Nổi danh trên chính trường
Từ Saint Petersburg đến Mátxcơva
Một quân nhân chuyển ngành có thể nhanh :Dng nổi tiếng ở Saint Petersburg, là Chủ tịch Uỷ ban quan hệ đối ngoại của thành phố, Phó Thị truởng thứ nhất, Putin có quan hệ thế nào với Thị trưởng. Tại sao sau khi Sovchak thất bại trong cuộc tranh cử thị trưởng. Putin lại từ chối hợp tác với thị trưởng mới, thà “về vườn đuổi gà”? Trong lúc nguy nan tại sao Tshubai lại ra sức tiến cử Putin làm Phó Cục trưởng Cục quản lý sự vụ Tổng thống? Tại sao 3 năm ở Mátxcơva Putin được thăng liền 4 cấp lên đến chức Bí thư Hội đồng An ninh Liên bang Nga? Năng lực ư ? Ô dù ư ? Hay là sự lựa chọn của lịch sử ?
Sự cân nhắc của ân sư
Từ nước Đức trở về, Putin nhập luôn vào phái cải cách ở Saint Petersburg quê hương. Trong đời sống chính trị của ông, có 3 người đóng vai trò hết sức quan trọng, đó là: Sovchak, Tshubai và Yelsin. Ở trong những thời kỳ quan trọng nhất trong cuộc đời Putin, họ đã giúp đỡ có tính chất quan trọng đối với Putin.
Dẫn dắt Putin bước vào chính trường là Sovchak. Ông ta là người ủng hộ kiên định “Tư duy mới” của Gorbachov, cũng là nhân sĩ phái dân chủ nổi tiếng của Liên Xô ở thời kỳ cuối những năm 80 đến thời kỳ đầu những năm 90 của thế kỷ 20. Nơi đầu tiên kết nối số mệnh của họ với nhau là phố số 4 trên đảo Vaxiliepxki Khoa Luật Đại học Leningrad. Giữa những năm 70, giáo sư Sovchak phụ trách giảng bài cho sinh viên Khoa Luật, Putin đã được nghe ông giảng bài. Nhưng họ thật sự quan hệ mật thiết với nhau là cuối những năm 70. Nghe nói Mekhuriev hiệu trưởng Đại học Leningrad, đã tiến cử Putin với Sovchak.
Putin thừa nhận, việc chọn đề mục cho luận án tốt nghiệp đại học của mình là theo gợi ý của Sovchak, lúc đó ông ta là Giáo sư chỉ đạo môn học và là thầy hướng dẫn bảo vệ luận án tốt nghiệp của Putin. Lúc đó, Putin muốn viết luận án “ Tư pháp quốc tế mà tôi hiểu biết nhất", thậm chí còn chủ động nói với hiệu trưởng về suy nghĩ đó của mình. Nhưng về sau theo lời khuyên của Sovchak, Putin không viết luận án đó nữa mà đổi sang “Nguyên tắc tối huệ quốc trong luật quốc tế”, và đạt ưu tú. Vị chủ nhiệm khoa thời đó khi trả lời phỏng vấn của phóng viên có nói, năm đó Putin chọn vấn đề nhạy cảm “Nguyên tắc tối huệ quốc trong Luật quốc tế” làm đề tài cho luận án tốt nghiệp, bản thân việc chọn đề đã chứng tỏ Putin có đầu óc suy luận, dám đi sâu nghiên cứu. Phải nhớ rằng, Liên Xô những năm 70, tư tưởng bị phóng bế, quan niệm bảo thủ, vấn đề dân tộc không được nhà cầm quyền coi trọng đúng mực, mà trong luận án tốt nghiệp của mình Putin lại mạnh dạn nêu lên quan điểm bình đẳng tôn trọng lẫn nhau giữa các dân tộc.
Thời gian 10 năm sau đó, Putin đã không phụ sự tiến bộ đó, ông luôn như hình với bóng cùng Sovchak không những trong những trường hợp chính thức mà còn theo Sovchak tham dự các hoạt động như buổi biểu diễn ca hát của Ala Pugachova. Trong lúc rỗi rãi Putin cũng rất thích xem biểu diễn ở nhà hát ở Malinxki.
Putin sau khi trút bộ quân phục trở về Saint Petersburg tìm được việc làm trợ lý Hiệu trưởng ở Đại học Saint Petersburg, phụ trách công tác ngoại vụ. Lúc đó, để cải thiện tình trạng tài chính, nhà trường có mở một số xí nghiệp hợp doanh, để quản lý những xí nghiệp đó, Putin thường phải chạy khắp nơi. Tuy bận rộn với rất nhiều việc vụn vặt, nhưng ông lại được rèn luyện trong môi trường kinh tế thị trường hiện thực. Putin đã làm chức vụ này một năm rưỡi. Nhưng đó chỉ là cái vỏ bọc ngoài, còn thực tế Putin vẫn làm cho KGB. Nhiệm vụ của ông là theo dõi phong trào cải cách dân tộc dân chủ đang phát triển mạnh mẽ ở thành phố Leningrad. Putin không phủ nhận điều này, ông giải thích rằng, sở dĩ mình không có cơ hội thăng tiến hơn nữa ở KGB là vì không muốn chuyển nhà về Mátxcơva. Putin nói: “Tôi có 2 con và bố mẹ già đều đã ngoài 80 tuổi, chúng tôi vẫn chung sống với nhau. Các cụ là những người đã sống qua cuộc chiến tranh, các cụ đã sinh ra ở đây, lớn lên ở đây, nói gì cũng không chịu rời đây, mà tôi lại không thể bỏ mặc họ.
Tháng 3/1990, Liên Xô thực hiện cuộc tổng tuyển của đầu tiên sau hơn 70 năm thành lập nước. Trong số các thị trưởng Mátxcơva, Leningrad, Kiev... do Đảng Cộng sản Liên Xô cử ra, có đến 1/3 không trúng cử đại biểu nhân dân, các viên tư lệnh quân khu Mátxcơva, tư lệnh hạm đội phương Bắc và trùm KGB ở Estonia đều bị rớt trong cuộc tranh cử. Nhưng những người bị KGB theo dõi như Yeltsin lại trúng cử với số phiệu cao. Yeltsin sau đó được bầu làm Chủ tịch Xô Viết tối cao Liên Bang Nga. Năm sau tranh cử được bầu làm Tổng thống Liên Bang Nga, trở lại vũ đài chính trị Liên Xô. Chức Thị trưởng các thành phố chủ yếu của Liên Xô như Mátxcơva và Leningrad cũng lần lượt vào tay Popov và Sovchak thuộc phái dân chủ.
Một ngày sau khi trở thành Chủ tịch Xô Viết thành phố Leningrad, Sovchak đã gặp Putin ở hành lang Đại học Leningrad. Thày trò gặp nhau, sau một hồi hàn huyên, Sovchak nói với người học trò yêu: “Mình bây giờ là Chủ tịch Xô Viết thành phố, cậu đến công tác với mình nhé.” Gặp lại thầy, Putin rất mừng, được thầy mời mình làm việc trong chính quyền, Putin vui vẻ nhận lời. Ai biết đâu rằng, buổi trùng phùng đó đã dắt chàng trai trẻ Putin bước vào “Con đường cao tốc quan trường”.
Nhận lời với Sovchak, Putin đến Xô Viết thành phố làm cố vấn về vấn đề quốc tế, thực ra là trợ lý cho Sovchak.
Ngày 12/6/1991, thể chế hành chính của Leningrad có biến động lớn, Sovchak lại trở thành Thị trưởng đầu tiên của thành phố được đổi tên thành Saint Petersburg. Putin làm Chủ tịch Uỷ ban quan hệ đối ngoại của thành phố. Hiển nhiên là Sovchak không hề có chuẩn bị gì về tâm lý để làm Thị trưởng, nên thường xuyên va chạm với những nghị sĩ mới của Duma. Mỗi lần như vậy, Sovchak lại cử Putin đứng ra hoà giải, mọi việc đều được dẹp yên, chứng tỏ khả năng phối hợp hiệp đồng rất tốt.
Nếu Putin chỉ bình thản ngồi ở vị trí này, có thể sẽ trở thành Tổng thống Liên bang Nga như ngày nay. Vĩ nhân luôn nắm được cơ hội đến bên mình, nhất là vào những thời kỳ đặc biệt.
Cuộc thử thách của “Sự kiện 19 tháng 8”
Tháng 8/1991, khi phái cứng rắn Liên Xô phát động cuộc đảo chính, Putin đã đóng vai trò quan trọng bên cạnh Sovchak.
Liên Xô - quốc gia Xã hội Chủ nghĩa từ khi thành lập và trưởng thành với một môi trường trong nước và ngoài nước cực kỳ phức tạp, nhiều dân tộc khác nhau, tôn giáo khác nhau, đất đai rộng lớn các quốc gia xung quanh thường dòm ngó với cặp mắt cú vọ. Trước đây có Đức và Nhật, sau đại chiến thế giới lần thứ hai các nước phương Tây đứng đầu là Mỹ đều có cái nhìn thù địch, thậm chí còn muốn lật đổ. Cho nên việc Liên Xô tồn tại và phát triển, không thể không thừa nhận “Che ka” trước kia và KGB sau này đã phát huy tác dụng quan trọng, thậm chí có khi còn có tính quyết định. Đặc biệt KGB là quốc gia trong quốc gia, luôn coi việc bảo vệ an ninh Liên Xô là nhiệm vụ của mình, các nhà bình luận nước ngoài cũng coi KGB là hòn đá tảng chủ yếu nhất của Liên Xô.
Năm 1985, Gorbachov lên nắm quyền, với cương vị Tổng Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô, nhìn thấy những khủng hoảng của Liên Xô, muốn tiến hành cải cách, nhưng “hắt chậu nước bẩn lại hắt luôn cả đứa con”, kết quả là gây hỗn loạn mọi mặt cho xã hội Liên Xô. Trước tình hình đó, Gorbachov lại ảo tưởng dựa vào lực lượng KGB, giúp ông vượt khỏi khó khăn trong thời kỳ bước ngoặt của xã hội. Gorbachov yêu cầu KGB phải đấu tranh với hiện tượng lãn công kinh tế, giám sát việc phân phối sản phẩm, chống “chợ đen” và “kinh tế cái bóng”. Để tăng thêm khả năng của KGB ngăn ngừa những xáo động xã hội và những hoạt động ly khai dân tộc, ông ta còn giao thêm quyền chỉ huy sư đoàn dù cho KGB. Năm 1998, khi Chebulikov với hàm Nguyên soái, Chủ tịch của KGB phê phán những cải cách của Gorbachov gây nên hàng loạt hỗn loạn, Gorbachov chơi đòn công khai là thăng chức nhưng lại ngầm hạ bệ đối với Chebulikov, ngoài mặt là giao cho làm Bí thư Trung ương chủ quản công tác chính pháp Liên Xô, nhưng thực tế là giao chức Chủ tịch KGB nắm thực quyền cho Khliuchikov, một người đã từng ra nước ngoài và có tư tưởng thoáng hơn. Khliuchkov đã từng công tác ở nước ngoài nhiều năm, giải quyết công việc rất trơn tru, được mọi người gọi là “ Tướng cười mỉm”. Ý định đầu tiên của Gorbachov tiếp quản KGB, mong ông ta có thể làm cho KGB thích ứng được với thay đổi của cải cách, lại có thể bảo vệ được công cuộc cải cách phát triển thuận lợi. Mấu chốt sự thành bại của một nhà chính trị thường ở chỗ biết dùng người tốt hay không, còn Gorbachov đã bị hiện tượng bề ngoài của Khliuchikov mê hoặc.
|