Biết ơn

[xuongrongden]

BIẾT ƠN

Đời là thế!

Kẻ muốn được ơn thì quá nhiều, kẻ biết ơn thì quá ít . Đếm người biết ơn dễ hơn người vô ơn, vì số này quá lớn . Có những con cháu vô ơn, có những học trò vô ơn, có đủ thứ người vô ơn .

Làm ơn có thể không đòi trả nghĩa . Nhưng đã chịu ơn là phải biết ơn .

Cho đi có thể không mong nhận lại . Nhưng đã nhận là có bổn phận phải trả đáp . Trả đáp trong biết ơn không có nghĩa một sự bồi hoàn đổi chác, nhưng là một sự tỏ bày điều mình nhận biết về giá trị vật chất và tình thân của ơn nhận được .

Thí dụ: Có người cho tôi một chiếc áo ấm . Chiếc áo giá 10.000 đồng . Mười ngàn là giá trị vật chất của tặng vật . Nhưng không phải chỉ thế .

Chiếc áo đó biểu hiện một tình thương, và mang ý nghĩa của một sự cho đi phần nào chính mình người tặng, nên tặng vật đã trở thành một giá trị tinh thần .

Chiếc áo đó, người tặng đã có thể cho người khác, nhưng họ đã tặng tôi, như một sự lựa chọn tự do trong trăm ngàn . Sự lựa chọn đó lại là một giá trị thiêng liêng cao quý khác đắp thêm vào hai giá trị có sẵn .

Nhận thức ba giá trị đó, để rồi mình liên hệ với người làm ơn . Liên hệ đó sinh ra bổn phận nơi người chịu ơn . Bổn phận nơi người chịu ơn lại sinh ra quyền lợi nơi người làm ơn . Kẻ chịu ơn có bổn phận phải biết ơn . Người làm ơn có quyền được biết ơn .

Bổn phận biết ơn phải tương xứng với các giá trị của ơn nhận được . Nếu chẳng thực hiện được tương xứng, thì ít ra cũng có một mức tối thiểu nào . Hoặc một lời cảm ơn, hoặc một cử chỉ chứng tỏ mình hiểu biết .

Làm thế không phải vì người làm ơn cần, nhưng vì chính người chịu ơn cần . Cần biết ơn để mình xứng đáng là người hơn, để mình xứng đáng phận nào với ơn nhận được, để mình xứng đáng có thể được lãnh nhận thêm .

Nếu tôi tưởng mình không chịu ơn ai, thì tôi đã lầm lớn . Vì đời tôi nằm trong những liên đới chập chùng . Tôi chẳng cho đi được bao nhiêu nhưng đã nhận được quá nhiều . Thử một ngày ngưng nhận được những ơn đó, tôi sẽ lập tức trở thành bơ vơ, nghèo nàn khốn đốn .

Nếu tôi tưởng tôi không mắc nợ ai, thì tôi lầm lớn . Con người tôi, từ vật chất đến tinh thần, đã, đang, và sẽ được xây dựng bằng biết bao công ơn của người khác . Suốt dọc đời, tôi đều ghi dấu của biết bao nhiêu bóng người đã ghé lại .

Nếu tôi tưởng tôi đã trả ơn đối với mọi người làm ơn cho tôi, thì tôi lầm lớn . Tiền bạc, đồ vật có thể trả, nhưng ân nghĩa và tình thương làm sao trả đúng được . Những mô hôi nước mắt và những tận tâm của bao người đã làm cho đời tôi đẹp là những gì thiêng liêng cao quý . Chưa chắc tôi đã hiểu rõ được giá trị của những ơn đó, chứ đừng nói gì đến việc trả đền cho đúng .

ST