe rõ mồn một bài độc ca của bà. Xem ra bà còn trường hơi và trường vốn về loại dân gian cổ truyền này lắm!

Đào vừa kéo xe lúa lệch kệch về tới sân, đã gọi giật giọng tức tối:

- U ơi! U đâu rồỉ Cả làng người ta đang nói dăng dăng là bà Phúc đang chửi u đấy! Sao nhà mình lại ru rú thế nàỷ U đâu rồị

Đào sồn sồn lên. Cô bỏ xe lúa giữa sân, quần ống thấp ống cao, mặt chín lịm, nóng nảy đi thẳng đến buồng bà Son vì thấy cửa mở hé. Đào bỗng đứng khứng lại khi thấy bà Son nằm úp mặt xuống gối, đôi vai cứ rung lên.

- U! Sao u không ra cho cho con mẹ ấy một trận? U không nghe thấy gì à? - Đào vẫn gắt gỏng.

Bà Son không ngửng lên, đôi vai càng rung mạnh và tiếng ngàn ngạt nhòe ướt:

- Biết rồi! Nghe hết rồi! Nhưng làm gì được người ta, vì người ta đúng con ơi!

Mặt Đào đang bừng đỏ bỗng tái đị Chiếc liềm trong tay cô rơi đánh seng xuống nền gạch. Ông Hàm từ ngoài vườn vào, đưa cái nhìn lầm lầm:

- Khóc với lóc gì, đi nấu cho tôi nồi chè. Còn con Đào rửa chân tay rồi đi gọi chú Thủ sang đây có việc. Phải gang họng chúng nó chứ dám láo à!

Đoạn, ông Hàm lại ngồi xuống đi-văng thông điếu bát. Khuôn mặt ông đã ngấm dần hơi men, giờ thêm nỗi bực càng gân guốc cương quyết. Hai mẹ con bà Son lẳng lặng đi làm theo sự phân công của ông lãnh chúạ Cả người đàn bà làm thuê cũng đi lại rón rén, sẽ sàng xếp từng lượm lúa ra sân. Vừa mới lúa sáng trong nhà ngoài sân tưng bừng là thế, mà bây giờ tất cả đã cụp xuống như cái cây xấu hổ có người chạm vàọ

Đào vừa ra tới ngõ thì Thủ đã đến. Rồi Cao ép người trong chiếc quần bò ống côn và chiếc áo phông, trước ngực in hmh một người phóng hon-đa hùng hổ giống hệt Cao ngồi trên chiếc Ba-bét cá ươn của anh.

Nó chưa chịu à? - ông Hàm phà khói thuốc phủ mờ cả mái đầu muối tiêu hỏi giọng khàn khàn.

Hai chú cháu Thủ Cao xoay xoay chén nước trên tay, mặt hơi tẽn tò như người thua vật. Thủ bảo Cao: Xuống gọi bá lên đây, rồi đưa mắt nhắc ông Hàm về người đàn bà làm thuê đang lúi húi xếp lúa ngoài sân. Biết ý, ông Hàm ra cửa nói:

- Chị ra vườn múc nước từ dưới ao lên tưới cây cho tôị Ô doa tôi để ngoài ấy rồị

Người đàn bà ngửng lên rụt rè, nhưng chị thừa biết gia đình không muốn cho chị tò mò vào những chuyện riêng tư của họ. Nói cho mà biết, đây không lạ nhé! Nhưng chị vẫn hỏi lễ phép:

- Thưa ông, hôm nay không tuốt lúa ạ?

- Thôi còn ít để mai tuốt rồi phơi phóng một thề.

Vừa lúc ông Long cũng hớt hải về. Bà Son cầm chiếc khăn ướt vừa lau mặt, vừa se sẽ ngồi xuống như tự đưa mình vào bẫy một lần nữạ

- Có một việc thế này, nói để bá biết trước, không có gì phải lo - Thủ lên tiếng chậm rãi: - Anh em ông Phúc yêu cầu đối chất người viết đơn, tức là bá đấy! Thì cứ đối chất! Bá cứ nói y như hôm trước đã viết.

Bà Son hốt hoảng:

- Thế tôi phải ra chỗ họp của các chú à?

- Bá ra trước khi vào họp. Lúc ấy chỉ có đội công tác của huyện và một vài người ở đâỵ Bá cứ nói cứng là cái đơn do bá tự viết chứ không ai xui, ai ép. Bá nói xong, bá về, còn lại chúng em sẽ lọ

Cao xen vào:

- Theo cháu vẫn nội dung ấy, nhưng bá phải nói sao cho càng cụ thể, càng tỉ mỉ bao nhiêu thì càng tốt bấy nhiêụ

Bà Son lau khuôn mặt đỏ như người sốt, tiếng đã như rên:

- Nhưng chuyện không có thì biết nói thế nàỏ Có bé xé ra to làm sao! Hôm trước tôi đã bảo cứ vu cho người ta là không xong đâụ

Ông Hàm nóng nảy cắt ngang:

- Lúc này còn to với bé gì! Các chú ấy đã bảo làm thế nào thì cứ làm thế. Mình những ba người mà chịu à! Còn tôi đây, chưa cần ra tay đâu! Để xem các chú làm thế nào đã! Không xong thì tôi sẽ có cách!

Bà Son càng tái người, giọng tức tưởị

- Hôm trước bắt tôi đi gặp người ta cũng bảo chỉ cần một lần thế thôi, rồi còn lại các chú sẽ lo hết. Việc đã được đến thế, mình đã tai qua nạn khỏi, thế mà lại còn bắt tôi viết đơn viết từ cũng bảo đây là lần cuốị Giờ lại bắt tôi phải đi cãi lý cãi lẽ với người tạ.

Bà Son chưa dứt lời, Đào đã từ trong buồng xấn xồ đi ra, chao chát:

- Đi đâu thì đi, làm gì thì làm, nhưng cứ để người ta réo chửi khắp đâu làng cuối xóm, mà mình cứ im thin thít thì chẳng còn ra gì đâủ

Ông Hàm quay lại hét lên:

- Câm ngay mồm! Đây không phải việc của mày!.

Đào lui vào, vẫn còn lầu bầu: Mai nhà ấy còn chửi mà vẫn không ai dám làm gì thì khắc biết tay tôi!

Ông Long ngồi rin từ nãy đến giờ lúc này mới khẽ kháng lên tiếng, đúng bản tính của người dĩ hòa vi quý:

- Chú Thủ xem có cách nào bớt căng thẳng, bớt phiền đến bá không?

Thủ đã hơi xẵng:

- Bớt căng, bớt phiền thì chỉ có xin đầu hàng! Còn muốn sống cho sống ở làng này thì nó căng một, thì mình phải căng hai! Vì chỉ người có lý mới dám căng, chứ phải nhún, phải nhịn trước mắt mọi người là yếu thế rồi! Thôi không bàn nữa, sáng mai lúc nào chú Cao gọi thì bá đị Không nói được tỉ mỉ thì cứ nói như cái đơn. Sau đó Cao sẽ nói thêm, nghe chưả Cứ theo những điều trong đơn mà phát triển ra! Còn việc vợ ông Phúc vác mồm chửi đổng rồi sẽ xử vào tội đảng viên mà để vợ con gây rối loạn.

Dứt lờị Thủ đứng dậy bước ra sân. Cao cũng nối gót ngaỵ Bà Son đưa cái nhìn nhòe ướt sang ông Long, người hiền lành chân chỉ hơn cả trong số anh chị em ở nhà chồng. Bà kể lể:

- Đấy chú xem, cái thân tôi trăm dâu đổ đầu tằm. Từ cha sinh mẹ đẻ đến giờ chưa dám hại ai chưa ăn bớt của ai một xu một sang; thế mà giờ ra đường bị người ta chửi là điêu toa, về nhà thì hết chồng đến anh em giày vò xui khiến! Tôi có liên quan gì đến cái việc thù hằn tranh chấp của họ này họ kia, mà làm tình làm tội tôi đến thế!

Ông Hàm lại e hèm:

-Thế bây giờ bà là người của họ nhà nàỏ Nó định bôi gio trát trấu vào họ Trịnh này, dắng lại không liên quan đến bà?

- Ai dám bôi gio trát trấu vào họ Trịnh? Họ chỉ bôi gio trát trấu vào tôi thôi! Vì họ Ngô không có đàn ông đàn ang nên mới khổ thế nàỷ Nhưng đừng có bắt ne bắt nét người ta quá. Bắt tôi phải đối chất đối chát trước bàn dân thiên hạ thì tôi khắc tung hê hết lên! Ra sao thì ra, đến đâu thì đến! Nói dối một lần, chứ nói dối mãi lại không phải tội rụt lưỡi vàọ

Ông Hàm tái mặt, cố gìm giọng nói nho nhỏ; nhưng rõ ràng là ông đã muốn rít lên :

- Bà định phản
Trả Lời Với Trích Dẫn
  #9  
Old 07-02-2005, 05:47 AM
tieu__phivu tieu__phivu is offline
Member
 
Tham gia ngày: Jun 2005
Bài gởi: 28
Default

Cuộc họp sáng nay, trưởng đoàn công tác huyện đề nghị với bí thư Xuân Tươi phải thay đổi chương trình. Anh nói:

- Hôm qua ta đã vội vàng và nhân nhượng hữu khuynh. Không thể chiều theo ý một cá nhân nào, càng không thể nên đứng về một phía nàọ Nhưng chuyện cá nhân giữa ông Phúc và ông Thủ hãy tạm để đấy đã. Phải tìm hiểu kỹ nguyên nhân đã.

Các đảng viên lục tục kéo đến. Túm năm tụm ba, thì thầm to nhỏ suốt dọc đường. Đêm qua cả làng lại nháo nhác cả lên về tin bà Son. Sáng nay vẫn chưa thấy tăm hơi, Thủ vẫn đi lại thư thái, nhưng mặt mũi không giấu được anh đang nghĩ ngợi lung lắm. Cao thì nhớn nhác ra mặt. Lần đầu tiên đêm qua Cao thức trắng. Sáng ra người háo, uống nước như còn mà người vẫn nóng như rang. Thỉnh thoảng Thủ lại đưa mắt nhìn Cao kín đáọ ấy là Thủ nhắc, Thủ kèm để Cao không phụt ra điều gì sơ hở.

- Thôi ta vào các đồng chí ơi! Hôm nay nhiều vấn đề lắm - Xuân Tươi lại vỗ vỗ tay mời mọi ngườị

Tất cả vừa yên chỗ, Xuân Tươi đứng lên nói:

Hôm nay ta phải làm lại các đồng chí ạ. Vội vàng như hôm qua là hỏng! Tôi xin nhận khuyết điểm! Chúng ta không được dùng một nghị quyết lớn của đảng để sát phạt nhau! Từ giờ việc điều hành chính sẽ là đội công tác của huyện.

Bỗng có tiếng chao chát ngoài ngõ. Mọi người vừa quay ra, thì bà Cả đùng đùng chạy tới sân. Quần ống thấp ống cao, phô hai ống chân dài và đen. Tay áo cũng bên xắn bên không. Khuôn mặt gầy của bà cứ gồ lên phừng phừng.

-Thưa các ông các bà đảng viên của cả làng? Nghe nói có cả người của huyện xuống nữạ Tôi xin hỏi rằng là dì Son em tôi có tội tình gì mà các ông các bà bắt dì nó ra giữa làng để vặn vẹỏ Tại làm sao nó phải làm cái việc kiện tụng, các ông các bà có biết không? Thì cứ hỏi ông Thủ ngồi kiả Hỏi cậu Cao ngồi kia! Nó bỏ đi đâu từ đêm qua đến giờ? Nó mà làm sao thì tất cả không xong với tôi đâu! Cả ông Phúc kia nữa! Ông để vợ ông lộng mồm như thế à. Rồi tôi phải gang mồm, móc họng ra cho chửa cái thói ...

Xuân Tươi chạy ra ôm lấy vai bà Cả kéo ra sân, miệng rối rít:

- Bá cứ bình tĩnh, em biết cả rồi! Em hứa sẽ làm công minh. Trưởng đoàn công tác huyện cũng chạy ra nói, bà Cả mới nguôi ngoàị Một vài Đảng viên trung gian không thuộc bên nào đề nghị phải xem xét ngay việc bà Son, chứ không thể đánh bài ỉm được, vì nếu xảy ra chuyện gì thì chi bộ không phải là không có trách nhiệm.

Thế là lại tranh luận um sùm. Một thôi một hồi, thấy rối rắm quá, vì càng bàn cãi càng đi xa nội dung, càng không ai chịu aị Trưởng đoàn công tác huyện lại hội ý với Xuân Tươi thôi đành tạm hoãn để chuẩn bị lại cho cuộc họp buổi chiều chu đáo hơn. Thế là cuộc ra quân lần hai lại xúi! Cả đôi bên ra về như bị bước hụt, vì đang ngứa gan ngứa miệng?

Trong khi đó bà Cả và chị em Đào cứ nháo nhác. Đến lúc này thì anh em ông Hàm cũng nao núng lắm rồị Đứng ngồi không yên, lòng dạ bổi hổi, hơi tý là giật thót cả ngườị Vẫn không ai biết bà Son ở đâu!

Ông Phúc chưa về đến nhà, đã nghe hàng xóm mách là bà Dần vợ ông và cô Cành con gái đầu bà Cả đã có chồng có con, đang cãi nhau như chợ vỡ ở ngoài Soi Dâụ Ông Phúc bỗng tức lộn cả ruột. Đúng là đàn bà chỉ tổ làm rách việc. Tối hôm qua ông đã gắt ầm lên về việc bà Dần đi chửi như như khua mõ khắp làng rồị Không cần phải hàng tôm hàng cá như vậy, vì ông đã nắm đằng chuôi con dao hai lưỡi này! Giữa lúc phải trái, thắng bại đang lừa miếng nhau như con dao hai lưỡi, thì anh nào nắm được đằng chuôi, anh ấy thắng. Trong lúc ông đang bị dồn vào thế nắm đằng lưỡi, phải ngậm bồ hòn làm ngọt, thì bỗng thế cờ lật ngược. Chính vì chú cháu Thủ Cao, Cao Thủ quá hiếu thắng, quá chủ quan đến mức coi trời bằng vung, định đánh một đòn chết tươi để kết liễu anh em chi họ Vũ Đình trước bàn dân thiên hạ, nên đã cuồng lên mà mất hết tỉnh táo, thì bỗng dưng con dao quay ngược lại! Chính bà Son, bà Cả đã vô tình đẩy con dao quay ngược lưỡỉ Cũng là gây oán, trả oán đấy thôi! Nhưng lời chao chát của bà Cả vừa rồi, đấy chính là cái chuôi dao để ông cầm mà phạt chú cháu Thủ - Cao cứ là gãy rôm rộp như phạt mía! Thế cho nên không việc gì mà phải đanh đá cá cầy, cho dân làng thêm ghét.

Ông Phúc tính phải ra ngay Soi Dâu để ghìm cái máu hổ của vợ. Cô Cành con gái bà Cả tuổi đã sồn sồn cũng không phải tay vừạ Chanh chua thì khế cũng chuạ Cành cũng chao chát nanh nỏ như mẹ. Bây giờ chỉ cần ta gây thêm chuyện gì là chú cháu Thủ Cao sẽ dựa vào đấy để đánh lạc mục tiêụ Rồi thì tôi có khuyết điểm chuyện này, anh cũng thiếu sót chuyện kiạ Thế là hòa! Hòả

Về đến nhà thấy cửa đóng im ỉm, ông Phúc vớ lấy chiếc mũ là cọ đi ngaỵ Hôm nay mẹ con bà Dần đi gặt nốt đám ruộng ở ngoài Soi Dâu giáp sông Công. ở vùng này, tất cả những bãi sa bồi bên sông đều được gọi là Soị Thuở xa xưa Soi Dâu đã trồng dâu nuôi tằm, nhưng nghề ấy không thịnh ở đâỵ Chưa ra tới nơi, ông Phúc đã được biết vừa mới rồi bà Dần và cô Cành sau một hồi lời qua tiếng lại, đã xông vào xé áo nhau làm náo loạn cả cánh đồng. Người lớn phải lao vào kéo hai người như hai con gà mái mổ nhau, còn đám trẻ con thì khoái đến tận củ tỉ, chúng nhảy lò cò hò reo: A phóng chưởng rồi! Bố tướng quá! Bây giờ hai bên đã lui vào thế phòng ngự. Nhưng chốc chốc lại câu pháo sang nhaụ

Cô Cành gặt ở thửa ruộng trên nàỵ Tay cắt lúa soạn soạt, nhưng mồm vẫn cứ toang toang giữa trời đất. Đây, cô đang câu pháo bằng cách quát đứa con gái hơn mười tuổi đang đuổi bắt muỗm:

- Đi khuân lúa lên bờ. Đã bắt thì bắt hổ bắt báo bất hùm bắt cọp mà thui mà nướng cho sướng cái đời, chứ bắt làm gì con muỗm muỗm?

ấy đấy, thế là phạm húy sát sạt đến tên vía bà Dần rồi! Mà cô Cành lại muốn thui, muốn nướng cái người cầm tinh hổ nữa cô đấy! Bị chạm nọc, bà Dần đang lượm lúa ở mãi thửa ruộng vành khăn dưới kia cũng gầm lên với tháng Kiệm, thằng dân đang xếp lúa vào xe cải tiến. Bà phản pháo:

- Sao chúng mày lại xếp lộn tùng phèo như thế thì được mấy nả? Con giai chứ có phải con gái đâu mà dốt thế! ấy là bà Dần đang móc máy cái ghen đẻ toàn con gái của nhà cô Cành đấỵ Đời ông bà cô Cành chỉ đẻ được bà Cả, bà Son. Đến bây giờ Cành lại làm một lèo bốn đứa con gáị Cô vẫn lấy làm cay cú về cái chuyện đẻ đái của mình lắm! Bị chạm đúng nỗi đau âm ỉ, Cành nổ súng ngay, giọng lại vóng vót như hát đối:

- Có là ngựa là hổ thì cũng chui từ cái chỗ kín của người đàn bà ra! Từ con ba mươi đến thằng chín chục cũng chẳng thoát được cái lỗ rò ấỷ

Câu sau cùng lọt vào tai ông Phúc. Ông thấy da mặt mình đã sần lên. Vợ ông tuổi hổ, cụ Cố Đại thọ 90 tuổi, vậy là cô Cành đã vơ tuốt ráo vào một câu chửi! Nhưng ông Phúc biết bỏ qua đối tượng phụ, vả lại trong lòng ông đang thầm cảm ơn chị em bà Cả đã vô tình giành cho ông phần thắng, nên ông đủ bình tĩnh mềm mỏng:

- Thôi cô Cành ạ, có chuyện gì đã có tôi đâỵ

Cành quay lại, làm ra vẻ ngạc nhiên như bây giờ mới nhìn thấy ông Phúc. Khuôn mặt gồ của cô tía lên dưới vành nón, và giọng vẫn cong cớn:

- Ông cứ hỏi cả làng trên xóm dưới xem là ai gây sự trước? Chiều qua mà tôi ở nhà thì đừng có hòng động đến dì tôi Sinh sự thì sự sinh.

- Thì hôm nay có gì cô cứ nói với tôi - ông Phúc nói nhỏ rồi đi xuống thửa ruộng nhà mình.

Bà Dần vốn nể chồng, nên thấy ông ra bà xếp ngay miệng lại cứ cắm cúi gặt như mải mê lắm. Thằng Kiệm, thằng dân cũng nem nép xếp lúạ Ông Phúc đang định nói một câu nghiêm nghị trách móc vợ, thì bỗng tiếng la thất thanh phía cuối cánh đồng, chỗ. giáp bờ sông:

- Cô Cành! ơi cô Cành?

Cành vẫn đang lóe xoè la đứa con gái, giật mình quay lên nhìn mấy đứa trẻ chăn trâu đang cởi trần trùng trục định xuống tắm sông, nhưng bỗng chúng chạy tóe trở lại, vừa chạy vờ gọi ú ớ Cô Cành! Cô Cành! như một lũ động kinh. Cành hở, hở rồi vứt liềm hớt hải chạy đến. Theo tay chỉ của đám trẻ trâu, cô lao xuống bờ sông. Rồi chính cô cũng chạy tốc trở lạị Vừa ngã dúi ngã dụi, vừa khóc rầm rĩ, hai tay bò bới quáng quàng như bỗng hóa điên hóa mù:

- ơi giời ơi! Dì tôỉ Dì tôi!

Người ông Phúc bỗng giật mạnh một cáị Rồi hoàn toàn vô thức, không kịp đắn đo kìm nén, ông vứt bó lúa đang lượm, chạy bổ lạị

Chỗ ấy chính là đoạn sông Vai Cày!

Có một góc của cõi lòng đã cất kỹ, đã giấu kín cho quên đi bây giờ bỗng bị khua dậy! Ông Phúc chạy đến chỗ lùm tre là sát trên mặt nước. Quãng này sông ăn hoắm vào thành hình chữ C, nhưng người thôn quê chỉ nhìn nó giống như chiếc vai càỵ Nước lừ đừ trong đám rong trôi trôi ra theo xoáy nước. Ông Phúc kêu á một tiếng, hai mắt giật giật kinh hãi nhìn hút vào cái hình dáng đã hiện ra rõ mồn một. Bà Son!

ông Phúc hoa tay, hét lớn:

- Lại đây! Lại đây!

Tất cả chạy túa lạị Cả vợ con ông Phúc cùng hớt hải đến. Nhưng không ai dám tới gần, mặt mũi cứ táo tác bợt bạt rạ Cô Cành thì vẫn nửa mê nửa tỉnh, vật vã trên đất. Ông Phúc vẫy thằng bé nhỉnh hơn cả trong đám trẻ trâu lại, rồi ông lập cập bước xuống mép nước. Ông nhoài người ra trong tư thế bơi đang, khẽ nấm lấy tay áo của người tử nạn đã biến dạng, trương to như vữa ra trong quần áọ Bàn tay co quắp răn rúm. Cái miệng méo đị Hai con mắt bạc nhợt ngâm trong nước vẫn mở trừng ra, như cũng kinh hãi về cái chết của chính mình. Mái tóc dày xổ tung, cuốn lỏa xỏa trong nước như đang run rẩy, run rẩỵ Ông Phúc cúi xuống lùa một tay dưới gáy, một tay dưới lưng người đàn bà đã cho ông những ngọt ngào, đã cho ông những cay đắng, bây giờ đang dập dềnh chìm nổi trong nước. Ông thầm nói bằng cái nhìn rối bờị Tôi đây! Phúc đây! Chính ở chỗ Vai Cày này, ngày ấy bà rủ tôi bỏ nhà, bỏ làng đi lên rừng hay xuống biển cũng được miễn là có nhaụ Tôi sợ, tôi chốị Bà bảo đến nước này thì chỉ còn muốn chết? Mà muốn chết trong vòng tay của nhau! Nếu em chết trước, anh hãy cho em nằm trên tay anh một lần cuốị Và đêm đầu tiên em ở một mình dưới đất, anh hãy ra ngồi với em, dù âm dương cách trở? Tôi đã bảo đứng có nói gở. Dù có thế nào thì sống vẫn hơn chết! Thế là bà giận, bà cáu, bà là ầm ầm lên. Tôi phải bịt lấy miệng. Bây giờ sau mấy chục năm lở bãi, tóc đã bạc, tới lúc tôi đưa bà đi một đoạn, đưa bằng đôi tay của tôi đây!

Ông Phúc cúi xuống thấp nữạ Một luồng hơi lạnh phả lên, thấm rất ro như thổi vào từng đầu ngón tay, lùa vào từng mao mạch, nghe tê tê lạnh lạnh, chạy mãi lên cườm taỵ Sau bao nhiêu năm không giáp mặt, bây giờ lại nhìn tận mắt, chạm tận tay vào làn da của người xưa, nhưng là một làn da đã sũng nước, trơn nhầy như cá. Ông Phúc đựng thông lưng, định xốc thi thể bà Son lên bờ, thì bỗng hốt hoảng tưởng như mình nhấc một khối chì, nặng đến dúi người xuống. Ông ngoái lên định gọi thằng cu lớn nhất trong đám trẻ trâu tới giúp, nhưng thấy nó đang run rẩy tái xám trên bờ, ông lại cúi xuống, gồng sức vào hai cánh tay nhấc bật thi thể đã trương như một cái phao lên khỏi mặt nước, rồi loạng choạng lên tới gốc sim, thì hai mắt ông hoa lên, tay lạnh đến cứng đờ ra, ruột gan cuộn thốc tháọ

Thi thể bà Son vừa chạm đất, tức thì từ mũi xổ ra hai dòng máu còn chưa ngả màu, vẫn tươi đến rợn ngườị Cô Cành đi như lê đến, vừa run rẩy rờ rẫm như người lòa trên cái bụng trương to đến kênh hết cả áo của người dì xấu số, vừa than khóc đứt hơi đứt tiếng:

- ối dì ơi là dì! Sao dì lại chết khổ thế này dì ơi!

Một người đàn bà từ dưới đồng vừa chạy tới, quỳ xuống lấy khăn vuông thấm máu trên múi bà Son. Ông Phúc cầm chiếc nón của đứa con cô Cành đang khóc rũ rượi cạnh mẹ, úp lên mặt bà Son. Trong phút giây cuối cùng, ông nhìn hút vào khuôn mặt trương phù đang xám lại rất nhanh, và đôi mắt đã được người đàn bà hàng xóm vuốt xuôi xuống, nhưng không khép lại được, vẫn mở lom lom như còn đây ai oán nuối tiếc.

Thêm nhiều người từ các đồng xa nháo nhào chạy đến. Ông Phúc bước lùi trở ra, mắt ông vẫn nhìn vào chiếc nón úp trên mặt bà Son. Thật là chiếc nón tiền định cho số phận! Ngày xưa người ta đặt thành ca, thành vè: chiều tà dạo mát bờ sông, thấy cái nón trắng mà không thấy người ... ấy là cái nôn quét quang dầu bóng nhoáng như thoa mỡ của cậu giáo Phúc mua tặng cô Son đấy! Chiếc nón ấy đã đưa cô Son vào tuổi rực rỡ của người con gáị Còn bây giờ chiếc nón này đưa bà Son từ giã cõi đời!

Ông Phúc vẫn bước giật lùị Nước từ chiếc quần trên người ông rỏ xuống ròng ròng. Chợt linh tính báo cho ông có một cái nhìn bỏng rát phía sau gáỵ Vũ Đình Phúc vừa quay lại thì đã thấy sừng sững trước mặt mình Trịnh Bá Hàm đang thở hồng hộc. Cái lưng gấu gù gù, hai tay nắm lại, đôi mắt cá rói đỏ đến tối xầm. Sự điên khùng nhất của Trịnh Bá Hàm lúc này chưa phải là cái chết của người vợ đẹp, mà Hàm thấy hớa ra bao giờ mình cũng là người đến chậm. Vũ Đình Phúc luôn luôn đến trước, luôn luôn hưởng trước ta! Cả đến cái chết của Son, Phúc cũng chứng kiến trước ta! Lúc nãy Trịnh Bá Hàm vừa rót rượu ra, thì nghe có tiếng gọi lạc giọng: Bác Hàm! Giời đất ơi Bác Hàm! Bá Son chết ở ngoài sông rồi! Chỗ Vai Cày ấy, bị ông Phúc và mấy người làm đồng vừa vớt bá từ dưới sông lên! Chén rượu trên tay rơi đánh choang, Hàm chạy rông đi như một con thú bị thương. Đầu óc bừng cháy trong nỗi thèm khát đập phá, thèm khát trả thù!

- Mày! Mày ... Ai thèm đến cái mặt mày ở đầỷ

Phúc vừa quay lại, thì Hàm gầm lên, rồi vung tay lao vào người Phúc. Nhưng sự hốt hoảng bao giờ cũng hỏng việc Nhanh như cắt, Phúc né người sang bên gạt khẽ chân, khiến Hàm mất đà ngã chúi về phía trước. Nhưng ông trưởng chi họ Trịnh Bá đã vùng ngay dậy và nhìn thấy chiếc đòn gánh của bà hàng xóm phía trước, Hàm nhảy bổ đến vồ lấy chiếc đòn, rồi hung hãn quay lồng lại Phúc. Mấy người đàn bà la thất thanh. Nhưng thình lình như từ dưới đất mọc lên, một múi súng săn đen ngòm đã chĩa thảng vào mặt Hàm? Và Tính, người em rể của Phúc, ông quản đốc nghỉ hưu suốt ngày đi săn chim săn cò, đã kíp thời lao bố đến. Tính cũng hét lên giọng ăn tươi nuốt sống đối thủ vì ông em rể này cũng rất ham chuyện đấu đá:

- Dừng lạỉ Tiến một bước nữa tôi bắn vỡ sọ!

Rồi Tính cao giọng tuyên ngôn, không hiểu Tính thuổng ở đâu được thứ lý luận này:

- Tất cả đều được làm ra từ súng! Quyền lực và sức mạnh cũng đều từ nòng súng chui ra! Bây giờ súng không ở trong tay các người! Ta đã giật được súng khỏi tay các ngườị Rồi ta sẽ tước hết!

Hàm sững người lại như bị trói bằng ma thuật! Nhưng kìa, ai kia nữả Thật là anh hùng hội ngộ. Một người đang phăm phăm chạy đến và, Tính chưa kịp quay lại, thì một cánh tay dài ngoằng đã vươn tới giật phất khẩu súng trong tay Tính. Rồi nhảy một bước, cánh tay ấy lại giật phắt chiếc đòn gánh vẫn đang giơ lên như chết lặng trước mặt Hàm. Rào một cái, cả súng lẫn đòn bay vù vào cây tu hú lùng nhùng những gaị Đoạn người ấy quay lại nhìn thẳng vào Tính, hạ một lời phán quyết:

- Anh chưa đáng mặt là người cầm súng?.

Rồi nhìn lướt cả ba người đàn ông đang đứng như bị chôn sống, buông tiếp những lời chắc nịch:

- Các anh chỉ là những kẻ say thù hằn ti tiện! Một cái chết như thế kia vẫn chưa đủ để sáng mắt ra hay saỏ

Và như thể không chịu được những bộ mặt chán ngán đến vô nghĩa lý, người ấy quay đi, bước thẳng đến chỗ bà Son không ngoái lạị Cái dáng cao gầy của ông vượt lên giữa đám người cứ như con dang con sếu đi lêu đêu giữa đàn gà vịt!

Đấy là trung tá Chỉnh, tức Chỉnh húc? Ông vừa dỡ gạch trong lò xong. Mẻ này đẹp quá, gạch chín cứ roi rói như hoa như sao! Ông đang chở gạch từ lò về nhà ở cuối làng kia thì Tùng hớt hải chạy đến nhờ ông cứu viện, vì Tùng vừa nhìn thấy ông Hàm đang tập tễnh chạy ra bờ sông, hung hãn đúng thư một con hùm thọt! Tùng vừa được nghe tin bà Son và biết ông Phúc đang ở ngoài ấỵ Vậy thì phải có ông Chỉnh đứng giữa, nếu không sẽ hỏng tọ ở đây ông Chỉnh là người duy nhất khiến cho cả bên Trịnh Bá lẫn Vũ Đình đều nể trọng, vì ông không thuộc người của bên nào, tính tình cương trực đến cứng nhắc, và đặc biệt lại thêm ngón này nữa: ấy là ông Chỉnh còn huấn luyện thêm cho Tùng về Ka-ra-te! Mà Tùng thì đám trai tráng trong làng đã tôn là đại ca rồi, vậy mà Tùng bảo so với ông Chỉnh, anh còn cách một đoạn dài đúng như cấp bậc của hai người: thượng sĩ và trung tá? Thành ra ông Chỉnh được cả hai bên ve vãn muốn lôi kéo, chẳng phải ông mạnh về gạo bạo về tiền, hay giỏi giang về lý luận lý liếc gì, mà người ta thèm cái khả năng khi cần có thể dùng cái ngón luật rừng của vị cựu trung tá!

Trông thấy Luyến vừa khóc, vừa ôm chiếc võng đay đang liêu xiêu đi tới, ông Chỉnh vẫy lại, rồi hô mọi người đưa bà Son vào võng. Tùng là người sắn tay áo đầu tiên. Anh đứng ngay cạnh Đào đang ngồi gục khóc rũ rượị Khi cúi xuống nâng bà Son, Tùng càng sát người Đàọ Tiếng khóc ngằn ngặt của cô ở ngay bên mang tai, cảm được cả hơi nóng của tiếng thở dài và mùi vị của quần áo, nhưng Tùng biết thế là Đào càng xa mình lắm rồị Cái chết đau lòng đầy oan khuất này càng tách hai người ra xạ Mới lúc nãy nghe tin bà Son đã có người nói: Thế là trâu bò húc nhau, ruồi muỗi chết rồi! Thù hằn nhau cho lắm vào!

- Ông Hàm đâu rồỉ - Đưa bà Son vào võng, phủ lên chiếc chiếu! - ông Chỉnh quay lên gọi tọ

Thủ hấp tấp chạy lại, mặt mũi tái ngắt, nói lập bập:

- Vâng, vâng, bác để em lo liệụ Có gì đến chiều mới dám phiền các bác.

Rồi Thủ quay sang nổi cáu vô cớ hét mấy thằng cháu bên nội bên ngoại lộc ngộc, mà cứ đứng ngẩn ngơ như gà công nghiệp. Ông Long cũng đứng đấy, hoàn toàn như người mất hồn, lóng ngóng đến không biết làm gì ...

Anh em chú cháu Thủ cáng bà Son về nhà. Đào ôm mặt bíu vào cáng, đi lẩy bẩy như người cô sắp tan ra từng mảnh. Bà Cả đang từ trong làng đi ra, vừa khóc, vừa hờ, vừa chửị Tùng thấy người rã rời chán ngán quá. Anh quay lại ông Chỉnh.

- Về thôi chú.

Rồi Tùng đi với ông Chỉnh ra chỗ lò gạch của ông luôn, chứ không về nhà. Những người xung quanh cũng xao xác cả lên, tay vẫn cầm liềm cầm hái, nhưng cứ đứng vón lại từng tốp, ngơ ngẩn bàng hoàng. Những người hiền lành chân chỉ thì sít soa thế là bà Son thiệt thân, đúng là cái số đào hoa bạc phận. Còn những người ra vẻ hiểu biết thì nói rằng với những cái chết như thế này, người ta phải mời pháp y xét nghiệm để tìm nguyên nhân xem tự vẫn hay bức tử, và như thế sẽ tìm ra vô khối những người liên quan, sẽ có anh bỏ bà chứ tưởng bỡn!

Nhưng rút cục chẳng có ai bỏ bà! Chỉ có người chết là thiệt thôị Vì những người thân trong vai khổ chủ, tức anh em ông Hàm không yêu cầu đề nghị gì với xã, với huyện. Bà Son được đưa về đặt trên chiếc chõng tre ngoài sân, chính chiếc chõng người đàn bà làm thuê đang ngủ ở nhà ngang. Theo tục lệ vùng này, người chết bất đắc kỳ tử ở ngoài nhà thì không được đưa vào khỏi giọt gianh để tránh trùng họạ

Bà Son nằm trên chõng đắp chiếc hiếu chừng hai tiếng sau thì áo quan đã đóng xong. Nhanh :Dng khâm liệm, rồi áo quan lại được đặt trên chõng. Sang chiều gia đình đã tổ chức đưa ra đồng. Vì không làm lễ cầu hồn nên không mời phường bát âm. Thành ra đám tang người đàn bà vẫn được tiếng là xinh đẹp và sung sướng nhất làng, lại thật đơn giản, :Dng vánh, đúng là chết theo đời sống mới, nhanh! Trước khi đưa ra đồng, Thủ thay mặt gia chủ cám ơn sự giúp đỡ của dân làng và nói vì người nhà chúng tôi mất trong điều kiện không bình thường, phải quàng ngoài trời để lâu không tiện, nên gia đình quyết định đưa người chị dâu trưởng họ hiếu thảo về nơi an nghỉ sớm, mong dân làng hiểu chọ

Rồi chỉ có những nhịp trống phát dẫn và những tiếng khóc ời ời cùng đoàn người rồng rắn đưa bà Son ra đồng. Anh em nội ngoài bên nhà Vũ Đình chỉ có chồng bà Lộc, bà Tài hai ông rể về hưu đến chia buồn, nhưng không đi theo ra đồng. Còn duy nhất có Tùng dự từ đầu tới cuối là tự ý anh. Còn lại tất cả đứng lấp ló nhìn rạ Ai cũng thấy sau đám này, cái hố ngăn cách giữa hai dòng họ lớn nhất và thế lực nhất làng càng sâu hoay hoáy! Người ta hỏi nhỏ nhau không biết rồi đây bước vào họp tiếp nghị quyết 04 để làm trong sạch đội ngũ Đảng, không biết anh nào sẽ làm sạch anh nàỏ Và người ta có dùng nhân chứng đã về nơi chín suối để hoạch họe nhau nữa không?

Nhưng dân làng chưa kịp mục kích cảnh này, vì chi bộ chưa kịp họp tiếp, đoàn công tác của huyện về báo cáo tình hình với cấp trên còn chưa quay lại, thì ở đây lại nổ bùng một chuyện mới! Và vẫn nổ ra ở ngay nhà ông Hàm! Người ta nghiệm thấy rằng những gia đình sau khi có tang, trong ba tháng đầu nếu không biết kiêng cữ giữ gìn thì thường hay xảy ra tiếp những chuyện bất trắc. Câu nói từ xa xưa phúc bất trùng lai, họa vô đơn chí là đã mang sự đúc kết lắm lắm!

Lần này cái họa vô đơn chí đến với nhà ông Hàm nhanh đến mức không chờ phải ba tháng, cũng không chờ hết hôm cúng vía bà Son, nó đã nổ đánh toác giữa nhà ông Hàm!

Buổi sáng ngày thứ ba kể từ hôm bà Son mất, trước khi gia đình ăn cơm, bà Cả đã sang để chỉ bảo chị em Đào việc cúng cơm cho bà Son. Nhưng hôm nay Đào không phải khấn hồn mẹ về xơi cơm nữa, vì tối qua Dương là con trai cả của vợ chồng ông Hàm từ trên khu gang thép được ông Long lên báo, đã bổ về. Thoáng thấy bà Cả từ ngoài ngõ đi vào, Dương ở nhà trên đã chạy ra chào lễ phép:

- Bá sang ạ.

Bà Cả nhìn người cháu trai cao dỏng dớt và trắng xanh như một cây rau cần, thật đúng với cái nghề văn thư đánh máy của cậu tạ Dương không được khỏe mạnh và hoạt bát như Dinh, người con trai thứ đang đi lao động ở nước ngoàị Bà Cả bật khóc tô tô:

- Thế là cháu mất mẹ rồi cháu ơi! Mày về không được nhìn thấy mặt mẹ nữa! ới dì Son em ơi!

Dương dìu bà bá tuy nghèo, tuy nồng thách, nhưng họ hàng máu mủ thì ai cũng thấy rõ là bà Cả yêu thương và bảo vệ hết lòng. Đào hai mắt vẫn sưng mọng, bưng bát cơm và quả trứng luộc từ dưới bếp lên đặt vào một góc bàn thờ trước tấm ảnh cũ của bà Son mới được phóng vộị Bà Son trong ảnh mặc áo cổ tim, tóc rẽ ngôi giữa, khăn nhung đội lệch, mặt trái xoan với nét môi tròn mọng và cặp mắt lá răm nhìn đăm đắm, đẹp mà buồn, thần sắc toát lên là người yểu số. Bà Cả giục Dương:

- Thắp hương lên cháụ Thắp ba nén. Hôm nay con Đào không phải khấn mẹ nữa, để anh mày làm. Rõ là cái số mẹ mày khổ, hai hôm nay con gái phải khấn thay con giai trưởng. Dương đứng ra đây bá dặn. Bây giờ cháu vái, rồi khấn thế này: Hôm nay là ngày tị tháng ngọ năm thìn, con xin mời mẹ tự phúc Son đang ngụ ở xứ đồng Cây Quéo về xơi cơm! Mẹ phù hộ độ trì cho gia đình, cho chúng con được bình yên khỏe mạnh. Đấy, chỉ cần khấn nôm thế thôị Không phải đọc họ. Người mất không còn họ nữạ Dưới tuổi thành niên mà mất thì gọi là tự trực, tuổi can là tự phúc, cháu phải biết những điều ấỵ Đứng dịch vào đây cháụ

Trưởng nam Trịnh Bá Dương run run đứng trước bàn thờ, nhìn vào tấm hình người mẹ xấu số mờ ảo sau làn khói hương ngùn ngụt. Dương chắp hai tay đưa lên trước ngực, vừa lầm rầm đọc đến câu hôm nay là ngày tị tháng ngọ ... thì bỗng ngoài sân vỡ tóe ra một tràng cười the thé, sắc lạnh như những mảnh chai sát vào nhau!.

- á a ... a ... Mới vắng mặt tôi có ba ngày mà nhà cửa đã tanh bành thế này rồi! Sao gà bây giờ vẫn chưa thả? Lợn chưa chăn, hả? Con khoang đang chửa, mọi hôm tôi vẫn nấu cháo cho nó ăn, bây giờ cô Đào thay tôi việc cửa việc nhà, mà bỏ phóng thiên phóng địa thế này hả? Tôi đã biết trước là cô lo chưa tới, với chưa thông mà! Nên tôi đã được báo mộng, tôi đã tìm người thay tôi! Nhưng cô đã coi người ta như con sen, con ở, ăn bám ăn nhờ không bằng Con còn trẻ người non dạ lắm con ơi!

Tất cả quay phắt ra và cùng đứng sững. Gai nỗi khắp ngườị Ông Hàm đang từ trong buồng chạy ra cũng bủn rủn cả chân tay, trố mắt lên nhìn người đàn bà làm thuê làm mướn đang bước giữa sân gạch trống huênh, mà vừa đi hai tay chị ta vừa rẽ ra hai bên, cứ như chị ta đang đi giữa bụi gai bụi cỏ. Phải! Trước mắt bà Cả và bốn bố con ông Hàm đích thị là người đàn bà làm thuê làm mướn, vẫn bộ quần áo tàng tàng, nhưng được giặt sạch sẽ. Người chị ta đã đẫy ra, mẩy ra sau hơn một tháng được ăn no ngủ kỹ, nhưng chân vẫn đi đất, tóc búi ngược lên khiến khuôn mặt chị ta càng dài và hai gò má càng cao, tía lên như hơ lửạ Nốt ruồi to bên lưỡng quyền càng đen mọng lên. Đôi mắt nhìn trừng trừng, con ngươi đảo ngang đảo dọc, ném những tia bỏng rát. Tiếng the thé lạnh như tiếng kim khí!

Người đàn bà đang cơn đồng nhập?

- Ôi cả đời chị cả đấy ư? Chỉ có chị là thương em nhất trên đời này thôi! Nhưng em phải về trước chị rồi! Em đã gặp thầy u rồi! Trước khi về em đã tìm được người lo liệu thay em ở trên này! Chị thương em thì dàn xếp giúp em!

Vừa nói người đàn bà làm thuê vừa giơ tay bắt chuồn chuồn, chân cứ tiến thắng đến chỗ bà Cả. Bà Cả cuống quít hai tay chắp trước ngực, nói hào hển run như dẽ:

- Tôi lạy dì! Chị lạy em! Em ăn hiền ở lành thi hãy sống khôn chết thiêng, em phù hộ độ trì cho chồng cho con, chứ đừng về quấy quả em ơị Những lời em dặn, chị sẽ cố lo cho tròn!

- Nhá! Chị nhớ đấy nhá! Đừng để em phải về lần nữa đấy nhá!

Vừa nói rang rảng, người đàn bà vừa bước lên thềm. Nhưng chưa qua giọt gianh. chị ta bỗng kêu ú ù! ú ù! như tiếng hút gió, rồi lảo đảo lăn đùng ra, chân tay duỗi thẳng dằng, mắt trợn ngược; rặt lòng trắng như cùi nhãn. Mọi người cuống quít xô đến. Kẻ nâng đâu, người nâng chân, hối hả đưa người vừa đồng vào chính giường ông Hàm ngay cạnh bàn thờ, nâng niu và sợ sét như dìu bà Son vừa sống lại chứ không phải là người đàn bà làm thuê nữạ

Trưởng nam Trịnh Bá Dương quên mất cả cúng cơm mẹ, ba nén hương đã tàn đến chân. Không biết ở dưới kia, bà Son có ngâm cười nơi chín suốỉ Bà Cả quay sang ông Hàm thì thào, có lẽ lâu lắm bà mới nói với người em rể ngọt ngào thế này:

- Thế là phúc đấy, dượng ạ! Dì ấy vẫn dành lộc cho chồng cho con, không bướcvào quá giọt gianh thế là thần trùng chưa vào nhà đâu!

Mọi người sẽ sàng lui ra, để yên cho người đàn bà làm thuê nằm thiêm thiếp quay mặt vào tường.

Ra đến sân bà Cả hỏi nhỏ Đào:

- Đúng là con khoang đang chửa à? Mấy hôm nay chị em mày không nấu cháo cho nó thật à? Thế thì đúng u mày về quở đấy cháu ạ! Sửa ngay đi!

Đào vâng dạ cung cúc đi làm ngaỵ Trịnh Bá Dương hết xuống bếp lại lên nhà trên với vẻ mặt bồn chồn. Mặt ai cũng nhớn nhác thấp thỏm thế nàọ Ngay bà Cả đã từng trải trong những chuyện đồng cốt, cũng quên khuấy mất điều này: ấy là đồng thường chỉ nhập vào những người có quan hệ huyết thống, chứ chưa ai thấy đồng nhập vào người cha vơ chú váo! Nhưng với ông Hàm thì coi chừng nhé! Ông lẳng lặng ra bàn ngồi hút thuốc, thỉnh thoảng liếc mắt nhìn người đàn bà làm thuê, mọi hôm có đánh đố cũng không dám ngồi vào mép giường của ông, giờ đang nằm chình ình như một bà chủ ở đó!

Người đàn bà làm thuê bỗng kêu ú ớ, rồi ngồi vùng dậy, mặt mũi hốt hoảng:

- Ô sao tôi lại nằm đây! Dạ thưa ông, cháu làm sao thế ạ. Người đàn bà vừa sửa áo, vừa bước giật lùi vào tường nhìn ông Hàm sợ sệt. Ông Hàm đưa cái nhìn sóc sói vào người chị, nhưng giọng lại điềm tĩnh:

- Vừa rồi chị có biết mình làm sao không?

- Dạ không, cháu làm sao ạ?

- Không làm sao Không sao! Chị có khỏe thì hôm nay đánh cây rơm lên cho tôi!

- Dạ vâng, cháu đi làm ngay đây ạ.

Rồi chị ra vườn dùng cò-leo đánh cây rơm thật khéo, rất chặt. Trịnh Bá Dương chỉ là người phụ việc. Mọi người luôn kín đáo quan sát chị, nhưng chẳng thấy gì suất, chẳng còn mùi mẻ ma mồ đâu nữạ

Mãi tới nữa đêm, khi tất cả đã vùi người vào giấc ngủ sâu, ông Hàm mới lắng lặng vực dậỵ Rồi cứ quần đùi áo cộc, ông đốt cây đèn con, tập tễnh đi xuống mở cửa ngách nhà ngang, se sẽ đi vàọ

- Ai đấỷ

Người đàn bà làm thuê hỏi giật giọng trong góc nhà. Chị ta đang nằm trên hai miếng phản chưa đóng đồ của ông Hàm ghép lại, vì chiếc chõng tre mọi hôm sau khi để linh cữu bà Son, không được đưa vào nhà nữạ Ông Hàm giơ chiếc đèn lên ngang mặt, vặn to lên để tự giới thiệụ Người đàn bà làm thuê ngồi bật dậy sợ hãị Nửa người trên của chị ta chỉ mặc chiếc áo cộc cũn cỡn. Chị hỏi run rẩy:

- Kìa ông, ông hỏi gì cháu ạ?

Ông Hàm khoan thai chốt cửa lại, rồi vặn ngọn đèn thật nhỏ chỉ còn xanh xanh như con sên trờị Tất cả người ông chỉ là một khối rất lờ mờ. Lúc này cái người mang hình bóng ma lại là ông Hàm chứ không phải là người đàn bà láu cá kia nữa!

Tôi hỏi chị cái việc lúc sáng! - ông Hàm cất tiếng thật trầm, thật nghiêm đến mức người bị hỏi như bị bắt mất hồn, chỉ còn biết khai tuồn tuột!

- Chị không giấu được tôi đâu! - ông Hàm vẫn nói từng tiếng, trầm và nặng như buông từng viên chì - Nhìn vào mặt chị tôi biết chẳng phải đồng nhập đồng nhiếc gì cả! Chị giả vờ! Nhưng tôi không hiểu chị làm như thế để làm gì?

Người đàn bà làm thuê rén lên một tràng thật dài, đau đớn như một lời tự thú. Chị khom người run rảy bước đến trước mặt ông Hàm, rồi quỳ phục xuống vừa nói vừa khóc nức lên:

- Lạy ông cháu có tộị Cháu cắn rơm cắn cỏ van ông ông tha cháụ Ông đừng đuổi cháu! Vì muốn được ở lại hầu hạ ông, nên cháu mới dại dột nghĩ ra thế! Vì mấy hôm nay cô Đào muốn đuôi cháu đi, lúc nào cũng lườm cũng nguýt cháu, nên cháu mới phải đội lốt ma, đội lốt bà nhà để gia đình đừng đuổi cháu!

Người đàn bà quệt nước mắt, rồi sán đàn ôm lấy chân ông Hàm, càng nức nở:

- Xin ông làm phúc làm đức đừng đuổi cháụ Cháu xin làm con tôi con đòi hầu hạ ông suốt đời!

Ông Hàm bỗng rùng mình luống cuống né sang bên. Cái gì? Sao nhà chị này lại nói lại hệt cái câu của bà Son cách đây hơn ba mươi năm thê nàỷ Tôi sẽ làm con tôi con đòi hầu hạ ông suốt đờỉ Bà Son đã nói đúng như thế trong đêm hôm ấy và đúng ở trong gian nhà ngang bừa bộn gõ ván y như thế này! Chỉ khác đấy là đêm nhập phòng, còn đêm nay và người đàn bà này như một sự tình cờ, một sự họa này; hay trời xui đất khiến nên bà Son đã dấm trước thật?

- Thôi chị cứ ớ đây! Mọi việc ở nhà này là tôi quyết định. Tôi thấy chị cung biết làm ăn.

Ông Hàm vừa nói vừa cúi xuống gỡ tay người đàn bà, thì những lời ông Hàm như mở cờ. như có lực hút, khiến chị ta càng nhoai người lên ôm chặt lấy thắt lưng ông Hàm, ngả người vào lòng ông nói hào hển, hào hển:

- Giời ơi thế thì cháu đội ơn ông! Em đội ơn ông! Em sẽ phục dịch ông suốt đời!

Nước mắt chị ta rơi lã chã xuống đầu gối ông Hàm. Ông ngã ngồi xuống nền nhà. Tức thì cả nửa trên của người đàn bà ép chặt vào người ông, cọ xát vào những giác quan bén nhạy đang nóng ran trên da thịt ông. Chị ta vươn cổ tắt phụt ngọn đèn. Tối mò. Bóng đêm càng khiến cho cái chất táo tợn của người đàn bà lồng lên như ngựạ Một tiếng thúc gió réo vang trong lòng: Dấn nữa lên! Cứ dấn nữa lên! Phải dành được sự sống đang chơi vơi lơ lửng như cái diều trước gió chỉ chực bay tuột mất khỏi đôi tay khoẻ mạnh, nhưng đang chưa biết bấu víu vào đâu của chị! Miệng rên ư ử? Người đàn bà khóc hay cườỉ Đau khổ hay sung sướng? Nước mắt rơi đến ướt nhoè trên bắp đùi ông Hàm như những giọt nước sôị Không nhìn được gì nhưng ông lại thấy rất rõ thân thể người đàn bà, cái thân thể của gái một con, nở nang và săn chắc, thân thể của người đàn bà mới vào tuổi bốn mươi cứ cuồn cuộn da thịt và máu huyết thì sôi sục liều lĩnh! Chị ta đang ép trên bụng ông. Toàn thân chị ta đã trụi trần không còn một mảnh vải! Hai bầu vú nở căng, ấm mềm, trùm kín cả mặt ông Hàm! Bàn tay chị ta rối rít lần tìm trên bụng ông.

- Em thương ông! Em sẽ hầu hạ ông?

Người đàn bà vừa nói vừa khóc, vừa thở hào hển, rồi chị rên lên như mê sảng. Ông Hàm chới với, rồi buông hẳn nằm xoài xuống nền nhà. Chính ông, một con người ghê gớm dữ dằn, một đấng mày râu cường dương tráng khí, nhưng đêm nay, trước người đàn bà hú hoạ này, thì ông đã bị hiếp!
Tám lé đã trở về.

Anh thợ húi đầu có cặp mắt hiếng hiếng như bánh xe sang vành, chủ chiếc lều ở ngã ba trước cổng uỷ ban, vì nợ hợp tác xã như chúa chổm, phải lên vùng kinh tế mới của huyện để được xí xoá hơn tấn thóc vay lãi dai hơn hai năm, tối hôm qua đã trở về.

Sau hơn năm tháng đi tha hương, anh chàng khố rách áo ôm bỗng trở nên giàu sụ.

Tất cả vợ chồng con cái Tám lé đều ăn vận rất bảnh. Quần áo mới như chưa giặt lần nào, đi lại cứ sột soạt. Để vợ con trú nhờ ở nhà Đào Văn Quàng, vì vợ Tám với vợ Quàng là anh em con chú con bác, rồi Tám đeo chiếc túi giả da, quần pho áo kẻ, chân đi dép nhựa trắng, mắt cứ nhìn xiên xiên như thằng ba gai, Tám lên xóm Đầu Cầu đàng hoàng vào thẳng nhà chủ nhiệm Lê Văn Vinh. Nhà Vinh vừa dọn cơm. Nhìn trên mâm cơm chỉ thấy rau luộc, cá kho; Tám cười, làm như vốn xưa nay là người bằng vai phải lứa với chủ nhiệm, chứ không phải là hạng ăn vay sống nhờ.

- Nhà ông chủ nhiệm mà cũng ăn uống làng nhàng thế này thôi à?

Cả nhà Vinh còn đang trố mắt trước bộ cánh mới toanh và cách ăn nói chỏng lỏn của Tám. Biết là có chuyện rồi, nhưng chưa kịp đối đáp, thì Tám đã tự kéo ghế ngồi, rồi mở máy nói một thôi một hồị Tám nói rất hách là ngay ngày mai Vinh phải giao trả ngay thổ cư cho Tám. Đấy là đất hương hoả của cha ông Tám. Những ba sào mà Vinh mua bắt bí có ba tạ thóc giữa ngày đói là không được ... Lần này Tám về sẽ lấy lại hết đất đai ruộng vườn của mình để làm ăn chứ không lên vùng kinh tế mới nữạ Vinh phải trả ngay thổ cư, và hợp tác phải trả ngay ruộng cho Tám.

- Thế số thóc của hợp tác và của tôi cho anh vay đến hơn một tấn thì saỏ - Vinh hỏi như để nhắc nhở Tám.

Thì Tám liền mở đánh soạt cái túi giả da, và lôi ra một bọc tiền bằng cái gối đầụ Từng sấp, từng sấp, mới cứng đến cạo râu được! Tám nói tỉnh khô, đúng là miệng kẻ sang có gang có thép.

- Chỗ này là một triệu, chỉ là cái móng tay của tôi thôi! Nhưng cũng đủ thanh toán mấy khoản vặt! - Tám định giao ngay tiền, nhưng Vinh phải nói là để ngày mai có mặt cả ban quản trị.

Trong lúc Tám đi, thì ở nhà vợ Tám đi mua gà, mua rượụ Cả vợ chồng Quàng cũng tíu tít làm cơm như nhà có đám, và cái tin Tám lé đi lên Thần Sa đào vàng trúng quả đã bay khắp làng. Bây giờ Tám có một cây hay mười câỷ Người ta nháo nhác hỏi nhaụ Mấy người ở gần chạy sang nhà Quàng, thì thấy Tám đã ngồi giữa chiếu r
Trả Lời Với Trích Dẫn
  #10  
Old 07-02-2005, 05:50 AM
tieu__phivu tieu__phivu is offline
Member
 
Tham gia ngày: Jun 2005
Bài gởi: 28
Default

Giữa lúc cả một góc làng sôi độ ngầm ĩ đến như vậy, có cả đốt nhà và trùm áo ném nhau xuống ao, và người bị ném lại không dám khai, khiến cho xung quanh cứ tưởng là ma thật. Đến nỗi vợ Tám và vợ chồng Đào Văn Quàng đều lo lắng bảo hay là mời cô thống Biệu đến cúng giải cho, thì Tám cứ nằm co ro, đầu gối lên cái túi giả da đựng tiền, nói càu nhàu dấm dằn: Thôi thôi loại ma này khiếp lắm, cô thống Biểu không là cây đinh rỉ gì! Vợ Quàng chu chéo lên: Chú đừng có nói nhảm, sàm báng những người làm thầy là toi đấy! Quàng cũng thấy ớn cả sống lưng. Suốt đêm anh chàng khôn ranh như con cò lửa cứ chập chờn giở thức giở ngủ, chỉ sợ ma đến đây tìm Tám lé có khi sớ rớ kéo nhầm chân mình thì bỏ bố!

Hàng xóm nhộn nhạo đến như vậy, mà nhà ông Hàm vẫn lặng lẽ như tờ. Đúng là buồn như nhà có tang! Mọi biến cố của làng cứ như là vô nghĩa đối với bố con ông. Bây giờ chỉ còn ba bố con. Sau khi cúng cơm hết ba ngày cho bà Son, trưởng nam Trịnh Bá Dương lại tất tả khăn gói về trên kia ngay, vi vợ Dương đã đến tháng đến ngày ở cữ. Nhà vắng như chùa bà Đanh. Ban ngày mỗi người một việc, rồi cứ lùi lùi làm, lùi lùi ăn. Cả chủ nhà và chị Bé, tức người đàn bà làm thuê như chỉ còn dùng cái miệng vào việc ăn uống, chứ còn nói và cười thì cho qua! Diễn viên kịch câm còn gọi bằng cụ! Buổi tối ăn cơm xong, Đào lại sang nhà Minh tồ, chứ còn biết đi đâủ Mãi khuya khuya mới về. Bây giờ Đào đi chơi tối, ông Hàm cũng chẳng buồn giám sát nữạ Vừa mở cửa bước vào, cái Hoa đã từ trong buồng hỏi ra, tỉnh như sáo:

- Chị Đào về à?

Rồi nó choàng ngay dậy, tiếng đã như muốn khóc oà ra:

- Chị Đào, thầy ... thầy đang ở dưới nhà ngang ý!

Đào vặn to ngọn đèn, nhìn sang giường ông Hàm thấy trống không. Thế là nỗi uất ức cuồn cuộn nổi lên. Đào mở toang cửa, rồi xống xộc xuống nhà ngang đấm cửa thình thình, giọng rất hách, đúng là ghen ông Hàm!

- Chị Bé, thầy tôi có trong ấy không?

Im lặng. Trong ấy tối mò mò!

- Chị Bé! Mở cửa! Định lôi thôi là không xong với tôi đâu nhá!

Vẫn im lặng như một trận địa chưa được phép phát hoả! cho nên không xong thì cũng phải xong! Đào đấm thêm mấy cái nữa vào cánh cửa, miệng nói: Rồi khắc biết tay tôi! Rồi hằm hằm bỏ lên nhà trên. Vốn không phải là người lu loa, nên cô đang nghĩ cách trừng phạt người đàn bà làm thuê kia, chứ không thèm khóc lóc làm gì. Vậy đích thực là thầy cô: ông Hàm đang cùng với đối phương cố thủ trong ấỵ Chính ông không mở cửa chứ không phải người đàn bà làm thuê kiạ

Cái Hoa khóc nấc lên. Vừa khóc vừa gọi: U ơi! U ơi!. Ông Hàm hiện ra ở cửa với cái dáng điệu ủ rũ. Thật ít khi ông có dáng điệu này trước con cáị Ông nói với giọng trầm và lạnh, rõ ràng là cái chất quyền biến thường ngày đã bớt đi nhiều lắm:

Chúng mày làm gì ầm ầm lên thế? Tao xuống hỏi về cái chuyện đồng nhập hôm trước chứ có gì! Xem có phải u mày về thật không! Có phải u mày muốn thế không! Thôi đi ngủ!

Chị etm Đào đứng sững rạ Vì chưa bao giờ dám cãi bố mẹ, nên Đào chưa biết nói thế nào, thì ông Hàm đã vặn nhỏ ngọn đèn để xuống chân bàn thờ, rồi ông buông màn. Trên tường con thạch sùng chép lưỡi chanh chách, như muốn nói rõ chán cho cái cảnh giấu đầu hở đuôi của ông chủ nhà vẫn được tiếng là quyền sinh quyền sát!

Sáng hôm sau, Đào sang nhà Thủ kể lại sự việc đêm quạ Thế là bây giờ hai chú cháu liên minh với nhau để tìm cách ứng xử với ông Hàm. Nghe xong Thủ tái mặt, dặn Đào:

- Mày phải ngậm ngay miệng lại, cấm không được bép xép với aị Không được bép xép với mẹ con bà Cả. Để đấy chú xem thế nàọ

- Nhưng phải đuổi ngay con mụ Bé khốn kiếp đi đã!- Đào cáu đến run môị

Thủ ngăn lại:

- Hãy khoan, không khéo nó làm ầm lên, rồi cứ ôm chặt lấy thầy mày rồi rêu rao là thầy mày gạ nó, ép nó thì hỏng hết! Nó mất gì mà không dám la làng? Chả lẽ lúc ấy đi cãi lý với mấy đứa ăn mày à?

Đào ngớ rạ Thủ nói âm thầm như kêu với chính mình:

- Thế là hỏng rồi! Cái họ nhà này hỏng rồi!

Và Thủ thầm thì tự hỏi: Có phải là ác giả ác báo đấy không? Thủ càng bợt bạt cả người, Đào cũng hốt hoảng thấy ông chú mình bỗng run lên như phải gió!
Buổi chiều, hết giờ làm việc ở văn phòng Đảng uỷ, Thủ đạp xe về thằng nhà ông Hàm để xem binh tình thế nàọ Đi qua rặng hóp vào cổng, Thủ thoáng thấy bóng người đàn bà làm thuê đang tung từng bó rơm mới lên câỵ Cao thế, mà chị cứ tung lên tận đỉnh ngọn cứ ngon ơ. áo xắn tay quần xắn ống, làm thoăn thoắt xốc vác như đàn ông. Thủ ngạc nhiên thấy chị ta đầy đặn, nở nang ra nhanh như thổi, áo quần lành lặn sạch sẽ, không còn dáng điệu của người hành khất nữạ Thế là chết ông trưởng họ này rồi! Thủ dắt xe vào sân. Có tiếng nói ồn ào trong nhà.

- A bác Thủ đây rồi! May quá! - Bà Đồ Ngật đang nói xoe xoé với ông Hàm quay ra nhìn Thủ, ớ lên mừng rỡ. Ngồi lố nhố phía trong còn đến bốn bà nữạ Người nào cũng nhấp nha nhấp nhổm.

- Bá cáo với bác Thủ là thế này ạ! - Bà Đồ Ngật nhả miệng bã trầu, quệt đôi môi tím đen, bắt đầu nói dóng dả, trơn tru như róc mặt:

- Hơn tháng trước đói quá, nồi niêu nhẵn như đít bụt, em có đến giật nóng bác Hàm ít tiền, nhưng bác bảo tới chiêm là phải trả bằng thóc với giá mười hai ngàn một tạ mới cho vaỵ Vậy rằng là em phải bán lúa non đấy ạ? Buổi trưa bác Hàm có nhắn cho may chị em đây là tối nay chúng em phải giả thóc để bác dùng, cho nên mấy chị em cùng phải bán lúa non kéo nhau đến đây có lời xin bác, thôi thì lá lành đùm lá rách, một miệng đói bằng cả gói khi no, bác đã thương chúng em thì hãy thương cho trót! Cho chúng em được gửi lại bác bằng tiền! Vì giá cả bây giờ leo thang nhanh quá, nhanh như mèo trèo cây caủ Nên chúng em cũng chả dám để bác thiệt Chúng xin trả bác thêm mỗi tạ tám ngàn, vị chi rằng là 12, thì bây giờ chúng em xin trả bác 20, chứ bắt chúng em trả thóc thì chúng em chết! Trông mỏi mắt mới được mấy nồi thóc, lại mang trả nợ hết thì biết sống bằng gỉ Ngay trả tiền thế này là chúng em cũng gay lắm! Tiện có bác Thủ là người chăm lo đời sống cho bà con cả xã ở đây chúng em xin thưa thế đấy ạ

Ông Hàm vẫn quần đùi áo lót ngồi một mình một đi-văng rít lạch xạch một hơi điếu bát, rồi nói gằn giọng trong khói thuốc:

- Thế là các bà thất hứa! Các bà lừa tôi! Các bà chỉ biết được việc mình.

Bà Đồ Ngật vẫn ngọt lừ như chè kho, đúng là một trưởng đoàn ngoại giao có tài:

- Thôi thì cái khó nó bó cái khôn! bác có trách chúng em, có chửi chúng em, thì chúng em cùng sống tết chết giỗ mang ơn bác! Bây giờ chị em chúng em xin chào bác. Từ bây giờ đến lúc gà lên chuồng là chúng em xin chạy đủ tiền mang đến hầu bác! Xin chào hai bác!

Chưa dứt lời, cả bốn người đàn bà đã nhon nhón bước ra cửa chạy như trốn. Đến thế thì dù ông Trương Phi có sống lại cùng không câu nổi! Lát sau ông Hàm mới tủơ ra đau đớn:

- Thế là mấy con mẹ thối thây này giết ta rồi! Chả là sáng nay, ông hàng phở và ông thợ sửa đồng hồ trên phố huyện cho người về báo với ông Hàm là chiều tối nay họ sẽ xuống lấy số thóc mà ông Hàm đã hứa bán và đã cầm tiền của họ từ hồi tháng 3. Lúc ấy ông Hàm đã ngồi ở giữa làm chân ăn phết phẩy ông nhận của những người trên phố theo định giá là 20 ngàn một tạ thóc để mua lúa non ở đây là 12 ngàn một tạ ông được lời 8 ngàn một tạ. Ông Hàm đã nhận tiền trước năm tạ, hứa đến gặt chiêm sẽ trả thóc. Bây giờ mấy bà nhất định không trả thóc, mà chỉ trả lãi suất chút đỉnh. Thóc bây giờ là 50 ngàn một tạ mà mấy bà chỉ trả 20, đúng cái giá ông bán cho mấy người trên phố. Chả nhẽ họ lại biết mánh của ông! Thế là chết đứt đuôi rồi! Bới đâu ra năm tạ thóc bây giờ để trả họ? Xúc ở nhà đi ư? Có mà tự cắt ruột mình đi còn hơn!

- Thì em đã bảo bác ngay từ dạo ấy - Thủ nói rầu rầu - Lúc đói đi vay, nói thế nào mà họ chả gật. Nhưng lúc phải gánh thóc đi trả nó xót xa lắm! Lại chơi phải toàn những tay khôn lỏi, họ thừa biết nhà mình không thể đôi co to tiếng với họ được. Còn nếu báo cáo với uỷ ban nhờ phân giải, thì chính những người mua lúa non sẽ bị khiển trách! Sẽ bị quy là học cách cho vay lấy lãi như địa chủ ngày xưa!

Ông Hàm ngồi lầm bầm. Cả hai anh em không ai nói thêm gì nữa, và tránh nhìn nhaụ Ông Hàm biết Thủ đến không phải là đi chơi suông. Nhất định con Đào đã rỉ róc với Thủ rồị Từ hôm qua đến giờ lúc nào mặt Đào cũng hằm hằm, khiến nhà chị Bé thấy rét, đi lại men mén. Đến bữa, chị ngồi đầu nồi, xới cơm xong mời lễ phép:

- Mời ông xơi cơm. Mời hai cô xơi cơm!

Ông Hàm khẽ ửm trong cố họng, còn Đào với cái Hoa cứ lặng thinh. Tất cả cắm cúi ăn, cứ như một đám người dân ăn cơm quán! Rồi chị Bé tranh phần cất dọn, rửa bát, cẩn thận như lau như lị Đào càng ức! Rõ ràng chị ta chơi bài lì đây! Buổi chiều gặp Thủ trên đường lên xã, Đào lại giục Thủ phải nhanh :Dng sang nói chuyện với ông Hàm, chứ không thì cháu điên lắm rồi, không thể chịu được nữa! Thủ hắng giọng, rồi vẫn cứ nhìn xeo xéo, nói nhỏ:

- Bây giờ gặt hái xong rồi, vãn việc rồi, bác còn giữ nhà chị Bé ở đây làm gì!

Đã bảo mà! Chú cháu nó bắt đầu dồn ông đây! Ông Hàm chép miệng, nói nhỏ, vẫn thủng thẳng:

- Lo gì không có việc! Bây giờ lại hoá ra là nhà neo ngườị Chả nhẽ tôi phải ra đồng à?

Thủ ngước lên lộ vẻ ngạc nhiên, và bụng thì đã thầm kêu Thôi đúng là có chuyện ấy rồỉ Ông này hỏng to rồi!

- Không ai bắt bác phải ra đồng. Anh em cả một góc làng, ngày mùa ngày vụ mỗi người xúm vào một taỵ Vì bá vừa khất núi, giờ cứ để một người đàn bà lạ trong nhà mang tiếng. Phải bảo chị ta đi, để giữ điều lành cho bác, giữ cho cả họ mạc.

Ông Hàm đang sịt soạt uống nước, bỗng dằn chén nước xuống khay, giọng trầm nhưng nghiêm:

- Bây giờ thì chú hãy cứ giữ lấy cái danh của chú! Giữ lấy cái thân của chú. Không khéo phen này chú gay với bọn chúng nó! Lâu nay tôi vẫn nghĩ vây cánh chú mạnh, có nhiều người cắt máu ăn thề với chú. Nhưng đến vừa rồi thì chỉ thấy được thằng Caọ Nó được vì vốn là thằng ba trợn, nhưng chú đã thuần phục dắt mũi được nó thế là khá! Còn bọn khác xem ra đều là phường giá áo túi cơm, già dái non hột! Mấy thằng, mấy đứa trong họ được chú cho vào Đảng thì chỉ thấy ăn chạy đến, xun xun xoe xoe, nhưng thấy việc khó là lỉnh! Còn những người ngoài họ thì chỉ giỏi lập lờ nước đôi, gió đâu che đấy! Xem ra bây giờ cái máu hèn ở trong con người ta là phần nhiều! Người tiết tháo chẳng còn bao nhiều!

Ông Hàm e hèn một tiếng rất khinh khi, như là muốn nhổ vào cả cái đám chúng sinh tầm thường? Rồi giọng ông đanh lại:

- Còn tôi, mấy hôm nay, đêm nào tôi cũng thấy bà ấy về! Bà ấy ghé sát vào màn, nhìn vào tận mặt tôi mà hỏi: Vậy cuối cùng ông được những gì? Ngẫm ra xưa nay tôi chỉ có mất chứ chưa được gì cả! Mà tôi có phải thằng lười thằng vụng, thằng ngu thằng hèn đâủ Chưa bao giờ là thằng hèn. Vì tôi ghét nhất giống hèn?

Giọng ông Hàm đã rung lên, rít lên. Thủ bối rối nhìn ông trưởng họ xưa nay vốn cứng rắn như thép, chưa bao giờ chịu than thân trách phận, chưa bao giờ chịu nhận mình saị Vậy mà bây giờ ông đang bị sốc! Thủ chợt nhận thấy mái đầu húi cua của ông đã bạc hơn trước rất nhiều, những nét góc cạnh trên khuôn mặt gân guốc càng nhô caọ Con ngựa đầu đàn đã già rồi! Một tình thương bỗng dâng lên trong Thủ khiến anh quên mất cái điều canh cánh đang nói với ông Hàm. Thủ còn thấy mình ích kỷ với ông nữạ

Hai anh em cùng im lặng. Ngượng ngập, bối rối, cùng đưa mắt lơ ngơ nhìn ra ngoài sân gạch đang sẫm lại khi vạt nắng cuối cùng đã rơi khỏi ngọn trẹ Bỗng có tiếng xe máy phành phành ngoàịrặng hóp dưới cổng. Rồi một chiếc, hai chiếc, ba chiếc, tất cả đều đỏ rực, cứ như vừa từ trong đống lửa chui ra! Ba xe cõng ngất ngưởng ba người đàn ông: lao xịch vào, rồi phanh két trước sân. Đằng sau xe là những bao bì và dây chằng, khí thế hăm hở đến chở cả núi cũng được!

Ông Hàm tái mặt, chưa kịp đứng dậy chào thì ba bố con ông hàng phở đã nhảy xuống, bước vào sân. Đúng là nghề nào ăn nghề ấy! Ba bố con đầu nung núc béo tốt, mịn màng như tứa cả ra ngoài da! Ông hàng phở chỉ trạc tuổi Thủ, bỏ chiếc mũ vải trắng đã ngả màu cháo lòng ra khỏi cái đầu mum múp, nhếch cười:

- Chào bác Hàm! Trước hết xin chia buồn với bác về việc rủi ro của bác gáị Dạ, lúc sáng em đã cho cháu nó xuống báo bác trước. Bây giờ bác cho bố con em xin số thóc đã hợp đồng với bác - Ông quay sang phía Thủ nhã nhặn gần như nịnh nọt: - Dạ. em hỏi khi không phải, bác có phải là bác Thủ? Đã có lần bác với bác Thủ bác Bí vào dùng cơm ở quán nhà em.

Thủ cười gượng gạo: Vâng, vâng. Bởi anh thấy nguy cơ cho ông anh mình rồi! Ông Hàm rót nước mà tay run run. Ông đưa chén trà thơm mùi hoa sói cho ông hàng phở, rồi quay ra gọi hai anh con trai ăn vận rất bảnh chọe, không biết có phải hai chàng đã biết nhà này có hoa khôi không? Hai chàng vẫn đứng lớ xớ ngoài hiên.

- Mời hai cậu vào xơi nước.

Rồi ông Hàm quay sang ông hàng phở với nét mặt rầu rĩ:

- Lúc sáng cậu trên nhà có xuống báo, nhưng tôi chưa tiện nói chuyện. Bác để thư thư cho hôm khác có được không?

Ông hàng phở nhường cặp mắt trô trố lên sững sốt:

- Saỏ Thóc đầy nình nịch ở trong bồ kia, bác định để làm gì?

Ông Hàm gãi gãi gáy, càng lúng túng như anh học trò dết bị truy bài:

- Nói thật với bác là thế này, tôi cầm tiền của bác và bác Lục thợ may trên ấy rồi đi đặt mua thóc ngay từ dạo lúa còn đang chắc xanh, chứ có được tiêu đồng nào đâụ Đã có năm nhà nhận bán. Tiền họ đã nhận ngay từ bấy giờ. Nhưng vừa mới lúc nãy đây, họ đến bảo không bán thóc nữa, mà lại trả tiền. Mà trả có hai mươị Thế có giết người ta không! Bây giờ tôi đang chết dở đây! Chưa biết xoay sở thế nào với số thóc đã hứa với hai bác. Hay là bác thông cảm nhận cho bằng tiền?

Ông hàng phở đã mất hẳn vẻ sởi lởi dễ dãi, giọng tỉnh khô tỉnh lụi:.

- Nhận bằng tiền thì bác định trả anh em bao nhiềủ

Ông Hàm càng khổ sở:

- Thôi thì họ đã chơi bài bấy như thế, thì tôi với bác mỗi người đành chịu thiệt một tý vậy! Chứ bây giờ bắt tôi phải có đủ số thóc thi gay quá.

Ông hàng phở dồn sát sạt:

- Thì tiền cũng được, không ngán! Nhưng tôi hỏi cụ thể là bác định trả tôi bao nhiềủ Thóc bây giờ cứ lấy giá chẵn là 50. Thóc đẹp còn hơn nữa đấỵ Nhưng thôi cứ 50 cho dễ! Ông Lục bao nhiều tôi không biết, còn tôi là 3 tạ. Không có thóc thì bác cứ chồng đủ 150 ngàn ra đây!

Nhìn quanh một lượt, rồi ông hàng phở đánh vào tim đen đối phương:

- Tôi biết bác mua lúa non ở đây chỉ có 12. Thế là mỗi tạ bác được lời 8 ngàn, sao bác lại bảo không được tiêu đồng nàỏ Vì tôi ở trên phố, không quen được bà con, mới qua phải qua cái cầu là bác, thế mà bác lại đinh đánh tháo! Không ổn đâu! Quân tử phải nhất ngôn!

Mặt mũi ông Hàm đỏ tía lia như hơ lửạ Chưa biết nên xử nhũn hay hắt cả khay chén vào mặt lão hàng phở, thì bỗng một giọng phụ nữ hơi the thé vang lên ngoài thềm:

- Bác Hàm nói đúng đấy, bác mua thóc ạ! Vì mấy người nhận bán thóc ở đây giờ họ đánh tháo cả, nên bác Hàm mới phải nói khó với bác thế, chứ ai nỡ dối trá để mang tiếng. ý em rằng là thôi mỗi bác chịu thiệt một tý, chín bỏ làm mười để giữ cái tình đi lạị

Ông hàng vươn cổ ra nhìn người đàn bà cao, mình dây, da đỏ sậm, vẫn quần xắn móng lợn, rơm vương cả trên đầu, chị đứng nói gióng vàọ Chị Bé? Phải, chính chị, người đang làm công làm mướn. Nhưng giờ thì chị đã thông tỏ hết mọi chuyện nhà ông Hàm rồị Gảy rơm bên ngoài, nhưng chị vẫn chăm chú lắng nghe cuộc điều đình trong nhà. Đến lúc nay thì chị thấy mình phải nhảy vào cuộc.

- Bác Hàm đã có lời như thế, thì bác mua thóc cũng không nỡ hẹp lượng? - Chị Bé lại tiếp: - Em xin tham gia thế này, Bác Hàm đã nhận tiền của bác theo giá mỗi tạ là 20, nhưng giờ không có thóc thì xin nộp bù cho bác là 30 ngàn một tạ, coi như bác cho vay lấy lãị Thế là bác vẫn có lời còn bác Hàm do tin người nên đành chịu thiệt.

Trong lúc chị Bé nói, ông hàng phở cứ dùng cái mũ trắng lau mồ hôi trên trán bóng nhảy, mông như mông đàn bà cứ nhấp nhổm, nhúng nhính. Ông nghĩ chắc đây là em cô, em dì, vì vợ ông Hàm mới mất, nên nhà chị này đến đỡ đần bố con ông Hàm. Nhưng ông vẫn quyết không nhân nhượng 30, giá mềm quá, không được! Đồng tiền liền khúc ruột, trả rẻ thế bằng chọc vào ruột ông! Tiền ông bỏ ra là phải một vốn bốn lờị Tiền chứ có phải vỏ hến đâu!

- Bây giờ thì các bác nói thế nào, tôi biết thế! - ông hàng phở cự lại - Dù bác có bị người ta lừa, thì bây giờ cũng không được lừa lại tôi! Cứ phải đủ như giao kèo!

Chị Bé cao giọng:

- Đàn ông đàn anh với nhau đã phải ngửa tay xin thế cũng là cực chẳng đã!

Ông hàng phở thấy cứ cò cưa với con mẹ trẻ khôn róc này thì mình đến đổ mất! Ông liền nghiêm giọng gắt lên:

- Chuyện đàn ông thì để đàn ông chúng tôi nói với nhau, xin chị đừng nói leo vào! - Rồi ông bỗng vỗ bộp vào tay ghế hét lên, như bây giờ mới phát hiện: - A thì ra là các ông các bà định dồn tôi, định quây tôi phải không? Định kéo cả anh em họ hàng đến để trấn tôi hả? Ông nhảy xổ ra thềm, chỉ tay vào mặt người đàn bà em cô em dì hét lên:

- Đây là việc của tôi, là tiền là thóc của tôi với ông Hàm, nhà chị là ai mà cứ leo lẻo xấn xổ vàỏ

- Là ai thì mặc xác tôỉ - Mắt chị Bé cũng long lên không vừa, nốt ruồi to trên má cũng như muốn nhảy ra - Người ta đã nói hết nước hết cái mà ông vẫn cứ khăng khăng. - Nói để ăn người, ăn quịt, ai chả nói được! Chị đừng có cái thóc cuốc giật vào lòng!

Tưởng ông bố và người đàn bà sắp nhảy vào giao đấu đến nơi, nên hai cậu con trai cũng bước rạ Nhưng rõ thật khéọ chính lúc ấy Đào đạp xe lao vào sân. Cô lên phố về, nên ăn mặc không kém gì các cô gái hàng huyện. Quần ống chẽn, áo thun màu nước biển. Một mảnh băng tang đính bên ngực, mặt buồn như liễu rủ, nhưng quả nhiên là đẹp. Còn hơn những tiếng đồn! Không son không phấn, mà vẫn ăn đứt các cô trên phố. Đào xuống xe, ngây ra không hiểu nếp tẻ, còn hai chàng trai cũng ngây ra trước một bông hoa đồng nội!

Trong này ông Hàm cứ nhấp nhổm như kiến đốt, miệng như ngậm thị. Còn Thủ thì cay đắng ngồi chết lặng. Ông hàng phở đã bước ra giữa sân, quay lại ném những tia nhìn nóng hổi vào ông Hàm:

- Ông không sòng phăng với tôi là không xong đâu! - Rồi quay sang chỉ tay vào mặt người đàn bà đang làm ông muốn phát điên: - Còn nhà chị là cái thá gì mà cứ chõ mồm vàỏ Hỗn!

Tưởng ông đã biết gốc gác của mình, nên nói kháy, nói giễu, cho nên chị Bé cũng nhảy thách lên mà rằng:

- Là cái gì thì mặc xác tôi! Cũng không khiến ông phải cho mũi vào!

- Cô B ...é! ... Ông Hàm bước ra, tiếng đã muốn gầm lên.

Lập tức người em cô, em dì im thít, lui ngay vào chỗ cây rơm đang đánh giở. Ba bố con ông hàng phở nổ xe máy, phun khói xanh lè. Nhảy lên ngồi chễm chệ trên yên, ông hàng phở quay lại với bộ mặt đằng đsừng, tuyên bố:

- Ngày mai tôi với ông Lục lại xuống! Giả thóc hay tiền là tùy ông. Của tôi là 3 tạ thóc, còn giả tiền thì phải đủ 150 ngàn, cứ thế mà nôn ra, không boóng được của tôi đâu!

Ông Hàm gù gù cái lưng bước vào, gieo người xuống đi- văng. Trông ông lại già đi thêm vài tuổi! Ông lật bật nạp thuốc, hút. Vừa nhả những bụm khói đấng ngắt, ông vừa nói khàn khàn như hỏi riêng mình:

Chả nhẽ đã đến lúc giậu đổ bìm leo rồi saỏ

Thủ thân người nổi da gà. Anh nói nhỏ:

- Cũng phải cố mà thanh toán cho xong, không thì chúng nó sẽ làm ầm lên, sẽ xuyên tạc thêm rạ Mai em sẽ đưa cho bác đủ số tiền để bác trả lão hàng phở, còn bác lo mà trả lão thợ maỵ

Rồi Thủ quay ra cất giọng rất nghiêm, gọi:

- Đào dâủ Lên chú hỏi đâỵ

Đào đang rửa chân tay ngoài giếng, vừa rụt rè bước vào, Thủ hỏi độp ngay:

- Mấy hôm nay thằng Tùng nó có gặp cháu không? Hai đứa còn gặp nhau nữa không?

Đào chợt tái mặt, nhưng rồi cô đã nhanh :Dng trấn tĩnh lại ngay:

- Cháu gặp làm gì? Cái thứ người ấy thì cháu cần gì!

Thủ phà khói thuốc, nói trầm trầm:

- Thì chú cũng nhắc mày thế. Vì nghe đám thanh niên nó kháo nhau là thằng Tùng nó vẫn hay kiếm cớ tìm cách gặp màỵ Phải cảnh giác! Hôm qua thằng Cao nó bảo là buổi trưa nó gặp lão Địch ngồi uống rượu với ông Khừu trong quán phở bà cả Lợi ở trên đầu cầu kiạ Tay Địch vốn có phải là người ăn uống la cà đâụ Mà xưa nay hắn có thân sơ gì ông Khừụ Phải đề phòng cánh bên ấy nó đang có âm mưu gì! Việc tay Địch mời rượu ông Khừu chắc là có sự chỉ đạo của lão Phúc. Trong hai người em rể: Thì Địch chịu ơn bên nhà vợ hơn là Tính.

Thù ném điệu thuốc còn quá nửa, đảo mắt, rồi hạ giọng:

- Đã có người nói nhỏ là có nhiều nghi vấn về cái chết của bá có bàn tay đun đẩy của cánh bên ấy! Điều này hãy thận trọng. Anh em trong nhà phải dặn nhau để ý nghe ngóng xem có bằng chứng gì cụ thể, chứ không được phát ngôn hấp tấp.

Trong lúc ông Hàm còn đang ngớ ra như vừa nghe một tiếng sét, thì Thủ đã đứng dậy bước ra sân về thẳng.

Bóng chiều buông từ lúc nào, nhuộm tím các rặng trẹ Một lúc lâu sau, khi cả Đào cũng đã lui xông nhà dưới với tâm trạng bàng hoàng, ông Hàm mới lờ rẫm đứng dậy, rồi còng còng cái lưng to bè bước lửng khứng vào căn buồng đã tối mờ mờ, nơi có chiếc giường của bà Son. Ông không muốn ai động đến mình, không muốn ai nhìn thấy mặt mình lúc nàỵ Những sự việc ập đến dồn dập đã làm xương cốt ông rão ra, đâu óc váng vất. Ông nằm vật xuống giường, nơi đã in dấu là Son bao năm trờị Một mùi vị đầm đậm say say, lại khó gọi tên, nhưng đã quen thuộc với ông lắm, vẫn thoang thoảng đâu đâỵ Mặc dù theo lời bà Cả, Đào đã giặt hết cả chăn chiếu mùng màn, nhưng mùi vị của người chủ cũ vẫn lưu giữ, vẫn lan tỏa từ khắp các đô đạc trong buồng. Ông nhắm nghiền hai mắt, nằm im lìm. Đầu óc mụ mị, thiêm thiếp. Các dây thần kinh như được mở nút thả chùng tự do, khiến người ông nhẹ đần, nhẹ đần, rồi trôi dập đênh vào giấc ngủ mệt nhọc. Có phải là giấc ngủ, hay là một con sóng từ thời ông đi đi rừng chặt gỗ xuôi sông Công về đóng đô? Hay là một cây đu tre ở đầu làng thế nhỉ? Mà đang đẩy ông lên rất cao, vụt cái, lại thả ông xuống rất sâụ Rồi lờ mờ như có bóng người đang đứng đằng sau một bức mành, mở cặp mắt lom lom nhìn ông, cái nhìn ai oán, bong rát. Chợt bức mành bỗng tan ra, bay lả tả như tro tàn hàng mã được hóa vàng sau lễ cúng, và bà Son hiện ra ướt đẫm từ chân lên đầụ Bà cúi xuống, nước rỏ ròng ròng xuống cả người, cả mặt ông! Nét môi quả tim của bà run cái như cảm lạnh mấp máy hỏi:

Ông có biết làm sao tôi phải trầm mình không? Không phải tại ông hết cả đâủ Ông đừng lo nghĩ quá mà đâm bệnh. Dù ngọt bùi hay cay đắng thì cũng là đạo vợ chồng rồi còn chúng nó, bốn mặt con, đứa xa đứa gần, tôi vẫn phải có bổn phận với ông, với con.

Thế những ai đã bức mẹ nó? Có phải cánh nhà Phúc không? Chú Thủ cũng vừa bảo vậỵ Nhưng đứa nàỏ Mẹ nó chỉ rõ ra để tôi gô cổ nó lại - ông Hàm há mồm định hỏi lại thế, nhưng không sao cất lời lên được. Bà Son như biết ý, cúi thấp nữa xuống đón lời ông, thì một luồng hơi lạnh toát dội xuống, lạnh tới mức như cả khối thạch áp vào, khiến ông Hàm giật nảy mình, miệng ú ớ bét lên như bị sặc nước. Chân đập đánh rình xuống chiếụ

- Thày! Cái gì thế hả thàỷ.

Đào đang gấp quần áo ở buồng trên này, nghe tiếng ú ớ và tiếng đập xuống giát giường, nên hốt hoảng cầm đèn chạy sang, thì cô càng sợ líu lưỡi khi thấy ông Hàm nằm chân co chân đuổi, đôi tay thô tháp đặt trên ngực, hai mắt mở trừng trừng ngây dại vô hồn. ánh lửa như giúp ông lấy lại khí sắc, xua tan cơn mộng mị. Ông Hàm ngồi bật dậy, xoa xoa mồ hôi lạnh rịn ra trên trán, và ông cảm thấy như cả căn buồng vẫn thấm đầy khí lạnh. Ông nói giọng rè đặc, nhợt nhạt:

- Tối rồi à? Thày vừa gặp u mày về!

- U con? - Đào thấy sởn cả gáy, nhìn ông Hàm bỗng chờn chợn như ông vừa đi lạc ở chốn mê cung nào về. Ông Hàm đứng dậy, nói nhỏ:

- Đi múc cho thày chén nước.

Rồi ông gù gù đi ra ngoài nhà, mặt âm thầm như vẫn chìm đắm vào những ảo giác. Ông đánh diêm châm cây đèn con trên bàn thờ, rồi kéo một góc chiếc màn gió. Trong góc ấy, ảnh bà Son đăm chiêu giữa khung kín nhỏ viền băng đen, ông Hàm đốt ba nén hương, rót một chén rượụ Đào bưng chén nước lã vào run run đạt bên cạnh, rồi nhìn ông hỏi khẽ:

- Có cần gì nữa không thàỷ

- Thôi đi xuống nhà, để thày nói chuyện với u mày!

Đào lại vào buồng trong. Dưới nhà bếp, chị Bé vừa nấu cơm, vừa thập thò nhìn lên bồn chồn. Chỉ có cái Hoa là không hay biết gì, đang dội nước tắm ào ào ngoài giếng.

Ông Hàm đứng sát vào bàn thờ, nhìn đăm đăm hình bà Son mờ tỏ sau làn khói xám. Ông sịt soạt dọn giọng, rồi nói rất nhỏ, gọi rất nhỏ, chỉ vừa đủ cho chính ông nghẹ Có một niềm tin từ xa xưa của những tín đồ đạo Phật, rằng khi khấn, khi gọi hồn; người ở chốn dương gian chỉ cần nói thầm ra khỏi cửa miệng, nhưng phải gọi đúng tên, chỉ đúng chỗ người âm đang trú ngụ, là lập tức mạch thông tin giữa âm dương được nối liền. Và đường dây để truyền khẩu chính là khói hương đang tỏa mùi thơm huyền bí đấy! Khói hương sẽ đánh thức người đang ở chốn âm sâu lập tức vượt khỏi sự bịt bùng của ba thước đất mà cưỡi mây vượt gió trở về nơi cư gia của thân nhân đang thì thầm nhắn gọi!

- Bà Son, mẹ nó ơi! - ông Hàm rầm rì: - Mẹ nó đang ngự ở xứ đồng Cây Quéo vừa về báo mộng cho tôi phải không? Tôi chưa kịp nghe mẹ nói gì! Sống khôn thác thiêng bớt giận làm lành, mẹ nó phù hộ cho tôi, cho các con được đại an. Mẹ nó cần dặn gì đêm nay hãy về báo cho tôi, nhà đang có nhiều chuyện khó khăn lắm!

Trong lúc cả nhà ông Hàm đang trầm lắng, bảng lảng một không khí rất thiền, thì ở nhà Vũ Đình Phúc lại có cuộc họp của chi bộ gia đình. Vẫn ba cái chân kiềng chủ chốt: ông Phúc và hai ông em rể là chồng bà Lộc, bà Tàị Ông Phúc đã sai thằng cu Cân sang xóm Mới gọi Tùng, nhưng Tùng đi họp trên huyện đội chưa về. Ngoài Ban tham mưu này, chi họ Vũ Đình còn có ba đảng viên nữa đều do công lao ông Phúc gây dựng từ ngày ông còn làm chủ nhiệm. Đó là anh chàng Lương và cô Nụ, cô Bồng. Tất cả đều là cháu họ chi trên, gọi ông Phúc bằng chú. Nhưng bây giờ cái tổ tam tam ấy coi như thối! Lương thì vẫn được làm chân chạy vật tư cho hợp tác, cũng hay tắc lém thuốc sâu, phân đạm và đủ thứ linh tinh trong kho như cóc đớp mồi, nên họp hành cứ ngậm hột thị im thít. Còn cô Nụ, cô Bông, ngày xưa một cô là tổ trưởng tổ bèo dâu, một cô phụ trách nhà giữ trẻ. cả hai ông Phúc đều ưu tiên cho ăn công điểm loại 1, nên cũng hăng hái đáo để. Nhưng giờ vừa không còn hai cái chân đó, lại vừa chồng con lấn bấn, hai nữ đồng chí đó đã thành hai mẹ gái sẽ mắn đẻ, lúc nào cũng quân áo lôi thôi, vú mướp chảy dài tới bụng, ngồi họp chi bộ mà cứ mắt gà mắt vịt, chỉ muốn chuồn về chăn lợn và cho con bú! Ba người này ông Phúc chỉ còn nhờ được khi bỏ phiếụ Trước khi bầu bán ông rỉ tai hùn phiếu cho ai là họ phải y lờị Nhưng đâu phải cuộc họp nào cũng bỏ phiếu! Bây giờ ông đang cần một sứ giả thật dẻo lưỡi để đi phân hóa lực lượng đối phương. Phải đánh từ trong lòng đối phương đánh ra! Muốn bắt cái cây tuyệt sinh, thì phải thả con sâu vào đục từ trong ruột!

- Các chú xem có các nào gặp được bà Cả không? Phải là bà Cả, cô Cành, người cùng gốc cùng rễ mà tố ra thì mới có sức nặng, chứ ông Khừu vừa là người ngoài, lại vừa nát rượu, dựa vào đấy cũng chưa chắc ăn - ông Phúc hỏi lại lần nữa và vạch phương hướng hành động. Nhưng cả hai ông em rể vẫn im lặng, sịt soạt chén nước trong taỵ Ông Phúc lại quay sang bà Dần đang ngồi trên giường vẫn lắng nghe chuyện của ba anh em. Giọng ông đã gắt:

- Bà đã thấy cái tính thiển cận của bà làm hỏng việc lớn của người ta chưả Nghe nói chú cháu nhà Thủ nó đã xui tay Sửu chủ tịch sẽ gọi bà lên bắt phạt về tội chửi đổng?

Bà Dần chỉ còn biết ngồi thu lu im lặng nhận lỗị Ông Phúc vẫn đay nghiến bực bõ:

- Đáng nhẽ lúc này là lúc tốt nhất để chia rẽ họ hàng nhà nó, phân tâm nhà nó, để nó tự vặt lông nhau cho phơi ra những mặt dơi mặt chuột giữa bàn dân thiên hạ. Thật là dịp may hiếm có, đến bỏ tiền ra cũng không mua được! Thế mà cái mồm hoác toác của bà đã làm hỏng ráo cả. Đang bạn thì biến thành thù! Vì xưa nay anh em nhà tôi có xích mích gì với mẹ con bà Cả đâụ

Thấy tham mưu trưởng đã nổi cáu, ông Tính liền dàn hòa:

- Thôi mà bác Phúc, việc đã thế rồi, giờ ta phải tìm cách gờ dần dần. Theo em chú Địch vẫn tiếp tục bám ông Khừu để khai thác. Nếu không có ông Khừu nói thì làm sao ta biết được cái đêm bà Son bỏ đi, bà Cả nghe tiếng động, rồi thấy như có người rình ở ngoài vườn nhà bà ấỵ Cứ tiếp tục khơi nữa vào để tìm thêm tang chứng! Phải kiên trì bóc từng lớp vỏ rồi sẽ tới lõi! Cùng với việc bám ông Khừu, ta phải nghĩ xem có cách gì thêm nữạ

Cách gì ở đây là em ông Phúc đang nghĩ làm sao lôi kéo được mẹ con bà Cả, để bà Cả và cô Cành viết đơn hoặc đến gặp trưởng đoàn công tác cửa huyện, gặp ủy ban xã đề nghị xem xét về cái chết của bà Son có gì uẩn khúc với anh em ông Hàm không? Nếu mẹ con bà Cả lại có những chứng cớ để truy cứu trách nhiệm thì thật tuyệt! Đây là thời cơ có một không hai để hôm này vào học nghị quyết 04, anh em nhà Vũ Đình sẽ làm trong sạch chú cháu Thủ Cao, Cao Thủ như làm cỏ! Chỉ có dịp này mới có thể đánh tận gốc, trốc tận rễ vây cánh nhà Trịnh Bá ra khỏi mọi quyền lực từ thôn lên tới xã. Một cuộc cách mạng thay đổi đến triệt để! Giá không có cái mồm gà mái quang quác của bà Dần, thì anh em ông Phúc đã nắm chắc phần thắng rồi!

- Để ngày mai em nói chuyện với thằng Tùng xem, nó vẫn có nhiều điều kiện thuận lợi hơn các bác và em - ông Địch chồng bà Tài, một cán bộ tuyên huấn cựu trào ở nông trường bò sữa lên tiếng. Địch cũng người gốc làng này, nhưng nhà nghèo, họ hàng chẳng có aị Địch là anh em xa với bà Dần. Chính bà Dần dắt mối cho Địch lấy Tàị Ngày ấy Tài cũng là cô gái đẹp, cho nên Địch lấy được Tài là may lắm. Đúng như Thủ đã nói với bố con ông Hàm lúc chiều, là trong hai người em rể, thì Địch chịu ơn vợ chồng ông Phúc hơn là Tính. Và cũng đúng là hôm qua Địch đã kéo được ông Khừu chồng bà Cả vào quán bà Lợi béo khi hai người cùng đi chợ Đầu Cầụ Nhưng mới khai vị được ba chén, câu chuyện bắt đầu đi vào chiều sâu, đang có vấn đề thì ông Khừu đâ rượu vào lời ra, cười nói ầm ầm, khiến Cao đang chữa cái Babetta gần đấy liền chạy sang. Thế là hỏng bét. Cái thằng CIA cứ lảng vảng quanh quẩn bên cạnh thì còn chuyện trò được gì. Nhưng dù sao thì ông Khừu cũng đã hé mở được chút bí mật rất quan trọng để anh em ông Phúc tiếp tục lách lưỡi dao vào rồi! Địch chi một cút con hươu và đĩa cổ cánh đã không lỗ!

- Em sẽ nói cho thằng Tùng biết là không bao giờ tay Thủ nó dùng thằng Tùng. Thì cứ xem từ ngày vào được Đảng ủy, nhưng tay Thủ nó cho ngồi chơi xơi nước đấy chứ, có việc gì đâu! Thằng Tùng sẽ gặp vợ chồng cô Cành để nói chuyện. Đã mấy lần vợ chồng nhà ấy nhờ thằng Tùng hướng dẫn cho việc đóng gạch, đốt gạch. Em thấy vợ chồng nhà Cành có vẻ nể thằng Tùng lắm. Trong việc này cái chính lại là thằng Tùng. Nó phải có sự ham muốn lật tay Thủ xuống, thì lòng mới quyết tâm hành động! Thằng này xem ra còn hời hợt, nửa vời, nhìn người chưa tinh!

Ông Tính khẽ gật gù. Ông Phúc đưa cái nhìn tin cậy vào Địch, người chủ chốt trong việc soạn thảo những đơn từ văn bản để bắn vọt cầu vồng gửi lên huyện, lên tỉnh, từng làm Thủ nhiều phen cuống đị Ông Phúc nói giọng dịu lại, như cung cấp thêm cho Tính và Địch về con người Trịnh Bá Thủ:

- Đúng là chú phải nâng cao nhận thức cho thằng Tùng! Chứ không để mắc hợm với tay Thủ như chơị Tay Thủ ấy hắn là người biết làm chính trị đấỷ Tức rằng là mọi việc hắn cứ làm như không? Yêu ai cũng không sàm sỡ, ghét ai cũng không hầm hè, cứ lặng lẽ làm để đạt tới mục đích. Cứ ngón cái ngày hắn đi học dài hạn ở tỉnh về là đủ biết. Vừa học xong một khóa đào tạo cán bộ cho cơ sở, thì đúng dịp xã đại hội đảng bộ. Thế là hắn lao vào làm đủ mọi việc thượng vàng hạ cám. Từ việc trang trí, lên huyện mời đội chiếu bóng, rồi tiếp khách ở xa, giúp ông Đáng bí thư viết báo cáọ Chỗ nào người ta cũng gọi anh Thủ, đồng chí Thú việc này lại phái đồng chí Thủ! Hắn có mặt ở khắp mọi nơi, kể cả việc nấu nướng hắn cửng sắn tay nhảy vào chỉ đạọ Thế là ai cũng trầm trồ: Anh Thủ vừa đi học một năm rưỡi ở trường đảng tỉnh về đấỵ Đến là giản dị, xông xáo và quần chúng quá thê! Hắn đã tự quảng cáo trước khi bầu đấy mà! Trong đại hội ấy, chỉ trừ hắn còn tất cả những người ở Giếng Chùa đều mất phiếụ Thế là hắn muốn nói hắn là bộ óc của cả Giếng Chùa chứ gì!

Giọng ông Phúc nghe đã rin rít gằn gằn. Ông muốn thú nhận nốt rằng kỳ đại hội ấy ông đã trượt vỏ chuốị Nhiều ý kiến phê bình ông hôm ấy, ông dám chắc là do Thủ xúị Nhất là mấy anh có máu cơ hội, đánh hơi tài lắm, biết chắc ông Phúc sẽ đổ, nên thí luôn, chẳng hơi đâu bảo vệ! Xưa nay người ta chỉ phù thịnh chứ ai phù suỵ Rồi sau đó nhân sự thay đổi hàng loạt. Thay từ nhân viên trên xã đến đội trưởng sản xuất ở các làng. Vai trò của Thủ ở khắp mọi nớị Thủ bao sân tất. Khối anh ấm ức, nhưng lại cứ phải thi hành theo ý Thủ, vì cái thế của họ còn yếụ Anh em nhà Vũ Đình thì càng ngày càng thấy mình bị ép như ép giò mà không biết quậy bằng cách nàọ Càng ngẫm, Phúc càng thấy Thủ càng hiểm hơn Hàm nhiềụ Mưu sâu, lại cộng với đang có quyền chức, nên Thủ càng dễ dàng thực thi những ý đồ của mình một cách sát sạt mà vẫn kín nhem, bởi Thủ có cái áo giáp nhân danh tổ chức, nhân danh Đảng ủỵ Để đối lại, anh em nhà Vũ Đình chỉ còn mỗi một sách là thỉnh thoảng lại phóng một lá đơn tố cáo, nhưng chẳng khác bắn một mũi tên vào giữa trời đất, thật là tít mù bóng chim tăm cá , không còn biết kết quả ra sao!

- Nhưng bây giờ thì nó cụt vòi rồi chứ? - ông Tính lên tiếng. Là người cũng ham đấu đá, lại luôn ý thức về cái chức từng là quản đốc của mình, nên mới về có dăm tháng nay, nhưng nay đã có đến vài cuộc họp đảng, Tính phát biểu ngược với Thủ, ý muốn nói Thủ chưa đủ trình độ và lịch lãm bằng mình được.

- Em thấy bây giờ hắn xoay xở là khó rồi
Trả Lời Với Trích Dẫn
Trả lời


Ðiều Chỉnh
Xếp Bài

Quyền Sử Dụng Ở Diễn Ðàn
Bạn không được quyền gởi bài
Bạn không được quyền gởi trả lời
Bạn không được quyền gởi kèm file
Bạn không được quyền sửa bài

vB code đang Mở
Smilies đang Mở
[IMG] đang Mở
HTML đang Tắt
Chuyển đến


Múi giờ GMT. Hiện tại là 06:11 AM.


Powered by: vBulletin Version 3.6.1 Copyright © 2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.