PDA

View Full Version : THƠ ĐỖ PHỦ


lamgiaminhct
03-23-2004, 03:45 AM
Ai giang đầu

Thiếu Lăng dã lão thôn sinh khốc
Xuân nhật tiềm hành Khúc Giang khúc
Giang đầu cung điện tỏa thiên môn
Tế liễu tân bồ vị thùy lục?
Ức tích nghê tinh há nam uyển
Uyển trung vạn vật sinh nhan sắc
Chiêu Dương điện lý đệ nhất nhân
Đồng liễn tùy quân tại quân trắc
Liễn tiền tài nhân đới cung tiễn
Bạch mã tước nghiệt hoàng kim lặc
Phiên thân hướng thiên ngưỡng xạ vân
Nhất tiếu chính trụy song phi dực
Minh mâu hạo xỉ kim hà tại?
Huyết ô du hồn quy bất đắc
Thanh Vị đông lưu, Kiếm Các thâm
Khứ trú bỉ thử vô tiêu tức
Nhân sinh hữu tình lệ triêm ức
Giang thủy giang hoa khởi chung cực
Hoàng hôn Hồ kỵ trần mãn thành
Dục vãng thành nam vọng thành bắc.

Dịch Nghĩa

Nỗi đau xót bên sông
Ông già nhà quê Thiếu Lăng (1) nén tiếng khóc nghẹn ngào
Ngày xuân, lẻn đi trên khuỷu sông Khúc Giang (2)
Hàng nghìn cửa cung điện ở bên sông đều im ỉm khóa
Cây liễu xinh, khóm bồ non, vì ai mà xanh tươi?
Nhớ khi xưa, cờ bảy sắc trẩy xuống vườn ngự uyển phía nam
Cảnh vật trong vườn đều tưng bừng tươi thắm
Người bậc nhất trong cung Chiêu Dương (3)
Được ngồi cùng xe với vua, theo hầu bên cạnh vua
Trước xe là các nữ quan đeo cung tên
Ngựa bạch ngậm chặt chiếc hàm thiếc bằng vàng
(Nữ quan) xoay mình, ngước nhìn trời, nhắm bắn lên mây
Một nụ cười đã rơi cả đôi chim đang bay sát cánh
(Người đẹp) mắt trong sáng, răng trắng bóng, bây giờ ở đâu?
Hồn bơ vơ vấy máu không nơi về được
Nước sông Vị trong xanh chảy về đông, hang núi Kiếm Các thăm thẳm
Kẻ đi người ở (4), như thế là tăm hơi vắng bặt
Người đời có tình cảm, lệ chảy ướt ngực
Nước sông và hoa cỏ bên sông há đều đau buồn cùng cực
Dưới bóng hoàng hôn, quân Hồ cưỡi ngựa tung bụi đầy thành
(Khiến mình mê man) định đi tới phía nam thành lại hướng về phía bắc!

Chú thích:
(1) Tức Đỗ Phủ.
(2) Sông Khúc Giang ở phía đông Trường An.
(3) Triệu Phi Yến, người bậc nhất trong cung Chiêu Dương nhà Hán. Đây chỉ Dương Quý Phi.
(4) Ý nói: Dương Quý Phi bị thắt cổ chết ở Mã Ngôi, còn Đường Minh Hoàng chạy vào đất Thục.

lamgiaminhct
03-23-2004, 03:47 AM
Dịch Thơ Thương đầu sông

Ông già Thiếu Lăng nghẹn ngào khóc,
Ngày xuân thui thủi khúc sông Khúc.
Bên sông cung điện khóa nơi nơi,
Bồ liễu vì ai khoe thắm lục?
Nhớ thuở bóng cờ xuống vườn nam,
Vườn nam cảnh vật bừng sắc hương!
Trong điện Chiêu Dương người bậc nhất,
Cùng xe ngồi cạnh đức quân vương.
Trước xe thể nữ đeo cung tên,
Ngựa bạch ngậm chiếc nhàm hoàng kim,
Né mình nhìn trời nhằm mấy bắn,
Một nụ cười rơi cả đôi chim.
Mặt ngọc răng ngà vắng bấy lâu,
Máu hoen hồn lạc biết về đâu!
Vị Thủy xuôi đông, Kiếm Các vắng,
Khuất, còn, vắng bặt tăm hơi nhau!
Việc đời nghĩ lại lệ ướt ngực,
Hoa, nước trên sông... đâu cùng cực?
Ngựa Hồ về tối, bụi đầy thành,
Ta muốn về nam, hóa sang bắc!

lamgiaminhct
03-23-2004, 03:48 AM
Ai vương tôn

Trường An thành đầu đầu bạch ô
Dạ phi Diên Thu môn thượng hô
Hựu hướng nhân gia trác đại ốc
Ốc để đạt quan tẩu tị Hồ
Kim tiên đoạn chiết cửu mã tử
Cốt nhục bất đắc đồng trì khu
Yêu hạ bảo quyết thanh san hô
Khả liên vương tôn khấp lộ ngung
Vấn chi bất khẳng đạo tính danh
Đãn đạo cùng khổ khất vi nô
Dĩ kinh bách nhật thoán kinh cức
Thân thượng vô hữu hoàn cơ phu
Cao Đế tử tôn tẫn long chuyết
Long chủng tự dữ thường nhân thù
Sài lang tại ấp long tại dã
Vương tôn thiện bảo thiên kim khu
Bất cảm trường ngữ lâm giao cù
Thả vị vương tôn lập tư tu
Tạc dạ đông phong xuy huyết tinh
Đông lai thác đà mãn cựu đô
Sóc phương kiện nhi hảo thân thủ,
Tích hà dũng nhuệ kim hà ngu!
Thiết văn thiên tử dĩ truyền vị,
Thánh đức bắc phục Nam Thiền Vu.
Hoa Môn ly diện thỉnh tuyết sỉ,
Thận vật xuất khẩu tha nhân thư.
Ai tai vương tôn thận vật sơ,
Ngũ Lăng giai khí vô thời vô.

Dịch Nghĩa
Quạ đầu trắng ở đầu thành Trường An
Đêm bay đến kêu trên cửa Diên Thu (1)
Lại mổ rỉa nóc nhà to của người ta
Dưới nhà ấy, các quan lớn đã chạy lánh quân Hồ
Roi vàng quất gãy, chín ngựa (2) đều chết cả
Người ruột thịt cũng không được giong ruổi cùng đi
Tiếp bên lưng đeo chuỗi ngọc báu và san hô xanh
Đáng thương thay, vương tôn khóc ở góc đường
Hỏi sao cũng không chịu xưng tên, kể họ
Chỉ xin làm tôi tớ vì đang khổ sở khốn cùng
Hàng trăm ngày rồi luồn lách gai góc
Da dẻ suốt người không chỗ nào lành
Con cháu Cao Đế (3) đều có tướng mũi cao
Nòi rồng tất phải khác người thường
(Bây giờ) lang sói được ở kinh đô, rồng phải lẩn ở đồng nội (4)
Vương tôn khéo giữ tấm thân nghìn vàng
Nơi ngã ba đường, không dám dông dài trò chuyện
Chỉ vì vương tôn nên dừng lại chốc lát
Đêm qua, gió đông thổi đến những mùi máu tanh hôi
Lạc đà từ phía đông đến nhan nhản đầy kinh đô cũ
Các chiến sĩ phương bắc (5) có thân thể mạnh, chân tay cứng
Xưa sao hăng hái sắc bén, giờ sao ngu đần
Nghe đồn thiên tử đã truyền ngôi (6)
Đức giáo thánh nhân làm cho Nam Thiền Vu (7) ở phía bắc phải cảm phục
Người Hoa Môn ( rạch mặt (9) xin rửa nhục
Khá cẩn thận giữ miệng, đừng để kẻ khác rình dò
Xót thay! Vương tôn nên giữ gìn, đừng sơ hở
Khí thịnh vượng của Ngũ Lăng lúc nào chẳng có (10)

Chú thích:
(1) Cửa Diên Thu: cửa tây vườn thượng uyển trong cung nhà Đường
(2) Chín ngựa: số ngựa đóng xe của hoàng đế
(3) Cao Đế: tức Hán Cao Tổ. Đây ám chỉ vua Đường
(4) Chỉ Đường Huyền Tông phải lánh vào Thục, Đường Túc Tông phải ở Linh Vũ, còn An Lộc Sơn thì xưng hoàng đế ở Lạc Dương
(5) Chỉ quân Kha Thư Hàn, tướng nhà Đường, phòng thủ Đồng Quan, nhưng bị An Lộc Sơn đánh tan
(6) Huyền Tông truyền ngôi cho Túc Tông, còn mình làm thái thượng hoàng
(7) Nam Thiền Vu phục tùng Hán Quang Vũ Đế. Đây ám chỉ Hồi Ngột thân thiện với Đường Túc Tông
(8) Hoa Môn: chỉ Hồi Ngột
(9) Tục Hung Nô xưa rạch mặt chảy máu để tỏ lòng trung thành
(10) Ý nói nhà Đường còn có khí thế thịnh vượng có thể trung hưng được

lamgiaminhct
03-23-2004, 03:50 AM
Dịch Thơ

Thương vương tôn

Quạ đầu thành lông đầu trắng phớ,
Đêm bay kêu trên cửa Diên Thu.
Lại moi nhà các quan to,
Các quan chạy trốn giặc Hồ lung tung.
Chín ngựa chết, roi đồng đập gẫy,
Bỏ thịt xương, cố chạy lấy mình.
Dưới lưng vòng ngọc xanh xanh,
Góc đường ngồi khóc thương tình vương tôn.
Hỏi tên họ, đâu còn dám nhận,
Chỉ xin cho được phận tôi đòi!
Tháng ròng chui rúc chông gai,
Trên mình da thịt chẳng nơi nào lành.
Con cháu chúa thảy rành cao mũi,
Giống rồng xem khác với người thường.
Rồng thất thế, sói đầy đường,
Liệu mà giữ lấy nghìn vàng tấm thân.
Vì vương tôn dừng chân đứng tạm,
Lối lại qua chuyện dám kề cà!
Gió đưa hơi máu đêm qua,
Sớm nay đô cũ lạc đà nghênh ngang.
Tướng phương bắc rặt phường thao lược,
Nay vì đâu nhụt sức, kém tài?
Trộm nghe vua mới lên ngôi,
Đức đà phục được rợ ngoài Hung Nô.
Rạch da mặt, trả thù xin quyết.
Chớ rỉ răng, người biết không nên!
Vương tôn cố sức giữ gìn,
Năm Lăng trông lại còn bền khí thiêng!

Nhượng Tống dịch


Đầu thành Trường An quạ trắng đầu,
Đêm bay trên cửa Diên Thu gào,
Lại đến nhà người mổ trên mái,
Dưới mái quan to chạy lánh Hồ!
Roi vàng gãy nát, chín ngựa chết,
Ruột thịt chẳng được cùng ruổi dong.
Ngọc xanh châu báu giắt bên lưng,
Thương nỗi vương tôn khóc vệ đường!
Hỏi tên chẳng nói, chỉ nói khổ,
Xin làm đày tớ cơn khốn cùng.
Đã qua trăm ngày rúc gai cỏ,
Mình không một chỗ da liền trơn.
Con chàu nhà vua đều mũi lộ
Giống rồng có khác với người thường.
Muông sói ở thành, rồng ở nội,
Vương tôn khéo giữ thân ngàn vàng!
Gặp giữa đường quan dám rỉ hơi,
Dừng với vương tôn chốc lát thôi.
Đêm qua gió đông thổi máu tanh,
Lạc đà tràn ngập kinh xưa rồi!
Phía bắc quân kia hình vạm vỡ,
Xưa sao dõng dạc, giờ sao tồi?
Trộm nghe nhà vua đã truyền vị,
Thuyền Vu đã chịu phục oai trời.
Hoa Môn rạch mặt thề rửa nhục,
Chớ hở môi ra chết với người!
Ơi hỡi vương tôn kín giữ lời!
Ngũ Lăng khí thiêng còn đời đời.

Khương Hữu Dụng dịch

lamgiaminhct
03-23-2004, 03:53 AM
Ức đệ kỳ I

Táng loạn văn ngô đệ
Cơ hàn bạng Tế Châu
Nhân hi thư bất đáo
Binh tại kiến hà do ?
ức tạc cuồng thôi tẩu
Vô thì bệnh khứ ưu
Tức kim thiên chủng hận
Duy cộng thuỷ đông lưu



Dịch Nghĩa

Nhớ em

Thời buổi loạn lạc,nghe tin em
Đói rét nương náu ở châu Tế
Vắng người thư không đến nơi
Còn giặc biết làm sao gặp nhau ?
Nhớ xưa cuống cuồng giục chạy
Không lúc nào biết ốm đau và lo lắng
Hiện nay hàng nghìn mối hận
Phó mặc cùng dòng nước chảy về đông

lamgiaminhct
03-23-2004, 03:55 AM
Dịch Thơ

Nhớ em

Loạn ly nghe được tin em,
Mặc dầu đói khát vẫn yên nước Tề,
Người thưa thớt, thư về không tới;
Buổi binh đao khó nói tương phùng.
Nhớ ngày chạy loạn khổ chung,
Lo âu, đau ốm, khốn cùng khó an!
Lòng còn nặng muôn ngàn mối hận;
Phó dòng sông chảy tận phương đông ...

Bản dịch: Chi Điền

Loạn lạc nghe tin chú
Cơ hàn náu Tế Châu
Vắng người thư chẳng tới
Còn giặc,gặp nơi đâu ?
Nhớ thuở xưa cuồng chạy
Đau thôi lại thảm sầu
Bây giờ muôn hối hận
Phó mặc nước xuôi mau

Bản dịch: Lê Nguyễn Lưu

lamgiaminhct
03-23-2004, 03:58 AM
Ức đệ kỳ II

Thả hỉ Hà Nam định
Bất vấn nghiệp thành vi
Bách chiến kim thuỳ tại ?
Tam niên vọng nhữ quy
Cố hương hoa tự phát
Xuân nhật điểu hoàn phi
Đoạn tuyệt nhân yên cửu
Đông tây tiêu tức hi

Dịch Nghĩa

Hãy mừng Hà Nam đã yên
Không hỏi đến vòng vây Nghiệp Thành
Qua trăm trận nay còn lại ai ?
Ba năm trông ngóng em về
Vườn cũ hoa tự nở
Ngày xuân chim vẫn bay
Khói bếp nhà ai đã tắt ngấm lâu rồi
Đông tây tin tức thưa thớt

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:00 AM
Dịch Thơ
Hà Nam mừng hết giặc
Thành Nghiệp giặc đang vây
Trăm trận còn ai đó ?
Ba năm nhớ chú đây
Vườn xưa hoa nụ nở
Xuân thắm cánh chim bay
Khói bếp nhà ai tắt
Vắng tin đông lẫn tây

Lê Nguyễn Lưu dịch

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:02 AM
Bát trận đồ

Công cái tam phân quốc
Danh thành Bát trận đồ
Giang lưu thạch bất chuyển
Di hận thất thôn Ngô


Dịch Nghĩa

Công lớn trùm khắp, nước chia làm ba
Nổi danh trận đồ Bát quái
Nước sông cứ chảy đá không lay chuyển
Để lại hận đă thất kế thôn tính Ngô

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:03 AM
Dịch Thơ
Bát Trận Đồ

Vơ công trùm lợp thời Tam Quốc
Danh tiếng làm nên Bát trận đồ
Đá vẫn nằm trơ dòng nước chảy
Hận còn để măi lỡ thôn Ngô

Bản dịch: Trần Trọng San

Tam phân quốc công cao tột bực
Bát trận đồ danh nức muôn đời
Nước trôi đá vẫn không dời
Ngậm ngùi nỗi chẳng nghe lời đánh Ngô

Bản dịch: Trần Trọng Kim

Chú thích:
-Bát trận đồ: do Khổng Minh thời Tam quốc dựng thành, ở huyện Phụng Tiết, tỉnh Tứ Xuyên. Tướng Ngô là Lục Tốn bị quân Thục vây hăm tại đây, nhưng nhờ được nhạc phụ của Khổng Minh là Hoàng Thừa Nghiện chỉ đường nên ra thoát được
-Tam phân quốc: Khổng Minh chưa ra khỏi nhà đă biết thiên hạ thế chia làm ba, Thục Ngô Ngụy
-Thôn Ngô: Lưu Bị đánh Đông Ngô để trả thù cho Quan Vân Trường, bị thua to về tay Lục Tốn.

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:06 AM
Bạc mộ

Giang thuỷ trường lưu địa
Sơn vân bạc mộ thì
Hàn hoa ẩn loạn thảo
Túc điểu trạch lâm chi
Cựu quốc kiến hà nhật ?
Cao thu tâm khổ bi !
Nhân sinh bất tái hảo
Mấn phát tự thành ty


Dịch Nghĩa

Chiều hôm

Nơi này nước sông chảy hoài
Vào lúc chiều hôm nhuộm màu mây núi
Hoa lạnh lẽo nấp trong đám cỏ rối
Chim ngủ đêm chọn cành rậm
Ngày nào thấy lại đất nước cũ ?
Trời thu lồng lộng khiến lòng càng buồn !
Một đời người không gặp dịp tốt hai lần
Mái tóc mấy chốc mà thành tơ bạc !

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:08 AM
Dịch Thơ

Nơi nước sông tuôn đổ
Chiều mây núi nhuộm màu
Hoa vàng xen cỏ rối
Chim tối chọn cành sâu
Nước cũ bao giờ thấy ?
Thu cao tấc dạ sầu !
Dịp may đời hoạ hiếm
Mấy chốc bạc phơ đầu

Lê Nguyễn Lưu dịch

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:09 AM
Bất kiến

Bất kiến Lý sinh cửu ,
Dương cuồng chân khả ai .
Thế nhân giai dục sát ,
Ngô ý độc lân tài .
Mẫn tiệp thi thiên thủ ,
Phiêu linh tửu nhất bôi .
Khuông sơn độc thu xứ ,
Ðầu bạch hảo qui lai .


Dịch Nghĩa

Không gặp

Ðã lâu không gặp bạn Lý sinh.
Bạn phải giả đò điên cuồng, thực đáng thương xót.
Trong lúc người đời đều muốn bạn phải chết,
chỉ riêng tôi có ý muốn tiếc tài .
Bạn làm thơ rất mau lẹ, có lẽ đến ngàn bài
Bây giờ đang phải nổi trôi , lưu lạc với một chén rượu.
Núi Khuông Lư là nơi bạn từng đọc sách khi xưa
Đầu bạc rồi, bạn hãy trở về nơi đó .

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:11 AM
Dịch Thơ

Không gặp

Lâu rồi không gặp Lý sinh ,
Giả điên vờ dại , cho mình xót ai .
Giết đi là ý người đời ,
Ngậm ngùi riêng chỉ mình tôi mến tài .
Lẹ mau thơ viết ngàn bài ;
Bây giờ một chén nổi trôi bụi trần .
Nơi xưa đọc sách Khuông Sơn ,
Mái đầu bạc trắng , cố nhân hãy về !

Bản dịch Trần Trọng San

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:13 AM
Bồi giang phiếm chu tống Vi Ban quy kinh

Truy tiễn đồng chu nhật
Thương xuân nhất thủy gian
Phiêu linh vi cửu khách
Suy lão tiển quân hoàn
Hoa tạp trùng trùng thụ
Vân khinh xứ xứ san
Thiên nhai cố nhân thiểu
Cánh ích mấn mao ban

Dịch Nghĩa

Một buổi trên thuyền tiễn đưa nhau
Thương cảnh xuân, chung một dòng nước
Đã bao lâu, thân khách lênh đênh
Cảnh già yếu, lại mừng gặp anh trở lại
Màu hoa sặc sỡ chen lẫn lớp cây trùng điệp
Mây lơ lửng trên đỉnh núi khắp nơi
Bên giời hiếm bạn cũ
Mái tóc càng bạc phơ

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:14 AM
Dịch Thơ

Sông Bồi dong thuyền đưa Vi Ban về kinh

Cuộc đưa tiễn thuyền cùng một buổi,
Lòng thương xuân theo với nước xuân sầu.
Kiếp lênh đênh thân khách đã bao lâu,
Cảnh suy lão lại mừng nhau về chốn cũ.
Cây từng lớp màu hoa xem sặc sỡ
Khắp ngàn non tua tủa đám mây đưa
Bên giời người cũ lơ thơ
Buồn thêm tóc mái phất phơ điểm màu

Á Nam dịch

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:15 AM
Bi Thanh Bản

Ngã quân Thanh Bản tại đông môn
Thiên hàn ấm mã Thái Bạch quật
Hoàng đầu Hề nhi nhật hướng tây
Sổ kỵ loan cung cảm trì đột
Sơn tuyết, hà băng dã tiêu sắt
Thanh thị phong yên, bạch thị cốt
Yên đắt phụ thư dữ ngã quân
Nhẫn đãi minh xuân, mạc thảng thốt.

Dịch Nghĩa

Quân ta đóng ở cửa đông Thanh Bản
Trời rét căm căm, ngựa uống suối Thái Bạch
Bọn mọi Hề trong bộ lạc "đầu vàng" (thế xuống như) mặt trời phía tây.
Chỉ có vài tên kỵ binh mà cũng giương cung xông tới.
Núi, tuyết, sông băng, cánh đồng xơ xác.
Chỗ xanh là khói, chỗ trắng là xương khô.
Ước gì gửi được thư cho quân ta,
(Khuyên hãy) kiên nhẫn đợi sang xuân, chớ nóng vội.

--------------------------

Thanh Bản: Nơi tướng Phùng Quán đóng quân chống An Lộc Sơn.

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:18 AM
Dịch Thơ

Thương trận Thanh Bản

Cửa đông Thanh Bản quân ta trú
Lạnh trời cho ngựa uống hồ núi
Bóng xế, vài tên lính kỵ Hề,
Vẫn dám giương cung, ngựa xông tới.
Núi tuyết, sông băng, đồng hắt hiu,
Trắng ấy xương mà xanh ấy khói.
Ước gì thư đến được quân ta:
Cố đợi ra năm đừng nóng vội!

Bản dịch: Khương Hữu Dụng

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:20 AM
Bi Trần Đào

Mạnh đông thập quận lương gia tử,
Huyết tác Trần Đào trạch trung thuỷ.
Dã khoáng thiên thanh vô chiến thanh,
Tứ vạn nghĩa quân đồng nhật tử.
Quần Hồ quy lai huyết tẩy tiễn,
Nhưng xướng Hồ ca ẩm đô thị.
Đô nhân hồi diện hướng bắc đề,
Nhật dạ cánh vọng quan quân chí.

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:24 AM
Dịch Thơ

Thương Trận Trần Đào

Đông sang...mười quận trai tài,
Máu tuôn thành nước đỏ tươi ròng ròng.
Im lìm trời vắng, đồng không,
Bốn muôn quân nghĩa chết trong một ngày.
Giặc Hồ, tên tẩm máu đầy,
Hát câu hát mán, uống say phố phường.
Ngày đêm khóc ngóng Bắc phương,
Quan quân đâu tá? dân đương đợi chờ.

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:25 AM
Biệt Phòng thái uý mộ

Tha hương phục hành dịch
Trú mã biệt cô phần
Cận lệ vô can thổ
Đê không hữu đoạn vân
Đối kỳ bồi Tạ Truyện
Bả kiếm mịch Từ Quân
Duy kiến lâm hoa lạc
Oanh đề tống khách văn

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:27 AM
Dịch Nghĩa

Từ giã mộ Phòng thái uý

Ta đi công cán nơi quê người
Dừng ngựa giã từ nấm mồ lẻ loi
Gần nước mắt,không có đất khô ráo
Dưới vòm trời có những đám mây rời rạc
Đánh cờ với Tạ Truyện
Mang gươm tìm Từ Quân
Chỉ thấy hoa rừng rụng
Nghe oanh hót tiễn đưa người


Dịch Thơ

Lại ra miền đất khách
Dừng ngựa giã cô phần
Mây ủ dăng trời thấp
Đất hoen ướt lệ gần
Đánh cờ hầu Tạ Truyện
Mang kiếm viếng Tạ Quân
Chỉ thấy hoa rừng rụng
Con oanh hót tiễn chân

Lê Nguyễn Lưu dịch

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:29 AM
Càn Nguyên trung ngụ cư Đồng Cốc huyện tác ca kỳ I

Hữu khách, hữu khách tự Tử Mỹ
Bạch đầu loạn phát thuỳ quá nhĩ
Tuế thập tượng lật tuỳ thư công
Thiên hàn nhật mộ sơn cốc lý
Trung Nguyên vô thư quy bất đắc
Thủ cước đống thuân, bì nhục tử
Ô hô ! Nhất ca hề, ca dĩ ai !
Bi phong vị ngã tòng thiên lai


Dịch Nghĩa
Có người, có người tên chữ là Tử Mỹ
Đầu bạc phơ, tóc bù xù rũ xuống quá tai
Quanh năm lượm hạt dẻ, đi theo người nuôi vượn
Trời rét, buổi chiều ở trong hang núi
Trung Nguyên bặt tin, không về được
Chân tay cóng buốt, da thịt tê dại
Hỡi ôi ! Bài hát thứ nhất, tiếng hát đã xót xa
Gió buồn vì ta từ trên trời thổi xuống...

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:31 AM
Càn Nguyên trung ngụ cư Đồng Cốc huyện tác ca kỳ II

Trường sàm, trường sàm bạch mộc bính
Ngã sinh thác tử dĩ vi mệnh
Hoàng độc vô miêu, sơn tuyết thịnh
Đoản y sác vãn bất yểm hĩnh
Thử thì dữ tử không quy lai
Nam thân tứ ngâm tứ bích tĩnh
Ô hô ! Nhị ca hề, ca thuỷ phóng
Lư lý vị ngã sắc trù trướng !


Dịch Nghĩa
Thuổng dài, thuổng dài cán gỗ trắng
Đời ta cậy nhờ ngươi mà sống
Khoai hoàng tinh không nẩy mầm, tuyết đầy núi
Áo ngắn kéo xuống không che nổi chân
Lúc này, ta và ngươi đều về không
Trai than thở, gái rên rỉ, bốn vách lặng lẽ
Hỡi ôi ! Bài hát thứ hai vừa cất lên
Hàng xóm vì ta mà vẻ mặt thảm thiết.

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:34 AM
Càn Nguyên trung ngụ cư Đồng Cốc huyện tác ca kỳ III

Hữu đệ, hữu đệ tại viễn phương
Tam nhân các sấu, hà nhân cường
Sinh biệt triển chuyển bất tương kiến
Hồ trần ám thiên đạo lộ trường
Tiền phi giá nga, hậu thu thương
An đắc tống ngã tại nhữ bàng ?
Ô hô ! Tam ca hề, tam ca phát
Nhữ quy hà xứ thu huynh cốt ?

Dịch Nghĩa
Có em trai, có em trai ở chốn xa xôi
Ba người đều gầy, có ai khoẻ mạnh đâu !
Sống chia lìa, trằn trọc vì không gặp nhau
Bụi Hồ mù trời, đường sá vời vợi.
Chim giá nga bay trước, chim thu thương bay sau
Làm sao đưa ta đến bên các em ?
Hỡi ôi ! Bài hát thứ ba, tiếng hát trỗi ba lần
Các em về, biết nhặt xương anh chốn nào ?

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:36 AM
Càn Nguyên trung ngụ cư Đồng Cốc huyện tác ca kỳ IV

Hữu muội, hữu muội tại Chung Ly
Lương nhân tảo một, chư như si
Trường Hoài lãng cao, giao long nộ
Thập niên bất kiến lai hà thì ?
Biên chu dục vãng, tiễn mãn nhãn
Diễu diểu Nam quốc đa tinh kỳ
Ô hô ! Tứ ca hề, tứ ca tấu
Lâm viên vị ngã đề thanh trú

Dịch Nghĩa

Có em gái, có em gái ở Chung Ly
Chồng chết sớm, các con còn thơ dại
Sông Hoài sóng lớn, thuồng luồng dữ
Mười năm chẳng thấy em về lần nào.
Muốn vượt thuyền thăm em, tên đầy trước mắt,
Cõi nam bao nhiêu cờ xí thấp thoáng.
Hỡi ôi ! Hát bài thứ tư, tiếng hát bốn phen cất lên
Vượn rừng vì ta kêu buồn giữa ban ngày.

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:40 AM
Càn Nguyên trung ngụ cư Đồng Cốc huyện tác ca kỳ V

Tứ sơn đa phong, khê thuỷ cấp
Hàn vũ táp táp, khô thụ thấp
Hoàng cao cổ thành vân bất khai
Bạch hồ khiêu lương, hòng hồ lập
Ngã sinh hà vi tại cùng cốc ?
Trung dạ khởi toạ, vạn cảm tập.
Ô hô ! Ngũ ca hề, ca chính trường
Hồn chiêu bất lai, quy cố hương

Dịch Nghĩa
Núi bốn bề lộng gió, nước suối đổ dồn dập
Mưa lạnh ào ào, cây khô ướt đẫm
Thành xưa đầy cỏ vàng, mây không tan
Chồn trắng nhảy lên cầu, chồn vàng đứng sững
Đời ta vì sao lại ở nơi hang cùng ?
Nửa đêm ngồi dậy, muôn mối cảm xúc dồn tới
Hỡi ôi ! Bài hát thứ năm, lời hát còn dài
Hồn gọi không lại, đang mải về quê cũ.

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:50 AM
Càn Nguyên trung ngụ cư Đồng Cốc huyện tác ca kỳ VI

Nam hữu long hề tại sơn thu
Cổ mộc lung tung chi tương cù
Mộc diệp hoàng lạc long chính trập
Phục xà đông lai thuỷ thượng du
Ngã hàng quái thử, an cảm xuất
Bạt kiếm dục trảm thả phục hưu.
Ô hô ! Lục ca hề, ca tứ trì,
Khê hác vị ngã hồi xuân tư

Dịch Nghĩa
Phương nam có con rồng ở đầm trên núi
Cây cổ thụ cao vút, cành chằng chịt xen nhau
Giữa lá rụng úa vàng, rồng nằm cuộn khúc
Loài rắn miền đông tới lượn lờ trên mặt nước
Ta đến xứ sở lạ lùng này, không dám ra
Tuốt gươm toan chém nhưng lại thôi.
Hỡi ôi ! Bài hát thứ sáu, tiếng hát có vẻ chậm,
Núi khe vì ta đưa dáng xuân về.

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:51 AM
Càn Nguyên trung ngụ cư Đồng Cốc huyện tác ca kỳ VII

Nam nhi sinh bất thành danh thân dĩ lão
Tam niên cơ tẩu hoang sơn đạo.
Trường An khanh tướng đa thiếu niên,
Phú quý ưng tu trí thân tảo.
Sơn trung nho sinh cựu tương thức,
Đãn thoại túc tích thương hoài bão.
Ô hô ! Thất ca hề, tiễu chung khúc,
Ngưỡng thị hoàng thiên bạch nhật tốc...

Dịch Nghĩa
Làm trai sinh ra chưa nên danh thân đã già
Ba năm đói chạy khắp nẻo núi hoang.
Bọn khanh tướng ở Trường An đa phần còn trẻ
Nên sớm đem thân vào chốn giàu sang.
Bọn làng nho quen biết cũ đều ở núi non
Thường bàn chuyện xưa, thương cho chí lớn.
Hỡi ôi ! Hát bài thứ bảy, tiếng hát buồn đã dứt,
Ngẩng trông trời cao, mặt trời trắng đi qua nhanh...

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:53 AM
Các dạ

Tuế mộ âm dương thôi đoản cảnh
Thiên nhai sương tuyết tế hàn tiêu
Ngũ canh cổ giác thanh bi tráng
Tam hiệp tinh hà ảnh động diêu
Dã khốc kỷ gia văn chiến phạt
Di ca sổ xứ khởi ngư tiều
Ngọa long dược mã chung hoàng thổ
Nhân sự âm thư mạn tịch liêu

Dịch Nghĩa
Trong ngày tháng cuối năm, thời gian giục giã qua mau. Giữa khi sương tuyết ở bên trời, đêm ngừng giá lạnh. Tiếng trống và tù và nổi lên nghe bi ai, hùng tráng vào lúc canh năm. Bóng những vì sao và sông Ngân lay động trong miền Tam Hiệp.

Biết bao nhà vang tiếng chiến chinh trong tiếng khóc đồng quê. Trong khi ở một vài nơi, nổi lên điệu hát của người đánh cá, kiếm củi trong tiếng ca mọi rợ.

Rồng nằm, ngựa nhảy cuối cùng đều thành đất vàng. Việc đời và thư tín thảy đều vắng vẻ, yên tịnh.

------------------------------------------

Đỗ Phủ làm bài này vào mùa đông năm 766, khi ở Quỳ Châu.

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:55 AM
Dịch Thơ
Đêm tối trên gác

Năm tàn ngày tháng dục qua mau,
Biên cảnh sương pha tuyết dãi dầu.
Kèn trống bi hùng thôi thúc sáng,
Tinh hà dao động cõi Tam Châu.
Nhà nhà than khóc hờn chinh chiến!
Đây đó hò ca mấy chú tiều.
Danh tướng mưu thần ba tất đất,
Việc đời, thư tín thảy buồn thiu!

Bản dịch: Chi Điền

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:56 AM
Cảm tác

Văn chương thiên cổ sự
Ðắc thất thốn tâm tri
Tác giả giai thù biệt
Thanh danh khởi lãng thuỳ



Dịch Thơ
Cảm tác

Văn chương là chuyện muôn đời
Có chăng được mất do người ta thôi
Khác chăng mỗi vẽ vẹn mười
Giử thanh danh mãi sáng ngời về sau

Võ Thị Xuân Ðào ( Phỏng dịch )

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:57 AM
Cầm đài

Mậu Lăng đa bệnh hậu
Thượng ái Trác Văn Quân
Tửu tứ nhân gian thế
Cầm đài nhật mộ vân
Dã hoa lưu bảo yếm
Mạn thảo kiến la quần
Quy phụng cầu hoàng ý
Liêu liêu bất phục văn

Dịch Nghĩa
Sau buổi lắm bệnh ở Mậu Lăng
Càng thêm yêu Trác Văn Quân
Quán rượu trong cõi nhân gian
Cầm đài dưới bóng mây chiều
Hoa dại nằm trong chén quý
Cỏ hoang vương gấu quần là
Ý phượng cầu hoàng xưa
Nay không còn được nghe lại nữa

lamgiaminhct
03-23-2004, 04:59 AM
Dịch Thơ

Mậu Lăng tâm bệnh vừa tan
Càng thêm say đắm riêng nàng Văn Quân
Tửu gia trong chốn thế nhân
Cầm đài giữa ánh phù vân phiêu bồng
Chén quỳnh lưu cánh hoa đồng
Cỏ may vương gấu quần hồng phất phơ
Cầu hoàng quy phượng ngày xưa
Cung cầm trác tuyệt bây giờ còn đâu

Vi Nhất Tiếu

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:02 AM
Cửu khách

Cơ lữ tri giao thái
Yêm lưu kiến tục tình
Suy nhan liêu tự thẩn
Tiểu lại tối tương khinh
Khứ quốc ai Vương Xán
Thương thì khốc Giả Sinh
Hồ ly hà túc đạo
Sài hổ chính tung hoành

Dịch Nghĩa
Ở đất khách lâu dài

Sống gửi nằm nhờ mới biết tình nghĩa bạn bè
ở lâu dài mới thấy rõ thói đời
Tự cười mình vẻ mặt nhăn nheo già cỗi
Tên lại nhỏ mà khinh người thái quá
Vương Xán đau buồn bỏ nước ra đi
Giả Nghị khóc thương cho thời thế
Lũ chồn cáo đâu đáng nói đến
Hạng sói cọp đang lúc nghênh ngang

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:04 AM
Dịch Thơ

Sống gửi hay tình bạn
ở lâu biết thói đời
Mặt già riêng nửa dáng
Lại nhỏ cũng khing người
Vương Xán buồn xa nước
Giả Sinh khóc tiếc thời
Cáo chồn đâu đáng kể
Sói cọp vẫy vùng chơi !

Lê Nguyễn Lưu dịch

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:05 AM
Cửu nhật Lam Điền Thôi thị trang

Lão khứ, bi thu cưỡng tự khoan
Hứng lai kim nhật tận quân hoan
Tu tương đoản phát hoàn xuy mạo
Tiếu thảnh bành nhân vị chỉnh quan
Lam thủy viễn tòng thiên giản lạc
Ngọc sơn cao tịnh lưỡng phong hàn
Minh niên thử hội tri thùy kiện
Túy bả thù du tử tế khan

Dịch Nghĩa
Về già, buồn cảnh thu, gượng gạo cho khuây khỏa.
Hôm nay nhân lúc cao hứng, cùng bác mua vui thật ra trò.
Tóc ngắn ngủn, những thẹn bị gió thổi bay mũ (1)
Cười mình đến phải nhờ người bên cạnh sửa hộ mũ cho chỉnh tề (2).
Dòng Lam thủy từ ngàn suối xa xa đổ lại.
Ngọc sơn vòi vọi cũng lạnh như hai ngọn núi cao.
Sang năm, gặp tiết này, biết ai còn mạnh khoẻ.
Sẽ uống say, rồi cái nhánh thù du điểm kỹ nhau xem.
--------------------------------
(1) Do điển Mạnh gia đời Tần, nhân tiết trùng cửu (9 tháng 9), chơi núi Long Sơn, bị gió thổi rơi mũ, thành một đề tài để Tôn Thịnh làm bài văn trào lộng.
(2) Cũng do điển Mạnh gia rơi mũ, phải nhờ người bên cạnh là Hoàn Ôn sửa mũ lại cho.

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:06 AM
Dịch Thơ

Ngày trùng cửu ở nhà họ Thôi huyện Lam Điền

Tuổi già thu đến gượng khuây khoa
Cao hứng vui chơi bác tại nhà
Những thẹn tóc thưa cơn gió lốc
Lại cười mũ lệnh khách nâng qua
Lam Giang suối đổ ngàn biên tái
Ngọc Lĩnh hơi lên ngọc Thái Hòa
Năm đến, tiết nầy ai mạnh yếu?
Thù du sẽ điểm sổ phần ta!

Bản dịch:Chi Điền

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:07 AM
Dã vọng I

Thanh thu vọng bất cực
Thiều đệ khởi tằng âm
Viễn thuỷ kiêm thiên tĩnh
Cô thành ẩn vụ thâm
Diệp hi phong cánh lạc
Sơn quýnh nhật sơ trầm
Độc hạc quy hà vãn ?
Hôn nha dĩ mãn lâm

Dịch Nghĩa
Trông cảnh đồng quê

Bầu thu trong vắt khôn cùng
Xa xôi bao lớp bóng râm nổi lên
Nước xa lẫn vòm trời quang đãng
Thành cô quạnh nấp trong sương dày
Lá thưa thớt gió thổi cứ rụng dần
Núi tít mù mặt trời vừa lặn
Hạc lẻ bầy buổi chiều bay về đâu ?
Quạ hoàng hôn xao xác khắp rừng.

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:08 AM
Dịch Thơ

Bầu thu vời mút mắt
Lớp lớp bóng im xa
Nước thẳm in trời tạnh
Thành hoang khuất móc sa
Lá thưa theo gió rụng
Núi quạnh lẫn dương tà
Hạc tối về đâu nhỉ ?
Rừng đêm rộn ác tà...

Lê Nguyễn Lưu dịch

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:10 AM
Dã vọng II

Tây Sơn bạch tuyết tam thành thú
Nam Phố thanh giang vạn lý kiều
Hải nội phong trần chư đệ cách
Thiên nhai thế lệ nhất thân diêu
Duy tương trì mộ cung đa bệnh
Vị hữu quyên ai đáp thánh triều
Khoá mã xuất giao đồ cực mục
Bất kham nhân sự nhật tiêu điều

Dịch Nghĩa
Trông cảnh đồng quê

Đồn Tam Thành ở vùng tuyết trắng Tây Sơn
Cầu Vạn Lý bắc ngang dòng sông trong Nam Phố
Trong cõi gió bụi các em đều xa cách
Nơi góc trời ứa lệ,một mình ta lạc loài
Tuổi tác sắp già,càng đau ốm luôn
Chưa có chút mảy may nào báo đáp ơn vua
Cỡi ngựa ra ngoài thành trông vời
Không chịu nổi việc đời mỗi lúc một héo hon.

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:13 AM
Dịch Thơ
Ngắm đồng nội

Tây Sơn tuyết trắng ba thành lính
Nam Phố sông trong một nhịp cầu
Góc bể xa em mờ mịt bụi
Chân trời lẻ bóng tả tơi châu
Ơn vua chẳng chút công đền đáp
Luống tuổi càng nhiều lúc ốm đau
Cỡi ngựa ra thành vời mắt ngắm
Việc đời mỗi lúc một dầu dầu...

Bản dịch: Lê Nguyễn Lưu


Tây sơn tuyết phủ ba thành thú,
Nam Phố sông xanh Vạn Lý kiều.
Bốn bể các em trong gió bụi,
Bên trời mình khách sống cô liêu!
Tuổi già sắp đến thân đau yếu,
Chưa chút công lao đáp thánh triều.
Ruổi ngựa ngoài thành nghìn vạn dậm,
Khổ lòng trước cảnh mãi tiêu điều.

Bản dịch: Chi Điền

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:14 AM
Dạ yến Tả thị sinh

Phong lâm tiêm nguyệt lạc
Dạ lộ tĩnh cầm trương
ám thuỷ lưu hoa kính
Xuân tinh đới thảo đường
Kiểm thư thiêu chúc đoản
Khan kiếm dẫn bôi trường
Thi bãi văn Ngô vịnh
Biên chu ý bất vong



Dịch Nghĩa
Dự tiệc đêm ở chỗ chàng họ Tả

Rừng gió thổi, vầng trăng nhạt lặn
Sương đêm làm tiếng đàn lắng lại
Dòng nước âm thầm chảy qua luống hoa
ánh sao xuân chiếu trên nhà cỏ
Đốt ngọn nến cứ ngắn đi để xem sách
Trông lưỡi gươm mà uống rượu hoài
Làm thơ xong lại nghe điệu hát Ngô
Trong ý nghĩ vẫn không quên chiếc thuyền

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:16 AM
Dịch Thơ

Rừng gió vầng trăng xế
Sương đêm lắng tiếng đàn
Lối hoa dòng nước tối
Nhà cỏ ánh sao tàn
Đọc sách khêu đèn lụn
Trông gươm nhấp chén tràn
Thơ rồi nghe điệu hát
Nhớ mãi chiếc thuyền nan

Lê Nguyễn Lưu dịch

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:19 AM
Dữ Chu sơn nhân

Cẩm lý tiên sinh ô giác cân
Viên thu vu lật vị tuyền bần
Quán khan tân khách nhi đồng hỷ
Đắc thực giai trừ điểu tước tuần
Thu thủy tài thắm tứ ngũ xích
Giã hàng cáp thu lưỡng tam nhân
Bạch sa thúy trúc giang thôn mộ
Tương tống sài môn nguyệt sắc tân

Dịch Nghĩa
Tặng ông họ Chu ở trên núi

Thầy đồ thôn Cẩm (1) chiếc khăn đầu rìu thâm.
Vườn thu hoạch được khoai, hạt giẻ, chưa hẳn là nghèo.
Khách khứa đã quen, trẻ con thấy đến, mừng rỡ.
Trước sân kiếm ăn được, ri sẻ đã dạn người.
Nước mùa thu mới sâu độ bốn năm thước
Chiếc đò chở vừa hai ba người.
Cát trắng, tre xanh, cảnh chiều hôm trên xóm bến,
Tiễn nhau trước cổng gióng tre, ánh trăng mới mọc sáng ngời.

------------------------------------

Ông họ Chu là Chu Hy San, bạn của Đỗ Phủ.
(1) Cẩm: Cẩm Giang, nơi Chu Hy San ở.

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:21 AM
Dịch Thơ

Tặng ông họ Chu ở trên núi

Trên đầu ông đội khăn đầu rìu,
Khoai, giẻ vườn ông chưa hẳn nghèo.
Mừng khách, trẻ con quen mặt hỏi,
Dạn người, chim chóc được mồi theo.
Sông thu một dãi nông sờ nước
Thuyền khách ba thang đủng đỉnh chèo.
Cát trắng trúc xanh trời sắp tối,
Cửa sài đưa khác bóng trăng treo.

Bản dịch: PSV

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:22 AM
Giai nhân

Tuyệt đại hữu giai nhân
U cư tại không cốc
Tự vân lương gia tử
Linh lạc y thảo mộc
Quan Trung tích táng loạn
Huynh đệ tao sát lục
Quan cao hà túc luận
Bất đắc thu cốt nhục
Thế tình ố suy yết
Vạn sự tùy chuyển chúc
Phu tế khinh bạc nhi
Tân nhân mỹ như ngọc
Hợp hôn thướng tri thời
Uyên ương bất độc túc
Ðản kiến tân nhân tiếu
Ná văn cựu nhân khốc
Tại sơn tuyền thủy thanh
Xuất sơn tuyền thủy trọc
Thị tỳ mãi châu hồi
Khiên la bổ mao ốc
Trích hoa bất sáp phát
Thái bách động doanh cúc
Thiên hàn thúy tụ bạc
Nhật mộ ỷ tu trúc



Dịch Nghĩa
Có người con gái đẹp tuyệt trần,
Sống âm thầm trong núi non vắng vẻ.
Nàng kể lể vốn con nhà đàng hoàng,
Mà nay phiêu dạt cùng với cỏ cây.
Vào buổi Quan Trung loạn lạc xa xưa,
Anh em đều bị sát hại .
Quan quyền cao sang mà kể làm gì,
Chết chẳng nhặt nhạnh được thịt xương .
Tình đời vốn rẻ rúng, ghét bỏ sự suy vi .
Muôn việc tùy cho ngọn đèn nhấp nháy .
Anh chồng là phường bạc bẽo,
Ðem về người mới xinh như ngọc .
Cây hợp hôn còn biết nở đúng lúc,
Chim uyên ương không sống đơn độc .
Chỉ thấy nụ cười của người mới,
Mà không nghe tiếng khóc của người cũ .
Ở trong núi, nước suối được trong sạch,
Ra khỏi núi, nước suối bị vẫn đục .
Người hầu gái đi bán ngọc trở về,
Bứt dây dại che chắn cho mái tranh .
Ngắt đóa hoa mà không cài lên tóc,
Hái lá bách vốc đầy một bụm tay .
Trời buốt giá,tay áo màu xanh mong manh,
Chiều chiều đứng tựa khóm trúc dài .

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:24 AM
Dịch Thơ
Người đẹp

Người đẹp nhất trần gian
Náu mình nơi hang hốc
Rằng thiếp vốn con nhà
Lạc loài nơi sim móc
Quan Trung thuở giặc tràn
Anh em bị giết chóc
Quyền quí nói mà chi
Thịt xương đành bỏ mục
Thói đời ghét vận suy
Đời chao như ngọn đuốc
Ông chồng bạc như vôi
Vợ mới đẹp như ngọc
Uyên ương đậu có đôi
Hợp hoan biết nhớ lúc
Chỉ thấy người mới cười
Nào nghe người cũ khóc
Ở núi, nước khe trong
Khỏi núi, nước khe đục
Hầu gái bán ngọc về
Bứt dây chèn mái nóc
Hái hoa chẳng cài đầu
Nhặt quả cho đầy vốc
Trời rét áo phong thanh
Chiều hôm tựa khóm trúc

Tương Như dịch


Người đẹp

Một trang quốc sắc tuyệt đời
Náu thân hiu quạnh ở nơi hang cùng
Kể rằng con cái nhà tông
Sa cơ phải lạc loài cùng cỏ cây
Quan trung loạn lạc những ngày
Anh em bị hại bởi tay hung tàn
Kể chi hiển trật cao quan
Thảm thay đến nổi xương tàn không thu
Tình đời suy có ai phù
Việc đời chi khác đèn cù xoay quanh
Lang quân cũng thói bạc tình
Coi người mới đẹp như hình tiên sa
Biết thời kia dạ hợp hoa
Cặp uyên ương nọ thường là ngủ đôi
Chỉ trông người mới vui cười
Nghe đau tiếng khóc của ai cô phòng
Suối còn trong núi suối trong
Suối ra khỏi núi, suối trông đục ngàu
Sai tì đi bán hạt châu
Lều tranh rác nát phải khâu dây lài
Ngắt hoa mái tóc không cài
Vốc đầy lá Bách, hái hoài không thôi
Lạnh lùng tay áo mỏng tơi
Trời hôm dựa khóm trúc dài thẩn thơ.

Trần Trọng Kim dịch

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:26 AM
Giang bạn độc bộ tầm hoa

Hoàng tứ nương gia hoa mãn khê
Thiên đóa vạn đóa áp chi đê
Lưu liên hí điệp thời thời vũ
Tự tại kiều oanh kháp kháp đề

Dịch Nghĩa
Hoa nở đầy suối cạnh nhà cô Hoàng Tứ
Ngàn đóa,vạn đóa ép cành lá trĩu xuống thấp
đàn bướm nô đùa múa lượn mãi như lưu luyến không nỡ bay đi
Bầy chim oanh dễ thương hót thánh thót ra chiều thỏa thích.

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:27 AM
Dịch Thơ

Đi bộ một mình ven sông tìm hoa

Bên nhà cô Tứ hoa đầy suối
Ngàn đóa muôn bông ép trĩu cành
Lưu luyến quẩn quanh vờn lũ bướm
Ung dung thánh thót hót hoàng anh

N.K.P dịch

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:29 AM
Giang Hán

Giang Hán tư quy khách
Càn khôn nhất hủ nho
Phiến vân thiên cộng viễn
Vĩnh dạ nguyệt đồng cô
Lạc nhật tâm do tráng
Thu phong bệnh dục tô
Cổ lai tồn lão mã
Bất tất thủ trường đồ



Dịch Nghĩa
Sông Giang sông Hán

ở Giang Hán có người nhớ quê
Trong trời đất có ông đồ gàn
Đám mây với trời cùng xa tít
Đêm dài với trăng cùng cô đơn
Mặt trời lặn,lòng vẫn hăng hái
Gió thu thổi,bệnh sắp bớt rồi
Xưa nay còn lại con ngựa già
Cần chi phải có tài chạy đường dài

lamgiaminhct
03-23-2004, 05:31 AM
Dịch Thơ

Giang Hán mơ quê cũ
Càn khôn một bác đồ
Mây cùng trời tít tắp
Đêm với nguyệt đơn cô
Chí mạnh khi ngày xế
Bệnh lùi lúc gió thu
Ngựa già còn lại đó
Sá kể sức trường đồ.

Lê Nguyễn Lưu dịch

lamgiaminhct
03-29-2004, 04:51 AM
Giang mai
Mai nhụy lạp tiền phá,
Mai hoa niên hậu đa.
Tuyệt tri xuân ý hảo,
Tối nại khách sầu hà.
Tuyết thụ nguyên đồng sắc,
Giang phong diệc tự ba.
Cố viên bất khả kiến,
Vu tụ uất tha nga.

lamgiaminhct
03-29-2004, 04:53 AM
Dịch Thơ
Cây mai trên sông

Trước ngày chạp nhị mai vừa mới ló,
Qua sang năm mai nở đã đầy cành.
Vẫn biết rằng xuân ý tốt xinh xinh,
Nhưng dạ khách buồn tênh sao xiết kể !
Cây với tuyết nguyên cùng một vẻ,
Gió trên sông gợn sóng sẽ nhô đầu.
Cố viên nào thấy đâu đâu,
Núi Vu :Dt vót một màu xanh om.

Bản dịch: Á Nam

lamgiaminhct
03-29-2004, 04:54 AM
Giang Nam phùng Lý Quy Niên

Kỳ vương trạch lý tầm thường kiến
Thôi Cửu đường tiền kỷ độ văn
Chính thị Giang Nam hảo phong cảnh
Lạc hoa thời tiết hựu phùng quân.

Dịch Nghĩa
Ở nhà Kỳ vương, (tôi) thường hay được gặp (anh). Ở nhà Thôi Cửu lại được nghe nói về anh mấy lần. Chính khi phong cảnh đẹp nhất ở Giang nam, giữa mùa hoa rụng, (tôi) lại được gặp anh nữa.

lamgiaminhct
03-29-2004, 04:56 AM
Dịch Thơ
Gặp Lý Quy Niên ở Giang Nam

Trong phủ Kỳ vương thường gặp gỡ
Trước thềm Thôi Cửu vẫn nghe danh
Giang nam phong cảnh mùa tươi đẹp
Giữa tiết hoa rơi lại gặp anh.

Bản dịch của LXT

lamgiaminhct
03-29-2004, 04:58 AM
Họa ưng

Tố luyện phong sương khởi,
Thương ưng hoạ tác thù.
Song thân tư giảo thỏ,
Trắc mục tự sầu hồ.
Điều tuyền quang kham trích,
Hiên doanh thế khả hô.
Hà đương kích phàm điểu,
Mao huyết sái bình vu.

lamgiaminhct
03-29-2004, 04:59 AM
Dịch Thơ
Con ưng vẽ

Ưng xanh ai khéo vẽ vời,
Nổi trên lụa trắng, một trời gió sương.
Gườm gườm đôi mắt liếc ngang,
Nghiêng nghiêng mình né như đương rình mồi.
Dây xinh, vòng sáng hẳn hoi,
Gọi thường bay xuống hiên ngoài cũng nên!
Bao giờ đánh bọn chim hèn,
Máu lông tung rắc giữa miền đồng hoang?

Bản dịch: N.T.

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:01 AM
Hiểu vọng

Bạch Đế canh thanh tận
Dương Đài sắc tự phân
Cao phong thượng hàn nhật
Điệp lĩnh túc mai vân
Địa sách giang phàm ẩn
Thiên thanh mộc diệp văn
Kinh phi đối mỹ lộc
Ưng cộng nhĩ vi quần

Dịch Nghĩa
Thành Bạch Đế tiếng trống tan canh
Trên Dương Đài ánh sáng hiện ra
Ngọn núi cao mặt trời mọc còn lạnh
Núi trùng điệp, mây mờ nằm thu lại
Đất lở, buồm trên sông lúc ẩn lúc hiện
Trời xanh, nghe tiếng lá cây rụng
(Ngồi ngoài) cửa tre nhìn đàn hưu nai
Muốn cùng lũ ngươi làm bạn

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:03 AM
Dịch Thơ
Sáng sớm xem phong cảnh

Tiếng trống tan canh Bạch Đế thành,
Dương Đài rực sáng ánh bình minh.
Đầu non vầng nhật còn trong lạnh,
Sườn núi làn mây chửa bủa nhanh.
Đất lở, buồm phơi thay sắc thái,
Trời thanh, đá đổ dội âm thanh.
Trông nai ngoài ngõ thong dong bước,
Những muốn cùng nai kết bạn lành.

Bản dịch:Chi Điền

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:08 AM
Kỷ

Vĩnh dữ thanh khê biệt
Mông tương ngọc soạn câu
Vô tài trục tiên ẩn
Bất cảm hận bào trù
Loạn thế khinh toàn vật
Vi thanh cập hoạ xu
Y quan kiêm đạo tặc
Thao thiết dụng tư tu



Dịch Nghĩa
Con hoẵng

Vĩnh biệt khe suối trong trẻo
Sắp bị dọn lên cùng với thức ăn ngon
Không có tài theo các bậc tiên ở ẩn
Đâu dám giận bọn đầu bếp
Đời loạn coi thường mọi vật
Tiếng kêu nhỏ mà tai hoạ cũng đến
Bọn áo mũ cũng như bọn trộm cướp
Ăn uống nhồm nhoàm thoáng chốc hết ngay

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:11 AM
Dịch Thơ

Vĩnh biệt suối khe trong
Món ngon sắp dọn cùng
Theo thiên tài chẳng kịp
Giận bếp dám sinh lòng
Đời loạn không gì vẹn
Thầm kêu cũng mắc vòng
Quan quyền cùng trộm cướp
Ngốn ngấu chốc là xong !

Lê Nguyễn Lưu dịch

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:14 AM
Ký Đỗ Vị

Hàn nhật kinh thiềm đoản
Cùng viên thất mộc bi
Giáp trung vi khách cửu
Giang thương ức quân thì
Thiên địa nhân hà tại
Phong trần bệnh tán từ
Phong thư lưỡng hàng lệ
Triêm sái ấp tân thi


Dịch Nghĩa
Ngày rét , mặt trời :Dng qua thềm
Mất ổ , cùng đường , vượn buồn rầu
Nấn ná lâu ngày ở gửi nơi kẽm sông
Khi ở trên sông lại nhớ đến bác
Khắp trời đất biết gửi thân nơi nào ?
Bước phong trần đau ốm biết nài sao !
Gửi lá thư , hai hàng lệ nhỏ
Đầm đìa bám vào lòng thơ mới

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:18 AM
Dịch Thơ
GỬI ÔNG ĐỖ VỊ

Bóng trời rét qua thềm thoăn thoắt
Vượn cùng đường mất ổ những bi ai
Nơi kẽm sông nấn ná bấy lâu rồi
Trên sông đó nghĩ người thêm tưởng nhớ
Khắp trời đâu biết đâu là chốn ở
Bước phong trần đau ốm nữa nài sao !
Phong thư hàng lệ tuôn trào
Đầm đìa lã chã thấm vào hàng thơ

Á Nam dịch

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:20 AM
Khách chí

Xá nam xá bắc giai xuân thủy ,
Ðản kiến quần âu nhật nhật lai .
Hoa kiến bất tằng duyên khách tảo ,
Bồng môn kim thủy vị quân khai .
Bàn tôn thị viễn vô kiêm vị ,
Tôn tửu gia bần chỉ cựu phôi .
Khẳng dữ lăng ông tương đối ẩm ,
Cách ly hô thủ tận dư bôi .

Dịch Nghĩa
Khách đến

Phía nam , phía bắc nhà toàn là nước xuân . Chỉ thấy những con chim âu ngày ngày bay tới . Trươc đây chưa từng có vì khách nào mà quét đường hoa ; bây giờ mới vì bạn mà mở cửa cỏ bồng .
Vì chợ xa , nên bữa ăn không có đủ vị ; nhà nghèo, chỉ có chén rượu cũ chưa lọc . Thôi đành đối ẩm với lão hàng xóm ; cách rào , gọi mang ra hết chén rượu còn lại .

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:25 AM
Dịch Thơ

Khách đến

Nước xuân đầy rẫy bắc nam;
Ngày ngày âu vẫn thường sang chơi nhà.
Chưa vì khách quét lối hoa,
Cửa bồng nay mới mở ra vì người.
Chợ xa thiếu vị dâng mời;
Nhà nghèo ; chỉ có rượu ôi lâu ngày.
Với ông hàng xóm cùng say,
Gọi đem hết rượu ra ngay bên rào.

Bản dịch: Trần Trọng San

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:26 AM
Khách tòng

Khách tòng nam minh lai
Di ngã tuyền khách châu
Châu trung hữu ẩn tự
Dục biện bất thành thư
Giam chi kíp tư cửu
Dĩ sĩ công gia tu
Khai thị hoá vi huyết
Ai kim trưng liễm vô !



Dịch Nghĩa
Khách từ

Khách từ biển Nam tới đây
Cho tôi một hạt ngọc người cá
Trong ngọc có nét chữ mờ mờ
Cố phân biệt mà không nhận rã câu gì
Giấu nó trong hộp đã lâu rồi
Đợi để nhà quan dùng đến
Mở xem, nó biến thành cục máu
Thương thay ! Nay không còn gì nộp thuế !

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:27 AM
Dịch Thơ

Khách từ Nam hải tới
Cho một hạt tuyền châu
Trong ngọc in mờ chữ
Lần xem chẳng rõ câu
Giấu hoài trong hộp kín
Chờ để các quan thâu
Mở ngó hoá thành máu
Thương thay ! Thuế má đâu ?

Lê Nguyễn Lưu dịch

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:30 AM
Khương thôn kỳ I

Tranh vanh xích vân tây
Nhật cước há bình địa
Sài môn điểu tước táo
Qui khách thiên lý chí
Thê noa quái ngõa tại
Kinh định hoàn thức lệ
Thế loạn tao phiêu đãng
Sinh hoàn ngẫu nhiên toại
Lân nhân mãn tường đầu
Cảm thán diệc hư hí
Dạ lan cánh bỉnh đăng
Tương đối như mộng mị


Dịch Nghĩa
Ðám mây đỏ cao ngất ở phía tây; gót chân mặt trời bước xuống mặt đất bằng. Trước cổng nghèo, chim sẻ kêu xao xác, khi khách từ nơi xa ngàn dặm về đến nhà.
Vợ con đều sửng sốt khi thấy tôi còn sống; khi đã hết kinh sợ, vẫn còn chùi nước mắt. Ðời loạn, gặp cảnh lưu lạc; được sống sót trở về, thực là ngẫu nhiên.
Những người hàng xóm đứng đầy tường, cũng đều cảm động, bùi ngùi. Ðêm khuya, lại thắp đèn lên; nhìn nhau, tưởng chừng như đang ở trong giấc mộng.

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:32 AM
Dịch Thơ
Thôn người Khương

Mây đỏ ngất bên tây
Mặt trời bước xuống đất
Cổng nghèo, chim xao xác
Ngàn dặm khách về đây
Vợ con đều sửng sốt
Rồi gạ lệ trào tuôn
Ðời loạn, mình lưu lạc
Sống về, thực thỏa lòng
Ðầy tường người sớm cũ
Cảm động cũng thương ai
Ðêm khuya, đèn vẫn thắp
Trông nhau, ngỡ mộng rồ

Bản dịch Trần Trọng San

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:35 AM
Khương thôn kỳ II

Vãn tuế bách thâu sinh,
Hoàn gia thiểu hoan thú.
Kiều nhi bất ly tất,
Úy ngã phục khước khứ.
Ức tích hiếu truy lương,
Cố nhiều trì biên thụ.
Tiêu tiêu bắc phong kính,
Vũ sự tiễn bách lự
Lại tri hòa thử thu,
Dĩ giác tao sàng trú.
Như kim túc châm chước,
Thả dụng ý trì mộ.


Dịch Nghĩa
Tuổi đã già nên phải cẩu thả cầu sống. Về nhà, thấy ít thú vui. Những đứa con thân yêu không rời khỏi đầu gối, vì sợ tôi lại ra đi.
Nhớ lại khi xưa thường thích hóng mát, nên tôi lại đi quanh hàng cây bên ao. Gió bắc ào ào thổi mạnh. Những việc trái ý nung nấu nổi lo âu.
Vì biết lúa đã gặp rồi và hèm rượu đã rót, nên nay tôi co’ đủ rượu uống, để khuây khỏa lúc tuổi già.

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:39 AM
Dịch Thơ
Thôn người Khương

Tuổi già cầu sống vội,
Về nhà, ít thú vui.
Con thơ không rời gối,
Sợ ta lại đi thôi.
Nhớ xưa thích hóng mát,
Dạo quanh cây bên ao.
Ào ào gió bắc thổi,
Nung nấu bao lo âu.
Nghe tin lúa gặt rồi,
Hèm rượu cũng có nhiều.
Nay ta đủ rượu uống,
Khuây khỏa lúc trời chiều.

Bản dịch Trần Trọng San

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:43 AM
Dịch Thơ
Thôn người Khương

Tuổi già cầu sống vội,
Về nhà, ít thú vui.
Con thơ không rời gối,
Sợ ta lại đi thôi.
Nhớ xưa thích hóng mát,
Dạo quanh cây bên ao.
Ào ào gió bắc thổi,
Nung nấu bao lo âu.
Nghe tin lúa gặt rồi,
Hèm rượu cũng có nhiều.
Nay ta đủ rượu uống,
Khuây khỏa lúc trời chiều.

Bản dịch Trần Trọng San

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:49 AM
Khương thôn kỳ III

Quần kê chính loạn khiếu,
Khách chí khê đấu tranh.
Khu kê thướng thụ mộc,
Thủy văn khấu sài kinh.
Phụ lão tứ ngũ nhân,
Vấn ngã cửu viễn hành.
Thủ trung các hữu huề,
Khuynh kháp trọc phục thanh.
Khổ từ tửu vị bạc,
Thử địa vô nhân canh.
Binh cách ký vị tức,
Nhi đồng tận đông chinh.
Thỉnh vị phụ lão ca,
Gian nan quí thâm tình.
Ca bãi ngưỡng thiên thán,
Tứ tọa lệ tung hoành.


Dịch Nghĩa
Khương Thôn ( bài ba )

Ðàn gà đang rối rít kêu; khi khách đến, gà đá lộn nhau. Sau khi xua gà lên cây, mới nghe thấy tiếng gõ cổng.
Bốn năm ông già lại hỏi thăm tôi đã đi xa lâu ngày. Ông nào cũng mang theo bầu rượu nơi tay, cùng tôi rót uống say sưa.
Các ông phàn nàn rằng vị rượu nhạt, ruộng lúa không có người cày, chiến tranh vẫn còn chưa yên, con cái đều phải đi đánh miền đông.
Xin vì các phụ lão mà hát. Tự thấy hổ thẹn trước tình cảm sâu xa của các vị đối với nổi gian nan của mình. Hát xong, ngẩng nhìn trời than thở, khiến cho các ông ngồi bốn bên rỏ lệ chứa chan.

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:52 AM
Dịch Thơ
Thôn người Khương

Gà đang rối rít kêu,
Thấy người, liền đá lộn.
Xua gà lên trên cây,
Mới nghe tiếng gõ cổng.
Phụ lão bốn năm ông,
Hỏi ta đi lâu ngày;
Tay đều mang theo rượu,
Nghiêng bầu cùng ta say.
Phàn nàn vị rượu nhạt,
Không người cày ruộng đồng,
Cjiê1n tranh còn chưa hết,
Con cái đều sang đông.
Xin vì phụ lão ca,
Hổ thẹn tình sâu xa.
Hát xong nhìn trời than;
Bốn bên lệ chan hòa.

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:53 AM
Lâm giang tống Hạ Tiêm

Bi quân lão biệt lệ chiêm cân
Thất thập vô gia vạn lý thân
Sầu kiến chu hành phong hựu khởi
Bạch đầu lãng lý bạch đầu nhân




Dịch Nghĩa
Buồn bã vì phải từ biệt người bạn già, lệ ướt đầm khăn
(Bạn) đã bẩy mươi tuổi, thân không nhà cửa
Buồn trông thuyền đi, gió lại nổi lên
Dặm sóng bạc đầu, người cũng bạc đầu

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:54 AM
Dịch Thơ
Tới sông tiễn Hạ Tiêm

Muôn dặm thương anh, lệ biệt sầu
Bảy mươi tuổi tác cửa nhà đâu ?
Buồn trông trận gió theo thuyền nổi
Sóng bạc đầu quanh khách bạc đầu

Tản Đà
___________

Bảy mươi một kiếp không nhà
Thương anh vạn dặm mắt nhoà lệ châu
Thuyền đi gió lại dâng sầu
Bạc đầu con sóng bạc đầu ly nhân

Vi Nhất Tiếu

lamgiaminhct
03-29-2004, 05:57 AM
Lạc nhật

Lạc nhật tại liêm câu
Khê biên xuân sự u
Phương phi duyên ngạn phố
Tiều thoán ỷ than chu
Trác tước tranh chi truỵ
Phi trùng mãn viện du
Trọc giao thuỳ tạo nhữ ?
Nhất chước tán thiên ưu



Dịch Nghĩa
Mặt trời lặn

Bóng mặt trời đã ngang bức mành
Bên khe, vẻ xuân vắng lặng
Cỏ thơm đầy vườn bên bờ sông
Người đốn củi nấu nướng trên thuyền cạnh thác
Chim sẻ mổ nhau giành cành rơi xuống
Côn trùng bay chơi khắp sân
Rượu đục ai chế ra mày ?
Uống một cuộc tan hết nghìn mối lo âu

lamgiaminhct
03-29-2004, 06:00 AM
Dịch Thơ

Ác lặn xế ngang mành
Khe xuân cảnh vắng tênh
Bếp tiều thuyền cạnh thác
Cỏ biếc bãi bên ghềnh
Sâu giỡn bay đầy viện
Chim sa mổ cướp cành
Rượu giao ai cất chế ?
Một cuộc hết lo quanh !

Lê Nguyễn Lưu dịch

lamgiaminhct
03-29-2004, 06:02 AM
Lữ dạ thư hoài

Tế thảo vi phong ngạn
Nguy tường độc dạ chu
Tinh thuỳ bình dã khoát
Nguyệt dũng đại giang lưu
Danh khởi văn chương trứ
Quan ưng lão bệnh hưu
Phiêu phiêu hà sở tự
Thiên địa nhất sa âu




Dịch Nghĩa
Đêm ở đất khách,viết nỗi lòng

Trên bờ cỏ lăn tăn dưới gió hiu hiu
Chiếc thuyền vươn cao cột buồm trong đêm quạnh
Sao rũ xuống cánh đồng bằng phẳng bao la
Trăng tung toé trên sông chảy cuồn cuộn
Danh tiếng há nhờ văn chương mà lừng lẫy
Làm quan cũng nên về nghỉ khi già ốm
Chơi vơi giống như cái gì ?
Một con chim âu giữa trời đất

lamgiaminhct
03-29-2004, 06:06 AM
Dịch Thơ
Nỗi niềm đêm đất khách

Gió êm bờ cỏ mượt
Thuyền chiếc cột buồm cao
Sông rộng trôi vầng thỏ
Đồng bằng rợp ánh sao
Thơ văn danh há cậy
Già yếu chức nài bao
Âu trắng trong trời đất
Chơi vơi tựa chốn nao ?

Bản dịch: Lê Nguyễn Lưu


Bên bờ cỏ dợn gió hiu hiu,
Cô quạnh thuyền con dưới bóng chiều.
Đồng rộng mênh mông sao rủ thấp,
Sông dài cuồn cuộn bóng trăng thâu.
Văn chương mấy thuở lừng danh tiếng,
Hoạn lộ già nua phải cáo lui.
Thân thế chơi vơi tuồng ngoại vật,
Bãi sa trời rộng giống chim âu.

Bản dịch: Chi Điền

lamgiaminhct
03-29-2004, 06:08 AM
Lưu Cửu pháp tào Trịnh Hà Khâu Thạch Môn yến tập

Thu thủy thanh vô để
Tiêu nhiêu tịnh khách tâm
Duyến tào thừa dật hứng
An mã đáo hoang lâm
Năng lại phùng liên bích
Hoa diên trực nhất kim
Vãn lai hoành xuy hảo
Hoằng hạ diệc long ngâm

Dịch Nghĩa

Nước mùa thu trong vô cùng
Rất tịch mịch làm sạch lòng người khách
Một nhóm quan duyến tào nhân dịp hứng thú
Đi ngựa đến rừng hoang
Vị quan nhỏ, tài, gặp viên ngọc bích giá liên thành.
Chiếu hoa giá trị bằng một nén vàng
Chiều tối nghe tiếng sáo thổi rất hay
Dưới chỗ nước sâu cũng có rồng ngâm.

lamgiaminhct
03-29-2004, 06:09 AM
Dịch Thơ
Cùng Lưu Cửu pháp tào và Trịnh quê ở Hà Khâu ăn tiệc ở Thạch Môn

Nước thu trong biết bao
Lòng sạch, lâng lâng sầu
Hứng thú quan quyền cảm
Rừng hoang vó ngựa vào
Ngọc nhiều thành, đức độ
Mâm một nén, sang giàu
Chiếu tối vẳng đưa sáo
Rồng ngâm đáy vực sâu

Bản dịch: Nguyễn Huy Hùng

lamgiaminhct
03-29-2004, 06:11 AM
Mao ốc vi thu phong sở phá ca

Bát nguyệt thu cao phong nộ hào ,
Quyển ngã ốc thượng tam trùng mao .
Mao phi độ giang sái giang giao .
Cao già quái quyến trường lâm sao ,
Hạ giả phiêu chuyển trầm đường ao .
Nam thôn quần đồng khi ngã lão vô lực ,
Nhẫn năng đối diện vi đạo tặc .
Công nhiên bão mao nhập trúc khứ ,
Thần tiều khẩu táo hô bất đắc .
Qui lai ỷ trượng tự thán tức .
Nga khoảnh phong định vân mặc sắc ,
Thu thiên mạc mạc hướng hôn hắc .
Bố khâm đa niên lãnh tự thiết .
Kiều nhi ác ngọa đạp lý liệt .
Sàng đầu ốc lậu vô can xứ ,
Vũ cước như ma vị đoạn tuyệt .
Tự kinh táng loạn thiểu thụy miên ,
Trường dạ chiêm thấp hà do triệt .
An đắc quảng hạ thiên vạn gian ,
Ðại tí thiên hạ hàn sĩ câu hoan nhan ,
Phong vũ bất động an như san .
Ô hô , hà thời nhãn tiền đột ngột kiến thử ốc ,
Ngô lư độc phá thụ đống tử diệc túc .



Dịch Nghĩa
Mái Tranh Bị Gió Thu Thổi Vỡ
Tháng tám , trời thu cao, gió giận dữ gào thét , cuốn đi ba lớp cỏ tranh trên mái nhà ta . Cỏ tranh bay qua sông , rải xuống miền đất bên sông . Cao thì vắt vẻo treo trên ngọn cây rừng ; thấp thì tả tơi rơi chìm xuống ao nước .
Lũ trẻ xóm nam khinh ta già yếu , nhẫn tâm làm giặt cướp ngay trước mặt ta . Chúng công khai ôm cỏ tranh đi vào trong xóm trúc ; ta khô môi rát miệng , kêu thét mà không được . Trở về, chống gậy , thở than .
Một lát sau , gió yên mây đen như mực . Trời thu bát ngát đen tối lúc chiều tà . Chiếc chăn vải dùng nhiều năm , lạnh như sắt , bị đứa con thơ khó ngủ đạp rách toang . Ở đầu giường mái nhà dột , không chổ nào khô ; vết mưa nhiều nhưng gai vẫn còn chưa hết . Từ khi gặp cơn hoạn lạc , mình ít ngủ , suốt đêm dài , ướt đẫm , biết làm sao hết được !
Mong sao có được ngàn vạn gian nhà lớn, để giúp cho các hàn sĩ trong thiên hạ đều được vui vẽ , không bị kinh động vì mưa gió , yên ổn như núi non ! Hỡi ôi , biết bao giờ được trông thấy nhà này đứng cao sững trước mắt ; dù cho riêng nhà ta bị phá vỡ , mình có chịu rét đến chết , cũng thỏa lòng !

lamgiaminhct
03-29-2004, 06:13 AM
Dịch Thơ
Mái Tranh Bị Gió Thu Thổi Vỡ

Tháng tám , trời cao , gió thu gào ,
Thổi tung mái nhà , cuốn tranh pheo .
Tranh bay qua sông , rơi lao xao ;
Cao thì trên rừng treo vắt vẻo ,
Thấp thì phơ phất chìm trong ao .
Lũ trẻ xóm nam khinh ta già không sức ,
Nỡ lòng ngang nhiên làm trộm giặc ;
Ôm bừa cỏ tranh vào trong trúc .
Rát cổ , bỏng họng kêu không được ;
Trở về , chống gậy mà tấm tắc .
Phút chốc , gió yên mây như mực ;
Chiều đến , trời thu đen bát ngát .
Chăn vải lâu năm lạnh như sắc ,
Con thơ khó ngủ , đạp rách nát .
Ðầu giường , mái dột , khắp nơi ướt ;
Mưa nhiều như gai , vết chưa nhạt .
Từ khi loạn lạc , ít ngủ ngon ;
Ðêm dài ướt đẫm , làm sao bớt !
Mong sao nhà lớn có ngàn gian ,
Giúp cho hàn sĩ trên đời đều hân hoan ,
Gió mưa chẳng đọng , vững như non !
Hỡi ôi , bao giờ thấy được nhà cao này trước mắt ;
Nhà mình có vỡ , chết rét , cũng thỏa lòng !

Bản dịch Trần Trọng San

lamgiaminhct
03-29-2004, 06:20 AM
Mạn hứng kỳ I

Nhãn khan khách sầu sầu bất tỉnh
Vô lại xuân sắc đáo giang đình
Tức khiển hoa khai thâm tháo thứ
Tiện giác oanh ngữ thái đinh ninh.

Dịch Nghĩa
Mắt nhìn thấy khách buồn buồn không tỉnh
Xuân sắc thật vô lại, đến bên đình ven sông
Làm cho hoa nở vội vàng tưng bừng
Và khiến chim oanh hót rộn ràng.