Truyện của Trần Tùng Chinh

[Miss_KhanhHa]

CHUYỆN NGOÀI ĐỒNG

Ngày nào Tím cũng ra nhà sau, lấy một viên phấn, thò tay xuống sàn, quẹt một vạch màu trắng lên cây cột ngay chỗ mực nước vừa rút đi. Ban đêm, nằm áp tai lên sàn nhà, tiếng nước ì oạp vỗ nhè nhẹ và đều đặn đưa Tím vào giấc ngủ. Sáng ra, vừa lăng xăng chuẩn bị vật dụng cho Tía ra đồng, Tím vừa lom khom dòm xuống dưới sàn. Mặt nước dập dềnh xóa sạch vết phấn hôm qua bằng những mảng rêu xanh dật dờ. Và hôm sau, bao giờ nước cũng cao hơn hôm trước.

Tía chép miệng. "Nước năm nay về sớm quá." Má thì chiều nào về, tắm rửa xong chưa kịp cơm nước gì, đã ra bàn thờ ông thiên trước hàng ba thắp nhang lâm râm khấn vái. Có hôm xốc nách ẵm bé út, bưng tô cơm ra trước đút nó ăn, Tím nghe má lầm thầm khấn, tiếng được tiếng mất. In như là lạy trời lạy phật gì đó, rồi... gặt kịp trước khi nước lớn. Chắc là mười mấy công lúa chứ gì nữa. Kì này tía xen hoa màu vào giữa hai vụ, sạ lúa trễ hơn người ta, không rầu, không lo sao được.

Lúa ngoài đồng, hổm rày cứ nhởn nhơ đến tội. Giá mà nó biết những bông lúa hãy còn xanh kia đang bị đe dọa tính mạng như thế nào, Tím nghĩ có lẽ nó sẽ mau chín hơn để chạy đua với mực nước. Đằng này, nó ngây thơ và hiền lành quá. Chiều nào, Tím cũng chạy ra đồng, nóng ruột nhìn biển lúa nho nhỏ hãy còn rực một màu xanh lá cây của nhà mình. Chỉ cần một làn gió ù té chạy ngang, cả lũ xúm nhau nghiêng ngả mà đùa giỡn. Chúng rập rờn như những con sóng, đong đưa những nhánh bông trĩu hạt. Thậm chí còn xô nhau cười khi Tím ngồi bẹp trên bờ đất trò chuyện nghiêm túc với chúng.

- Nè ngoan, mau chín rồi chị thương. Cứ nhẩn nha như vậy hoài, nước ngập là tiêu đời hết đó. Hôm nào, chị cũng đo nước, chị biết mà.

Tự dưng một giọng ồm ồm như vịt đựt khò khè bên tai Tím:

- Vậy hả chị? Eo ơi, em sợ quá!

Giật mình cái "bựt" như người ta câu lươn bị nó ghì đứt dây gân, quay sang, Tím gặp Nghiệp đang nhe răng ra cười, coi vô duyên hết biết.

Tím dẩu môi lên:

- Tôi hổng có giỡn với ông à nha! Lãng duyên quá hà!

- Thì tui nói dùm cho mấy cây lúa nhà Tím, chứ có gì đâu nè.

Tím bịt hai tai lại, nghe gò má nóng bừng:

- Thôi, ông dìa mà nói dùm mấy cây lúa nhà ông kìa.

- Tui... tui nói hồi nãy rồi.

- Ông nói sao?

- Thì tui cũng nói y như Tím vậy. Lúa nhà tui cũng chưa chín kịp, không khéo nước ngập lên thì khổ.

Nghiêng đầu nhìn ông bạn hàng xóm không mời mà đến, đôi mắt Tím tròn xoe, mấy sợi tóc lòa xòa trước trán sáng lên trong nắng chiều.

- Ủa, ông đang học ở tuốt trên tỉnh mà?

Ngồi bệt xuống kế bên, Nghiệp nói cái giọng nghe hiền lành hết sức:

- Thì tui cũng có nghỉ hè chớ bộ.

- Chừng nào ông làm thầy giáo? - Tím vừa hỏi vừa xích ra một chút.

- Còn một năm nữa thôi. - Nghiệp giơ tay chạm vào tay Tím.

- Gì vậy? - Tím hỏi nhỏ xíu.

- Cái cọng gai mắc cỡ chứ có gì đâu - Nghiệp nói cũng nhỏ xíu - Tím bây giờ lạ ghê, hổng giống hồi đó gì hết.

Hổng giống hồi đó? Ủa. Có gì khác vậy ta? Tím ngồi thừ trước gương săm soi khuôn mặt tròn bầu bĩnh của mình. Thì cũng vậy thôi. Hồi đó đen nhẻm thì bây giờ nước da của Tím cũng có trắng trẻo gì hơn đâu? Có khác là hồi đó, tóc còn buộc cọng thun nhỏng nhảnh còn bây giờ Tím chỉ thích kẹp thôi. Ừ mà hồi đó, tóc còn buộc dây thun, Tím hay chạy sang nhà Nghiệp. Hai đứa "mày tao" inh ỏi nhưng lại chơi rất hợp "gu".

Nhất là những khi con nước mấp mé ngoài ruộng chực tràn vào con đê như lúc này. Tía má có lo gì thì lo, Tím chỉ thấy thích. Chiếc xuồng không có mũi, ba Nghiệp làm bằng cái thùng phi cưa đôi theo chiều dọc, hai đứa leo lên, chèo lia lịa mà nó cứ xoay tít. Vậy mà cả hai cũng mò ra tận đồng. Nghiệp thì thọc tay vào hang bắt cua thành thục và điệu nghệ. Còn Tím thì chỉ thích hớt trái cà na rụng trôi bập bềnh trên mặt nước. Chèo ra xa hơn là những mô đất cao nằm sót lại trên đồng mênh mông nước, rậm đầy bông điên điển vàng. Hai đứa thi nhau xem ai tuốt được nhiều hơn. Hình như lúc nào rổ của Nghiệp cũng đầy hơn nhưng đôi mắt tròn xoe của Tím chỉ cần nhìn xuống rổ của mình, ngân ngấn nước là Nghiệp luôn luôn chịu thua. Chiều về, má xào điên điển với tép đồng, chan nước mắm ớt, ăn là hết sẩy.

Đến một ngày, hai đứa đều không còn nhỏ. Tím không đi học được dù Tím cũng đậu vào Cao đẳng sư phạm giống như Nghiệp vậy. Thế là Nghiệp khăn gói lên thị xã học còn Tím thì ở nhà giữ em. Cả tháng Nghiệp mới về thăm nhà một lần. Gặp nhau, hai đứa không có chạy long nhong đi chơi như hồi nhỏ nữa, cứ ngồ ngộ thế nào.

Nhác thấy Nghiệp ngồi trước nhà là Tím cười một cái rồi chạy tuốt ra nhà sau. Ở đằng sau, chỉ một chút xíu, Tím lại kiếm một cái cớ nào đó để đi ra nhà trước. Chẳng hạn như cầm cây ra lẹt quẹt trước hàng ba vài ba cái. Hoặc lom khom sắp xếp mấy đôi dép lại dù nó chẳng bị xáo trộn một chút nào. Rồi lát sau lại ra kêu Tí ơi Tí hỡi về má biểu. Mà cái "ông" Nghiệp cũng kì dị lắm. Lâu lâu về một lần gặp Tím làm như là mặt Tím dính lọ nghẹ vậy. Dòm người ta lom lom. Rồi còn cười - không giống hồi nhỏ - nữa chứ.

Hôm bữa lại còn **ng tay người ta mà bảo là gai mắc cỡ. Đúng là "mắc cỡ" thiệt. Gặp, Tím hay kêu Nghiệp là "lãng duyên". Nhưng không gặp thì thấy nôn nao kì cục. Vậy là chiều chiều, Tím cứ ra nhỏ to với lúa và thả cái tâm tư vừa kì quặc vừa dễ chịu ấy mênh mang ra đồng.

Lúa vừa chín tới cũng là lúc nước dâng lên làm cho chúng loi ngoi lóp ngóp trong đồng. Tím thấy y như là những thân lúa mảnh mai đang cố dướn người cao hơn để cho những bông lúa vừa đượm vàng không chết đuối. Chỉ chờ có vậy cả nhà đổ ra đồng nước mà gặt lúa. Ở dưới, nước ngập gần thắt lưng. Ở trên mưa xối cho nước ngập thêm đầy đồng. Vừa làm vừa lạnh run, Tím thấy ở đằng kia, Nghiệp cũng ướt sũng nhưng làm coi bộ hăng hái y như làm cho ruộng nhà mình vậy. Nghiệp cắt thế nào mà cái hàng lúa cứ xích lại về bên Tím. Tím nói một cái gì đó cho có vẻ tự nhiên:

- Lúa nhà ông, cắt xong chưa?

- Xong rồi, bây giờ thì phụ cho lúa nhà Tím há!?

- Sao lại không? Ông giỏi quá chừng.

Nghiệp dừng tay nhìn Tím, nheo mắt cười (lại cười "nụ cười" đó nữa).

- Như vầy... ở rể được chưa?

Tím quơ tay ngang Nghiệp. Nước văng tung tóe.

- Tui hổng có giỡn với ông à nghen. Lãng duyên quá hà.

Mưa giăng màn trắng xóa trên đồng. Trầm mình trong con nước lũ về sớm năm nay, mưa gió sờ bàn tay lạnh lẽo vào tận lưng, cực nhọc lặn lội gặt lúa trong hoàn cảnh này, tự dưng Tím không còn thấy lạnh nữa.

Giọng của Nghiệp hiền lành và ấm áp:

- Tím nè...

- Gì?

- Mai mốt, Tím đừng kêu Nghiệp bằng "ông" nữa nghe!

Tím cười chúm chím:

- Vậy tui kêu... "ông" bằng gì đây?

Nghiệp không trả lời mà chỉ nói tiếp:

- Cũng đừng xưng "tui" nữa. Tím xưng tên Tím nghe dễ thương hơn. Với lại má nói Nghiệp lớn hơn Tím tới bốn ngày. Tím kêu bằng... "anh" cũng được vậy...

Những cây lúa trĩu bông vàng sắp được cứu khỏi con nước lũ hình như nghiêng mình cười. Tím cũng cười. Để thử coi. Trời đất, hồi nhỏ đâu có bao giờ Tím xưng Tím và gọi Nghiệp là "anh" đâu.

Hình như đến đồng nước quanh Tím cũng cười. Có phải vậy không mà những làn sóng cứ lan ra, lan ra mãi.

Trần Tùng Chinh

--------------------------------------------------------------------------------

[Miss_KhanhHa]

NƯỚC NỔI

Cái ngày mà tôi ra trường cũng là ngày Tím đi lấy chồng. Hớt hơ hớt hải về đến nhà, quẳng cái ba lô xuống bộ ván ngựa đánh phịch. Út Duyên cầm cây quạt mo cau phe phẩy sau lưng, nói: "Tối nay chị Tím lạy xuất giá, ngày mai người ta rước dâu. Chỉ mới tranh thủ chạy qua hồi hôm, hỏi anh dìa chưa. Rạng ngày lại chạy qua hỏi nữa. Em biểu thế nào anh cũng dìa mà. Có gì em cho hay. Rồi sao? Anh qua liền nghen!"

Qua để làm gì bây giờ? Để Tím vừa nhẹ nhàng hỏi thăm, vừa lấy cái khăn rằn mềm mại hương chanh đưa cho tôi chậm mồ hôi thấm ướt hai bên thái dương như hồi nào sao? Hay ngó tôi trân trân một hồi rồi hỏi: "Nghiệp đi học ăn cái giống gì mà ốm nhom ốm nhách vậy? Để mai ngâm gạo đổ bánh xèo điên điển ăn nghen!"

Hổng dám đâu, Tím ơi. Tím bây giờ sắp thành cô dâu của người ta rồi.

Út Duyên lẽo đẽo theo ra đàng sau lu nước: "Sao anh làm thinh như thóc vậy? Buồn hả?" Tôi vục mặt vào thau nước mưa cho tỉnh người rồi ngẩng dậy, lắc đầu ngoầy ngoậy, nước văng tung tóe "Buồn cái nỗi gì!?!" Rồi đánh trống lảng: "Trời ơi, nước nổi lên hồi nào kìa Út." Út Duyên cũng cả tin: "Mười bảy nước nhảy lên bờ mà anh. Sông đầy tràn hôm anh chưa về kìa!"

* * *

Tôi lẩm bẩm: "Ừ anh chưa về sông đã tràn rồi!" Năm nào cũng vậy, con nước tháng bảy, tháng tám đổ về, sông dậy **c một màu phù sa long lanh như nhung, sóng sánh từ những chuyến đò ngang sang sông, xô nước vào đồng. Nước cũng len lỏi vào xóm. Trước tiên dò dẫm vào sau hè. Rồi một sớm thức dậy, nước đã thở hồng hộc dưới sàn nhà, mở lối cho lũ cá rô háu ăn ve vẩy vào sâu. Hồi còn bé xíu, cũng là lúc lũ nhóc túa ra đồng, tôi và Tím - hai đứa một chiếc xuồng - đi hái điên điển. Loài bông vàng rực hơn trong những màu vàng tôi đã biết. Tím thì cứ như là cô đào cải lương. Nó túm một đầu khăn rằn lại bằng một cọng thun rồi trùm lên đầu, thả một vạt khăn còn lại ra phía sau cứ như là một mái tóc dài óng ả. Xong, nó từ từ kết bông điên điển thành vòng, rất nhẹ như sợ bay đi những cánh điên điển nở. Rồi đặt lên đầu. Hai bàn tay có hai ngón út vảnh vảnh cong cong đưa lên đầu vuốt vuốt sửa sửa. Rồi lỏn lẻn hỏi: "Nghiệp ngó tui có giống chị Lành cô dâu hôm ở nhà thím Ba hông?" Thằng tôi đầu trần khét nắng, mình mẩy tèm lem sình đất, cứ lúi húi móc cua trả lời cho xong chuyện. "Ừ, giống." Tím vẫn say sưa với vòng hoa vàng rực. "Đẹp hông?" "Ừ, đẹp."

Nhưng rồi phát hiện ra tôi chẳng dòm nó lấy một chút nào, con nhỏ lắc lắc xuồng phụng phịu: "Có dòm hồi nào đâu mà đẹp? Nè đẹp hông?" Tôi rút con cua kình càng từ trong hang ra, thò lỏ con mắt ngó nó, rồi buột miệng: "Thấy mà ghê! Giống cô sáu Huệ thì có." Tím thắc mắc: "Cô sáu Huệ là ai vậy?" Tôi nói tỉnh bơ: "Thì cái bà khùng chuyên đi bẻ bông dại ở xóm trên đó." Ai mà dè nó giật cái vòng hoa ra khóc hu hu ngon lành. Thế là tôi hoảng hồn, chạy lổn sổn dưới nước đến đầu xuồng dỗ nó: "Thôi, thôi, tao nói chơi mà. Mày giống cô dâu lắm, đẹp lắm." Thế là còn thút tha thút thít, nước mắt tèm lem giọt vắn giọt dài, nó thổn thức: "Thiệt hông?" Tôi nói chắc như cua kẹp: "Thiệt mà!" Thấy vậy nó làm tới: "Vậy, Nghiệp làm anh Bảy nghen!" Tôi chưng hửng: "Anh Bảy nào?" Nó lên giọng chị hai làm như tôi khờ lắm: "Trời ơi, thì anh Bảy chú rể chồng chị Lành cô dâu chứ ai?!"

* * *

Tất nhiên tôi không thể làm anh Bảy được đã đành. Bây giờ vợ chồng anh có đến bốn năm đứa nhóc tì nhèo nhẹo ở sau lưng rồi. Nhưng tôi cũng không thể làm chú rể của cô dâu Tím được. Đó chỉ là chuyện hồi xửa hồi xưa. Chứ còn lúc này, tôi chỉ làm một anh hàng xóm thất tình nhưng tốt bụng chuẩn bị sang dựng rạp cho nhà cô dâu theo yêu cầu của Út Duyên mà thôi. Ăn vội ăn vàng vài ba hột cơm, Út Duyên cứ hối như giặc. Thiệt tình là tôi không có bụng dạ nào mà ăn cơm nói chi là sang dựng rạp cho lễ vu quy của Tím. Mà trời ơi, Tím biết là hồi nào tới giờ, miệng tôi chưa nói gì nhưng bụng tôi thương Tím mà. Chỉ phải cái tội nhút nhát thôi chứ tôi khăn gói đi học xa chỉ mong có ngày Tím là "thím giáo" thôi. Đâu mà dè "Bướm vàng đậu đọt mù u" như vậy.

Chắc là thấy cái mặt tôi mềm xèo như bánh tránh nhúng nước, Út Duyên cứ an ủi: "Em biết là như vậy khó cho anh lắm. Nhưng anh coi, tại anh hổng nói gì hết trơn. Ai mà đợi. Trong khi anh đi học biệt hù thì anh Mộc làm công gặt ở xóm trên, tối thứ bảy nào cũng xuống. Hôm rồi, tía chị Tím đi dỡ chà trúng gió, té nước, tưởng chết. May có ảnh hay kịp đưa đi trạm xá rồi sau đó, đưa tuốt xuống bệnh viện tỉnh. Nhà chỉ nghèo, anh Mộc cũng giàu có gì đâu, vậy mà tiền bạc ảnh lo hết trọi. Bác Tư cảm cái ơn, cái nghĩa, gả chị Tím cho. Anh coi, thì cái số nó như vậy. Anh buồn có ích gì?! Sang phụ chỉ một tay cho trọn tình làng nghĩa xóm."

Là Út Duyên nói vậy chứ tôi có định không sang đâu. Vắng Tím, mấy tháng nay vì kỳ thi tốt nghiệp ra trường, tôi nhớ đứt ruột đó chớ?! Nhưng mà có ai lại nghĩ ra trước một cuộc gặp gỡ éo le như thế này đâu. Thôi thì, nói như Út Duyên, số nó là vậy. Xoắn quần lên quá gối, vác một chồng ghế lên vai, tôi dò dẫm từng bước dưới sình, nước ngập gần tới gối sang nhà Tím. Đường đất nước nổi tràn trề, gập ghềnh khó đi. Bước mà muốn té. Hèn nào, tôi khó bề đến được.

* * *

Không giống như hồi xưa. Ngày nào tôi cũng tới. Kể cả mùa nước nổi. Sáng, sương còn ướt lá bần, tôi đã đẩy xuồng ra, tháo dây neo xích kêu rổn rẻn. Má ngồi đun nước bằng lá dừa khô, kéo khăn rằn che khói bay mù mịt, nói chòng: "Dạo này thằng Nghiệp siêng học ác bây, bữa nào cũng đi học sớm bửng." Tiếng Út Duyên vừa đập muỗi trước khi cuốn mùng vừa cười hắc hắc: "Siêng gì ảnh má ơi, ảnh đi sớm rước chị Tím đó má." Quơ cái bẹ chuối tát nước trong xuồng ra lõm bõm, tôi quát to: "Con nhỏ nhiều chuyện, thây kệ tao!" Má đập cây quạt mo cau đánh phạch. "Ừa, thi tú tài xong, bay lấy xuồng rước nó luôn về đây làm dâu tao". Rồi đứng dậy đấm đấm tay
vào thắt lưng ngó tôi quê một cục, đẩy cây sào đưa xuồng lướt đi thẳng một nước, không dám ngoái đầu lại.

Ừ mà má nói nghe cũng hay. Nhưng chả lẽ học chỉ tới chừng này. Ít ra cũng phải học tiếp cho thành thầy giáo cái đã. Rồi lúc đó, cũng đưa xuồng đến nhà Tím như thế này, cũng lỏn lẻn gọi Tím ơi, Tím à, rồi gồng mình cắm cây sào đứng đợi. Thật chắc, thật vững cho Tím lột dép mũ cầm trên tay, một tay túm lấy vạt áo dài, bước xuống xuồng. Cũng một đứa một đầu xuồng. Nhưng Tím không có đội khăn rằn giả làm tóc nữa. Cũng không đội vòng hoa điên điển. Ngày đó, hai đứa cùng đến trường rồi cùng về. Toàn nói chuyện trên trời dưới đất. Mà tức mình sao hồi đó trong đầu tôi toàn là lúa nếp gì đâu mà quẩn quanh trò chuyện cũng chỉ có thế. Tím chỉ tủm tỉm cười,
không lanh chanh lách chách như hồi nhỏ nữa. Cứ khoát khoát tay xuống dưới nước bên cạnh xuồng, làm những con chuồn chuồn miên bay chập chờn theo, đôi cánh mỏng có chấm đen, lóng lánh tia nắng sáng tràn trề trên mặt nước. Nước nổi biến cánh đồng thành biển khơi, năm sau nước lại cao hơn năm trước.

* * *

Nước nổi ngày càng cao hơn thật. Cộng thêm trời mưa bão. Lúa non chết đuối. Không kịp gặt. Lúa già trổ mộng không kịp phơi. Người ta đi làm công lại dễ có cơ hội kiếm ăn hơn là hồi hộp chờ nước lũ định đoạt số phận của những công ruộng thấp. Anh Mộc xóm trên cắt lúa mướn cũng có cơ hội kiếm cái ăn - và cả cái cơ hội được gần Tím hơn. Đó là một anh nông dân lành như cục đất, hiền như củ khoai. Học hết lớp 12, ở nhà đi làm lúa mướn, không đong chữ mà lấy thúng đi đong lúa, làm lụng chăm chỉ, thắt lưng buộc bụng dành tiền cưới vợ. Trời xui đất khiến thế nào mà anh rước ngay Tím của tôi. Làm cho đường từ nhà tôi sang Tím gần mà hóa xa, dễ mà hóa khó. Nước ngập dập dềnh, tôi có sang được cũng chỉ để phụ cùng mấy thằng em trai Tím mà thôi. Hết lấy xẻng đắp đất để có chỗ đàng trai cập xuồng qua rước dâu rồi đến chặt lá dừa uốn cong làm cổng vu quy. Tôi cắm đầu cắm cổ làm đổ mồ hôi mẹ mồ hôi con không dám để mắt tìm kiếm Tím. Nhưng vẫn biết Tím ra đằng trước ba lần. Hai lần thay nước bình trà. Một lần kêu thằng Tý vào bếp bưng phụ nồi nước luộc vịt xuống. Tím mặc cái áo màu hoa lục bình buộc tóc bằng hai cọng thun thả xuống hai bên vai tròn. Chỉ lăng xăng thấp thoáng trên hàng ba hiên nhà thôi. Không đặt chân xuống sân, chỗ bầy trai tráng đang hì hục đắp đất, dậm nền, bày bàn ghế
và che rạp. Không đến gần - dù chỉ là tình cờ - để tôi hỏi thăm Tím lấy một câu. Mà thôi, hỏi cái gì bây giờ. Chả lẽ lại bâng quơ về mùa nước nổi, rằng có những cơn sóng lũ làm sạt lở từng mảng đất. Rằng sóng mùa nước lũ cũng không tha cả tôi. Cũng làm sạt lở một cái gì đó trong lòng tôi mà tôi không rõ.

* * *

Không rõ là cái gì nhưng cái khổ cái sầu thì rõ lắm. Như con bói cá lao vút xuống mặt đồng đầy nước, ngỡ ngậm được con lìm kìm, ai ngờ ngậm nhầm cọng rơm trôi. Rõ như cái hồi tôi đậu đại học. Còn Tím thi rớt cái bịch, ở nhà giữ em. Tôi khăn gói qua chia tay với Tím. Tím ít nói như từ khi trổ mã thành thiếu nữ. Chỉ ngồi im. Thỉnh thoảng, quơ tay đuổi muỗi, lâu lâu lại hỏi:

- Đủ tiền đi học hông à nghen!

- Lên trển rồi ở đâu vậy cà! Nhớ giữ gìn sức khỏe đó.

Lạ là tôi - một thằng con trai - lại cứ nhờ Tím nói một cái gì đó khác hơn kìa. Đại khái là Nghiệp đi học, Tím nhớ Nghiệp lắm. Tím sẽ viết thư cho Nghiệp mỗi ngày một lá. Rằng Nghiệp có nhớ hồi nước lên năm nào, Tím làm cô dâu và muốn Nghiệp làm chú rể hay không? Tím sẽ còn nói nhiều, nhiều nữa để tôi run rẩy nhưng chắc là sẽ rất hạnh phúc trả lời Tím rằng tôi sẽ nhớ Tím vô cùng. Rằng tôi sẽ viết hai lá thư cùng một lúc khi nhận được thư của Tím. Rằng cái trò cô dâu chú rể sẽ thành hiện thực ngay khi tôi ra trường làm ông thầy giáo.

Nhưng rồi không có gì. Cả tôi, cả Tím. Không ai nói những câu như thế. Tím không nói - dù tôi có chờ đợi đã đành. (Thật phi lý khi đợi con gái nói ra điều đó). Tôi cũng không nói và tôi sẽ luôn tự dằn vặt mình về điều này trong suốt cuộc đời còn lại. Không nói gì, nhưng tôi nhớ là khi bước xuống xuồng cho Út Duyên đưa ra bến đò qua sông, tôi cứ nhìn Tím. Cố thoát khỏi cái nhút nhát của một thằng con trai mới lớn bên cạnh cô bạn thời niên thiếu để nhìn sâu vào mắt Tím. Một cái nhìn thật sâu thẳm, thật nồng nàn. Và khi xuồng lướt nhẹ đi xa theo mái dầm của Út Duyên, Tím lùi dần về phía sau đồng nước, tôi nghe một cái gì đó không rõ ràng nhưng thắt chặt trái tim. Dường như là một nỗi buồn. Nỗi buồn lan ra như sóng nước. Nỗi buồn dạo đầu cho một nỗi đau lớn hơn khi hôm nay, tôi trở thành một anh thầy giáo, thì Tím cũng bước lên xuồng hoa. Nhưng không về để làm dâu của má tôi, mà là về tuốt ở xóm trên. Về nhà anh Mộc!...

* * *

Rồi sau này, nhiều mùa nước sẽ thay nhau tràn về sẽ dữ dội phá phách rồi cũng lặng lẽ rút dần, lại còn chắt chiu phù sa nuôi lớn những mùa vụ sau. Tôi sẽ ôm giáo án đến trường làm thầy giáo. Để sau những giờ học ngắn ngủi của một chốn quê, tôi sẽ có những thời khắc chờ đợi rất dài mà không rõ mình chờ đợi cái gì? Chờ mùa nước năm nào trở lại hay chờ một ngày nào đó, Tím tay bế tay bồng vào trường nhờ tôi dạy con của Tím.

Trần Tùng Chinh

--------------------------------------------------------------------------------

[Miss_KhanhHa]

Cô Trò

Ngày cô vào lớp, Cả lớp đứng nghiêm chào cô. Trò đứng thẳng đến nỗi ưỡn cả ngực nhưng sau đó lại há hốc mồm nhìn cô. Tất nhiên là cô bối rối lắm nhưng rất dịu dàng cô cho cả lớp ngồi xuống.

Trò cũng ngồi xuống nhưng chống tay lên cằm tròn mắt nhìn cô; sau đó cô sinh họat đôi điều ngắn gọn đầu năm. Vừa phổ biến nội qui cô vừa như tình cờ mở nắp của cái giỏ xách rất mi-nhon để trên bàn. Ở mặt trong có cái gương nhỏ xinh xắn, đính vào giỏ. Cô chỉ xem mặt mình có gì lạ không? có dính lọ nghẹ không mà sao có 1 cậu học trò cứ chỉ có việc nhìn cô từ đầu đến giờ, không ghi chép gì mà dường như cũng không nghe gì. Nhìn thấy mình trong gương, cô tự tin trở lại. Chả có gì. Nếu có thì là vì cô quá dễ thương trong 1 khuôn mặt gọn, mắt sáng đàng sau đôi kính trắng, mũi nhỏ mà cao, thanh tú.Và cái miệng lúm đồng tiền hay cười khoe ra 1 chiếc răng khểnh mà thôi.

Thế là cô đi 1 vòng hỏi tên để làm quen với lớp. Và cô dừng lại trước trò, lúc này đang đỏ bừng mặt, nhưng vẫn cứ nhìn cô :

- Em tên là gì?

Trò ấp a ấp úng:

- Tên em ... xấu hoắc!

Cả lớp nhao nhao cười:

- Nó tên là Tèo đó cô!

Cô ngạc nhiên nhưng không cười:

- Tên Tèo dễ thương thôi, có gì là xấu nào?

Mắt trò sáng lên vui sướng và biết ơn:

- Thiệt hả cô!

- Thật mà!

À thì ra là tên Tèo. Cô vừa cảm thấy thú vị và tiếp tục đi hỏi tên các bạn khác. Và sau cái ngày sinh hoạt chủ nhiệm đầu năm đó, cô nhớ giỏi lắm chừng năm bảy tên là cùng. Nhưng tất nhiên là trong đó có cả tên Tèo.

Ngày lao động đầu năm. Cô chưa từng thấy ở đâu như ở đây. Học trò chịu khó dầm mình xuống sình lầy, hăng say chuyển từng tảng đất nhão nhoét - ít nhất là 3-4 kí lô, để đắp 1 con đường từ cổng vào 3 dãy lớp. Mà thực ra cô cũng chưa đi nhiều, chưa dạy nhiều để so sánh. Nếu có thì là lúc đi thực tập ở 1 trường trong thành phố. Lao động à? Học trò giỏi lắm là cầm 5-3 cây chổi quơ qua quơ lại bầy giáng nhện trên trần, sạt tới sạt lui 3 góc lớp. Còn thì cầm chổi rượt nhau chạy chí choé như 1 lũ khỉ ở vương quốc Tề Thiên. Bỗng dưng cô thấy thương học trò quá.

Trong cái hàng cong queo của lũ học trò lấm lem sình đất, cô nhìn thấy trò. Trò đi lao động từ rất sớm. Nhưng khi thấy con gái tíu tít quanh cô, thì trò lui ra ngồi trên băng đá. Vẫn đưa mắt về phía cô. Rất hiền. Và đến khi bắt đầu làm việc, trò làm rất say. Trò đứng ở đầu hàng chỗ dít đất. Mồ hôi đổ dán áo vào lưng - cái áo sơ mi dài bỏ bên ngoài mà bắt đầu khó phân biệt đâu là áo đâu là đất.

Cô ra căn-tin và chỉ trong chốc lát, cô gồng mình xách vào 1 thùng nước đá. Nhưng đi chưa được 5 bước vì thùng quá nặng, cô đã thấy trò bỏ len bỏ xẻng, chạy ào đến bên cô:

- Cô ơi sao cô không để mấy bạn làm?

Vừa nói trò vừa chộp tay vào đỡ lấy quai thùng. Cô và trò cùng nhìn thấy 1 cục đất nhỏ từ tay trò rơi tõm vào thùng. Trò lúng túng. Còn cô thì mĩm cười lúm đồng tiền:

- Bí mật nghen! Có cô và em biết thôi đấy! Không thì các bạn chả ai dám uống.

Trò cười theo cô và thấy nhẹ nhõm hẳn.

Ngày 20 tháng 11 (*). Cô đi theo học trò ra đồng. Nước đã bắt đầu rút, nhưng đồng vẫn còn mênh mang nước là nước. Cô cẩn thận gỡ đôi giầy xăng-đan để ở đầu xuồng. Rồi làm ra vẻ tỉnh táo, trong khi tay bấu chặt 2 mép xuồng, cô phó mặc mình cho bọn chúng chèo ra xa. Những bụi bông điên điển còn vài bông hoa vàng sót lại cúi rạp mình xuống khi xuồng cô đi qua. Nước trong vắt, có thể nhìn thấy rong rêu quấn lưng chừng ngọn cỏ. Lũ cá rô đã già hơn so với đầu mùa nước đang ve vẩy đuôi như không khề biết sợ là gì. Đồng nhẹ thênh và mát rượi. Trò cặp xuồng mình cạnh xuồng cô:

- Nón lá nè cô đội đi cô! Kẻo bữa nay cô về nắng ăn đen thui ba mẹ cô nhìn không ra!

Cô cười. Trò móc mồi tép vào cần câu cho cô, nói:

- Cô thả vào bụi và chờ. Đừng giở lên giở xuống xem chừng hoài dễ mắc gốc. Hễ cái phao chao nghiêng là cô giựt liền nghen!

Cô lại cười. Cầm cần câu hồi hộp gì đâu. Nhưng cô không phải chờ lâu. Một con cá rô không lớn lắm đã giãy rung cả cần câu. Mắt nó tròn như mắt trò nhìn cô. Cô thấy nó tội nghiệp nên gỡ nó ra thả nó lại đồng. Học trò cười bảo cô không "sát cá". Con cá nào được cô câu dính thật là phước đức. Sau 1 phen hú vía, thế nào nó cũng bơi tung tăng đi kể cho bạn bè nghe. Thế là chả con nào ăn câu nữa.

Cả bọn hét lên đòi nghỉ câu và tắm. Ở lớp, cô tự tin bao nhiêu, còn ở đồng mênh mông nước này cô lúng túng bấy nhiêu. Thật khó mà ngăn được niềm hứng thú hồn nhiên của học trò cô. Cả con trai lẫn con gái. Chúng nó bơi, lặn, hụp, tát nước nhau chí choé. Xem chừng thấy cô có vẻ buồn khi đứng ngoài cuộc, chúng nó bày ra trò đua xuồng.

Mọi chuyện "bình yên" cho tới lúc này. Đến khi cô té tõm xuống nước, cô mới biết là chúng giở trò đua xuồng để cô được hoà mình trong dòng nước mát lạnh đến chân tơ kẽ tóc. Xuồng lật úp. Cả bọn vỗ tay la hét, té nước tung mù trời đến lũ cá rô chắc cũng sợ hãi mà bơi đi mất. Lên xuồng trở lại, cô mới phát hiện ra đôi giày của cô đã mất tích. Lũ con gái tỏ ra rất lo lắng trong khi tụi con trai thì lại hơi hối hận. Chúng chuộc lỗi bằng cách dàn hàng ngang trên đồng đi mò giày lại cho cô. Trời ngả về chiều, gió bấc đầu mùa se se lạnh, ánh nắng chiều lấp lánh rợp mắt đồng. Lũ học trò hụp lặn bắt đầu lẩy bẩy run, răng va vào nhau lập cập nhưng chỉ tìm ra 1 chiếc. Cô tuyên bố tặng chiếc còn lại cho đồng nước. Đám con gái pha trò, chắc là lũ cá giữ lại 1 chiếc làm kỉ niệm rồi. Cô trò lên xuồng quay trở về. Đến lúc đó, cô thấy trò 1 mình giữa đồng, không bỏ cuộc. Sục sạo 1 đỗi nữa ở chỗ xuồng chìm, cuối cùng giơ lên khỏi mặt nước chiếc giày của cô, môi trò tím tái đi vì lạnh:

- Em xin lại của con cá rô nè cô!

Sau ngày hôm đó, lẽ ra trò bị bệnh mới phải. Nhưng không, lại là cô. Học trò đến thăm chật cả nhà. Chúng lăng xăng chíu chít uống của cô hết 3-4 bình trà, leo lên vặt sạch cây mận-trái già lẫn trái non-rồi biến. Nhưng chỉ 1 lát sau trò quay trở lại 1 mình:

- Tụi nó về hết rồi cô. Toàn là quậy thôi. Em phải quay lại hỏi cô đỡ chưa?

Cô rưng rưng cảm động nhưng vẫn cười lúm đồng tiền bảo rằng cô sắp trở lại dạy rồi. Trò rút trong ba lô học trò ra 1 nải chuối, quả nào quả nấy tròn căng:

- Cô ăn bồi dưỡng cho mau hết bệnh nghe cô!

Rồi ngồi im như củ khoai. Không nói. Cứ lâu lâu lại ngước nhìn cô. Và cười.

- Thế ở nhà có mấy anh em? Cô bắt chuyện
- Dạ 3, em là anh hai. Trò thưa và giới thiệu thêm
- À, vậy là anh hai giỏi lắm đây. Chắc là giúp mẹ nhiều việc lắm nhỉ?

Mắt trò đột nhiên buồn thiu.
- Má em mất 3 năm nay rồi cô ơi!

Cô ấp úng xin lỗi. Và ngờ ngợ nhận ra tình cảm của trò, từ cái ngày đầu tiên. Tiếng trò thật nhẹ bên tai cô:
- Má em có cái lúm đồng tiền và nụ cười y hệt cô.

Cô nghe mắt mình cay cay. Và ước chi mình là 1 ông thầy giáo để được ôm trò vào lòng.

Tết. Cô quyết định đi 1 vòng nhà học trò lớp chủ nhiệm. Tất nhiên nhà của trò, cô đến đầu tiên. Căn nhà lợp lá trên nền đất. Tài sản chỉ là chiếc giường, 1 bàn thờ, 1 tủ đứng gắn hình sau cửa kiếng. Cô nhìn thấy má trò, tấm hình trắng đen. Má trò cười lúm đồng tiền, ẵm bên hông 1 em bé, 2 đứa đứng phía trước đều đi chân không. Một đứa ốm nhom cao nhòng. Trò chỉ :

- Em đó cô!

Cô cười:

- May mà lớn lên em không còn là "cây tăm" nữa!

Trò cũng cười:

- Ra đồng vác lúa vài ba vụ là mập lên liền hà cô!

Đến khi tía của trò bước ra thì cả trò lẫn 2 đứa em đều lủi mất. Trò giống tía ở nụ cười rất hiền. Chỉ khác là cuộc sống "gà trống nuôi con" vất vả, đã tạo nên ở tía trò 1 sự khắc khổ toát ra từ nước da ngăm đen và đôi mắt sâu rất sâu.

- Thằng Tèo tui, nó nhắc hoài, hôm nay mới biết cô giáo đây. Nó thì khờ khạo lắm, có gì cô rầy nó dùm. Tội nghiệp, từ khi má nó mất, thằng nhỏ cực quá!

Tía trò còn nói nhiều nữa. Chuyện nhà, chuyện của trò và các em trò. Rồi cuối cùng, 2 tía con trò tặng cô 2 chậu hoa vạn thọ và 1 nhánh mai ở nhà trồng. Cô chỉ biết vâng dạ rồi nhận quà. Và chợt nhận ra cô mắc nợ học trò mình nhiều quá.

Từ đó đến cuối năm cô làm việc không ngừng nghỉ.Cô dạy trên lớp hết cả sức mình. Trống đánh hết tiết, cô cũng "oải" cả người. Học trò có thể hỏi bài cô bất kỳ ở đâu, bất cứ lúc nào. Cô lại dạy phụ đạo thêm cho ai học yếu. Trò học thuộc loại khá cũng lò dò xách tập vào ngồi. Rồi ngoại khoá, rồi đi tham quan ... Trường không đủ kinh phí, cô về năn nỉ ỷ ôi mẹ của cô làm "mạnh thường quân". Mẹ cô chỉ còn biết mắng yêu: "Tôi nuôi cô chưa đủ hay sao còn phải nuôi luôn cả lũ học trò của cô đây hử?" May mà bố mẹ cô kinh doanh mua bán đã lâu, lại chỉ có mỗi mình cô nên "bảo trợ" cho cô tha hồ dạy học. Công việc bề bộn nhưng có nhiều niềm vui. Cô nghĩ đôi khi công việc và tình cảm học trò hoà lẫn vào nhau đến cô còn khó phân biệt được. Nhưng cũng nhiều khi, cô nghĩ, không biết vài năm sau, liệu cô có còn nhiệt tình như thế này không? Giả dụ như mai mốt cô lấy chồng thì sao? Hay khi bố mẹ cô già, cần có cô thay thế trong việc kinh doanh chẳng hạn?

Cô chia xẻ những điều đó với trò. Trò trầm tư hơn. Rồi sau đó nói 1 câu tưởng chừng không ăn nhập gì đến băn khoăn suy nghĩ của cô:
- Em chỉ mong thằng Tơ và thằng Tí em của em sau này được học với cô thôi!

Trò đâu biết rằng khi cô tiễn trò tốt nghiệp ra trường, chính cô cũng mong như vậy. Mong ước và cố gắng. Nhưng ngày mai như thế nào, làm sao cô biết được, trò ơi!

Trần Tùng Chinh

--------------------------------------------------------------------------------